به گزارش خبرنگار صنفی - آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ «منشور حقوق دانشجویی» مجموعه مقررات دانشگاه‌ها و آموزش عالی درمورد قوانین آموزشی، فعالیت های دانشجویی، آیین نامه انضباطی و مقررات مدیریت دانشگاه هاست که وزارت علوم دولت یازدهم (سال 93) نسخه بروز شده آن را تصویب کرده است؛ اطلاع کامل از این منشور کمک می کند تا دانشجویان به حقوق اولیه خود آشنا شوند.
این منشور در حوزه های «آموزشی ـ پژوهشی»، «فرهنگی ـ اجتماعی»، «سیاسی»، «صنفی ـ رفاهی» و «انضباطی» تدوین شده است، که در اولین گزارش حقوق آموزشی- پژوهشی را مورد بررسی قرار می دهیم:
در بخش اول حقوق آموزشی - پژوهشی مورد بررسی قرار گرفت.
** حقوق صنفی- رفاهی
حق برخورداری از شورای صنفی- رفاهی
دانشجویان حق دارند، در چارچوب قوانین و مقررات[1]، شورای صنفی ـ رفاهی داشته باشند. این شورا مرکب از نمایندگان دانشجویان هر مؤسسه است که با رأی مستقیم آن‌ها انتخاب می‌شود و وظایف «انعکاس، پیگیری حل مشکلات و ارائه خدمات بهتر به دانشجویان از طریق تعامل با مسئولین مؤسسه»[2] را در محورهای متعدد[3] بر عهده دارد. «کلیه معاونت‌های مؤسسه مکلف‌اند به منظور بررسی مشکلات و پیشنهادهای شورا در هر نیمسال تحصیلی، حداقل یک جلسه با اعضای شورای [صنفی] مؤسسه برگزار نمایند.»[4]
حق برخورداری از وام تحصیلی
هر دانشجو می‌تواند در صورت برخورداری از شرایط لازم[5] از وامهای تحصیلی «صندوق رفاه دانشجویان» بهره‌مند شود. این وام‌ها عبارتاند از وام تحصیلی (وام شهریه برای دانشجویان شبانه، غیر انتفاعی و ... )، وام مسکن، وام ازدواج، وام ضروری (بیماری، پایان‌نامه، خرید عینک طبی و ... )، ودیعه مسکن متأهلی، ودیعه مسکن مجردی، وام بیمه دانشجویی، وام ضروری دانشجویان مبتکر، تسهیلات رفاهی دانشجویان قهرمان ورزشی، وام یا کمک هزینه موارد خاص، پرداخت وام به دانشجویان خسارتدیده در حوادث غیرمترقبه نظیر سیل، زلزله و ... .[6] همچنین تسهیلات ویژه‌ای در زمینه اعطا و بازپرداخت وام برای دانشجویان «ممتاز» و «نمونه» در نظر گرفته شده است. [7]
حق برخورداری از بیمه درمانی
دانشجویان حق دارند، مطابق ضوابط مقرر، از بیمه خدمات درمانی در طول دوره تحصیل بهره‌مند شوند.[8] تفصیل چگونگی آن در تفاهم‌نامه‌های منعقد میان صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم و سازمان بیمه خدمات درمانی و دستورالعملهای مصوب هیئت امنای صندوق رفاه دانشجویان آمده است.
حق برخورداری از خوابگاه
هر دانشجو حق دارد، در چارچوب قوانین و مقررات[9]، در طول دوره تحصیل خود در خوابگاه دانشجویی اقامت داشته باشد. دانشگاه‌هایی که امکان واگذاری خوابگاه را بهطور کلی یا به برخی دانشجویان (دوره‌های شبانه و ... ) ندارند، می‌بایست این موضوع را در دفترچه کنکور اعلام کنند. دانشجویان با پذیرش شرایط مندرج در دفترچه کنکور به تحصیل خواهند پرداخت.
حق برخورداری از فضاها و امکانات ورزشی
دانشجویان حق دارند، مطابق با ضوابط موجود[10]، از سرانه فضای ورزشی و امکانات ورزشی مناسب بهره‌مند شوند. همچنین دانشجویان حق دارند، در چارچوب قوانین و مقررات[11]، نسبت به تأسیس «انجمن‌های ورزشی دانشجویی» در دانشکده‌ها و خوابگاه‌ها مبادرت ورزند.
دو نماینده از مجموعه انجمن‌های ورزشی دانشجویی برادران و خواهران در «شورای تربیت بدنی و ورزش دانشگاه» عضو خواهند بود.
حقوق صنفی - رفاهی برخی گروه‌های خاص
طبق قوانین و مقررات، برخی از گروه‌های خاص، مانند دانشجویان استعداد درخشان[12]، دانشجویان شاهد و ایثارگر[13] و دانشجویان متأهل[14]، بر حسب شرایط خاص خود، از برخی تسهیلات ویژه صنفی و رفاهی برخوردارند.
****
[1] جزییات این قوانین در آیین نامه شورای صنفی ـ رفاهی (مصوب 1391، وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری) و دستورالعمل اجرایی آیین نامه شورای صنفی رفاهی (مصوب 1391، هیئت مرکزی نظارت بر شورای صنفی و رفاهی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی) قابل دست یابی است.
[2] ماده 3 ایین نامه شورای صنفی ـ رفاهی (مصوب 1391، وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری)
[3] طبق آیین‌نامه شورای صنفی رفاهی این امور شامل امور خدماتی و رفاهی از قبیل امور فروشگاه ها و دفاتر تکثیر، ایاب و ذهاب دانشجویان، وامهای دانشجویی، مراکز درمانی، امور ورزشی، مراکز رایانه ای دانشجویی موسسه، کتابخانه، امور مربوط به کیفیت غذا و بهداشت محیط‌های غذاخوری‌های دانشجویی، برگزاری جلسات پرسش و پاسخ دانشجویان برای تبادل نظر با مسئولین و ... می‌شود.
[4] ماده 8 آیین نامه شورای صنفی ـ رفاهی (مصوب 1391، وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری)
[5]. برای آشنایی با این شرایط و سایر جزییات به آیین‌نامه نحوه استفاده از وامهای صندوق رفاه دانشجویان در داخل کشور (مصوب 1387، هیئت امنای صندوق رفاه) و دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه (مصوب 1387، هیئت امنای صندوق رفاه) مراجعه فرمایید.
[6] مواد 10 تا 19 فصل سوم از یین‌نامه نحوه استفاده از وامهای صندوق رفاه دانشجویان در داخل کشور (مصوب 1387، هیئت امنای صندوق رفاه)
[7] دستورالعمل اعطاء و بازپرداخت تسهیلات رفاهی به دانشجویان ممتاز و نمونه (مصوب 1382، هیئت امنای صندوق رفاه)
[8] آیین‌نامه اجرایی بند 5 ماده 13 قانون بیمه همگانی خدمات درمانی (مصوب 1374، مصوب هیئت وزیران)
[9] آیین‌نامه نحوه واگذاری و اداره خوابگاه دانشجویی (مصوب 1383، وزارت علوم تحقیقات و فنآوری)
[10] در نظام‌نامه اجرایی توسعه ورزش‌های همگانی، تفریحات سالم، ورزش‌های بومی‌ـ محلی و ورزش‌های باستانی (مصوب 1392، سازمان امور دانشجویان)
[11] اییننامه انجمن‌های ورزشی دانشجویی دانشکده‌ها و خوابگاه‌ها (مصوب 1379، شورای عالی تربیت بدنی و ورزش دانشگاه‌ها)
[12] برای اطلاعات بیشتر مراجعه کنید به سیاست‌های حمایت و هدایت استعدادهای درخشان (مصوب 1377، شواری عالی انقلاب فرهنگی)
[13] برای اطلاعات بیشتر مراجعه کنید به لایحه جامع خدمت رسانی به ایثارگران (مصوب 1391، مجمع تشخیص مصلحت نظام)
[14] برای اطلاعات بیشتر مراجعه کنید به آیین‌نامه نحوه استفاده از وامهای صندوق رفاه دانشجویی داخل کشور (مصوب 1387، صندوق رفاه دانشجویان)
