به گزارش گروه بین الملل «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در ابتدا این ایده که کشورهای اروپایی از واحد پو یکسان استفاده کنند، برای اولین بار توسط ژاک دلور، وزیر اقتصاد سابق فرانسه، در سال 1989 (سالی که دیوار برلین فرو ریخت ) مطرح شد. هدف از این طرح، تقویت هویت اروپایی قاره سبز، رشد اقتصادی، تثبیت قیمت ها و گسترش منافع تجاری بود. سرانجام در تاریخ 7 فوریه سال 1992 پیمان اتحادیه اروپا در شهر ماستریخت هلند، توسط مقامات تعدادی از کشورهای اروپایی امضاء شد و در 1 نوامبر 1993 به طور رسمی به اجرا در آمد.

به موجب این پیمان اتحادیه اروپا تأسیس شد و ارز یورو به عنوان واحد پولی مشترک کشورهای عضو اتحادیه اروپا به وجود آمد. یورو در ابتدا شروع خوبی داشت و موفق شد جای خود را در اقتصاد جهانی پیدا کند و به عنوان یکی از ارزهای معتبر جهانی شناخته شود. حال در شرایطی که دلار آمریکا همچنان هژمونی خود در اقتصاد جهانی را حفظ کرده و بازار رمز ارزها هم داغ است، ارز مشترک اتحادیه اروپا یعنی یورو آینده روشنی را پیش روی خود نمی بیند.

جنگ روسیه و اوکراین

با شروع جنگ روسیه و اوکراین در اوایل سال 2022 اتحادیه اروپا با شوک بزرگی روبرو شد؛ از یک طرف سیلی از آوارگان اوکراینی به سمت کشورهای اتحادیه اروپا گسیل شد که باری اضافی بر دوش دولتمردان اروپایی حساب می شد و از طرف دیگر تحریم گازی روسیه علیه دولت های اروپایی همپیمان با امریکا، اوضاع را برای کشورهای اروپایی که حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرده بودند، بغرنج کرد.

به علاوه این جنگ سبب شده که کشورهای غربی کمک های تسلیحاتی و منابع مالی زیادی برای جلوگیری از پیشروی روسیه در اوکراین اختصاص دهند؛ ان هم در شرایطی که دولت های اروپایی به تازگی بحران کرونا را پشت سر گذاشته بودند و توان لازم را برای یک رویارویی بزرگ با رقیب قدیمی خود (روسیه) نداشتند.

در کل جنگ روسیه و اوکراین و پیامدهای  ان باعث تضعیف اقتصاد اروپا شده و کشورهای اروپایی را با چالش مواجه کرده است و به طور قطع این چالش ها و شکست مذاکرات صلح برای پایان یافتن درگیری ها در اوکراین، روی ارز یورو تأثیر منفی خواهد گذاشت؛ چنانکه در چند ماه گذشته ارزش یورو با افت روبرو بوده و هر 1 یورو برابر با 1.04 دلار می باشد، در حالی که قبل از ان یورو نسبت به دلار اختلاف قیمت بیشتری داشت.

پیروزی احزاب راست افراطی در انتخابات کشورهای اروپایی

پیروزی اندره دودا در انتخابات ریاست جمهوری لهستان (2020)، پیروزی حزب «برادران ایتالیا» در انتخابات پارلمانی 2022 ایتالیا و برگزیده شدن جورجیا ملونی به سمت نخست وزیری در این کشور و قدرت نمایی مارین لوپن (نامزد راست گرای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه) در برابر امانوئل مکرون (با وجود پیروزی نزدیک امانوئل مکرون در انتخابات)؛ همه نشان دهنده این است که بخش قابل توجهی از مردم کشورهای اروپایی به سمت احزاب راست افراطی گرایش پیدا کرده اند. احزاب راست افراطی معمولا وعده اعمال سیاست های ناسیونالیستی و ضد مهاجرتی می دهند. این احزاب معمولا به سیاست های خود را سیاست های اتحادیه اروپا تنظیم و هماهنگ نمی کنند و به اصطلاح به دنبال تکروی سیاسی هستند.

آنها (راست های افراطی) نمی خواهند مردم کشورشان هزینه رویاهای دور و دراز گلوبالیست ها را بپردازند. البته تجربه مقامات و شهروندان کشورهای اروپایی از ربایش و توقیف محموله های ضروری دوران کرونا مثل ماسک، مواد ضدعفونی کننده و  کیت تشخیص کرونا، در محبوبیت نیروهای گریز از مرکزی مثل احزاب راست افراطی، بی تأثیر نبوده است(جتی سبب ترند شدن هشتگ های مربوط به خروج ایتالیا از اتحادیه اروپا با عنوان،ایتالگزیت شده بود). این ماجرا سبب بی اعتمادی و ناامیدی شهروندان اروپایی از سازوکارهای اتحادیه اروپا به هنگام بحران ها شده است.

در نخستین نطق های جورجیا ملونی، نخست وزیر جدید ایتالیا، به وضوح می توان این تمایل به گریز از مرکز(اتحادیه اروپا) و تغییر رویکرد سیاسی دولت جدید را مشاهده کرد. البته اتحادیه اروپا هم ساکت ننشست و اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در یک مصاحبه خبری، در پاسخ به سوال درباره وضعیت ایتالیا اذعان کرد:« اگر اوضاع در مسیر دشواری پیش رود همان گونه که در مورد مجارستان و لهستان صحبت کردم ما ابزار هایی را در اختیار داریم».

می توان از این قضایا نتیجه گرفت که اتحادیه اروپا با پیروزی احزاب راست افراطی ممکن است با شکاف در داخل اتحادیه روبروشود و حتی ممکن است تجربه برگزیت(خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) برای ایتالیا یا کشور دیگری رخ دهد. طبیعتا این شکف ها و اختلاف ها بین سران اتحادیه اروپا سبب تضعیف ارز واحد این اتحادیه می شود و جایگاه  یورو در برابر رقبای دیگر متزلزل می سازد.

در کل با توجه به اینکه یورو یکی از ارزهای بین المللی است و ذخایر ارزی برخی از کشورهای جهان از یورو تشکیل شده است؛ اینده این ارز برای اقتصاد جهانی بسیار اهمیت دارد. با توجه به اینکه از اوایل دهه هشتاد شمسی، ذخایر ارزی جمهوری اسلامی ایران هم به یورو تغییر پیدا کرد؛ مقامات اقتصادی کشور باید آینده این ارز بین المللی را مورد توجه قرار دهند و با اتخاذ تدابیر مناسب، مانع از هدر رفت منابع ارزی کشور در شرایط جنگ اقتصادی و فشار حداکثری کشورهای غربی علیه جمهوری اسلامی ایران بشوند.

همچنین کشورهایی مثل برزیل و چین از مدت ها پیش در حال خرید و ذخیره سازی طلا در سطح گسترده هستند؛ زیرا آمارهای اقتصادی نشان می دهند که قیمت طلا در بازارهای جهانی از تورم سایر بازارها قیب مانده و قرار است این عقب ماندگی قیمت طلا با جهش قیمتی قابل توجهی جبران شود و بازار ارز و فلزات گرانبها به تعادل برسد.

گزارش از امیرحسین مهرآور