به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ صاحب تفسیر روض الجنان، ابوالفتوح رازی، در ذیل آیه 42 سوره آل عمران، پس از بیان عظمت و فضیلت حضرت مریم (س)، چنین می نویسد: «اما گزیده بر زنان همه جهان، به اتفاق فاطمه زهراست (س) بر آنکه [او] پاره اندام رسول ص) است و آن که بعضی از رسول باشد، برابر نبود با آن که بهری از عمران بود. رسول ص) گفته است: «فاطِمةُ بَضْعَةٌ مِنّی مَن آذاها آذانی؛ فاطمه، پاره ای از اندام من است. هرکه او را بیازارد، مرا آزرده باشد.» (تفسیر روض الجنان و روح الجنان، به کوشش: دکتر محمدجعفر یاحقی و دکتر محمدمهدی ناصح، ج 4، ص 318.)

سپس در ادامه، روایتی از ابن عباس نقل می کند که پیامبر درباره فاطمه (س) فرمود: «اما دختر من فاطمه، سیده زنان عالم است؛ از اولینان و آخرینان و او پاره ای از من است و نور چشم من است و میوه دل من است و جان من است؛ از میان پهلوهای من و او حور است جز آنکه انس نسب است از من. در محراب خود بایستد، پیش خدای عزّوجلّ، نور روی او فرشتگان را همچنان روشنایی دهد که ستارگان آسمان اهل زمین را. خدای تعالی، فرشتگان را گوید: پرستار (خدمتکار) مرا بینی؛ فاطمه سیده زنان را! پرستاران (خدمت گزاران) من، از پیش من ایستاده، پهلوهای او می لرزد از ترس من و روی به عبادت من کرده است. شما را گواه می گیرم که او را و شیعه او را از آتش دوزخ ایمن کردم» (تفسیر روض الجنان و روح الجنان، به کوشش: دکتر محمدجعفر یاحقی و دکتر محمدمهدی ناصح، ج 4، ص 318 و 319.)

روزی بهشتی برای فاطمه زهرا (س)

در تفسیر شریف لاهیجی آمده است: «روزی حضرت فاطمه زهرا (س) برای پدر بزرگوار خود دو رغیف(گرده نان) با پارچه ای (تکه ای) گوشت پخته فرستاد. حضرت رسالت پناه ص) آن طعام را برداشته و به پیش حضرت فاطمه (س) آمد و فرمود: «سر این طبق را بگشا؟» و چون سَرِ آن گشاده شد، آن طبق را مملو از نان و گوشت یافت. از حضرت فاطمه (س) پرسید: «أنّی لَک هذا؟؛ این غذا از کجا برای تو آمده است؟»

[زهرا (س)] فرمود: «هُوَ مِنْ عِنْدِاللهِ اِنَّ اللهَ یرْزُقُ مَنْ یشاءُ بِغَیرِ حِسابٍ؛ آن از جانب خدای است که خداوند هر کس را بخواهد، بدون حساب روزی می دهد.» پس حضرت رسالت پناه ص) فرمود: «اَلْحَمْدُللهِ الَّذی جَعَلَک شَبِیهَةَ سَیدَةِ نِساءِ بَنی إِسْرائِیلَ؛ شکر، خدایی را که تو را شبیه به سرور زنان قوم بنی اسرائیل قرار داد [که بی حساب به تو روزی بهشتی می رسد.]» پس حضرت امیرالمؤمنین علی و حسنین (ع) را با سایر اهل بیت طلب فرمود. همه از آن طعام خوردند و سیر شدند و طعام همچنان باقی بود تا آنکه جیران و همسایه ها را از آن محظوظ3 گردانیدند». (منبع: بهاءالدین محمد بن شیخعلی الشریف اللاهیجی، تفسیر شریف لاهیجی، تصحیح: دکتر محمدابراهیم آیتی، ج 1، صص 319 و 320.)

مقام شفاعت حضرت زهرا (س)

شیخ صدوق (قدس سره)، در کتاب امالی از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند: «هر زنی که پنج نماز واجب (یومیه اش) را به جای آورد، ماه رمضان را روزه بدارد، حج واجبش را انجام دهد، زکات مالش را بپردازد، در اطاعت شوهرش باشد و ولایت علی ع) را بپذیرد، با شفاعت دخترم فاطمه (س) به بهشت می رود که همانا او سرور همه زنان عالم است.» [به آن حضرت] گفته شد [و از وی پرسیدند]: «ای رسول خدا ص) آیا فاطمه سرور زنان زمان خود است؟»

پس [حضرت] فرمود: «آن که [سرور زنان زمان خود بود]، مریم دختر عمران است، اما دخترم فاطمه (س)، سرور زنان همه زمان ها از اول تا به آخر است. همانا او در محراب عبادتش می ایستد و هفتاد هزار فرشته از فرشتگان مقرّب الهی بر او سلام می دهند و او را صدا می زنند؛ به مثل صدا کردن فرشتگان، مریم را و می گویند: «ای فاطمه! همانا خداوند تو را برگزید و پاکیزه ات کرد و بر زنان عالم برتری ات داد».(منبع: تفسیر نورالثقلین، ج 1، صص 337 و 338.)

ارزش زن

در طول تاریخ اعراب جاهلی، شاید به تعداد انگشتان دست بتوان زنانی را یافت که در جامعه خود ارزشی نسبی داشته اند. در جامعه جاهلی با آن بافت ویژه و نظام فرهنگی منحط، وجود زن مفهومی برابر با ننگ و عار داشت تا جایی که ضرب المثلی رایج در فرهنگ اعراب جاهلیت می گوید: «زن ننگ است و ننگ را باید در خاک کرد».

دین اسلام، در چنین فضای تاریک و محیط سرشار از جهل و خفقان ظهور کرد و برای ارزش بخشیدن به اصالت انسانی انسان ها، اعم از زن و مرد، به پا خاست. آیین نوپای اسلام، برای شرف و اعتبار بخشیدن به زن؛ این موجود محروم و سرافکنده تمامی معیارهای کهن را درهم ریخت و برای بقا و دوام انسانیت، طرحی نو درافکند. این دین آسمانی، زن را به مرتبه ای از علو مقام رسانید، به گونه ای که پیامبر خدا بر دست دختر خویش بوسه زد و در کتاب آسمانی، فرا گرفتن دانش، دوشادوش مرد و برابر با او برای زنی که تا دیروز زنده به گور می شد، جزو فرائض و واجبات شمرده شد. زن، همه سرفرازی و عزت و شرافت را از اسلام و مولود مبارکش زهرا (س) دارد.

عالی ترین نمونه شخصیت فرهنگی و معنوی و سرشار از اصالت زن مسلمان، در وجود الگوی تربیتی اسلام، فاطمه زهرا (س) ظهور کرد و به تعالی و عروج رسید؛ نمونه و الگویی که فضیلتش زینت بخش قرآن شد و به فرمان آفریدگار آسمان و زمین، زنی، شایسته چنان ارج و منزلتی شد که به یمن وجود گرامی اش، سجده شکر و سپاس به جا آورند؛ تا آنجا که خداوند در قرآن، زنی را کوثر و عطای بی پایان معرفی کرد و او را مایه کثرت فرزند و مقام شفاعت و تداوم نسل دانست.

فاطمه (س) در قرآن

درباره بزرگی و قداست آن بانوی والامقام، سخنان بسیاری گفته و نوشته شده است، ولی مهم ترین مظهر و نشانه فضیلت و بزرگی آن حضرت آن است که خداوند متعال در قرآن کریم و در تعدادی از آیات، به آن فخر زنان عالم، اشاراتی باشکوه و عزت بخش دارد. به نخستین نمونه در آیه مباهله اشاره شده است: «هر آن کس که با تو محاجه کند، بگو بیایید همگی فرزندان و زنان و خویشان خود را بخواهیم. سپس مباهله کنیم و لعنت خداوند را بر دروغگویان قرار دهیم.... » آل عمران: 61() فاطمه زهرا (س) نیز مشمول این آیه شریفه است.

دومین مورد، آیه تطهیر است. در این آیه شریف آمده است: «خداوند اراده کرده است که شما اهل بیت را پاک و پاکیزه گرداند و از بدی ها دور سازد.» احزاب: (33) پنج تن از یاران کسا که از دودمان عترت و رسالت هستند، منظور این آیه شریفه هستند و این نشان از بزرگی و احترام به حضرت زهراست.

سومین نشانه، آیه مودت است. خداوند در این آیه خطاب به رسول بزرگوارش می فرماید: «ای پیامبر! بگو در برابر زحمات و مشقات رسالت خداوند و ابلاغ و تبلیغ آیین الهی، هیچ مزد و پاداشی غیر از دوستی و مودت خویشاوندان خود نمی خواهم». شوری: (23)

نمونه دیگر آیه 7 سوره انسان است که خداوند می فرماید: «ابرار و نیکان کسانی هستند که به نذر خود وفا می کنند.» این آیه به ماجرای بیماری حسن و حسین (ع) اشاره دارد که زهرا (س) و علی (ع) سه روز روزه می گیرند و افطاری خود را به مسکین می دهند. بنابراین، می توان گفت این مقام و منزلت از آن زهرا (س) است و خدا نیز به آفرینش او افتخار می کند.( برگرفته از: عقیقی بخشایشی، صدیقه طاهره، صص 139 ـ 151.)

نقش زهرا (س) در تربیت فرزندان

فرزند، امانتی الهی است که خدای سبحان به پدر و مادر سپرده است و از آنها خواسته در تربیت شایسته فرزندان خویش بکوشند. خداوند راه تربیت را نیز به کمک افراد برگزیده، به انسان آموخته است. عظمت فرزندانی را که به دست زهرا (س) تربیت شده اند، باید از زبان و بیان وحی شنید. رسول خدا (ص) فرمود: «حسن و حسین، شاخه های گل من هستند.» همچنین، درباره مقام و منزلت آنان می فرماید: «اینان، سرآمد و سرور همه جوانان بهشت هستند».

در کلامی دیگر از آن حضرت می خوانیم: «اینان، برگزیدگان خدا هستند و با همین ملاک شایستگی، امام و پیشوای جامعه و خلیفه و جانشین رسول خدا (ص) هستند».3

دو دختر حضرت فاطمه س)؛ زینب کبری که به عقیله بنی هاشم مقلب است و زینب صغری؛ یعنی ام کلثوم نیز هر دو مؤمن و متعهد و هر دو اسلام شناس و آگاه به قرآن و مفسر و مدافع قرآن و حق در تمام شرایط زندگی بوده اند. عظمت و بزرگواری و شجاعت و شهامت این دو کریمه اهل بیت را از حماسه ای که با شهیدان کربلا و سید الشهدا آفریدند، می توان دریافت. آن دو چهره تابناک، در شرایط خفقان حکومت بنی امیه، به همراه برادران و یاران خود به یاری حق شتافتند و فرهنگ اصیل اسلام را در جامعه زنده کردند. همچنین، با تحمل داغ های جانسوز برادران و فرزندان و یاران خویش و پرستاری از یادگاران و یتیمان شهدا و تحمل مصائب دلخراش و انواع شکنجه ها، فریاد حق برآوردند. این انسان ها که با قامتی استوار در برابر ستم قد علم کردند، فرزندان تریبت شده فاطمه س) هستند. حضرت زهرا (س) مادر امامت است. نقش مادر در تربیت فرزندان به عنوان مدیر خانه، مهم و ضروری است. بی شک، فرزندانی که باید در آینده، امام امت شوند، به مادری نیاز دارند که بتواند از عهده تربیت درست و شایسته آنان برآید.

یکی از جنبه های تربیتی مادر در خانه، اهمیت دادن به عبادت است تا شوق عبادت در جان و روح فرزندان نفوذ کند. یکی از وظایف سنگین و مهم حضرت زهرا (س)، بچه داری و تربیت فرزندان بود. فاطمه س) صاحب پنج فرزند شد؛ حسن، حسین، زینب، ام کلثوم و محسن که پنجمین فرزند ایشان؛ محسن، پیش از ولادت به شهادت رسید و دو پسر و دو دختر ایشان باقی ماندند. خدا مقرر کرده بود که پیشوایان دین و خلفای پیامبر، از نسل پاک زهرا به وجود آیند.

زهرا (س) که خود، تربیت یافته دامن وحی بود، از تریبت اسلامی غافل نبود. او می دانست باید امام تربیت کند و افرادی را به جامعه تحویل دهد که آیینه و مُعرّف حقیقت و روح اسلام باشند و حقایق و آموزه های اسلام و قرآن در وجودشان جلوه گر باشد و این امر، کار آسانی نبود. او می دانست باید حسینی تربیت کند که در موقع نیاز اسلام، جان خود و عزیزانش را در راه دفاع از دین و مبارزه با بیدادگری فدا کند و با خون های عزیزانش، درخت اسلام را سیراب گرداند. حضرت زهرا (س)، می دانست باید دخترانی مانند زینب و ام کلثوم پرورش دهد که با ایراد خطبه ها و سخنرانی های افشاگرانه، حکومت ستمگر بنی امیه را رسوا سازند و جلوی مقاصد شوم آنها را بگیرند. فاطمه در دانشگاه خانه، به زینب درس فداکاری و شجاعت آموخت تا از دستگاه بیدادگر یزید نهراسد و با سخنرانی های خود، مظلومیت حسین را فاش کند.

او می دانست باید فرزند بردباری چون حسن را تربیت کند که در زمان به خطر افتادن اسلام، دندان بر جگر بگذارد و برای حفظ منافع والای اسلام سکوت کند و با صلح با معاویه، به جهانیان بفهماند که اسلام صلح را بر جنگ ترجیح می دهد. حضرت زهرا (س) به خوبی می دانست دستگاه آفرینش، چنین مسئولیت سنگینی را بر دوشش نهاده است. درس اول دانشگاه فاطمه زهرا (س)، محبت بود. او به خوبی می دانست که محبت و نوازش کودک، از نیازهای ضروری او به شمار می رود و برای پرورش او لازم است. روایت شده است: وقتی امام حسن (ع) به دنیا آمد، او را در پارچه زردی پیچیدند و خدمت رسول خدا آوردند. حضرت فرمود: مگر به شما نگفتم نوزاد را در پارچه زرد نپیچید؟ پس لباس های زرد او را جدا کردند و وی را در پارچه سفیدی پیچیدند. آنگاه پیامبر او را در آغوش گرفت و بوسید.4 همچنین، در روایت است که امام حسین (ع) در هنگام سجده پیامبر، روی دوش پیامبر می رفت و با او بازی می کرد و مورد محبت آن حضرت قرار می گرفت. زهرا (س) نیز فرزند همان پدر است و محبت را از ارکان اصلی پرورش می داند و به کار می بندد.

درس دوم، ایمان و پرهیزکاری است که در وجود زهرا موج می زند. پیامبر خدا می فرماید: «حسن و حسین، بهترین انسان روی زمین پس از من و پدرشان هستند و مادرشان بهترین زن هستی است».

در ادامه سخنرانی قدیمی و کمتر شنیده شده از رهبر معظم انقلاب را درباره حضرت فاطمه میبینید: