• تعریف
• هدف
• ضرورت و اهمیت دوره
• طول دوره و شکل نظام
• تعداد و نوع واحدهای درسی دوره
• نقش و توانایی دانش آموختگان
• شرایط ورود به رشته
• آزمون ورودی
• مواد آزمون ورودی و ضریب های آنها
• عنوان های درس های اجباری
• عنوان های درس های اختیاری
• درس های پیشنیاز و جبرانی
1- عنوان رشته:
علوم شناختی ( با تمرکز بر روانشناسی شناختی)، مقطع کارشناسی ارشد
علوم شناختی ، دانشی جدید در زمینه ذهن و مغز است. دانشمندان این رشته می‌کوشند تا در خصوص ادراک، تفکر، حافظه، فهم زبان، یادگیری و سایر فرایند‌های ذهنی و پدیده‌های موثر در آگاهی و شناخت به درک عمیق‌تری دست پیدا کنند و مکانیسم‌ها و فرایند‌هایی را که در بروز این پدیده‌ها دخالت دارند بطور دقیق بررسی نمایند.
روانشناسی به مطالعة رفتار انسان، آگاهی، ادراک، توجه، حافظه، هیجان و فهم زبان می‌پردازد.
دانشمندان و دانشجویان این رشته باید در تمام زمینه‌های فوق به کسب علم و تجربه بپردازند.
امروزه ایجاد رشته‌هایی که با فن آوری اطلاعات ارتباط مستقیم دارند یکی از اهداف بسیاری از دانشگاههای معتبر دنیاست. علوم شناختی نیز با توجه به ماهیت بین رشته‌ای و ارتباط مستقیم آن با جدیدترین پیشرفتهای علمی در زمینه‌علوم مختلف این فرصت را برای علاقمندان فراهم می‌آورد که به علم آموزی و پژوهش در این رشته جدید بپردازند . از نظر پیشرفت آموزش عالی نیز احداث چنین رشته‌هایی موجب افزایش اعتبار جهانی مراکز آکادمیک ایجاد کننده خواهد شد. یکی از خصوصیات مهم رشته علوم شناختی ماهیت بین رشته‌ای آن است. و ایجاد این رشته در واقع فرصتی برای بهره وری بیشتر از امکانات و شرایط موجود دانشگاهها است. برگزاری این دوره زمینه‌ای مشترک برای همکاری علمی پژوهشکده علوم شناختی و دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی (و احتمالا سایر دانشکده‌ها) را فراهم می‌آورد و موفقیت آن نمادی از موفقیت کار علمی گروهی خواهد بود.
در دهة اخیر کشورهایی که از نظر فن آوری پیشرفته تر بوده اند و توانسته‌اند علوم را تلفیق و ممزوج نمایند پیشرفت بسیار خوبی داشته‌اند. بنابر این ایجاد چنین رشته‌هایی در کشور ما نیز اثرات بسیار خوبی در بهبود وضعیت آموزشی سایر علوم خواهد داشت. همچنین با توجه به اهمیت پژوهش در رشته‌های مختلف، ماهیت پژوهشی این رشته کمک خواهد کرد که علاقمندان به پژوهش در رشته‌های روانشناسی، زبان‌شناسی، فلسفه ، هوش مصنوعی و علم عصب پایه بتوانند مهارت های لازم را در این خصوص بدست آورند.
دوره کارشناسی ارشد علوم شناختی (با تمرکز بر روانشناسی شناختی) حداقل شامل 4 ترم (2 سال) و دارای32 واحد بوده و به شکل نظام کارشناسی ارشد ناپیوسته می‌باشد.
برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد علوم شناختی (با تمرکز بر روان شناسی شناختی) شامل 32 واحد به شرح زیر می‌باشد
- واحدهای الزامی 24 واحد
- واحدهای اختیاری 8 واحد
- تبصره : باید دو واحد از دروس بر اساس تحقیق نظری فردی یا گروهی توسط دانشجویان انجام شود و به شکل سمینار ارائه گردد.
- پروژه و پایان نامه 4 واحد
- تبصره 1- دانشجویان پس از گذراندن دروس پایه و اصلی، بویژه روش تحقیق در علوم شناختی می‌توانند پروژه تحقیقاتی دوره کارشناسی ارشد خود را با نظر استاد راهنما و توافق کمیته تحصیلات گروه انتخاب نمایند.
- تبصره 2- مدت زمان لازم برای گذراندن دروس و تهیه و تدوین پایان نامه تابع شرایط عمومی در مقررات تحصیلات تکمیلی دانشگاه و پژوهشکده است.
فارغ التحصیلان این رشته دارای توانایی‌ها و ویژگیهای زیر خواهند بود:
• دانش پایه در زمینه روانشناسی شناختی، فلسفة ذهن، طراحی مدلهای شناختی، زبان شناسی نوروپسیکولوژی و روش شناسی تحقیق
• مهارت ارزیابی انتقادی ادبیات علمی علوم شناختی و کاربرد عملی نظریات و روشهای آن
• تجربه و توانایی در طراحی و انجام پژوهشهای گوناگون در حوزه علوم شناختی به صورت مستقل
• مهارت‌های لازم درکاربردی ساختن خلاقانه علوم شناختی در زمینه‌های مختلف
- دارا بودن کلیه ضوابط و شرایط عمومی و اختصاصی داوطلبین شرکت در آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته مندرج در دفترچه راهنمای آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان سنجش آموزش کشور منتشر می‌گردد.
- موفقیت در آزمون ورودی و دارا بودن شرایط ذکر شده در آئین نامه کلی کارشناسی ارشد مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی
- آزمون ورودی رشته علوم شناختی تنها از طریق آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سازمان سنجش آموزش کشور و به عنوان جزیی از رشته‌های مجموعه روانشناسی برگزار می شود. اسامی پذیرفته شدگان، بر اساس نمره اکتساب شده در آزمون، از طریق سازمان سنجش به پژوهشکده اعلام می گردد.
1- متون روانشناسی به زبان انگلیسی (ضریب2 )
2- آمار و روش تحقیق(ضریب3 )
3- روانشناسی رشد(ضریب1 )
4- روانشناسی بالینی(ضریب1 )
5- روانشناسی عمومی(ضریب2 )
6- فیزیولوژی اعصاب و غدد(ضریب2)
7- احساس و ادراک (ضریب1 )
8- فلسفه ذهن و زبان(ضریب 1)
1 روانشناسی شناختی (1) 2 34 34 - -
2 آمار پیشرفته و تحلیل داده‌ها 1+1 17 17 17 -
3 اصول علوم شناختی 2 34 34 - روش تحقیق در علوم شناختی ، روانشناسی شناختی(1و2)
4 روانشناسی شناختی(2) 2 34 34 - -
5 مدل سازی شناختی 1+2 51 34 17 روش تحقیق در علوم شناختی، آمار پیشرفته
6 روش‌ها و طرح‌های آزمایشی در علوم شناختی 1+1 34 17 17 -
7 روش تحقیق در علوم شناختی 2 34 34 -
8 اصول علم عصب پایه 2 34 34 - -
9 اصول زبان شناسی 2 34 34 - -
10 فلسفه ذهن 2 34 34 - -
11 پایان نامه 4 - - -
جمع 25 340 357 51
کد درس نام درس تعداد واحد جمع ساعت نظری عملی پیشنیاز یا زمان ارائه درس
1 رشد شناختی 2 34 34 اصول علوم شناختی
2 ذهن، هوشیاری و خودآگاهی 2 34 34 فلسفه ذهن
3 آنالوژی 2 34 34 مدل‌سازی شناختی
4 مدل سازی جامع 2 34 34 مدل‌سازی شناختی
5 روانشناسی زبان 2 34 34 اصول زبان‌شناسی
6 رویکرد‌های‌علم عصب پایه شناختی و نوروپسیکولوژی به هیجان، عاطفه و شخصیت 2 34 34 اصول علم عصب پایه، اصول علوم شناختی
7 علم‌‌عصب‌‌پایه‌شناختی و نوروپسیکولوژی فرایند‌های عالی شناختی
1+2
51
34
17 اصول علم عصب پایه، روانشناسی شناختی (1و2)
8
شناخت شناسی 2 34 34
9
فلسفه زبان
2
34
34
اصول زبان‌شناسی، فلسفه ذهن
با توجه به اینکه برنامه درسی دوره پیشنهادی با تمرکز بر روانشناسی شناختی است بنابراین عمده دانش و توانایی مورد نیاز برای گذراندن آن، مربوط به مباحث روانشناختی می‌شود و داوطلبانی که در آزمون ورودی پذیرفته میشوند دارای دانش و توانایی کافی در این حوزه خواهند بود . با اجرای تمهیدات فوق به نظر می‌رسد که نیاز به ارائه واحدهای جبرانی تا حدود زیادی مرتفع خواهد شد اما در صورت لزوم وبا تشخیص کمیته تحصیلات تکمیلی واحدهایی بر اساس نیاز دانشجویان به عنوان دروس جبرانی در نظر گرفته خواهد شد.
روانشناسی به مطالعة رفتار انسان، آگاهی، ادراک، توجه، حافظه، هیجان و فهم زبان می‌پردازد.
- واحدهای الزامی 24 واحد
- واحدهای اختیاری 8 واحد
- تبصره : باید دو واحد از دروس بر اساس تحقیق نظری فردی یا گروهی توسط دانشجویان انجام شود و به شکل سمینار ارائه گردد.
- پروژه و پایان نامه 4 واحد
- تبصره 1- دانشجویان پس از گذراندن دروس پایه و اصلی، بویژه روش تحقیق در علوم شناختی می‌توانند پروژه تحقیقاتی دوره کارشناسی ارشد خود را با نظر استاد راهنما و توافق کمیته تحصیلات گروه انتخاب نمایند.
- تبصره 2- مدت زمان لازم برای گذراندن دروس و تهیه و تدوین پایان نامه تابع شرایط عمومی در مقررات تحصیلات تکمیلی دانشگاه و پژوهشکده است.
فارغ التحصیلان این رشته دارای توانایی‌ها و ویژگیهای زیر خواهند بود:
• دانش پایه در زمینه روانشناسی شناختی، فلسفة ذهن، طراحی مدلهای شناختی، زبان شناسی نوروپسیکولوژی و روش شناسی تحقیق
• مهارت ارزیابی انتقادی ادبیات علمی علوم شناختی و کاربرد عملی نظریات و روشهای آن
• تجربه و توانایی در طراحی و انجام پژوهشهای گوناگون در حوزه علوم شناختی به صورت مستقل
• مهارت‌های لازم درکاربردی ساختن خلاقانه علوم شناختی در زمینه‌های مختلف
- دارا بودن کلیه ضوابط و شرایط عمومی و اختصاصی داوطلبین شرکت در آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته مندرج در دفترچه راهنمای آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان سنجش آموزش کشور منتشر می‌گردد.
- موفقیت در آزمون ورودی و دارا بودن شرایط ذکر شده در آئین نامه کلی کارشناسی ارشد مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی
- آزمون ورودی رشته علوم شناختی تنها از طریق آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته سازمان سنجش آموزش کشور و به عنوان جزیی از رشته‌های مجموعه روانشناسی برگزار می شود. اسامی پذیرفته شدگان، بر اساس نمره اکتساب شده در آزمون، از طریق سازمان سنجش به پژوهشکده اعلام می گردد.
1- متون روانشناسی به زبان انگلیسی (ضریب2 )
2- آمار و روش تحقیق(ضریب3 )
3- روانشناسی رشد(ضریب1 )
4- روانشناسی بالینی(ضریب1 )
5- روانشناسی عمومی(ضریب2 )
6- فیزیولوژی اعصاب و غدد(ضریب2)
7- احساس و ادراک (ضریب1 )
8- فلسفه ذهن و زبان(ضریب 1)
با توجه به اینکه برنامه درسی دوره پیشنهادی با تمرکز بر روانشناسی شناختی است بنابراین عمده دانش و توانایی مورد نیاز برای گذراندن آن، مربوط به مباحث روانشناختی می‌شود و داوطلبانی که در آزمون ورودی پذیرفته میشوند دارای دانش و توانایی کافی در این حوزه خواهند بود . با اجرای تمهیدات فوق به نظر می‌رسد که نیاز به ارائه واحدهای جبرانی تا حدود زیادی مرتفع خواهد شد اما در صورت لزوم وبا تشخیص کمیته تحصیلات تکمیلی واحدهایی بر اساس نیاز دانشجویان به عنوان دروس جبرانی در نظر گرفته خواهد شد.
متون تخصصی روانشناسی به زبان انگلیسی
1- Essential psychology ، لیندا لیل، انتشارات ساوالان← برای دانشجویانی که دنبال یک منبع سطح بالا نیستند.
2- Reading in psychology ، کیانوش هاشمیان، انتشارات سمت← برای دانشجویانی که دنبال یک منبع سطح بالاتر هستند.
3- تست¬های زبان سال¬های قبل کنکور
4- سایر کتاب¬هایی که در حوزه¬ی زبان تخصصی روانشناسی نوشته شده¬اند. مانند: کتب اساتید بزرگوار سید¬ محمدی، مُندی، یا دیکشنری تخصصی روانشناسی نوشته¬ی دکتر براهنی و همکاران، یا فرهنگ توصیفی اصطلاحات روانشناسی/ فرانک برونو؛ ترجمه فرزانه طاهری و مهشید یاسایی.
5- متون تخصصی روانشناسی، انتشارات ماهان
7- هر متن انگلیسی¬ای که در مورد یکی از حوزه¬¬های اصلی روانشناسی می¬باشد.
---------------------------------------------------------------------------
آمار و روش تحقیق
1- احتمالات و آمار کاربردی، دکتر علی دلاور، انتشارات رشد
2- مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، دکتر علی دلاور، انتشارات رشد
3- استنباط آماری در پژوهش رفتاری، حیدر علی هومن، انتشارات فروزش
4- روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، دکتر علی دلاور، نشر ویرایش
5- روش تحقیق در علوم رفتاری، سرمد/ بازرگان و حجازی، نشر آگه
6- روش¬های تحقیق در علوم رفتاری، رمضان حسن زاده، انتشارات ساوالان
8- کتاب آمار و روش تحقیق، انتشارات ماهان
-------------------------------------------------------------------------------
روانشناسی فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان
1- روانشناسی فیزیولوژیک، دکتر عبدالکریم کریم خداپناهی، انتشارات سمت
2- مبانی روانشناسی فیزیولوژیک، کارلسون، ترجمه مهرداد پژهان، انتشارات ارکان دانش
3- روانشناسی فیزیولوژیک، کالات، ترجمه سید محمدی، انتشارات روان
5- فیزیولوژی اعصاب و غدد درون ریز، دکتر سید علی حائری روحانی انتشارات سمت
6- انگیزش و هیجان، دکتر عبدالکریم کریم خداپناهی، انتشارات سمت
7- انگیزش و هیجان، مارشال ریو، ترجمه سید محمدی، انتشارات ویرایش
8- روانشناسی فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان، انتشارات ماهان
----------------------------------------------------------------------------------
علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلام
1- علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، احدی و بنی جمالی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
2- روانشناسی شخصیت از دیدگاه اسلامی، علی اصغر احمدی، انتشارات امیرکبیر
3- علم النفس، احمد هاشمیان، انتشارات دانشگاه پیام نور
5- فطرت، مطهری، انتشارات صدرا
4- روانشناسی از دیدگاه غزالی و دانشمندان اسلامی، ترجمه دکتر سید محمد باقر حجتی
5- علم النفس، انتشارات ماهان
---------------------------------------------------------------------------------
روانشناسی عمومی
1- زمینه روانشناسی هیلگارد، ترجمه براهنی و همکاران، انتشارات رشد
2- زمینه روانشناسی سانتراک، ترجمه مهرداد فیروزبخت، انتشارات رسا
3- روانشناسی عمومی، دکتر حمزه گنجی، انتشارات ساوالان
4- روانشناسی عمومی، انتشارات ماهان
--------------------------------------------------------------------------------
روانشناسی شناختی
روانشناسی شناختی، رابرت استرنبرگ، ترجمه کمال خرازی، انتشارات پژوهشکده علوم شناختی و انتشارات سمت.
--------------------------------------------------------------------------------
اصول علوم شناختی
علوم‌شناختی، مقدمه‌ای بر مطالعه ذهن، جی فردنبرگ و گوردون سیلورمن، ترجمه دکتر محسن افتاده حال و دیگران، انتشارات موسسه آموزشی تحقیقاتی وزارت دفاع مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری.
می توان گفت تنها درسی هست که نمیتوان برای آن تک منبع معرفی کرد.کتاب یادداشت های علوم اعصاب ترجمه داود معظمی شاید جامع ترین منبع برای این درس باشد.ولی به دلیل مباحث سنگین و پیشرفته تر آن پیشنهاد می شود ابتدا یک کتاب ساده تر در زمینه فیزیولوژی مثل روانشناسی فیزیولوژیک کارلسون یا مقدمات نوروسایکولوژی داود معظمی مطالعه شود.
