به گزارش خبرنگار سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ درپی انتشار گزارشی تحت عنوان «مسئولان خواهران اتحادیه‌ها، شمعی رو به خاموشی»؛ میزگردی با حضور نمایندگان اتحادیه‌های دانشجویی در نقد این گزارش و پیرامون عملکرد مسئولان خواهران اتحادیه‌ها برگزار شد. در این میزگرد، فرناز اینانلو، مسئول خواهران دفتر تحکیم وحدت، محدثه مصفا، مسئول خواهران انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل، زینب شوندی، دبیر واحد سیاسی انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل، تینا حاج محمدی، مسئول خواهران جامعه اسلامی دانشجویان و فاطمه کندی، نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی حضور داشتند.
بیشتر بخوانید
بخش دوم این گزارش را در ادامه می‌خوانید.
مصفا: احساس می کنم این گزارش نقد خواهران تشکل ها، یک مقدار انتزاعی است. من نمیتوانم برای باقی اتحادیه‌ها اظهارنظر کنم ولی اگر فردی که گزارش را می نویسد به فضای تشکل ما وارد میشد، زینب شوندی را میدید که در این فضاها وارد شده است و بچه‌ها را مشاهده میکرد که چه تغییراتی میکنند. مشاهده میکرد که بچه‌ها نسبت به سال گذشته چه تغییری کردند. اتفاقا چیزی که شاهد هستیم این است که اکثر دوره‌های آموزشی که شکل میدهیم، اغلب دختران هستند که در دوره‌ها مشارکت و فعالیت دارند وآنچه حتی درخود اتحادیه، برادران هم به آن اذعان دارند این است که فعالترین افراد درتشکل ما خانم‌ها هستند. آنچه که من میبینم این است که دخترها تشکیلات را میگردانند. ازفضاهای اجرایی تا محتوایی. اتفاقا این نقد اگر مطرح کند که چرا رو به خاموشی است؟ این سوال و این نقد به خواهران برنمیگردد، چون ما الان میبینیم بار مسئولیت اجرایی و محتوایی روی دوش خانم‌ها افتاده ولی این گزارش برعکس نشان میدهد.
اینانلو: من مهمترین نقدی که نسبت به این گزارش دارم این است که قائل به این نبودم که در یک گزارش هر ۴ اتحادیه را با یک تیر نشانه بگیرید و به آن‌ها نقد کنید. من قائل به این هستنم که هر کدام جداگانه یک ضعف‌هایی دارند ولی حتی اگرشما دبیران اتحادیه‌ها را هم دعوت کنید، قطعا من از دبیر تحکیم انتظار ندارم که بپذیرد که برای خواهران عرصه را فراهم نکرده. به نظرم اگر خبرنامه ضعف هر اتحادیه را در چهار گزارش جداگانه بررسی میکرد، مناسب‌تر بود. دانشجویی که ورودی هست و این گزارش را از خبرنامه دانشجویان میخواند، با خودش فکر میکند که نکند دفتر تحکیم همینطور باشد؟! حالا ما اثبات کنیم نه ما این فضاها را داشتیم، ما این برنامه‌ها را داشتیم ولی کاری که خبرگزاری الان انجام میدهد، یک مقدار دور از فضای واقعیت است.
دهقان: ما یکی دو سال روی مسئله‌ای پافشاری می‌کنیم و بعد از آن میبینیم اتحادیه مستقل که تابحال در بیست و اندی سال گذشته، دبیر سیاسی خانم نداشت، در برابر این موضوع تسلیم میشود.
مصفا: این یک واقعیت است که دختران در مقایسه با آقایان کمتر علاقمند به سیاست هستند. شاید هفت سال میشود که من در فضای انتخابات اتحادیه میبینم که ما بین خواهران علاقه مند به دبیری آموزش اتحادیه وعلاقه مند به واحد فرهنگی داشتیم اما علاقه‌مند به حوزه سیاسی نبوده. اگر داشتیم، میگفتم داشتیم و نشد. فراوانی علاقه مندان به سیاست در بین دختران واقعا کم است.
حاج محمدی: بله حتی در سطح دفاترهم ورود نمیکنند.
مصفا: من به خانم شوندی که دبیر سیاسی است میگویم تو خودت میتوانی نیروی سیاسی خواهر پرورش بدهی؟ اما خودش میبیند که بین نیروهای آقا علاقه مندان به سیاست بیشترهستنند و این یک مسئله طبیعی است.
اینانلو: به طور مثال وقتی سه گزینه برای سیاسی وجود دارد مثلا یکی از خواهران و دو نفر از برادران، نمیتوانی بگویی برادران لزوما شایسته نیستند همچنین نمیتوانی بگویی حتما مسئولیت‌های مهمتر را برای خواهران در نظر بگیریم که خودمان را اثبات کنیم!
دهقان: این بحث شایسته سالاری در خصوص زنان، زمانی قابل دفاع است که ما بدانیم واقعا تمام آقایان در تمام جایگاه‌ها بنا بر اصل شایسته سالاری مسئولیت گرفته اند!
اینانلو: مثلا وقتی ۴ نفر خانم و ۵ نفر آقا در شورای مرکزی حضور دارند می‌توانیم بگوییم هر کسی هر مسئولیتی را که علاقه داشته، انتخاب کرده است و در همان جایگاه قرار گرفته.
دهقان: به نظرشما چهار خانم بر اساس شایسته سالاری عضو شورای مرکزی میشوند؟
اینانلو: شرایط کسانی که کاندید میشوند را باید بررسی کنید! از طرفی اینکه گفته میشود کادرسازی تشکل‌ها خیلی اهمیت دارد به این معنی نیست که ما نیرو بسازیم که دبیر یا دبیر سیاسی شود ما نیروی سیاسی و فرهنگی حوزه زنان می سازیم که بچه ها بعد از فعالیت دانشجویی شان وارد جامعه شوند. یکی از اولویت‌ها برای تشکل‌ها ای ن است که نیروسازی بکنند تا برای انقلاب مفید باشند. یک نفر ممکن است شایسته باشد ولی در مقابل حضرت آقا صحبت نکند و در جایی مشغول شود که کشور را متحول کند ولی منشا اصلی ساخته شدن آن فرد تشکل دانشجویی است. آنچه که در این گزارش نگنجیده بود تلاشی است که تشکل‌ها برای کادرسازی انجام می‌دهند.
مصفا: من از نگاه مخالف حس میکنم فردی که این گزارش را نوشته است در بحث کادرسازی تشکل‌ها هم خطا وارد کرده است. وقتی کادرسازی مجازی میشود دانشجو‌ها افسردگی میگیرند و فکر میکنند هیچ فایده‌ای ندارد. فکر میکنند ما فقط در جلسه مجازی حرف میزنیم و وقتی که فعالیت هم مجازی میشود کار به مراتب سختتر میشود، دانشجویان آن انگیزه و شور و اشتیاق سابق را ندارند و اثرگذاری فعالیت‌ها در فضای مجازی کمتر دیده میشود. واقعیت همین است که ما دفاترمان را با چنگ و دندان نگه داشتیم. چه طور اتحادیه با دفاترش همچنان زنده است؟ ما در جریان انتخابات دفاترمان در سطح کشور بودیم که چه شرایطی دارند. برای جذب چه مشکلاتی دارند. نیروهاشان عوض شده است اصلا نمیدانند جذب حضوری به چه شکلی است. حتی نمیدانند وقتی با فضای دانشجویی مواجه میشوند باید چه کار بکنند. نسلی که روی کارهستند نمیدانند نوع فعالیت تشکل‌های دانشجویی در چه فضایی خلاصه میشود. حتی اگر مقدمات و اصل را هم به ایشان بگوییم هنوز تفاوت تشکل‌ها را نمیدانند یعنی باید فلسفه حضور در فضای جنبش دانشجویی را متوجه بشوند.
اینانلو: حضرت آقا هم چند بار تاکید کردند که در این فضا تشکل‌های دانشجویی باید زنده بمانند و اینکه اینطور هم نبوده که وقتی کرونا تمام بشود ما به نقطه‌ای که قبل کرونا بودیم برمیگردیم. ما نسبت به سال گذشته نشریه را داشتیم و دوره آموزشی را اضافه کردیم برنامه های مختلف را گرفتیم. جلسات تش کیلاتی خودمان را تشکیل دادیم. ما نسبت به سالهای گذشته‌مان کم نگذاشتیم بلکه در برنامه‌ها نوآوری بیشتر شد و حتی هنوز برخی انجمن‌های ما نشریات تخصصی حوزه زنان دارند. اگرچه که هنوز جای رشد و پیشرفت و برطرف کردن نواقص کار را باز میدانم
مصفا: ما همان دوره‌ای را که مجازی برگزار میکردیم به صورت حضوری هم برگزار کردیم ولی نتیجه کار کمتر از چیزی بود که انتظار داشتیم مثلا شرکت کننده کمتر بود. خانواده‌ها اجازه نمی‌دادند بچه‌ها شرکت کنند در نتیجه عده‌ای از مخاطب‌ها در این شرایط حذف شدند. برگزاری برنامه سخت بود چون مجوز نمی‌دادند. من نقد شما درعدم واکنش به بسیاری از مسائل حوزه زنان را قبول دارم اما من قائل به این نیستم که واکنش‌ها صفر بوده ولی میتوانم قبول کنم که این مسائل بیشتر شود بهتراست و اگر به سطحی که خانم دهقان فکر میکند، برسانیم بهترمی شود.
کندی: انجمن‌ها در دوران کرونا خیلی مقاومت کردند. من خودم دو سال پیش که وارد آرمان شدم از طریق کارگروه رسانه آرمان فعالیتم را شروع کردم به خاطر رشته‌ام که ارشد مدیریت رسانه بود. در رسانه به صورت تخصصی وارد شدم. نشریه تحول صدا و سیما را داشتیم و نشریه هم در صدا و سیما خیلی پر سر و صدا شد که در نهایت به یک بیانیه منجر شد که این بیانیه را با چند نفر از بچه‌های آرمان به صورت مشتر ک نوشتیم. در آن زمان من واحد خواهران فعالیت نمیکردم و در رسانه کار می‌کردم. بعد از بیانیه ما یک نامه خصوصی به رهبری را داشتیم که ۶ نفر را به رهبری به عنوان رئیس صدا و سیما معرفی کردیم که یکی از این افراد آقای جبلی بود و بعد از اینکه رهبری، آقای علی عسگری را برکنار کردند، آقای جبلی رئیس صدا و سیما شد.
دهقان: ولی در حوزه زنان ساکت هستید!
کندی: بله، اتفاقا این را میخواستم بگویم که ما عدالتخواه‌ها بیشتر معتقد هستیم که اصلا چه لزومی دارد بگوییم واحد خواهران یک تشکل!؟
دهقان: خب اگر فقط مشکل این است، نگویید واحد خواهران! چرا مثل بحث صدا و سیما مسائل زنان را پیگیری نمیکنید؟! چرا نه خانم‌ها و نه آقایان جنبش عدالتخواه، به مسئله‌ای همچون مهریه اساسا ورود نمیکنند؟
کندی: بچه‌های ما مشکل دارند که اصلا چرا واحد خواهران باید داشته باشیم؟! مثلا در ماجرایی که در ورزشگاه مشهد اتفاق افتاد آقایان و خانم‌ها با هم تصمیم میگیرند که بیانیه بدهند. در واقع موضع گیری مخصوص واحد خواهران نیست که این کار را انجام بدهد.
مصفا: در تشکیلات ما هم یک کار مثلا «مخصوص واحد سیاسی» نیست ولی یک نفر مسئول میشود تا جمع‌بندی را انجام بدهد یا محتوا را تهیه کند.
دهقان: مسائل حوزه زنان مثلا از طریق آقایان تحکیم در تریبون رهبری هم بیان میشود و این طور نیست که فقط یک خانم برود پشت تریبون درحوزه زنان صحبت کند!
حاج محمدی: در مورد گزارش اگر این موارد در کنش‌گری نسبت به مسائل یا مطالبه‌گری از مسئو لین مطرح میشد شاید خیلی بهتر بود تا اینکه گفته شود در موضوع مهریه ورود نکردیم یا در حوزه جمعیت که من صفر تا صدش را پیگیری کردم، ورود نشده است! این خیلی خوب نبود، بله من قبول دارم که یک بحث هایی را باید مطرح می کردیم. مثل خانم اینانلو من هم قبول ندارم که واکنش‌ها و فعالیت‌ها کاملا صفر بوده. یک بحث دیگر این که حداقل درباره اتحادیه خودمان دوست دارم بگویم که در حوزه زنان خیلی موضوعات اولین بار است که اتفاق می‌افتد و پایه‌گذاری شده است و برای این پایه‌گذاری‌ها سختی‌هایی نیز داشتیم. از این جهت هم قبول ندارم که صرفا بخواهیم سخنرانی کنیم؛ مثلا در دیدار حضرت آقا اگر تعداد سخنران های خانم زیاد باشد یعنی مسائل حوزه زنان خوب مطرح شده است؟!
اینانلو: اجحاف است که دوره چندساله اخیر فعالیت اتحادیه‌ها را با کل دوره های فعالیتشان مق ایسه کنیم. ما سالهای اخیر خیلی تحولات بهتری در این حوزه داشتیم.
دهقان: در حوزه زنان؟!
اینانلو: نه حضور فعال خانم‌ها در تشکل‌ها و لزوم آن یعنی در این سال‌ها خیلی بهتر جا افتاده است. در پنج شش سال اخیر خیلی فضا بهتر شده است اینکه مثلا ۳۰ سال پیش در دهه هفتاد نگاه کنید خانمی که وارد جامعه میشد چطور بهش نگاه میشد حالا بخواهیم داخل تشکل دانشجویی را هم نگاه کنیم.
دهقان: همان زمان در تحکیم کمیسیون زنان داشتیم. آن زمان در تحکیم، خانم‌ها درباره مسائلی صحبت می کردند که همین الان هم خیلی از دختران نه اطلاعات کافی و نه جسارت اظهار نظر در آن زمینه‌ها را دارند! یعنی همیشه جلوتر از زمان خود حرکت میکردند نه این که تازه بخواهند واکنشگر باشند آن هم نسبت به مسائلی که اتفاق میافتاده! تمام این اتفاقات در زمانی بود که نه توییتر و اینستاگرامی بود و نه این دسترسی اطلاعاتی دنیای امروز!
اینانلو: اتحادیه در این سال‌ها خیلی تغییرات مثبتی کرده است. هم در پذیرش مباحث حوزه زنان و هم حضور خانم‌ها را خیلی خوب پذیرفته است. نظر من به عنوان کسی که چهار سال و نیم، پنج سال فضای اتحادیه را از نزدیک میبینم این است.
حاج محمدی: یک نکته دیگر در گزارش این بود که گزارشگر یا شرایط الان را نمیداند یا در جریان همه چیز نیست و این باعث میشد متن سمت و سوی دیگری بگیرد.
مصفا: یک اشکالی که به این متن وارد است این که انگار فقط دختران دچار ضعف شدند!
اینانلو: شما یک گزارش منتشر کنید که بگوید تشکل‌ها ضعیف شدند و بخش حوزه زنان هم در این فاز قرار دارد. در اینصورت گزارش منصفانه‌تر خواند بود. الان هدف از این گزارش چه بوده؟
دهقان: هدف این بوده که ضعف و سکوت مسئولان خواهران اتحادیه‌ها در مسائل حوزه زنان نشان داده شود تا زنگ خطری باشد بلکه این رخوت از بین برود. من نمیتوانم بپذیرم شما از صبح تا شب فقط کادرسازی میکنید!
مصفا: اگر این بحث ناظر به این موضوع است ما اطلاع داریم که دفاترمان اتفاقا نسبت به خیلی مسائل وارد میشوند.
دهقان: قطعا واکنش و موضع شما به عنوان مسئولان خواهران اتحادیه‌ها مهمت راست. این شما هستید که باید موتور محرکه دفاتر باشید و به آن‌ها خط دهی کنید. ما میبینیم بحث‌های سیاسی خیلی راحت مطرح میشوند ولی در بحث حوزه زنان میبینیم دفتر خواهران فقط کادرسازی میکند! اگر اینطور است پس چرا ما خروجی در حوزه زنان نمی‌بینیم؟ ما میگیم رو به خاموشی، شما اگر مخالفتی دارید دلیل بیاورید.
حاج محمدی: دلیلش یک دوره فعالیتی که داشتیم. کدام واحد خواهران در همه زمینه ها ورود کردند؟ امسال در جامعه اسلامی هم دبیرکل همراهی کرد هم واحدها نسبت به فضای قبل خیلی پیشرفت کردند هم واحد خواهران دفاتر از جهت اینکه خودشان برنامه مستقل داشته باشند و بخواهند در یک حوزه ورود کنند و نشریه‌هایشان و کارگروه‌هایشان را راه بیندازند و خیلی از مسائل مثل حجاب که قبلا در دفاتر مطرح نبود یا کارگروه‌ها که در خیلی از دفاتر وجود نداشتند الان بهتر شده و این قاعدتا از طرف اتحادیه پیگیری میشود تا دفاتر پتانسیل داشته باشند. ما هم وضعیت‌مان مشابه بود. اینکه ما بتوانیم دفاتر را نگه داریم و نیرو داشته باشیم و این نیروها توانمند باشند. مخصوصا برای نیروهایی که از فضای دانشجویی در حال حاضر چیزی ندیده و ادوارش هم یا فارغ التحصیل شدند یا تشکل را رها کردند، اینکه این نیرو در دفتر بماند خودش خیلی سخت است، چه برسد به اینکه این نیروی که کنش داشته باشد ولی من هم قبول دارم که یک زمان‌هایی باید مطالبه‌گری صورت میگرفته و این انجام نشده. از طرفی اینطور هم نیست که هیچ اتفاقی نیفتاده باشد مثلا ما سلسله جلساتی گذاشتیم از نماینده مجلس آوردیم تا مشاور بانوان وزارتخانه ها. اینکه من یک کار ویژه تعریف کردم چهارچوبی تعریف کردم که من نمیتوانم همه مسائل حوزه زنان را جمع کنم پس براساس هدفی که دارم می‌خواهم روی یک سری از موضوعات مثل بحث جمعیت هدف‌گذاری کرده و آن را پیگیری کنم و برنامه یک‌ساله‌ام را روی این موضوع میبندم. البته اینکه من جمعیت را انتخاب کردم فلسفه داشته ولی قاعدتا اگر موضوع دیگری هم در هدف و برنامه‌ام بود ورود میکنم.
اینانلو: شما میگویید رو به خاموشی ولی ما قائل نیستیم که رو به خاموشی است به نظر این طور که شما میگویید صفر نبوده ولی میتوانست کامل‌تر هم باشد.
کندی: من نمیدانم دفاتر به شما چه گزارشی دادند ولی ما در کرونا برنامه میگرفتیم، حدود ده بیست نفر هم نمی‌آمدند ولی برنامه تاثیر گذار بود، واکنش داشت، وزیر اقتصاد می‌آمد جواب آن برنامه را میداد. ما تشکیلات را با چنگ و دندان نگه داشتیم.
مصفا: اینکه چه دغدغه‌هایی در حوزه زنان در تشکل‌ها مطرح می شود بیشتر از این که مربو ط به سخنران خانم یا آقا باشد برمیگردد به اینکه یک پاراگراف در حوزه زنان گفته شده یا نه. من قبول دارم که حضور سخنران زن میتواند قدم مثبتی باشد چون در چهل سال محال و غیر ممکن است که یک خانم شایسته نبوده باشد اما باز هم اگر بخواهیم منطقی صحبت کنیم و اگر متن سخنرانی‌ها را نگاه کنیم در ۱۶آذر، دیدار حضرت آقا، دیدار قوه قضاییه، مقننه و… میبینیم که چقدر کم در حوزه زنان صحبت شده.
اینانلو: من این را قبول ندارم مثلا در اتحادیه خودمان در متن دیدار رهبری فرصت نمی‌شد بیشتر از چند موضوع داشته باشیم. یکی از موضوعات حوزه زنان بود. در دیدار رهبری که مهمترین دیدار است و در دیدار وزیر آموزش پرورش و مسئولین دیگر هم چند بار موضوع زنا ن را داشتیم.
مصفا: کلا دو تریبون مهم داشتیم، یکی ۱۶ آذر و دیگری دیدار حضرت آقا ولی چکیده تشکل‌ها کجا نشان داده میشود؟ دیدار حضرت آقا.
دهقان: برای همین هم من میگویم این موضوع مهم است، سخنرانها مهم هستند چون یعنی یک تشکل پذیرفته است در یک دیدار در این سطح اهمیت، یک خانم نماینده تشکل باشد.
اینانلو: به این قائل هستید که اگر ما بخواهیم با این شیوه خانم‌ها را اثبات کنیم هر سال باید حضور خانم‌ها را داشته باشیم؟ پس آقایون چطور؟ یکی دوسال آقا هستند و یکی دو سال خانم که شایسته هستند.
شوندی: این روش خوب است ولی این که در یک تشکل ۴۰ سال هیچ خانمی نباشد مسئله است!
دهقان: من قطعا در این خصوص، مستقل، جنبش عدالتخواه و جامعه اسلامی را خطاب قرار میدهم. شما نمیتوانید بگویید این تفکر سطحی است و مهم نیست چون بعد از سی و اندی سال برای خبرنگاری چون من که نگاه نقادانه دارد سوال میشود که اگر شما قائل به شایسته سالاری هستید، پس یعنی هیچوقت در طی این سال‌ها یک خانم شایسته نداشتید؟
کندی: شما برای دیدار رهبری چطور ظرفیت‌ها را سهمیه‌بندی کردید؟ یعنی برای واحد خواهران سهمیه در دیدار در نظر گرفتید؟ چون حتی برای کرسی های دیدار هم آقا یان بیشترهستند مثلا سهمیه مشخص میشود که تا چه تعداد خانم و چه تعداد آقا شرکت کنند؟ من میدانم سر این موضوع خیلی بحث بوده است.
مصفا: این ساختار مدیریتی بود که برای دفاتر قرعه کشی انجام میشد، دفاتر هم بین اعضای‌شان قرعه کشی میکردند.
گزارش از مهدیه دهقان