به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ باز کردن حساب بانکی در آلمان بخش مهمی از شروع زندگی جدیدتان در آلمان خواهد بود. چراکه شما می‌بایست برای استفاده از آب و برق و گاز و تلفن و اینترنت در منزل جدیدتان، دریافت کانال‌های تلویزیونی آلمانی و قرار گرفتن تحت پوشش بیمه‌های اجباری این کشور قرارداد ببندید و هزینه‌های آن‌ها را بپردازید، که برای انجام همه این‌ها باید در حساب بانکی‌تان پول داشته باشید.
ما در این راهنمای مختصر و مفید تمامی اطلاعاتی که برای باز کردن یک حساب بانکی در آلمان نیاز دارید را در اختیارتان گذاشته و معیارهای انتخاب بانک مناسب برای مهاجرین و دانشجویای که قصد ادامه تحصیل در آلمان دارند را یک به یک برایتان توضیح خواهیم داد.
سیستم بانکداری در آلمان
در سیستم بانکداری آلمان سه نوع بانک وجود دارد که عبارتند از بانک‌های بازرگانی خصوصی، بانک‌های پس‌انداز عمومی (اسپارکاس و لاندس‌بانک) و بانک‌های شرکتی (Genossenschaftsbanken). به علاوه، در این کشور تعداد زیادی بانک بین‌المللی، بانک آنلاین و موبایل بانک وجود دارد. بانک مرکزی ملی آلمان دویچه بوندس بانک است اما وظیفه تنظیم مقررات بانکداری و خدمات مالی در این کشور با نهاد نظارت مالی فدرال (BaFin) است.
آیا در آلمان، به حساب بانکی نیاز دارید؟
حتی اگر در آلمان زندگی می‌کنید، باز هم نیازی نیست که حتماً در یک بانک آلمانی حساب باز کنید. شما فقط به یک نوع حساب برای پرداخت و دریافت پول نیاز دارید. برای این کار می‌توانید در یک بانک بین‌المللی (مثل بانک‌هایی که دفتر اصلی آن‌ها در آلمان است یا یکی از مراکزی که برای انجام تراکنش‌های مالی مشتریان مستقر در آلمان احداث شده‌اند) و یا یک موبایل بانک آلمانی حساب باز کنید. شما به حسابی نیاز خواهید داشت که بتوانید از طریق آن پرداخت‌های عادی مثل قبوض آب و برق و غیره یا پرداخت‌های بیمه آلمانی را انجام بدهید. همچنین، برای دریافت تسهیلات رهنی (mortgage) باید ثابت کنید حسابی دارید که در آلمان فعال است.
برای دانشجویانی که برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی، ارشد و یا دکتری و یا هر دوره آموزشی دیگر به آلمان میروند اثبات تمکن مالی الزامیست. یکی از راههای ساده برای این مهم داشتن حسابی بلوکه شده در بانک های آلمان است. پس داشتن حساب بانکی برای دانشجویان الزامی نبوده اما کارشان را آسان تر میکند.
قبل از باز کردن حساب بانکی در آلمان
اگر به آلمان مهاجرت کنید اما حساب بانکی آلمانی نداشته باشید، در ابتدا می‌توانید امور مالی‌تان را با استفاده از یک حساب خارجی انجام بدهید. اکثر کسب و کارهای آلمانی دبیت کارت‌ها و کارت‌های اعتباری بین‌المللی مثل ویزا، مسترکارت و امریکن اکسپرس را قبول می‌کنند. البته، اگر حساب خارجی‌تان متعلق به بانکی باشد که در آلمان شعبه ندارد، احتمالاً هزینه زیادی را بابت تراکنش‌هایتان پرداخت خواهید کرد.
اگر نمی‌خواهید حتی برای یک دوره کوتاه هم بدون حساب بانکی آلمانی در این کشور زندگی کنید، تعداد زیادی بانک‌های آنلاین یا موبایل بانک آلمانی (direktbanks) هستند که می‌توانید قبل از نقل مکان به این کشور، نزد آن‌ها حساب اشخاص غیرمقیم (non-resident account) باز کنید. بانک‌های بزرگ بین‌المللی مثل HSBC و سیتی‌بانک (Citibank) در آلمان فعال هستند، پس اگر در چنین بانک‌هایی حساب دارید، از آن‌ها بپرسید که چگونه می‌توانید قبل از نقل مکان به آلمان حسابتان را به این کشور انتقال بدهید.
انواع حساب‌های بانکی در آلمان
بانک‌های آلمانی انواع مختلفی از حساب‌ها را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. انواع اصلی حساب‌های ارائه شده توسط این بانک‌ها عبارتند از:
حساب جاری (Girokonto)
حساب جاری، نوع استاندارد حساب‌های بانکی در آلمان است. این نوع حساب برای پرداخت قبوض و دریافت حقوق در آلمان کاربرد دارد. بسیاری از بانک‌های آلمان هر دو نوعِ حساب‌های جاری عمومی و حساب‌های تخصصی مثل حساب‌های مورد استفاده برای دانش‌آموز و دانشجویان، و کلاً افراد جوان، را ارائه می‌دهند.
حساب پس‌انداز (Sparkonto)
حساب پس‌انداز دو نوع است: یکی پس‌انداز کوتاه مدت (Tagesgeldkonto) برای نگهداری پول، و دیگری سرمایه‌گذاری ثابت یا همان پس‌انداز بلند مدت (Festgeldkonto). نوع بلند مدت که بیشتر برای سرمایه‌گذاری بانکی استفاده می‌شود سود بالاتری دارد، اما مبلغ آن نباید از یک حد مشخص پایین‌تر بوده و پول هم باید به مدت معینی در حساب بماند تا به آن سود تعلق بگیرید. معمولاً، علاوه بر ساکنین آلمان، کسانی که در آلمان اقامت ندارند هم می‌توانند از خارج کشور حساب‌های پس‌انداز باز کنند.
حساب غیرمقیم
عموماً، فقط افراد مقیم آلمان می‌توانند حساب‌های جاری استاندارد باز کنند. برای همین، شما باید یک آدرس دائمی در آلمان داشته باشید تا بتوانید چنین حسابی باز کنید. اما بسیاری از بانک‌های صرفاً آنلاین (online-only) و موبایل بانک‌های مستقل (mobile-only) در آلمان به افرادی که خارج از این کشور زندگی می‌کنند هم اجازه باز کردن حساب می‌دهند. این حساب‌ها برای کسانی که قصد مهاجرت به آلمان را از طریق تحصیلی یا هر روش دیگری داشته و یا در این کشور کار می‌کنند مناسب هستند.
حساب‌های دیجیتال و موبایلی
امروزه بانک‌های بزرگ آلمان خدمات بانکداری اینترنتی و همچنین حساب‌های موبایلی که از طریق نرم‌افزارها و اَپ‌های بانکداری (برای گوشی و تبلت) قابل دسترسی هستند را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. علاوه بر این، در این کشور بانک‌های صرفاً آنلاین و موبایل بانک‌های مستقل هم فعال هستند.
حساب‌های برون مرزی (Offshore)
برای بسیاری از مهاجرین ساکن آلمان باز کردن یک حساب بانکی برون مرزی بین‌المللی بهترین راه برای انجام امور مالی شخصی است. این گزینه خصوصاً برای کسانی مناسب است که خارج از کشور کار می‌کنند، یا بخش زیادی از وقتشان را در بیش از یک کشور سپری می‌کنند و یا اینکه غالباً از یک کشور به کشور دیگری پول انتقال می‌دهند. حساب‌های برون مرزی، خارج از کشور محل اقامت دارندگان آن‌ها قرار داشته و معمولاً دارای مزایای خاصی مثل طیف وسیع‌تری از خدمات برون مرزی و مالیات پایین‌تر هستند.
انتخاب یک حساب بانکی در آلمان
در آلمان، معمولاً نیاز شما تعیین میکند که کدام گزینه بانکی برایتان بهتر است. البته، چند عامل دیگر هم وجود دارد که باید آن‌ها را هم در نظر بگیرید، از جمله:
- هزینه‌ها: خیلی از بانک‌های آلمانی حساب‌های جاریِ پایه (basic) را به طور رایگان در اختیار مشتریان قرار می‌دهند که البته خدمات آن‌ها محدود است. بانک‌های آنلاین و موبایلی معمولاً برای کارهایی مثل انتقال پول ارزان‌تر هستند. با این حال ممکن است آن‌ها از لحاظ تعداد تراکنش‌هایی که در هر ماه می‌توانید انجام بدهید محدودیت‌هایی داشته باشند.
- خدمات به زبان انگلیسی: اگر انگلیسی زبان بودن کارکنان بانک، وب‌سایت‌ها و اَپ‌های تلفن همراه برایتان مهم است، می‌توانید از خدمات بانک‌های بین‌المللی و موبایل بانک‌ها استفاده کنید. تعدادی از بانک‌های بین‌المللی بزرگ آلمان هم بعضی خدمات خود را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند. البته، این خدمات در بانک‌های اسپارکاس و فولکس بانک (Volksbanken) کمتر است.
- تعداد محصولات و خدمات: اکثر مهاجرین طرفدار خدماتی مثل برداشت رایگان در سراسر جهان و انتقال بین‌المللی پول با هزینه کم هستند. مهاجرین معمولاً سایر خدماتی که انعطاف‌پذیری حساب را افزایش می‌دهند، مثل تسهیلات اضافه برداشت (overdraft facilities) و استفاده از خودپردازها در کل کشور را هم در نظر می‌گیرند.
- دسترسی آسانک باز کردن یک حساب آنلاین یا موبایل بانک باعث می‌شود که به طور 24 ساعته و بدون تعطیلی به حسابتان دسترسی داشته باشید. اکثر بانک‌های بزرگ این گزینه‌ها را ارائه می‌دهند؛ به علاوه گزینه بانک‌های موبایل مستقل هم وجود دارد.
- در دسترس بودن حساب‌های غیرمقیمک اگر می‌خواهید قبل از نقل مکان به آلمان یک حساب در این کشور باز کنید، می‌بایست این حساب را نزد یک بانک اینترنتی یا یک موبایل بانک و یا یک بانک بین‌المللی باز کنید. باز کردن حساب در بانک‌های ملی آلمان فقط برای مشتریان دارای آدرس در این کشور امکان‌پذیر است.
مهاجرین چطور می‌توانند در آلمان حساب باز کنند؟
شهروندان اتحادیه اروپا بدون هیچ مشکلی می‌توانند در یک بانک آلمانی یک حساب بانکی ساده باز کنند، اما شهروندان غیراتحادیه اروپا باید اثبات کنند که آدرسشان در ادارات محلی ثبت شده و همچنین مجوز کار ارائه دهند. البته، بانک‌ها الزامی به باز کردن حساب برای شما ندارند. همچنین، اگر نتوانید سوابق مالی‌تان را نشان بدهید مکن است در باز کردن حساب با مشکلاتی مواجه شوید. اما در کل، بهترین راه برای باز کردن یک حساب بانکی آلمانی این است که با در دست داشتن مدارک مورد نیاز، شخصاً به شعبه بانک بروید. این مدارک عبارتند از:
- گذرنامه یا یک کارت شناسایی معتبر عکس‌دار با یک ویزای معتبر یا مجوز اقامت
- گواهی آدرس
- مدارک اثبات درآمد/ اشتغال (که بسیاری از بانک‌ها، بسته به حسابی که می‌خواهید باز کنید، ممکن است آن را از شما بخواهند)
- مدارکی که نشان دهد دانشجو هستید (اگر حساب دانشجویی باز می‌کنید)
- رتبه اعتباری شوفا (SCHUFA؛ ممکن است بعضی بانک‌ها آن را بخواهند)
مدیریت حساب بانکی‌تان در آلمان
در بانک‌های آلمانی، شما می‌توانید نحوه مدیریت امور مالی و پولتان را انتخاب کنید چراکه بسیاری از این بانک گزینه‌های مختلفی را برای انجام این کار در اختیارتان قرار می‌دهند. این گزینه‌ها عبارتند از:
- بانکداری رو در رو: در سال‌های اخیر تعداد شعب بانک‌ها در آلمان کاهش پیدا کرده، با این حال مطابق آمار سال 2016، هنوز هم برای هر 100،000 نفر بزرگسال در این کشور، 13 شعبه بانک فیزیکی وجود دارد. بانک‌ها تیم‌های خدمات مشتریان و همچنین کارکنان تخصصی (مثل مدیر بانکداری تجاری) دارند اما اگر خواهان ملاقات رو در رو بوده یا به اندازه کافی آلمانی بلد نیستید باید اول چک کنید ببینید که بانک مورد نظرتان کارمند انگلیسی زبان دارد یا خیر.
- بانکداری آنلاین: بانکداری آنلاین به شما امکان می‌دهد تا در تمام طول هفته به طور 24 ساعته به حسابتان و خدمات بانکی دسترسی داشته باشید. اکثر بانک‌های اصلی آلمان از جمله اسپارکاس و فولکس بانک چنین خدمتی را ارائه می‌دهند.
- بانکداری موبایلی: شما می‌توانید با استفاده از اَپ‌های بانکداری موبایلی، روی تلفن هوشمند یا تبلت‌تان به صورت سیار پول دریافت و پرداخت کنید. این اَپ‌ها دارای خدماتی مثل ابزارهای بودجه‌بندی هم هستند.