به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یادداشت از سعید عربی */// فتوای حرمت تنباکو موجب شد که در ۲۴ اردیبهشت ۱۲۷۱، قرارداد استعماری و استبدادی واگذاری امتیاز توتون و تنباکو به روسیه به طور کامل لغو گردد.
قراردادی که ابتدا بازاریان آن را مانع تجارت توتون و تنباکو توسط تجار ایرانی دیدند، سپس ابعاد بزرگتری از ضربه به پیکر نحیف اقتصاد زمان ناصرالدین شاه مشخص شد؛ تا جایی که علما آن را تهدید علیه امنیت ملی قلمداد کردند. خبر که به میرزای شیرازی رسید، طی حکمی استعمال توتون و تنباکو را حرام اعلام نمود تا از طرفی تصمیم مستبدانه شاه را ملغی کند و از طرفی دیگر نقشه شوم استعماری روس را بر هم بزند.
به طور کلی ساختار پیچیده فتوا و تفاوت ذاتی و ماهیتی که با خدعه و تقیه دارد، به‌عنوان حکم حکومتی در اسلام بنا بر مقتضیات زمان و با در نظر گرفتن منافع مسلمانان قابل تغییر است.
مصادقی از فتوا در تاریخ معاصر وجود دارد که علت صدور آن‌ها متفاوت اما کارکرد و نتیجه آن مشخص و همسو است. فتوای قصاص سلمان رشدی، یا مسکوت گذاشتن برخی اختلافات به سبب حفظ وحدت در برابر دشمنان اسلام تنها دو نمونه هستند که ممکن است با گذشت زمان تغییر پیدا کنند.
یکی از مهمترین فتواهای معاصر هم فتوای منع ساخت سلاح اتمی است که در سال ۱۳۸۹ توسط رهبر انقلاب اعلام شده است و براساس آن ساخت، نگهداری و استفاده از بمب اتمی حرام اعلام شد. پس از آن تاریخ، هرگاه سخن از سلاح اتمی می‌شود آحاد مردم از اشخاص نظامی گرفته تا سیاستمداران از تحریم آن صحبت می‌کنند و مبنای این نظرات غیر از فتوای رهبری و ارجاع به آن، علی‌الاغلب چیز دیگری نیست.
این‌گونه اظهارات میان توده مردم و کارشناسان ابعاد مثبت و منفی درخود دارد. شاخص‌ترین بُعد مثبت آن این است که فتوا هنوز کارکرد و اثرگذاری بالایی در جامعه ایران و جامعه بین‌المللی از حیث وجاهت و معقولیت نظام اسلامی دارد و بُعد منفی آن، بسته‌شدن باب گفت‌وگو در مورد احتمال حفظ یا عبور و امکان تغییر آن توسط ولی فقیه است.
رژیم صهیونیستی بعد از طوفان الأقصی بارها محور مقاومت را به حمله اتمی تهدید کرده و خود را برای پاسخگویی به هیچ سازمان بین المللی متعهد نمی‌داند. در پی این تهدیدات و اظهارنظرها، اندیشمندان روابط بین‌الملل حتی در آمریکا به این باور رسیده‌اند که ساخت بمب اتمی توسط ایران برخلاف نظر سیاستمداران آمریکایی، موجب صلح در منطقه غرب آسیا خواهد بود؛ چرا که گروه صهیونیستی اشغالگر فلسطین از تهدید نظامی و اتمی ایران و منطقه دست خواهد کشید و بعد از سال‌های طولانی منطقه به آرامش خواهد رسید.
این نقل به معنای تأیید دستیابی به بمب اتم توسط نگارنده نیست بلکه به معنای آن است که می‌بایست در مسأله اتمی، حساس‌تر، عمیق‌تر و به‌روزتر اندیشید و سخن گفت و باب گفت‌وگو درباره آن را نبست.
افزون بر این، به لحاظ فنی زیرساخت لازم برای تولید بمب اتم در ایران وجود دارد اما چند نکته مهم مانع اجرای آن در کشور است که اگر کشور دیگری جای ایران بود احتمالا مسیر ساده تری برای دستیابی به سلاح اتم برایش وجود داشت. با وجود این اگر تصمیم نظام برای تغییر برنامه هسته‌ای گرفته شود نکاتی باید مورد بحث قرار بگیرد تا فضای جامعه نخبگان به آمادگی و آگاهی کاملتر برسد.
مهمترین نکته بحث پیرامون حکم یا فتوای مقام معظم رهبری، در خصوص عدم ساخت و استفاده از سلاح اتمی است که باید توسط متخصصین تحلیل شود. شرایطی که موجب شد چنین حکمی صادر شود بررسی گردد، عواملی که در ایجاد شرایط موثر بودند شناسایی و ریشه‌یابی شده و در نهایت باب گفت‌وگو در مورد چگونگی رسیدن به هدف که ارتقای سطح بازدارندگی نظامی به بالاترین حد ممکن است در دانشگاه‌ها و اندیشکده‌ها باز شود.