بازار گوشت ایران در قبضه آنگلاساکسون‌ها!

خبرنامه دانشجویان ایران: در حال حاضر وابستگی کشور در نهاده های فناورانه تولید محصولات غذایی و بالاخص نهاده های نژادی که نوعی وابستگی مدرن محسوب می شود، به عنوان یکی از چالش های جدی کشور در زمینه رسیدن به خودکفایی در غذاهای اساسی محسوب می­شود.

مجدداً در روزهای اخیر خبر صادرات دام زنده به ایران در رسانه های بین المللی زیر انعکاس داشت:

وزیر کشاورزی استرالیا در مصاحبه خود ضمن اشاره به توافق این کشور با مقامات ایرانی در زمینه مقررات بهداشتی صادرات دام زنده، به وجود بازاری با ظرفیت صادرات سالانه ۱٫۳ میلیون رأس گوسفند در ایران اشاره کرد.

حسن حیدری در عیارآنلاین نوشت: اهمیت این موضوع آنجایی مشخص می­گردد که واردات این تعداد دام سبک اگر با هدف تغذیه ای صورت بگیرد، ظرفیت های تولیدی داخل را در این زمینه با تهدید جدی روبه رو خواهد کرد. این در حالی است که وزیر جهاد کشاورزی ایران چندی پیش در نخستین همایش کانون انجمن‌های صنفی گاوداران ایران، ضمن تأکید بر ممنوعیت واردات دام زنده به کشور، گفت: سالانه ۷۵۰ هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید می‌شود که با افزایش تولید ۵۰ تا ۱۰۰ هزارتن نیز خودکفایی حاصل خواهد شد (لینک خبر).

اولویت دام سبک در سبد غذایی خانوار ایرانی

گوشت گوسفندی از یک سو جزء غذاهای با ارزش بیولوژیک بالا HBV محسوب می‌شود و اهمیت خاصی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی دارد و از سوی دیگر تنها منبع پروتئین حیوانی کشور است که در زنجیره تولید وابسته به نهاده‌های وارداتی نیست و کشور ایران ظرفیت توسعه این محصول را دارد. برای توسعه تولید دام سبک محدودیت از سر تقاضا است و در صورت ضمانت خرید به راحتی حجم تولید آن افزایش چشمگیری خواهد داشت. در چنین شرایطی بدترین تصمیم کوچک کردن بازار به کمک تولیدات خارجی است.

از سوی دیگر حسن رکنی، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی، که هرگونه واردات دام سبک با هدف تأمین نیاز بازار تغذیه ای کشور را تکذیب کرد، از احتمال واردات تعداد محدودی دام به منظور انجام اصلاحات نژادی خبرداده بود (لینک خبر).

نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که اصلاح نژاد دام های سبک از طریق ترکیب با نژادهای غیربومی شاید بتواند راندمان تولیدی را افزایش دهد، اما در نهایت ضمن ایجاد وابستگی در ذخایر ژنتیکی تولید دام سبک، تهدیدی جدی برای بانک ژن های بومی کشور نیز خواهد بود.

 وضعیت تأسف بار دیگر محصولات پروتئینی

در حال حاضر وابستگی کشور در نهاده های فناورانه تولید محصولات غذایی و بالاخص نهاده های نژادی که نوعی وابستگی مدرن محسوب می شود، مانند بذرهای اصلاح شده، واردات مرغ لاین در زنجیره تولید گوشت مرغ که بازار ایران در انحصار شرکت های انگلیسی است، همچنین واردات اسپرم گاوی که عمده واردات آن  از کشور آمریکاست و همچنین تأمین بخش قابل توجهی از نژادهای تخم ماهی پرورشی از محل واردات، به عنوان یکی از چالش های جدی کشور در زمینه رسیدن به خودکفایی در غذاهای اساسی محسوب می­شود.

این واردات در حالی صورت می‌گیرد که دانش‌آموختگان جوان رشته‌های علوم دامی، مهندسی ژنتیک، بیوتکنولوژی اصلاح نژاد و بذر و همچنین شیلات در کشور سهم عمده‌ای از جوانان جویای کار را به خود اختصاص می‌دهند و به جهت کمبود بازار کار مرتبط با شأن و تخصص، در مشاغل غیر تخصصی یا فضای کارمندی مشغول به کار می‌شوند.

 در پایان

بهترین راهکار برای افزایش بهره‌وری تولید دام سبک، اصلاح نژادهای بومی موجود در کشور و همچنین اتخاذ سیاست‌های افزایش وزن لاشه است که ضمن سازگاری با شرایط اقلیمی و تقویت ذخایر داخلی، ضریب امنیت غذایی را ارتقا می‌بخشد. اما با فرض اینکه در برهه‌ای از سال نیاز آنی به دام سبک وارداتی احساس شود، طبق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تأمین محصولات غذایی از کشورهای همسو و مشترک المنافع توصیه می‌شود نه آنگلوساکسون‌هایی که جزء متحدان امریکا محسوب می‌شوند.