به گزارش سرویس صنفی آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ روز پزشک در ایران مصادف با زادروز «ابوعلی سینا» پزشک، ریاضیدان، اخترشناس، فیزیکدان و شیمیدان پرآوازه ایست که آثارش در فلسفه و پزشکی اهمیت زیادی دارد.
از این رو ضمن عرض تبریک این روز به تمام پزشکان ایران زمین قصد داریم تا در این گزارش به سبک زندگی یک دانشجوی پزشکی بپردازیم و پستی و بلندی های زندگی این قشر از جامعه را با یکدیگر بررسی کنیم.
دانشجوی پزشکی بودن مستلزم تلاشی بیش از آنچه تاکنون داشتهاید است. داستانهای نگرانکننده زیادی در مورد دانشجوی پزشکی بودن وجود دارد اما در واقع دورهای جالب، شادیبخش و بسیار پرارزش است؛ بهویژه با در نظر گرفتن عاملی که بهخاطر آن کار میکنید. در این گزارش ۱۲ نکته در مورد دانشجوی پزشکی بودن بیان میشود که امیدواریم به شما اطمینان خاطر داده و در مورد جنبههای تحصیل در رشته پزشکی انگیزه لازم را ایجاد کند:
۱- میتوانید آنچه را که میآموزید در زندگی خود بهکار گیرید
علیرغم اینکه این نکته بهنظر کم اهمیت میرسد اما نباید مورد اغماض قرار گیرد. حقیقت امر در مورد بسیاری از دورهها این است که شما فقط بهخاطر قبولی در آزمونها مطالعه میکنید و تا زمانیکه هدف شما این باشد اطلاعاتی که برای یادگیری آن بهشدت تلاش میکنید تا حد زیادی برای شما بیاستفاده خواهد بود. این امر در زمینه پزشکی با رشتههایی مانند کالبد شکافی، فیزیولوژی، بیوشیمی، داروشناسی و آسیبشناسی چندان صادق نیست و اطلاعات ما مستقیما در تشخیص، درک و درمان بیماری قابل استفاده است. این امر نهتنها برای اینکه بتوانید پزشک ماهری شوید انگیزه زیادی برای یادگیری عالی دورههای اصلی ایجاد میکند بلکه انگیزهای است تا از مباحث سخنرانی علمی فراتر رفته و حس کنجکاویتان درباره آنچه که آموختهاید را برطرف کنید. بهعنوان پزشک این جزئیات اضافی میتواند روزی در شرایط بالینی بهکار آید و برای بیمار تفاوتی حیاتی ایجاد کند. زمانیکه در رشته پزشکی تحصیل میکنید تنها برای آزمون مطالعه نمیکنید و اولین گامها را برای دوره آموزشی مادامالعمر برداشته و پایههای دانش حرفهای خود را از طریق پزشکی میسازید.
۲- گاهی اوقات پزشکی کاری سخت میشود
تحصیل در پزشکی انتظارات خاصی ایجاد میکند. مثلا باید بهطور متوسط بیشتر از سایر دانشجویان تلاش کنید. این رشته نسبت به سایر رشتهها زمان بیشتری برای درس خواندن میبرد و باید زمان زیادی به سخنرانیها و کارهای عملی اختصاص داد. البته فقط زمان کاری نیست بلکه نکات سخنرانیها را باید بارها مطالعه کنید، مقالاتی را باید بنویسید و برای دروس عملی آماده شوید و برتر از دیگران بودن نیز چالش دیگری است. خصوصا درشرایطی که حجم کار شما از هفتهای به هفته دیگر تفاوت میکند. گاهی اوقات در یک هفته مقدار زیادی کار دارید و گاهی در یک هفته کار چندانی ندارید. بنابراین مهم است در مورد نحوه کار کردن خود منعطف باشید و بدانید که گاهی مجبور خواهید بود مقداری از کار را به تعویق بیندازید تا زمانیکه نیاز دارید به مرخصی بروید. همچنین در زمان امتحانات مقداری فشار وجود دارد که منطقی است. در بسیاری از رشتهها بهجز پزشکی آنچه که برای آن مطالعه میکنید کسب بهترین نمره ممکن است. مسلما این امر در مورد پزشکی نیز تا حدی صادق است اما چالش دیگری نیز وجود دارد و آن گرفتن نمرات بالا برای امتحانات کارشناسی ارشد است که شما زمانی برای پزشک شدن مجبور به گذراندن آن بودید. با گذراندن این آزمونها اساسا بهعنوان فردی متبحر در حوزه مورد نظر مورد تائید قرار میگیرید تا به حرفه پزشکی ادامه دهید. گذراندن این آزمونها اغلب میتواند مستلزم مطالعه حجم زیادی از اطلاعات در بازه زمانی کمی باشد و همین موضوع استرسزا بهنظر میرسد،
۳- پزشکی همیشه هم کار سختی نیست
دستپاچه نشوید با وجود اینکه پزشکی میتواند چالشزا باشد اما در دوره کارشناسی زمان زیادی را میتوانید به تفریح بگذرانید. تجربهای که خیلیها میگویند بهترین زمان زندگی آنهاست. سطح کار در این دوره بهگونهای است که شما زمان دارید تا از دیگر فعالیتهای دانشگاه مانند ورزش، موسیقی و انجمنهایی که در دانشگاه خدمات ارائه میدهند نهایت استفاده را کنید. تمام کارهایی که برای مدیریت دیگر فعالیتها نیاز است با زمانیکه برای کار میگذرانید پر بازده خواهد بود. اگر میدانید که امروز غروب تمرین موسیقی دارید تمام عصر را صرف دیدن ویدیوهای اینترنی نکنید. دانشگاه چیزی بیشتر از گرفتن مدرک است. شما چیزهای زیادی درباره خود و دیگر افراد میآموزید و از خودتان فردی میسازید که میتواند پزشک قابلی شود.
۴- دانشجوی پزشکی بودن فقط مطالعه پزشکی نیست
تمام این فعالیتهایی که در اوقات فراغت میتوانید انجام دهید فقط تفریح و سرگرمی نیست. با اینکه دلیل عمده شما از انجام آنها شاد ساختن خودتان و دور ساختن ذهنتان از کار است اما آنها اساسا در ” رشد جسمی ” بسیار مهم هستند. برای مثال با شرکت در تئاتر یا موسیقی با اجرا در مقابل جمعیت زیاد آشنا میشوید و در نتیجه به هنگام کنفرانس یا سخنرانی در تیم همکاران با اعتماد به نفس ایستاده و آنچه که نیاز است را بیان میکنید. به همان اندازه بازی در ورزشهای تیمی به شما کمک میکند تا بتوانید با دیگران نیز تعامل داشته باشید. افرادی که ممکن است با آنها تضاد شخصیتی داشته باشید و یا حتی بهشدت با هم اختلاف نظر داشته باشید. با تکیه دیگران بر شما برای اجرای نقشتان با مسئولیتپذیری آشنا میشوید. البته گاهی تحت فشار خواهید بود. ورزش و دیگر انجمنها فرصتی برای پذیرفتن نقشهای سازمانی و سرگروهی فراهم میآورند که باز در زمینه بالینی بسیار مهم خواهد بود؛ خواه ساماندهی کارکنان بخش باشد و یا تمرین بهعنوان پزشک عمومی. پزشکی حرفهای است که تکوین آن از دانشگاه ضروریست زیرا یک فرد کاربلد باید بتواند به خوبی با دیگران تعامل داشته باشد. این مسئله با در خانه نشستن و مطالعه نکات سخنرانیها بهدست نمیآید: برقراری تعادل میان کار و زندگی بسیار مهم است.
۵- مطالعه ساختار بدن (کالبد شکافی) چیزی بیش از نگاه کردن به تصاویر است
کالبد شکافی میتواند رشتهای کامل باشد بهویژه در موسسات سنتی مانند کمبریج که در سال اول دوره آموزشی شما فردی را که تصمیم گرفته است بدنش را برای آموزش دانشجویان پزشکی اهدا کند تشریح میکنید. این بدین معنی است که خودتان با چاقوی جراحی دست بهکار شده و کاری را انجام میدهید که گاها ناخوشایند بهنظر میرسد. برخی افراد از فکر داشتن دوره عملی در کالبد شکافی هیجان زده میشوند. باقی دانشگاهها اغلب فقط از کالبد شکافیِ از قبل آماده شده استفاده میکنند که شما مجبور هستید أصول را آموزش دیده و سپس امتحان بدهید، بدون اینکه دستانتان آلوده شود.
۶- برخی از دوستان نزدیک خود را مجبور خواهید کرد در پزشکی تحصیل کنند.
اطمینان حاصل کنید که زمان بیشتری برای جذب افرادی که با آنها در دانشگاه بودهاید صرف میکنید. آنها مجبور نیستند پزشک شوند. خیلی از افراد به هم تیمیها و یا اعضای انجمنشان بسیار نزدیک میشوند اما بهنظر میرسد پزشکان همنشینی با یکدیگر را خاتمه میدهند. متاسفانه این مسئله گاهی میتواند منجر به کم شدن ” گپ پزشکان” شود. یعنی قبل از اینکه بدانید چه اتفاقی افتاده است بحث در مورد اینکه در سخنرانی امروز چه گذشت یا مثلا دروس عملی هفته گذشته چگونه بود، به پایان میرسد. همنشینی با دیگر دانشجویان پزشکی شیوه خوبی است که به خودتان یادآوری کنید که در سخنرانی یا کلاس چه گذشت (هیچ کس نمیتواند بهطور کامل در طول یک سخنرانی یک ساعته تمرکز داشته باشد).
۷- تحصیل در پزشکی شما را در مورد آخرین تحقیقات پزشکی به روز میسازد
برای شما که واقعا به علوم زیست شناسی علاقهمند هستید تحصیل در پزشکی فرصت بزرگی است تا به مرزهای دانش علمی امروز فراتر از آنچه در متون کتابها است بسیار نزدیک شوید. سخنرانیهای شما در حوزههای مورد علاقه آنهاست و به روز بودن در همه پیشرفتها و مطالعاتی که در رشته آنها اتفاق میافتد به خودی خود شغل پزشکان است. بنابراین آنها میتوانند همه چیز را به خوبی قبل از اینکه در کتاب منتشر سازند آموزش دهند و شما را از مقالات مرتبط و بسیار به روز آگاه سازند.
۸- پزشکی دورهای طولانی است
تحصیل در پزشکی درست مانند یک ماراتن طولانی است و نه یک دوی سرعت. یک دوره ۵ و یا ۶ ساله است که چند سال پایانی تعطیلات بسیار کوتاهتر شده و شما تقریبا همه سال را به طور کامل مشغول مطالعه هستید (بهجای سه ماه تعطیلات). علت طولانی بودن دوره، حجم زیاد مطالبی است که باید بیاموزید. هم اصول علمی و هم مهارتهای بالینی که بهکارگیری آن ضروری است باید آموزش داده شود. گرچه ممکن است این کار بزرگی بهنظر برسد اما حقیقت این است که در زمان دانشگاه این دوره احتمالا بسیار سریع میگذرد زیرا دانشجویان آنقدر مشغولیت دارند که فرصت ندارند به این نکته توجه کنند که هر ترم چقدر سریع میگذرد. هر چند این به اندازه حس پیشرفت تحصیلی خوشایند است؛ بدین معنی نیز میتواند باشد که عقب انداختن کار و بیتوجهی به آن تا زمان رسیدن تعطیلات بسیار راحت است. خوشبختانه بهخاطر کوتاه بودن ترمها تعطیلات بسیار زود فرا میرسد و برای شما فرصتی فراهم میآورد تا قبل از بینظمیهای آغاز ترم جدید، از یادگیری دروس ترمهای گذشته مطمئن شوید.
۹- شما مرخصی دارید نه تعطیلات
منظور از گفتن این جمله این است که به بیان ساده وقفههای کریسمس و عید پاک زمانهایی هستند که شما در واقع صندلیهای دانشگاه را ترک میکنید و تعطیلات کامل نیستند. اگر شما در طول ترم کارهای خود را به خوبی مدیریت کنید دلیلی ندارد که از وقفه چند هفتهای لذت نبرید. بههرحال اگر ترجیح میدهید هر اندازه فعالیت که میتوانید در طی این مدت مرخصی انجام دهید فرصت مهمی است که زمانی را که در طول ترم قرض گرفتهاید پس دهید. این موضوع برای ایجاد تعادل بسیار مهم است. شما دوست ندارید ترم را با احساس خستگی از کار زیاد در طی تعطیلات آغاز کنید اما به همان اندازه نیز نمیخواهید ترم را بهگونهای آغاز کنید که هیچ سرنخی در مورد آنچه اتفاق میافتد نداشته باشید.
۱۰- برنامهریزی مهم است
تحصیل در دانشگاه با تحصیل در دبیرستان دو چیز کاملا متضاد است و چالش حقیقی ساماندهی کارها و فعالیتهای شماست. دیگر نمیتوانید برای داشتن زمانبندی در مورد امور جاری به والدینتان متکی باشید و باید خودتان همه چیز را تنظیم کنید. این حقیقت را نیز اضافه کنید که بهخاطر مطالعه و یا مهمانی رفتن بخشی عظیمی از زمان در دانشگاه صرف احساس خستگی میشود و برای فاجعه احتمالی دستورالعملی وجود دارد. کلاسهای فشرده ممکن است با تمرین کنسرت و کارهای عملی نیز ممکن است با مسابقات ورزشی تداخل داشته باشد و طبابت برای کمک به جامعه (طرح) ممکن است زمانی برگزار شود که شما برای دیدن خانواده خود برنامهریزی کردهاید. مهمترین مسئله داشتن یک برنامهریزی است. خواه این برنامهریزی دفترچه یادداشتی باشد که همراه شماست خواه تقویم داخل گوشی. مطمئن باشید که شما تنها کسی نیستید که بعضی چیزها را ازدست میدهید و یا به تفریح میروید و در دقایق آخر سعی میکنید کاری که باید انجام شود را به نتیجه برسانید.
۱۱-با قبولی در امتحانات پزشک میشوید
علی رغم اتفاقاتی که پیش میآید اگر در حین تحصیل در امتحانات خود قبول شوید پزشک میشوید. بهنظر میرسد که گفتن این حرف مثل گفتن چیز بدیهی و مسلم باشد اما ارزش این را دارد که قدمی به عقب برداشته و درباره آن فکر کنید. با گذراندن هر امتحان، دانشگاه به شما گواهینامهای میدهد مبنی بر اینکه شما توانایی لازم در زمینه مزبور را دارید و میتوانید مسیر را تا پزشک شدن ادامه دهید. این برای شما چه معنی دارد؟ اول از همه این بدین معنی است که قبول شدن در امتحانات مشکل است. در دیگر رشتههای تحصیلی با گرفتن حداقل نمره قابل قبول گواهینامه تبحر میگیرید. اما در پزشکی اگر در امتحانات قبول شوید ادامه مسیر دانشگاه پزشکی و دورههای حرفهای پزشکی تضمین میشود. اگر شما برای ادامه در یک سطح معقول برنامهریزی داشته باشید و به اندازه کافی کار کنید صلاحیت یک پزشک را خواهید داشت. این رشته را با رشته حقوق مقایسه کنید. اگر در حقوق با نمره ۲:۱ قبول شوید تضمینی نیست که وکیل شوید حتی تضمینی نیست که شغلی پیدا کنید. در مورد مهندسی نیز همینگونه است. در حالیکه شما گواهینامه مهندسی دریافت کردهاید اما تضمینی نیست که بتوانید بهعنوان مهندس شغلی پیدا کنید. اگر همه چیز مشکل است و شما فکر میکنید که برای قبولی در امتحانات باید تلاش کنید بهیاد داشته باشید که با قبولی در امتحانات یک گام به سوی پزشک شدن برداشتهاید.
۱۲-بسیاری از هم سن و سالان شما باهوش خواهند بود
دانشجویان پزشکی نماینده مجموعه بسیار محدودی از افراد هم سن و سال شما هستند که میخواهند بسیار ماهر و سختکوش باشند. این امر گاهی اوقات میتواند به این مسئله منجر شود که زمانیکه خودتان را با دیگران مقایسه میکنید احساس درماندگی داشته باشید بهویژه اگر به این مسئله توجه کنید که فردی از شما و یا بقیه تلاش بیشتری میکند. در نظر داشته باشید افرادی که شما خودتان را با آنها مقایسه میکنید نماینده بخشی از دانشجویان نخبه کشور هستند و اگر برخی از آنها از شما بهتر هستند نباید دلسرد شوید. در واقع تعداد زیادی از دانشجویان پزشکی نیز هستند که هم سطح شما هستند و در دانشگاه بیشترین تلاش خود را میکنند تا خود را بهعنوان یک انسان ترقی دهند نه بهعنوان یک دانشجو. دانشجو بودن شما را در میان دانشجویان برتر کشور در یک موقعیت دارای امتیاز قرار میدهد. مهم تر اینکه بهخاطر داشته باشید که دانشجو بودن یک راه به سوی پایان نیست بلکه خود پایان است. مطمئن شوید که تمام تلاش خود را میکنید تا فارغالتحصیل شوید.
در پایان برای تمام پزشکان و دانشجو های پزشکی در سراسر کشور آرزوی موفقیت داریم.
گزارش از محمد رمضانی