خبرنامه دانشجویان ایران:با رویکرد سال های اخیر صدا وسیما در تخصصی کردن شبکه های تلویزیونی و رادیویی، به نظر می رسد برخی از شبکه ها از این قاعده مستثنی شده و همچنان از نوعی سردرگمی در سیاست گذاری های کلان رنج می برند.
به نظر می رسد شبکه ی دو سیمای جمهوری اسلامی ایران که از بدو تأسیس به عنوان شبکه ای متمایل به نخبگان و فرهیختگان شناخته می شد و مأموریت اصلی رسانه ی ملی یعنی آموزش نیز به آن واگذار شده بود یکی از این شبکه هاست چرا که با تأسیس شبکه های چهار و آموزش سیما بخشهایی از مأموریت اصلی این شبکه به حوزه های تخصصی رسانه ی ملی منتقل شده است.
این بلاتکلیفی در رویکردهای کلان در شبکه دو سیما را می توان از تقسیم وظایفی که بین سایر شبکه ها صورت گرفته به خوبی دریافت چنانکه شبکه ی یک شبکه ی ملی وسراسری رسانه ی ملی و مأمور پوشش رخداد های رسمی است که در قالب برنامه هایی با راهبردهای اصیل و آیینی به کار خود مشغول است. شبکه ی سه با راهبرد ورزش، تفریحات و سرگرمی تأسیس شده است. شبکه ی تهران شبکه ای لوکال و با دغدغه های محلی با مختصات فرهنگی و اجتماعی پایتخت است و سرانجام شبکه ی خبر و قرآن رویکرد های تخصصی خود را در امر سیاست و معارف اسلامی دنبال می کنند.
در این میان به نظر می رسد هیچ مأموریت ویژه ای برای شبکه ی دو در نظر گرفته نشده است. هرچند اخیراً تبلیغاتی در خصوص تخصصی شدن شبکه ی دو به عنوان «شبکه ی کودک» آغاز شد، لیکن برنامه های متعدد و متفاوت این شبکه مخاطب را نسبت به ماهیت و مأموریت این شبکه سردرگم می کند.
به عنوان مثال شبکه ی دو بسیار تلاش دارد تا سهمی از برنامه های پرمخاطب ورزشی را به خود اختصاص دهد. راه اندازی برنامه ای شبیه برنامه ی نود شبکه ی سه نیز با همین رویکرد ارزیابی می شود. اما آنچه بیش از هر چیز می تواند در این میان مورد توجه قرار گیرد، رویکرد شبکه ی دو در ساخت و پخش سریال های تلویزیونی ایرانی است.
انتصاب مهدی فرجی به عنوان مدیر شبکه ی دو سیما با آغاز مجموعه های اینچنینی همزمان است. فرجی را بسیاری به عنوان یک مدیر موفق در رسانه ی ملی می شناسند. او سال ها مدیر گروه فیلم و سریال شبکه ی اول سیما بوده است و هم اکنون با حفظ سمت فرمانده بسیج سازمان صدا و سیماست. اما آنچه در مورد فرجی گفته می شود اهتمام بسیار او در ساخت سریال های متفاوت است. سریال هایی که در سال های اخیر همواره کانون حرف و حدیث های بسیار بوده است.
این در حالی است که بسیاری از مجموعه های تلویزیونی شبکه ی دو از جمله ی موارد حساسیت برانگیز و پر اشکال شناخته شده اند. مجموعه هایی چون «میوه ی ممنوعه»، «پری دخت» و اکنون «شمس العماره» (که این موارد با صرف نظر از حرف و حدیث های عجیبی است که راجع به پشت صحنه ی سریال «مرگ تدریجی یک رؤیا» در روزنامه ها منتشر شد!) از جمله ی این سریال ها هستند.
میوه ی ممنوعه تا بدانجا پیش رفت که برخی سینماگران جشنواره ساز از جسارت مسوولان صدا و سیما در ساخت آن تقدیر کردند! در همین حال شنیده های راجع به فرجام مجموعه ی پری دخت، حاکی از این بود که مسوولان سیما با دستپاچگی ناچار شده اند بسیاری از قسمت های این سریال را که بطور اختصاصی برای ایام محرم ساخته شده بود، تغییر داده و بازسازی کنند.
و همه این موارد در حالی است که به دلیل اصرار مسوولان این شبکه بر بکارگیری بازیگران گران قیمت سینمایی، هزینه هایی هنگفت چند صدها میلیون تومانی که صرف ساخت این سریال ها می شود بدلیل مواردی چون سریال پری دخت گاه بلا استفاده به کناری گذاشته شده است.
سریال «شمس العماره» که در حال حاضر از شبکه ی دو در حال پخش است، نیز از مجموعه های پر اشکال و بحث برانگیز این روزهای این شبکه است. روابط غیرمعمول و ساختارشکنانه زن و مرد در این سریال تنها به عنوان یکی از اشکالات جدی و غیرقابل اغماض آن به حساب می آید. چنانکه به نظر می رسد سازنده ی سریال تلاش کرده تا ضعف فیلم نامه و رخوت و سکون قصه را با عشوه گری های طنزآلود رؤیا تیموریان و طنّازی های هانیه ی توسّلی به همراه چهره پردازی های کم سابقه ی بازیگران زن این سریال جبران کند.
شبکه ی دو، ماه رمضان امسال نیز با پخش مجموعه ی «عبور از پاییز» نشان داد که علاقه ای برای ادامه ی تلاشش در جهت پرداختن به مفاهیم عمیقتر دینی ندارد. مقایسه ی مجموعه های «کمکم کن» و «آخرین گناه» که تلاش هایی ستودنی در مسیر به تصویر کشیدن لایه های عمیقتر اخلاقی و دینی در سال های گذشته بود، با قصه های کلیشه ای و دم دستی مانند عبور از پاییز نوعی تنازل از آرمان گرایی رسانه ای مسوولان این شبکه دارد.
به هر حال به نظر می رسد با آغاز یک دوره مدیریت پنج ساله در صدا سیما، مدیران جدید این سازمان می بایست با جدیت و دقت در خصوص مأموریت اصلی شبکه ی دو سیما بیاندیشند تا تداخل مأموریت ها، مسوولان این شبکه را به رقابت غیرمنطقی در حوزه های غیرمرتبط با شبکه های دیگر سوق ندهد. طبیعی است که هزینه های هنگفت اداره و تأمین برنامه های یک شبکه ی سراسری ایجاب می کند تا از لحظه لحظه ی آنتن ملی به درستی و با وسواس استفاده شود و در حالیکه رسانه های بیگانه به سرعت در حال جذب و سازماندهی مخاطبان خود هستند، از سرمایه های بالفعل داخلی غفلت نشود.
