خبرنامه دانشجویان ایران:عصرایران نوشت: براساس شواهد، آمار و اظهارنظر کارشناسان، استان آذربایجان غربی به عنوان یکی از بزرگراه‌های اصلی قاچاق مشروبات الکلی و اسلحه به کشور به شمار می‌رود.
وجود بیش از 800 کیلومتر مرز مشترک با سه کشور عراق ، ترکیه و جمهوری خودمختار نخجوان، آذربایجان غربی را به عنوان یکی از حساس‌ترین و استراتژیک‌ترین استان های مرزی کشور از دیگر نقاط متمایز ساخته است.
تشکیل بیش از هزار پرونده قاچاق مشروبات الکلی و حدود ششصد پرونده قاچاق انواع سلاح و مهمات از ابتدای سال گذشته تاکنون و کشف میلیون‌ها بطری و قوطی مشروب و انواع اسلحه و دستگیری صدها نفر در این زمینه ، حاکی از گستردگی کار قاچاق در منطقه است.
در حالی که مقامات مسئول در استان از ارایه آمار دقیق کشفیات کالای قاچاق به خبرنگار عصر ایران خودداری کردند اما منابع آگاه از ورود قابل توجه انواع مشروبات الکلی و انواع سلاح جنگی و شکاری از مرزهای عراق و ترکیه به داخل کشور خبر می‌دهند.
گفت‌وگو با یک قاچاقچی
یکی از قاچاقچیان مشروبات الکلی در شهرستان اشنویه ، واقع در استان آذربایجان غربی که طبیعتاً به شرط عدم ذکر نامش حاضر به گفت‌وگو شد ، به خبرنگار عصر ایران چگونگی روند قاچاق انواع مشروبات الکلی را از کشور عراق به ایران را توضیح داد.
وی گفت: " اغلب مشروباتی که به ایران قاچاق می‌شود، از کشورهای مجارستان، بلغارستان و ترکیه به شهر اربیل درشمال عراق منتقل و به شرکت " کانی " تحویل داده می‌شود که این شرکت در انحصار برخی از مسئولان عراقی است. سپس محموله مشروبات به شهر " دیانو " منتقل و در آن‌جا توسط یکی از اقلیتهای مذهبی ساکن کردستان عراق بسته‌بندی و به قاچاقچیان تحویل داده می‌شود. "
این قاچاقچی فصل زمستان و هوای برفی را بدترین فصل سال برای قاچاقچیان برشمرد و گفت : " در این فصل ، حاملان مشروبات، مجبور می‌شوند مسافت‌های طولانی را به وسیله چهارپایان در مسیرهای صعب‌العبور کوهستانی پوشیده از برف طی کنند که در این شرایط برای تسریع و شتاب بیشتر حمل محمولات ، با خوراندن ترکیب آرد جو و مشروب به چهارپایان فرآیند حمل محمولاتشان را شتاب می‌دهند چرا که در این صورت چهارپایان با خوردن این ترکیب می‌توانند مسافت‌های طولانی تری طی کنند. "
وی در ادامه به پرداخت باج تحت عنوان عوارض و گمرکی به عوامل نیروهای مستقر در منطقه کردستان عراق از جمله پژاک و پ‌ک‌ک اشاره کرد و گفت :«حاملان مشروبات پس از پرداخت عوارض و گمرکی تا مرزهای ایران توسط این نیروها اسکورت می‌شوند تا دیگر گروه‌ها مانع کارآنان نشوند.»
به گفته این عامل قاچاق مشروبات الکلی شهرستان‌های " اشنویه، مهاباد و پیرانشهر " مهم‌ترین مراکز بارانداز محمولات قاچاق در ایران به شمار می‌روند.
وی افزود :«محمولات پس از عبور ازبرخی مناطق مرزی همچون « دوله میدان » در مرز حاج عمران منطقه«مرگور»اشنویه ، ارتفاعات«کلاشین»و منطقه«گله قادر»به دو مرکز عمده بارانداز محمولات در منطقه (شهر ویران) مهاباد و (دشت اشنویه) منتقل می‌شود و در آن‌جا پس از جاسازی مشروبات در اتومبیل‌ها ،تانکرهای حمل سوخت و اتوبوس‌های بین شهری ، وارد جاده‌ها شده و به شهرهای مختلفی حمل می‌شوند»
وی از تویوتا لندکروز به عنوان خودرویی نام برد که در حمل محمولات از آن‌ها استفاده می‌شود و در ادامه گفت:«این خودروها کمک زیادی به ما می‌کنند چرا که نسبت به خودروهای نیروی انتظامی از قدرت و توان مانور بیشتری برخوردار هستند .»
وی همچنین درباره نحوه جاسازی محمولات قاچاق گفت :«جوشکارهای بسیار ماهری در شهرستان‌های اشنویه و مهاباد وجود دارند که کار اصلی آن‌ها جاسازی مشروبات در خودروها است و در کارشان چنان مهارت دارند که برای تانکرهای حمل سوخت منبع‌های دوجداره‌ای می‌سازند که حتی در ایست‌های بازرسی پلیس قابل شناسایی و کشف نیستند و همچنین در اکثر اتوبوس‌های مسافربری بین شهری محمولاتمان را جاسازی می‌کنیم»
وی درباره نحوه عبور دادن محمولاتشان از مقابل ایست‌های بازرسی نیروی انتظامی گفت:«معمولا درصد بسیار کمی ازمحمولات ما در ایست‌های بازرسی کشف می‌شود و مابقی را به دلایل مختلفی همچون گستردگی حمل محمولات ، کمبود نیرو و برخی بازرسی‌های ضعیف ماموران و گاه پرداخت رشوه بدون هیچ مشکل خاصی به مقصد می‌رسانیم»
وی مقصد نهایی عمده محمولات مشروبات الکلی را شهرستان‌های تهران کرج ، اسلامشهر و شهریار برشمرد و گفت:«ما در این مناطق بارانداز و انبارهایی داریم که پس از تخلیه محمولات در آن‌ها توسط عوامل و فروشندگان مان در سطح گسترده‌ای در شهرها توزیع می‌شود .»
این عامل قاچاق ، حداقل درآمد روزانه حاملان محمولات مشروبات الکلی را پانصد هزار ریال برشمرد و از اطلاق واژه قاچاقچی به خود گلایه کرد و گفت : "این کارها برای مرزنشینان شهرستان اشنویه که فاقد بازارچه مرزی هستند، تنها منبع درآمد است ."
نگاه امنیتی صرف ، مشکل زاست
یک مقام آگاه امنیتی که وی نیز نخواست نامی از او برده شود، در این باره به خبرنگار عصر ایران گفت : " متاسفانه به غیر از قاچاق مواد مخدر تاکنون درباره پدیده قاچاق مشروبات الکلی بررسی‌های دقیق کارشناسی و اطلاعاتی نشده است " .
وی مهم‌ترین علت روی آوردن برخی افراد منطقه به فعالیت در امر قاچاق را شرایط بسیار نامناسب اقتصادی ، سرمایه‌گذاری ناکافی اقتصادی دولت در مناطق مرزی و وضعیت نامناسب بازارچه‌های مرزی برشمرد و گفت :«وقتی مردم اشنویه که از نبود یک بازارچه مرزی رنج می‌برند و نمی‌توانند فعالیت‌های اقتصادی قانونی انجام دهند ، برخی از آن‌ها ناگزیر برای امرار معاش به فعالیت در کار قاچاق کالا بویژه مشروبات الکلی و اسلحه روی می‌آورند.»
وی ضمن انتقاد از برخوردهای نامناسب و نگاه صرفا امنیتی به این موضوع گفت :« ما هنوز تعریف مشخصی از کالای قاچاق نداریم و نباید هر حمل کالایی را نام قاچاق بر آن بگذاریم چرا که برخی کالاها همچون آرد ، شکر و مواد غذایی ممنوعه نیستند ؛ ما باید صرفا با کالاهای ممنوعه همچون اسلحه ، سیگار و مشروبات الکلی مبارزه کنیم و اجازه دهیم اهالی منطقه برای امرار معاش به تبادل برخی کالاها اقدام کنند چرا که در غیر این صورت شاهد قاچاق کالاهای ممنوعه که درآمد بیشتری دارند ، خواهیم بود.»
این مقام آگاه امنیتی در ادامه گفت:«عاملان قاچاق مشروبات الکلی ، برخلاف قاچاقچیان اسلحه به صورت حرفه‌ای و پیچیده، عمل نمی‌کنند، کاملا مشخص و شناخته شده هستند و باید با افراد دانه درشت فعال در این زمینه ، برخوردهای قاطع انجام پذیرد.»
وی بدون ارایه آماری مشخص میزان ورود مشروبات الکلی به کشور را "زیاد" برشمرد و گفت:« تنها حدود ده درصد از انواع مشروبات قاچاق شده به کشور، توسط نیروی انتظامی کشف می‌شود ، در حالی که می‌توان با انجام تحقیقات و کارهای اطلاعاتی و انسداد معبرهای باز مرزی که مورد استفاده قاچاقچیان قرار می‌گیرد ، میزان کشف محمولات قاچاق را افزایش داد .»
وی در ادامه از نارضایتی مردم منطقه از قاچاقچیان مشروبات الکلی خبر داد و گفت: «بسیاری از مردم منطقه مشروبات الکلی را حرام می‌دانند و در صورت مشاهده حاملان قاچاق مشروبات با آنان برخورد می‌کنند ، بزرگان دینی منطقه که عمدتا از اکراد هستند حمل مشروبات را حرام اعلام کرده‌اند .»
این مقام امنیتی در ادامه گفت:«عمده فعالان قاچاق مشروبات الکلی با برخی اقلیتهای مذهبی مستقر در منطقه (انکاوه) شهر اربیل واقع در کردستان عراق هستند که ارتباط تنگاتنگی با برخی از مقامات کردستان عراق دارند.»
وی نیز مشوق اصلی قاچاق مشروبات الکلی به کشور را برخی از مسئولان و سیاستمداران ذی‌نفوذ عراقی دانست و گفت : " این مقامات ، حامی اصلی فعالان قاچاق مشروبات به کشور هستند و از این طریق برای تشکیلات خود نیز درآمدزایی می‌کنند .
قاچاق اسلحه
این مقام آگاه درباره قاچاق اسلحه نیز به خبرنگار عصر ایران توضیحاتی داد .
وی گفت : «حمله نیروهای ائتلاف به عراق و به وجود آمدن هرج و مرج در این کشور و دستیابی همگان به انواع اسلحه باعث روند رو به افزایش قاچاق اسلحه به کشور ما شده است به طوری که در حال حاضر انواع سلاح مرغوب را با قیمت پایین می‌توان در منطقه تهیه کرد.»
وی در ادامه گفت: «اگر به شهرهای پیرانشهر، سردشت، اشنویه و مهاباد سفر کرده باشید در برخی خیابان‌ها می‌توانید سفارش انواع سلاح را به دست‌فروشان بدهید!»
وی منطقه (مرگور) اشنویه را مهم‌ترین بارانداز اسلحه‌های قاچاق شده به کشور برشمرد و گفت: «قاچاقچیان پس از عبور غیرقانونی از مرزها به این منطقه آمده و پس از بسته‌بندی اسلحه‌ها، آن‌ها را به نقاط مختلف کشور حمل کرده و به مشتریان تحویل می‌دهند.»
وی درباره انواع اسلحه‌های قاچاق شده به کشور گفت: «از کشور ترکیه فقط یک نوع کلت کمری که کیفیت بسیار نامرغوبی نیز دارد، وارد می‌شود و سلاح‌های مرغوب و مناسب جنگی و شکاری و انواع مهمات و نارنجک از عراق می آیند. به طوری که کلاشینکف روسی اصل به قیمت 30 الی 60 هزار تومان خرید و فروش می‌شود و البته در بین سلاح‌های وارد شده اسلحه‌های آمریکایی نیز به چشم می‌خورد.»
وی بیشترین بازار فروش کلت کمری را مربوط به استان تهران دانست و گفت: « به جز کلت کمری که در تهران بازار خوبی دارد، مناطق لرستان، آذربایجان، کردستان‌و برخی عشایر نیز خریدار کلاشینکوف هستند و حتی سلاح‌های سنگین‌تر نیز در برخی از این مناطق به فروش می‌رسد!»
این مقام آگاه امنیتی درباره عوامل قاچاق سلاح گفت:«به دلیل حساسیت زیاد این موضوع قاچاقچیان اسلحه، برخلاف قاچاقچیان مشروب که باندی و گروهی عمل می‌کنند ، به جهت جلوگیری از شناسایی شدن به صورت انفرادی و بسیار پیچیده عمل می‌کنند و بسیاری از آنان نیز به سیستم‌های امنیتی برخی از سیاستمداران عراقی متصل هستند. اما در ایران عوامل و فروشندگان زیادی ندارند به طوری که شناسایی آنان ، کار ساده‌ای نیست.»
وی درپایان به گسترش روزافزون قاچاق انسان در منطقه اشاره کرده و گفت:«متاسفانه مدتی است که شاهد عبور دادن غیرقانونی افراد مختلف از مرزها هستیم که این موضوع می‌تواند به امنیت منطقه نیز لطمه جبران‌ناپذیری وارد کند چرا که ماموران سرویس‌های جاسوسی بیگانه و خرابکاران به راحتی می‌توانند با پرداخت مبلغ اندکی از مرزهای غربی و شمال غربی وارد و خارج شوند و به انجام ماموریت خود بپردازند.»
