به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» بازار کار رشته مشاوره چگونه است و چه کسانی موفق می شوند؟ درصورتی که شما نیز از جمله داوطلبان کنکوری باشید، سردرگمی در خصوص انتخاب رشته، جزییات رشته‌های تحصیلی و بازار کار رشته مشاوره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایتان خواهد بود.
رشته مشاوره چیست؟
مشاوره یکی از رشته‌های انتخابی در رده‌ی علوم انسانی است که امروزه داوطلبان زیادی را به سمت خود جذب کرده است. همپوشانی این رشته با رشته‌ی روانشناسی باعث می‌شود تا داوطلبان علاقه‌مند به حوزه‌ی سلامت روان که با رتبه‌شان در رشته‌ی روانشناسی پذیرش نخواهد شد، به آن روی آورند. این رشته در مقطع کارشناسی بدون گرایش است و در مقطع ارشد دارای ۴ گرایش مشاوره‌ی خانواده، تحصیلی، شغلی و توان‌بخشی.
ممکن است برای شما نیز این سوال پیش بیاید که تفاوت‌های رشته‌ی مشاوره با روانشناسی در عمل چگونه است و آیا این رشته می‌تواند در اولویت قرار گیرد یا خیر؟
با پرس‌وجو از فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های برتر کشور در رشته‌های مشاوره و روانشناسی متوجه خواهید شد که این رشته‌ها در عمل و بازار کار تفاوت چندانی نخواهند داشت ولی تفاوت هایی با یکدیگر دارند که در ادامه مطلب به آن ها می پردازیم. به سه صورت:
- مشاوره حضوری
- مشاوره تلفنی
- مشاوره آنلاین
توانایی‌های لازم:
مهارت گوش دادن و سخن گفتن، جزو مواردی هستند که علاقه مندان به مشاوره باید در آن مهارت بالایی داشته باشند. مشاور باید فضای مناسبی برای مراجعه کننده خود ایجاد کرده و همچنین باید در زمینه های مختلف مانند اقتصاد، سیاست، تکنولوژی و مذهب نیز اطلاع داشته باشد.
موقعیت شغلی در ایران:
مشاوره درجات و شاخه های مختلفی دارد. که از این درجات می توان به مشاوره تحصیلی، ازدواج، شغل‌یابی، ارتباط‌ات، مشاوره خانواده و کمک به اساس و روابط بین اعضای خانواده اشاره کرد.
امروزه شغل مشاوره یکی از شغل‌های پر مخاطب شناخته می شود زیرا مدارس و حتی آموزشگاه ها در مقاطع مختلف نیاز به حضور مشاور دارند. علاوه بر مدارس و آموزشگاه حضور مشاور در کانون های آموزشی، زندان، مراکز بازپروری یا حتی مراکز ترک اعتیاد ضروری است.
فارغ‌التحصیلان رشته روانشناس و مشاور
فارغ‌التحصیلان روانشناس و مشاور هر دو به فعالیت در حیطه‌ی روان‌شناختی مشغول می‌شوند با این تفاوت که واحدهای درسی رشته‌ی مشاوره بر نظریه‌های روانشناسی، فنون مشاوره و نظریه‌های شخصیت متمرکز است اما در رشته‌ی روانشناسی تأکید بر مباحث آسیب‌شناسی و اختلالات روانی بیشتر است. بنابراین درصورتی که علاقه‌مندی اساسی‌تان کار در حوزه‌ی سلامت روان است، می‌توانید تفاوت‌های این دو را تا حد زیادی نادیده بگیرید و دست به انتخاب بزنید. در مقاطع بالاتر نیز مشاوران به بررسی مسائل روانی نسبتاً خفیف‌تر با تأکید بر روش‌های درمانی می‌پردازند اما روانشناسان بالینی، با شناسایی و درمان اختلالات سر و کار بیشتری دارند.
گرایش‌های رشته مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد
- مشاوره خانواده
مشاوره خانواده می‌تواند در زمینه‌های رفع دعوای زناشویی، افزایش صمیمیت میان زوجین، درمان مشکلات بین همسران، رفع دعوا با مادرزن و پدرزن و یا خواهرزن، رفع مشکلات با مادرشوهر و پدرشوهر، خیانت و دگرخواهی عاطفی، مشاوره پیش از طلاق و نجات زندگی و بهبود زندگی زناشویی به افراد مشاوره دهد. مشاوره خانواده بیش تر در مراکز مشاوره و روانشناسی، بیمارستان ها و سراهای محله انجام می گیرد.
- مشاوره تحصیلی
در زمینه روش‌ها و تکنیک‌های مطالعه و درس خواندن به کودکان و نوجوانان کمک کند. پیشرفت تحصیلی، روش برنامه‌ریزی درسی و ایجاد انگیزه مطالعه، موضوعاتی است که مشاور تحصیلی باید در مورد آن تخصص داشته باشد. مشاوره تحصیلی در مدارس و در آموزشگاه بیش تر انجام می شود.
- مشاوره شغلی
آگاهی در مورد زمینه‌های شغلی و بسترهای موفقیت شغلی، ایجاد انگیزه و تکنیک‌های ارتباطی و انگیزشی از مهم‌ترین درس‌های این رشته است.
- مشاوره توان‌بخشی
همان‌طور که از نام این گرایش نیز مشخص است، دانشجویان در آن به مطالعه‌ی وضعیت معلولان، سالمندان، معتادان و افراد توان‌یاب ارثی یا اکتسابی و نحوه‌ی بازتوانی آن‌ها خواهند پرداخت و درصورتی که قصد کار با چنین گروه‌هایی را دارید، می‌توانید در مقطع ارشد وارد مشاوره‌ی توان‌بخشی شوید که نسبت به گرایش‌های دیگر، نوپاتر است و یکی از ضرورت‌های اساسی به‌حساب می‌آید.
دکتری مشاوره
برای تحصیل در مقطع دکتری این رشته می‌توانید دانشگاه‌های تهران، خوارزمی، علامه طباطبایی، الزهرا، دانشگاه بیرجند، اردبیل، بندرعباس، مشهد و یا اصفهان را انتخاب کنید.
فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری می‌توانند علاوه بر فعالیت‌های بالینی، کار درزمینه آموزش، تدریس و پژوهش را به‌صورت جدی‌تری شروع کنند، هر چند در مقطع ارشد نیز امکان گرفتن مجوز از سازمان نظام روانشناسی و شروع فعالیت بالینی وجود دارد.
وضعیت بازار کار رشته ی مشاوره
امروزه نسبت به قبل، گرایش‌های مردمی برای افزایش آگاهی‌های روان‌شناختی افزایش‌یافته و پیچیدگی جامعه و آمیختگی آن با انواع استرس‌ها، لزوم کمک گرفتن از مشاوران را زیادتر کرده است.
فارغ‌التحصیلان رشته‌ی مشاوره می‌توانند در مراکز خصوصی و کلینیک‌ها همچون مرکز مشاوره ستاره ، ادارات دولتی، آموزش‌وپرورش، شهرداری‌ها، مراکز نیروی انتظامی، مهدکودک‌ها و سرای محله‌ها فعالیت کنند.
همچنین کار در کارخانه‌ها از جمله گزینه‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان گرایش شغلی است و توان‌بخشی‌ها نیز می‌توانند در سرای سالمندان، بهزیستی، مراکز بازتوانی، زندان‌ها، کمیته امداد و یا مراکز ترک اعتیاد فعالیت بیشتری داشته باشند.
بازار کار و آینده شغلی
یکی از مراکزی که همیشه نیاز به مشاور دارد مدارس و آموزشگاه ها هستند، آمار نشان می دهد که این موضوع باعث کمبود مشاور شده است. سازمان‌های دیگر نیز از کمک مشاوران به طور مداوم کمک می گیرند به طور مثال مراکز امدادی یا زندان ها همیشه به مشاورانی نیاز دارند که بتواند با مریضان یا بیماران ارتباط برقرار کند و باعث بهبود روحیه آن ها شود.
توانایی ها و تخصص های رشته مشاوره
تخصص یافتن در رشته مشاوره مانند تمام رشته های دیگر نیازمند توانمندی ها و مهارت های ویژی است از جمله این توانایی ها می توان به مهارت گوش دادن، حرف زدن، صبور بودن، علاقه مندی به کمک به دیگران، دلسوزی، آرامش درونی و توانایی ایجاد یک فضای امن اشاره کرد.
به خاطر داشته باشید که این رشته بر پایه تحصیل بنانشده و مهارت های گفته شده ارزش بالایی در موفقیت فرد مشاور دارد.
مشاوره در مدرسه شامل نکات درس خواندن، آموزش راهکارهای کاهش استرس به دانش آموزان و کمک به آن ها برای گذر از بحران هایی که خارج از مدرسه آن ها را آزار می دهد است.
دانشگاه های ارائه دهنده رشته مشاوره
در متن زیر به معرفی دانشگاه هایی پرداخته شده است که در رشته مشاوره دانشجو می پذیرند:
- دانشگاه تهران
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه الزهرا
- دانشگاه اراک
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه پیام نور
- دانشگاه رازی کرمانشاه
- دانشگاه شهر کرد
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه شهید چمران اهواز
- دانشگاه آزاد اسلامی
تفاوت رشته مشاوره و روانشناسی
رشته روان شناسی را داوطلبان رشته علوم تجربی نیز می‌توانند انتخاب کنند ولی رشته مشاوره فقط مخصوص دانش اموزان انسانی است و می‌توانند در زمان انتخاب رشته این رشته را انتخاب نمایند.
مقطع دکتری مشاوره
مقطع دکتری این رشته بدون گرایش ارائه می شود، این بدین معنی است که فرد گرایش خود را در مقطع ارشد ادامه می دهد.
آشنایی و معرفی رشته مشاوره