به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ فیلم های سینمایی «آذر» به کارگردانی محمد حمزه ای و «سد معبر» به کارگردانی محسن قرائی دو فیلمی بودند که در روز نخست محفل سینما انقلاب به نمایش گذاشته شدند و با حضور نخبگان و دانشجویان مورد بحث و واکاوی قرار گرفتند.
آخرین بخش روز نخست هم اندیشی سینما انقلاب نیز نشست نقد و بررسی فیلم «سد معبر» بود که با حضور سیدناصر هاشم زاده و محمدمهدی رسولی، و با اجرای کیوان امجدیان برگزار شد.
محمدمهدی رسولی با بیان اینکه که در این فیلم به تاثیرات لقمه حلال به عنوان یک پدیده اخلاقی نگاه شده است، گفت: رو آوردن فیلمساز به این پدیده را با توجه به احتمال انتقادات تند و تیز روشنفکران به فال نیک می گیرم و در قحطی فیلم‌هایی که به مسائل اخلاقی بپردازند این را یک غنیمت می دانم.
سیدناصر هاشم زاده نیز در ادامه با بیان اینکه باب شدن این نوع فیلم‌ها باعث شده است که تصور شود اگر راستی و درستی اندکی هم بین مردم رواج دارد به خاطر اخلاق نیست، گفت: دلیل آن یک نوع ترس خرافی است. در جایی از فیلم دوست کاراکتر نخست به او می‌گوید که دلیل این مشکلات پیش آمده همان مالی است که به ناحق به دستش افتاده است. این مساله از زبان بقیه کاراکترها هم شنیده شد. در واقع ما نمی‌خواهیم اخلاقی را رواج دهیم که در آن، برای اخلاق، مبنای اعتقادی وجود نداشته باشد. در این فیلم این مورد دیده نشد. اخلاق بر اساس همان ترس خرافی بود که مردم معتقدند اگر مال کسی را بخورند باید غرامت دهند. چیزی که در این فیلم دیدیم نسبتی با این اعتقاد نداشت. روشنفکران هم بخاطر همین مساله به این فیلم اعتراضی نخواهند داشت.
رسولی در ادامه معتقد بود که فیلم، مساله عقوبت را به عنوان صورت مساله مطرح می‌کند و این به دلیل تصویر‌گری نوعی از «دین مدرن‌شده» است که اگر فرضاً دروغ نمی‌گویید یک وظیفه شهروندی را دارید انجام می‌دهید و ارتباطی با خداوند ندارد. این فیلم این جسارت را به خود داده است که این بحث را مطرح کند. اصل ماجرا این است که مقدرات کار بر اساس یک تصادف بزرگ رخ می‌دهد و طرح این دین جدید که خیلی شبیه اخلاق است و در حال پرو بال گرفتن است در فیلم مشاهده می‌شود. نگاه التقاطی دین و خلط‌کردن این موضوع با مساله اخلاق باید مرزهایش مشخص باشد که باز هم در فیلم این مرزبندی مشخص نیست.
وی در ادامه با اشاره به اینکه این چهارمین فیلمی بود که در این جشنواره دیده است که مسائل را با تصادف حل کرده‌اند آن را ناشی از ضعف فیلمنامه نویسی در ایجاد موقعیت های مختلف دانست.
هاشم زاده نیز در همین رابطه معتقد بود که آسانترین گزینش‌ها وقتی داستان در بن بست است و گیر می‌کند یک تصادف است. وی این را یک ضعف بزرگ تلقی کرد مخصوصاً وقتی تصادف ها نسبتی با ماجراها نداشته باشند.
هاشم زاده در ادامه با اشاره به ذوق‌زدگی بعضی از مسؤلان که اطلاعی از سینما ندارند و تصویر را نیز نمی‌شناسند، گفت: این مسئولان اما به محض طرح مسائل اخلاقی و دینی مانند حلال و حرام در فیلم‌ها به آنها جایزه می‌دهند در صورتی که متوجه نیستند که فرضاً اصل مساله در این فیلم، حرام و حلال نیست. طرح این مساله است که همه در این جامعه همه کار انجام می‌دهند، رشوه می‌گیرند، دروغ می‌گویند، شرابخواری می‌کنند اما وقتی به آنها می‌گویید به ابوالفضل قسم بخور، تنشان می‌لرزد. مدیران عوام گرای ما هم چون متوجه این مسائل نیستند جوایزشان را به این نگاه‌ها می دهند. این نگاه‌ها در واقع اخلاق نیستند. یک نوع بی‌قراری اجتماعی را توصیف می‌کنند که چون نمی توانند به آنها استقرار دهند آنها را با تصادف پیش می برند. اصولاً بی قراری موقعیت خود انسان در هستی است. از یک انسان عامی و ساده گرفته تا یک فیلسوف بزرگ این بی‌قراری‌ها را دارند.
هاشم زاده افزود: اگر وجه اجتماعی این بی قراری‌ها را بتوانیم مطرح کنیم و آن را رسانه‌ای کنیم لحن آن عصبی می‌شود. اگر استقراری پیدا کنند کیفیت فیلم و کیفیت بازی‌ها مشخص می‌شود اما چون این استقرار وجود ندارد ناچار به تایید کیفیت می شوید. رسانه هم که عامل غفلت بشر امروز است و سینما هم گاهی از یک رسانه فرهنگی هنری به یک رسانه عمومی تبدیل می شود و همان مسائل ژورنالیستی مطرح‌شده در روزنامه ها را عیناً در انعکاس می دهند با همان بی قراری ها. در صورتی‌که در هنر و بخصوص در سینما باید وضعیت مستقر آدم‌ها را بررسی کنیم. حتی انسان‌های آشفته‌ای که غرق در فقر و بدبختی و رشوه و گناه هستند نیز لحظاتی دارند که این لحظات قابل بیان هستند و فیلمسازان بزرگ و متفکر اگر لحظات غم و اندوه و عصبیت آدم‌ها را برجسته کرده‌اند در کنارش لحظات تنهایی و استقرار و احیاناً گریه و نظایر اینها را نیز مطرح کرده‌اند این آن جایی است که می توان از اخلاق صحبت کرد. در این فیلم این وضعیت استقرار را ندیدیم. مخصوصاً بازی‌ها که برون ریز بودند.
نظر دو منتقد درباره بازی‌ها نیز، بخصوص بازی حامد بهداد و باران کوثری، این بود که این دو بازیگر موقعیت‌های قبلی در فیلم‌های قبلی خودشان را تکرار کرده‌اند و چیزی به آنها اضافه نکرده‌اند.
براساس این گزارش سینما انقلاب محفلی است برای تضارب آرا بین سینماگران و اساتید و نخبگان علوم انسانی. این هم اندیشی پنج سال را با فراز و نشیب هایی طی کرده است. ششمین دوره این هم اندیشی از دیروز بیست و دوم بهمن ماه به مدت یک هفته آغاز به کار کرده است.
اخبار مربوط به این محفل را می توانید از طریق پایگاه اطلاع رسانی جنبش فکری هنری سینما انقلاب به آدرس cinemaenghelab.ir و یا کانال تلگرامی https://telegram.me/cinemaenghelab دنبال کنید.
