به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ هرچند فتنه ۸۸ شبیه بسیاری از مدل‌های تکرارشده «انقلاب‌های رنگی»، با پروپاگاندای دروغین تقلب در انتخابات شروع شد، اما خیلی زود نشانه‌های فتنه‌ای آشکار گشت که ریشه در انحرافات و دگردیسی‌های بیست‌ساله یک جریان سیاسی داشت.

آن‌ها که با هدایت و تحریک دشمن، مردم را به اغتشاش دعوت کردند، از سال ۶۸ مسیری را پیموده بودند که لاجرم به فتنه ۸۸ ختم می‌شد. فراتر از شبهه واهی تقلب که هیچ سند محکمه‌پسندی نداشت، طراحان و بازیگران آگاه یا فریب خورده سناریوی فتنه به تدریج شبهات دیگری را مطرح نمودند که در ظاهر با هدف انتقاد از نحوه مواجهه نظام و، ولی فقیه با این جریان استحاله شده بیان می‌شد، ولی در واقع با هدف فرار رو به جلو و سلب مسئولیت از پاسخگویی فتنه‌گران بابت تهمت‌ها و خسارت‌های بزرگ آنان به کشور طرح می‌شد.

به عبارت دیگر، شبهات فوق کارآمدی نظام در پیشگیری از وقوع فتنه را زیر سؤال برده و با مقصرنمایی از نظام و رهبری، این تلقی را به وجود می‌آورد که با تدابیری می‌شد از وقوع فتنه جلوگیری کرد. در همان هفته‌ها و ماه‌های نخست فتنه، شخص رهبر معظم انقلاب علاوه بر سخنرانی‌های روشنگرانه، در جلساتی با طیف‌های متنوعی از نخبگان، خطوط صحیح تحلیلی در وضعیت پیچیده آن روز را ترسیم کرده و می‌کوشیدند تا غبار فتنه را از عرصه سیاست و جامعه بزدایند.

امروز دوازدهمین سالگرد خروش انقلابی مردم مسلمان ایران علیه فتنه‌گران و حرمت‌شکنان عزای امام حسین(ع) در 9 دی 88 است؛ روزی که بدون‌شک می‌توان آن را از مهم‌ترین نقاط عطف ایران معاصر و یکی از بی‌بدیل‌ترین صحنه‌های وحدت مردم و مقابله با پیمان‌شکنی جریانی دانست که انتخابات پرشور سال 88 را از فرصتی بی‌نظیر برای تقویت اقتدار ایران در داخل و خارج کشور، تبدیل به تهدیدی علیه انسجام ملی در داخل و تطمیع دشمنان ایران و ایرانی کرد. از همین رو هر قدر شناخت ابعاد و زوایای فتنه 88 ‌می‌تواند به عنوان جعبه سیاه بسیاری از مشکلات امروز کشورمان مفید و راهگشا باشد، پاسداشت حماسه مردمی و یوم‌الله 9 دی نیز شاهدی بر چگونگی به میدان آمدن مردم و تهدیدزدایی از کشورمان است.

حماسه دی ماه ۸۸ و تکرار در دی ماه ۹۸

ماندگاری 9 دی در حافظه جمعی مردم به عنوان نقطه پایان سریال میدان‌داری فتنه‌گران در سال 88 و خلق صحنه ماندگاری که در آن بار دیگر اعتقادات و ارزش‌های دینی تبدیل به عامل پیوند مردم برای مقاومت در برابر یکی از پیچیده‌ترین سناریوهای دشمنان شد، باعث شده تکریم این روز تبدیل به بخشی از رویه ثابت و تقویمی بسیاری از نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای شود

با تمام این اوصاف، اکنون در دوازدهمین سالگرد قیام پرشور مردم انقلابی کشورمان در 9 دی 88 می‌توان این یوم‌الله را میراثی تاریخی برای آینده کشور دانست. اگر 9 دی در زمان وقوع حرکتی در صیانت از ارزش‌های دینی مردم در مواجهه با «ارزش‌زدایی از حرکت انقلاب»، وحدت‌آفرینی در مقابل «شکاف‌آفرینی میان مردم»، ثبات قدم در برابر «تردید‌آفرینی در جامعه» و اقتدارآفرینی در برابر «تضعیف اقتدار خارجی ایران» بود، امروز نیز کشور در مواجهه با انواع کاستی‌های داخلی و توطئه‌های خارجی نیازمند یک بسیج عمومی برای تقویت تفکر و عمل انقلابی به عنوان مهم‌ترین پادزهر مشکلات جاری است.

میراث 9 دی به عنوان تبلوری از آگاهی، بصیرت و وحدت ملی مردم ایران می‌تواند تبدیل به مانیفستی برای قیام جمعی مردم در ادوار مختلف علیه تمام مخاطرات و تهدیدهایی باشد که سرنوشت جمعی ما را تهدید می‌کند. عنصر مذهب و باور به امتداد قیام خونین عاشورا در طول تاریخ مهم‌ترین محرک مردم در آن روز بود که رد آن را زمان خروش و جوشش شعارهای دینی 9 دی می‌توان یافت. باور به اینکه ملت ایران «ملت امام حسین(ع)» است و نهایتا خود را وامدار و متعهد به حرکت تاریخی آن حضرت در مقابله با ظلم و انحراف می‌داند باعث شده در تمام 12سال گذشته دشمنان انقلاب توان خود را بر فاصله انداختن میان مردم و ارزش‌های حسینی بگذارند.

از همین رو باور عاشورایی مردم و هدایت حسینی کشور نشان از اتمام‌ناپذیری مسیر رهایی‌بخشی دارد که نقش محوری را در پیروزی انقلاب اسلامی، 8 سال دفاع‌مقدس و ایستادگی مردم در برابر تمام تهدیدات داشته است. تشییع باشکوه پیکر سردار مقاومت شهید حاج‌قاسم سلیمانی در دی‌ماه سال 98؛ 10 سال پس از یوم‌الله 9 دی را می‌توان یادآور همین امتداد تاریخی مسیر عاشورا و همراهی مردم با فرزندان اصیل این مکتب دانست. 9 دی هیچ‌گاه به پایان نمی‌رسد.

آنچه در ادامه می خوانید سخنانی از علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل 90 در مجلس است که به فتنه و ابعاد مختلف آن پرداخته است.

«فتنه» عبارت از شرایط و وضعیتی برای یک جامعه است که قدرت تشخیص حق از باطل برای بخش‌هایی از آن تضعیف شده یا بر اثر غلبه ابهامات و تردیدها، جامعه توان تشخیص خود را از دست داده باشد؛ مانند شرایطی که در روزهای پس از برگزاری انتخابات سال 88 عینیت یافت و با تدبیر رهبری معظم انقلاب مدیریت شد.

چه عناصری جامعه را مستعد فتنه می‌کند؟

عناصری وجود دارد که می‌تواند جامعه را دچار فتنه کند و شناخت این عناصر می‌تواند سبب جلوگیری از فتنه‌های بعدی ‌شود. نخستین ویژگی جامعه‌ای که دچار فتنه می‌شود این است که افراد آن جامعه، «حق و باطل را با اشخاص می‌سنجند.» یعنی به جای رجوع به اصول و ارزش‌ها، مواضع افراد را شاخص شناخت حق و باطل قرار می‌دهند.

«معارضه برخی افراد درون حاکمیت علیه حاکمیت»، دومین ویژگی جامعه مستعد فتنه است. زمانی که در یک جامعه، حق را با افراد بسنجند و برخی خودی‌ها علیه حاکمیت شورش کنند، شناخت حق برای عامه مردم مشکل خواهد شد.

«لغزش خواص» سومین ویژگی جامعه مستعد فتنه است. خواص، گروه مرجع اجتماعی هستند که جامعه در شرایط ابهام و تردید به آنها رجوع می‌کند. اگر خواص برای اظهار حق به صحنه نیایند، جامعه به دلیل بقای فضای ابهام، دچار فتنه می‌شود.

«به هم ریختن مرز بین دوست و دشمن» چهارمین ویژگی جامعه مستعد فتنه است. اگر مرز بین دوست و دشمن به هم بریزد، شناخت حق و باطل نیز سخت می‌شود.

گسترش شبهات میان مردم پنجمین ویژگی جامعه مستعد فتنه است که همین موضوع مدیریت و مهار آن را دشوار و پیچیده می‌کند. یعنی اینکه فتنه و جریان فتنه‌گر از بخشی از بدنه مردم ولو اندک، در آغاز برخوردار باشد. این مسأله از چند جهت چالش‌ساز است و به عمیق‌تر شدن فتنه می‌انجامد.

عنصر ششم ایجادکننده فتنه «جابه‌جا شدن متن با حاشیه» است. کسانی که در معارضه با جریان حق قرار دارند همیشه با صراحت به مقابله با آن برنمی‌خیزند، چرا که می‌دانند معارضه مستقیم با حق موجب پس زدن آنها از سوی مردم و جامعه می‌شود. بنابراین جابه‌جا کردن مسائل و تبدیل مسائل فرعی به مسائل اصلی و کوچک کردن مسائل بزرگ و بزرگ نشان دادن مسائل کوچک، یکی از مؤلفه‌هایی است که تشخیص جامعه را دچار چالش جدی می‌کند.

نحوه مقابله رهبر انقلاب با فتنه 88

در چنین شرایطی، تدابیر عالی رهبر انقلاب در شرایط فتنه 88 و خنثی‌سازی آن از آسیب رسیدن جدی به نظام جلوگیری کرد. اولین محور در مدیریت رهبری، تحلیل حوادث بعد از انتخابات با عنوان «فتنه عمیق» بود. چرا که اغتشاشات سال 88 همه مؤلفه‌های فتنه را دارا بود. محور دوم در مدیریت رهبری انقلاب، به‌کارگیری «آنتی تز فتنه» یعنی شفاف‌سازی و بصیرت‌افزایی بود.

با توجه به اینکه جنس فتنه از جنس «چالش نرم» است، لذا مواجهه با آن از طریق ابزارهای سخت انتظامی و حتی نیمه سخت قضایی چندان کارایی نخواهد داشت و جنس برخورد باید از جنس چالش فتنه و از نوع نرم باشد. در واقع باید فضایی به وجود آورد تا وضعیت بهم آمیختگی حق و باطل شفاف شود. به صورتی که آحاد جامعه قدرت تشخیص از دست داده را مجدداً به دست آورند. سومین محور مدیریت رهبری، ‌به‌کارگیری مدارا و قاطعیت توأمان در مواجهه با جریان فتنه بود.

از مقطع خطبه‌های نماز جمعه 29 خرداد 88 که محوری‌ترین رهیافت رهبر انقلاب در این دوران برای حفظ جریان غیر پیروز در چهارچوب نظام و جلوگیری از شکسته شدن مرزهای قانونی و جمهوریت توسط آنهاست تا حادثه عاشورای 88 که اتمام حجت بر جریان فتنه بود، با مرور بیانات رهبری در طرح مسأله جنگ نرم می‌توان دریافت که ایشان در دیدار مستقیم با مجموعه‌هایی از نخبگان از جمله دانشجویان تحت عنوان افسران جنگ نرم، اساتید دانشگاه به عنوان فرماندهان جنگ نرم، هنرمندان، شعرا و روحانیون برجسته منتخب مردم در خبرگان که میداندار اصلی این نبرد نرم محسوب می‌شوند، در تحرک‌بخشی به آنها و خروج از انفعال مؤثر بودند تا خلأ خودی‌های سقوط کرده یا خواص دچار لغزش شده در هدایت اجتماعی جبران شود.

حال پس از آنکه از فتنه سال 88 با حضور مردم و جنبش اجتماعی با رهبری رهبر معظم انقلاب عبور کرده‌ایم، سؤال اساسی این است که آیا آن فتنه با آن ابعاد تنها توسط تعداد معدودی سران آن جریان انجام شد؟ علی‌القاعده این گونه نیست. برای بدنه اصلی فتنه‌گران که جامعه را دچار تشکیک کرد و زمینه این را فراهم کرد که با غلبه ابهامات و تردیدها توان تشخیص جامعه از آن گرفته شود یا با جابه‌جا کردن متن و حاشیه باعث شد که بدنه‌ای در معارضه با جریان حق قرار بگیرد چه اتفاقی افتاد و اینها امروز در حال چه اقدامی هستند؟ آیا بعد از نهم دی 88 از کار افتاده‌اند و دیگر به فعالیت خود ادامه نداده‌اند؟

این افراد همچنان فعالانه به دنبال این هستند که به دوگانه حاکمیت و مردم دامن بزنند و استراتژی اصلی آنان هم ناامیدسازی اجتماعی است. آنان در تقابل با حاکمیت هم از فعالیت‌های خود چیزی کم نمی‌کنند و ظرفیت خود را تماماً به میدان آورده و از آن استفاده می‌کنند.

مسأله قابل تأمل این است که این افراد چگونه همچنان در قوای مختلف کشور حضور دارند. اگر نهم دی را گرامی می‌داریم پس چگونه بعضاً دستگاهایی که باید مانع حضور این افراد در برخی مدیریت‌ها شوند به این مطالبه مهم مردمی گوش نسپرده‌اند؟ هرچند در فتنه سال 88 رهبر انقلاب در عین رفتار قاطعانه با فتنه‌گران مدارا کردند، اما این مدارا نباید به معنای بی‌تفاوتی نسبت به اقدام فتنه‌گران در ایجاد شبهه و ایجاد گره‌های ادراکی برای مردم باشد.بزرگترین آموزه نهم دی ماه سال 88 آن است که با روشنگری مناسب، شرایط برای تشخیص حق و باطل در موقعیت فتنه‌گون برای مردم فراهم می‌شود و در چنین  حالتی مردم بلافاصله به حق گرایش پیدا می‌کنند. در حال حاضر نیز که شبهه انگیزی توسط مخالفان نظام اسلامی ادامه دارد، با تأسی از حماسه نهم دی باید جریان انقلاب اعم از مردم و مسئولان، نقش روشنگری و بصیرت افزایی را در مقابل جریان تحریف‌گر ضدانقلاب ایفا کنند.

گزارش از مسلم خلخال