به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ برای علاقه مندان و اهالی هنر و سینما روز های بهمن و دهه فجر جدای از مناسبت تاریخی آن اهمیت ویژه ای دارد و هنر هفتم پای مخاطبان و علاقه مندان خود را در ایام سالگرد پیروزی انقلاب، به بزرگترین و معتبرترین فستیوال سینمایی و هنری کشور می کشاند. جشنواره ای که امسال سی و ششمین دوره خود را پشت سر می گذارد و هر سال هنرمندان زیادی سرنوشت خود را در این جشنواره می بینند.

در سی و پنج دوره گذشته جشنواره فیلم فجر کارگردانان متعددی آمده اند و رفته اند و عده ای سالیان متمادی حضوری فعال در جشنواره داشتند و هر سال یک اثر را به جشنواره رساندند و عده ای هم تجربه های معدودی در آن داشتند. این دوره در مجموع 23 کارگردان با 23 فیلم خود را به جشنواره رساندند تا خود را در معرض هیات داوران و گیشه قرار دهند.

شاید در روزگاری که بسیاری از دانشجویان دانشگاه های کشور نسبت به رشته تحصیلی خود ناآگاه و ناراضی بوده و هستند و علایق خود را در رشته های دیگری می بینند، نگاه کوتاه و گذرا به سوابق علمی و دانشگاهی تعدادی از کارگردانان جشنواره سی و ششمین خالی از لطف نباشد.

خودیافته ها
فردی که بدون گذراندن تحصیلات آکادمیک و دوره های آموزشی و صرفا با روش های تجربی و استعداد های ذاتی، حرفه ای را بیاموزد، در نوع خود هنرمند است. روح الله حجازی که هنوز دو سال تا بحران چهل سالگی فاصله دارد، از جمله کارگردانان و هنرمندانی است که تحصیلات دانشگاهی نداشته و با دیپلم تجربی، درس و بحث را کنار گذاشته و به صورت تجربی فنون فیلمسازی را فراگرفته است. اولین اثر های  او به دوران دبیرستان و اخذ دیپلم بر می گردد و تا به امروز آثار مختلفی را ساخته است و حالا با «اتاق تاریک» به جشنواره سی و ششم آمده است.

سهیل بیرقی یکی دیگر از قربانیان عدم تحصیل در حرفه خود است. او دارای مدرک مهندسی صنایع گرایش تولید صنعتی است و بعد از فارغ تحصیلی در سال 85 مهندسی را بوسیده و کنار گذاشته و وارد فضای سینمایی شده است. بیرقی 34 ساله  با «عرق سرد» خود را به جشنواره رسانده است.

اقتصاددان و فیلسوف
اگر کسی فارغ تحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه تهران باشد و دکترای فلسفه خود را هم از دانشگاه علامه طباطبایی گرفته باشد، طبیعتا نباید عاقبت سر از هنر و سینما در بیاورد اما احمدرضا معتمدی قاعده ها را شکسته و امروز به نویسندگی و کارگردانی شهرت بیشتری دارد تا یک اقتصاددان و یا فیلسوف. در واقع گرایش معتمدی به هنر و سینما از آنجایی شروع شد که مدتی را در حوزه مباحث تئوریک هنر و فلسفه زیبایی شناسی در مطبوعات و کتب گذرانده و کم کم با هنر هفتم عیاق شده است. «سوتفاهم» اثر معتمدی در جشنواره است.

محصول صدا و سیما
محمد حسین مهدویان نامی است که تا دو سال گذشته شاید کمتر کسی آن را شنیده بود، اما حالا برای خود دارای برندی است و سبک خاص خود را در فیلم سازی دنبال می کند و حضورش در جشنواره به نوعی اعتبار برای سینمای کشور محسوب می شود. مهدویان تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه سوره وابسته به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و در رشته سینما گرایش کارگردانی گذراند و کارشناسی ارشد خود را در رشته تهیه کنندگی دانشگاه صدا و سیما سپری کرد و بعد از آن با ساخت مستند «آخرین روز های زمستان» نامی برای خود دست و پا کرد. «لاتاری»ِ مهدویان یکی از شانس های اصلی امسال جشنواره است.

دانشجویان دانشگاه هنر
دانشگاه هنر بیشترین نماینده در جشنواره امسال را دارد. ابراهیمِ سینمای ایران، یکی از با سابقه ترین کارگردان های جشنواره، جدای از استعداد ها و هنر ذاتی که در وجودش نهفته است، تحصیلات آکادمیک اش را هم در رشته مرتبط با حرفه اش طی کرده و دانش‌آموخته رشته سینما گرایش فیلمنامه ‌نویسی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. «پرواز به وقت شام» جدیدترین اثر حاتمی کیا است که به جشنواره رسیده است.

محمد علی باشه آهنگر و خسرو معصومی که در رشته سینما این دانشکده تحصیل کرده اند، به ترتیب «سرو زیر آب» و «کار کثیف» را به جشنواره برده اند.

البته دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر، یک دانشجوی انصرافی هم دارد. کامبوزیا پرتویی تحصیلات خود را در این دانشکده در سال های قبل از انقلاب نیمه تمام گذاشت و زودتر از آنچه که می بایست پا به عرصه سینما گذاشت. پرتویی البته در دوران دانشجویی خود چند فیلم کوتاه مستند و داستانی برای تلویزیون انجام داده و در همان دوران دانشجویی اش فیلم بلند خود به نام «عینک» را برای تلویزیون ساخته بود و بعد از انصراف از دانشگاه رو به ساخت فیلم های کوتاه برای سینمای آزاد دماوند آورد و «کامیون» پرتویی حالا به جشنواره سی و ششم رسیده است. 

هادی محمدیان دیگر فارغ تحصیل رشته گرافیک دانشگاه هنر است. او از جمله کسانی است که از کودکی به نقاشی و طراحی علاقه داشته و در دوران راهنمایی چندین بار در مسابقات منطقه ای و دانش آموزی هم مقام آورده است. به گفته خودش تحت تاثیر مشاوره های غلط در دوره دبیرستان به رشته تجربی رفته است. محمدیان در این باره می گوید: «در دوران سربازی با دوستی آشنا شدم که قصد داشت گرافیک بخواند. آنجا متوجه شدم که کنکور هنر هم داریم! می‌خواستم سینما بخوانم؛ ولی آن زمان دیر شده بود و رزومه عملی نداشتم. تحقیق کردم متوجه شدم گرافیک نزدیکترین رشته به انیمیشن و سینما است. خدا کمک کرد دانشگاه هنر قبول شدم و وارد فضای گرافیک شدم. منتهی بعد از یک سال فهمیدم فضا خیلی به درد کار نمی‌خورد! کاملاً آکادمیک است و چیزی یاد نمی‌دهند!» کسی که تا زمان ورود به دانشگاه کامپیوتر هم در خانه نداشته، خالق اثرهای انیمیشنی متعددی شده است که بعضی از آنان در جشنواره ای مثل عمار هم دارای مقام است و حلا با انیمیشن «فیلشاه» پا به جشنواره فجر گذاشته است.

دانشگاه آزادی ها
در بین کارگردانان جشنواره، افرادی هم هستند که تحصیلات شان را در دانشگاه آزاد سپری کرده اند. تحصیلاتی که بعضا مرتبط و بعضا نامرتبط با حرفه آنان است. به عنوان مثال باور کارگردانیِ پیمان معادی که همیشه او را در کسوت بازیگری و فیلم نامه نویسی می دیدیم به همان نسبت سخت است که باور کنیم نقش اول فیلم های اصغر فرهادی و بازیگر فیلم های خارجی و برنده جایزه های بین المللی، دارای مدرک مهندسی موارد-متالورژی از دانشگاه آزاد واحد کرج است. پیمان معادی که متولد نیویورک است و چند سال ابتدایی زندگی خود را در امریکا سپری کرده، می خواهد با «بمب»ِ خود آتش بازی ای را در جشنواره به راه بیندازد.

رضا مقصودی که فیلمنامه نویسی و کار در سینما را در سال 65 شروع کرده، در همان سال ها در رشته روزنامه نگاری دانشگاه آزاد قبول شده و مدرکش را اخذ می کند. «خجالت نکش» اثر مقصودی در جشنواره امسال است.

مهران احمدی هم که «مصادره» اولین تجربه سینمایی او در کسوت کارگردانی است، دانش آموخته رشته تئاتر از دانشگاه آزاد اسلامی است.

دانش آموختگان موسسات و مراکز آموزشی فیلم سازی
در گوشه و کنار شهر، کلاس های بازیگری و موسسات و مراکز آموزشی فیلمسازی گوناگونی وجود دارد که برخی از کارگردانان جشنواره امسال تحصیلات آکادمیک و فنون فیلم سازی را در این موسسات گذرانده اند.

حمید زرگرنژاد برخلاف عده ای که در یک رشته تحصیل کرده و اخذ مدرک می کنند و بعد وارد فضای سینمایی شدند، جز آن دسته ای بود که زود تر از آنچه که باید به علایقش پی برد و بعد از آن که دو سال در رشته مهندسی پرواز تحصیل کرده بود، خود را دانشجوی انصرافی کرد و به دنبال آنچه که توجهش را جلب کرده بود رفت. او دوره 3 ساله کارگردانی را در موسسه رسام هنر، انجمن سینمای جوانان و جهاد دانشگاهی گذراند و بعد از آن به ساخت فیلم های کوتاه، بلند و مستند روی آورد و امسال «ماهورا» را به جشنواره فرستاده است.

مصطفی کیایی که «چهار راه استانبول» را روانه جشنواره کرده هم فعالیت هنری خود را در مرکز آموزش فیلم سازی اداره ارشاد کرج گذرانده است. البته کیایی تحصیلات دانشگاهی در رشته فیلم سازی را هم داراست. 

هومن سیدی دیگر هنرمندی است که از ابتدای دوره نوجوانی و جوانی به رشته های هنری روی آورد و بعد از آنکه دیپلم گرافیک خود را در پایان دوره متوسطه گرفت، در انجمن سینمای جوان رشت ثبت نام کرد و بعد از ساخت چند فیلم کوتاه، خود را به کلاس های بازیگری پرویز پرستویی در تهران رساند و خود را به عنوان یک بازیگر در تلویزیون و سینما جا انداخت و چندی است که به کارگردانی روی آورده و با «مغز های کوچک زنگ زده» به جشنواره آمده است.

* گزارش از محسن تاجیک‌نژاد