به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یادداشت از محمود آموزگار، نویسنده و ناشر/// اینکه دولت سیزدهم به ادامه سنت انتخاب پایتخت کتاب پایبند بوده جای امیدواری زیاد و قدردانی دارد. فارغ از این مسأله که بسیار مهم است، فلسفه اصلی برگزاری پایتخت کتاب حتی در عرصه جهانی، گویای انتخاب شهرهایی است که شاید چیزی از بحث کتاب ومسائل فرهنگی درباره‌شان نشنیده باشید.
با این حال سیاستگذاری یونسکو، به‌عنوان مبتکر برگزاری پایتخت کتاب جهان بر برنامه‌هایی استوار شده که در راستای ترویج و گسترش کتابخوانی هستند. البته در این برنامه، یکی دیگر از اصول مهم، توجه به مطالعه و تلاش برای نهادینه کردن آن است.
این مسأله‌ای است که درباره انتخاب پایتخت کتاب در کشورمان نیز مدنظر است. بنابراین در این انتخاب، شهر برخوردار از بهترین برنامه‌ها برای ترویج کتابخوانی یا حتی شهری که میزان قابل توجهی از شاخص‌های مرتبط با کتابخوانی، از جمله وجود کتابفروشی‌های زیاد و کتابخانه‌های عمومی را دارد از شانس بیشتری برخوردار است.
با این حال سیاستی که یونسکو تعقیب می‌کند مورد نخست است، یعنی شهری که بهترین سیاست‌ها را برای گسترش کتابخوانی ارائه می‌کند. این سیاست در کشور خودمان هم به‌درستی از همان ابتدا دنبال شده و می‌شود.
از همان بدو امر این سؤال مطرح شد که اگر قرار بر انتخاب شهر برخوردار باشد قاعدتاً منتخب هر ساله تهران خواهد بود. از این رو بنا بر این گذاشته شد که الزاماً برخوردارترین شهر شایستگی کسب این عنوان را ندارد، بلکه در صورتی می‌توان آنان را انتخاب کرد که برنامه خوبی طراحی و ارائه کرده باشند.
این نگاه، فضای عادلانه تری را برای همه شهرها، حتی آنهایی که در حیطه شهرهای کم برخوردار هستند برای حضور در این رقابت فراهم می‌کند. نگاهی به سابقه برگزاری سالانه پایتخت کتاب گویای این است که بجز انتخاب پایتخت کتاب در سال گذشته که به شهر شیراز رسید، در بین دیگر منتخبان با کلانشهرها روبه‌رو نیستیم. دیگر شهرها، هیچ کدام کلانشهر نبودند ولی برنامه‌های خوبی برای مجاب کردن هیأت داوران برای کسب پایتختی کتاب داشتند.
به‌عنوان مثال، یزد در دوره‌ای به این دلیل پایتخت کتاب سال شد که در پیوند میان مذهب و فرهنگ عملکرد بسیار خوبی داشته که ارزش ویژه‌ای دارد. در برخی روستاهای یزد ما با حمایت ویژه روحانیت برای ترویج کتابخوانی همراه شدیم. امسال هم چنین اتفاقی رخ داده، سنندج هم یک کلانشهر نیست و از اینکه برای اهالی‌اش چنین فرصتی فراهم شده بسیار خوشحال هستم.
این طرح می‌تواند نهادهای فعال فرهنگی شهر را هم‌افزا کرده و با تمرکز زدایی از برنامه‌های حوزه فرهنگ منجر به تقویت عدالت در حوزه فرهنگ شود و همچنین با فضایی که برای این منظور در اختیار بخش خصوصی فرهنگ فراهم می‌کند، در نهایت منجر به پویایی، خلق ایده‌های نو و ابتکار در حوزه کتاب می‌شود.