مناظره آینهورن و موسویان درباره پرونده هسته‌ای

خبرنامه دانشجویان ایران: رابرت آینهورن، مذاکره کننده هسته‌ای پیشین آمریکا و حسین موسویان، مذاکره کننده هسته‌ای پیشین ایران در مناظره‌ای در دانشگاه PUC-RIO در ریودوژانیرو برزیل که با حضور مقامات فعلی و پیشین هسته‌ای آمریکای لاتین، آمریکا، اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد درباره مذاکرات هسته‌ای و توافق احتمالی جامع سخنرانی کردند.
به گزارش ایسنا، آینهورن در این کنفرانس گفت: توافق جامع نهایی تا ۲۴ نوامبر (۳ آذر) حاصل نخواهد شد اما دو طرف می‌توانند روی محورهای اصلی توافق کنند. اوباما برای حصول توافق جدی است منتهی باید در ظرفیت غنی‌سازی محدودیت باشد و دوره اجرای قرارداد نیز طولانی باشد. این معامله‌ای است که اوباما می‌خواهد.
او ادامه داد: آمریکا آماده است کلیه تحریم‌های یک جانبه خود شامل تحریم‌های نفتی، بانکی و مالی که مربوط به مساله هسته‌ای است را فوری و بلافاصله بعد از امضاء توافق‌نامه تعلیق کند. از این رو در فاز اول و فوری تعلیق تحریم‌ها معقول است. رفع تحریم‌ها توسط کنگره آمریکا به زمانی موکول می‌شود که IAEA (آژانس) تایید کند که ایران به کلیه تعهداتش عمل کرده است و این یک دوره طولانی خواهد بود. اما تکنولوژی مدرن هسته‌ای در اختیار ایران قرار خواهد گرفت. ملت ایران ملت بزرگی است و حق دارد تکنولوژی مدرن هسته‌ای داشته باشد.
پژوهشگر فعلی موسسه مطالعاتی بروکنگیز در مورد موضوع اتهامات نظامی اظهار کرد که این موضوع از مسائل مهمی است که حل آن طول می‌کشد و وظیفه IAEA است و نیازمند دسترسی‌های فراتر از پروتکل الحاقی است و تا این موضوع حل نشود، لغو تحریم‌ها حل نمی‌شود.
آینهورن گفت: نظر آمریکا برای دوره طولانی اجرای توافق‌نامه، اعتماد نداشتن به ایران است و بنابراین اعتمادسازی زمان نیاز دارد.
هم‌چنین حسین موسویان در این مناظره گفت: اگر قرار باشد توافق نهایی در چارچوب معاهده NPT باشد، این توافق تا ۲۴ نوامبر ۱۰۰ درصد دست یافتنی است. اما کلیه درخواست‌های فعلی قدرت‌های بزرگ که موجب طولانی شدن قرارداده شده به خاطر این است که این درخواست‌ها فراتر از مباحثی NPT هستند. هر چه که دوره توافق‌نامه طولانی‌تر باشد و محورهایش بیش‌تر خارج از NPT باشد، چنین توافقی آسیب‌پذیرتر، شکننده‌تر و ناپایدارتر خواهد بود. اگر آمریکا و قدرت‌های بزرگ حس نیت داشته باشند، دو طرف می‌توانند کل تعهدات خود را در شش ماه عملیاتی و تمام کنند در حالی‌که آمریکا دنبال یک دوره ۲۰ ساله است.
وی ادامه داد: مشکل اول این است که کنگره آمریکا در مورد لغو تحریم‌ها تصمیم می‌گیرد و نه دولت آمریکا، رییس‌جمهور آمریکا می‌تواند تعلیق کند، اما نمی‌تواند لغو کند. این بدان معنی است که تیم مذاکره‌کننده آمریکا حداکثر اختیاراتش در محدوده تعلیق تحریم‌هاست. در حالی‌که قدرت‌های بزرگ از ایران می‌خواهند تعهداتش را فوری و در زمان کوتاه انجام دهد. حالا اگر ایران تعهداتش را انجام داد و IAEA هم تایید کرد، هیچ ضمانتی وجود ندارد که کنگره با لغو مصوبات تحریم‌ها موافقت کند. از این رو ایران نباید توافق‌نامه‌ای را امضاء کند که سرنوشت لغو تحریم‌ها در آن نامعلوم و زمان آن هم نامشخص باشد.
این دیپلمات با سابقه پیشین ایران اظهار کرد: اگر اراده سیاسی و حسن نیت در قدرت‌های بزرگ وجود داشته باشد، موضوع اتهامات نظامی را می‌توان ظرف دو ماه حل کرد.
او اضافه کرد: آژانس موضوع مصر و کره جنوبی را حتی به شورای امنیت گزارش هم نکرد چون متحد آمریکا بودند، اما مساله ایران را نه تنها به شورای امنیت ارجاع کرد، بلکه تحریم‌های ظلمانه نیز علیه ایران وضع شد. البرادعی در مهر ۸۲ به ایران آمد و به ما قول داد که تعریف تعلیق از نظر IAEA به معنی "تزریق نکردن گاز به سانتریفیوژهاست". وقتی ما توافق سعد آباد را به خاطر اطمینان از قول البرادعی در تعریف تلعیق امضاء کردیم، یک ماه بعد یک نامه غیررسمی و بدون امضاء از آژانس برای ما فاکس شد که تعریف موسع و بسیار گسترده‌ای شامل تعلیق ساخت و نصب سانتریفیوژ داده شده بود. وقتی از البرادعی پرسیدیم گفت، این تعریف به خاطر فشار سیاسی غرب است. اگر مساله بین ایران و آژانس بود، حداکثر تقاضای آژانس اجرای پروتکل الحاقی بود بنابراین این مساله می‌توانست ظرف دو ماه حل شود، نه این که ۱۱ سال طول بکشد.
موسویان گفت: بی‌اعتمادی دو طرفه است. صدام علیه ایران سلاح کشتار جمعی استفاده کرد و تکنولوژی و تجهیزات‌ آن را آمریکا و اروپا به صدام داد که موجب کشته و زخمی شدن حدود ۱۰۰ هزار ایرانی شد. اما ایران به خاطر اعتقادات دینی مقابله به مثل نکرد. لذا این ایران است که قربانی سلاح کشتار جمعی با حمایت آمریکا بوده است.