ناامیدی اروپا برای حفظ برجام

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، وبگاه شبکه خبری «سی‌ان‌ان» گزارش داده کشورهای اروپایی که در حال لابی‌گری با مقام‌های دولت آمریکا و اعضای کنگره این کشور برای حفظ توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 هستند از نتایج این تلاش‌ها خشنود نیستند و مأیوس شده‌اند.

دیپلمات‌های غربی و برخی از مقام‌های آمریکایی حامی «برجام» در گفت‌وگو با «سی‌ان‌ان» می‌گویند کاخ سفید به اندازه‌ای بر سر مواضعش در قبال ایران اصرار دارد که اکثر اوقات توجهی به پیشنهادات نمی‌کند. به گفته یک منبع، «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، «به جای وضعیت دریافت سیگنال، در حالت انتقال سیگنال قرار دارد.»

منابع مورد استناد «سی‌ان‌ان» همچنین گفته‌اند که دستگاه وزارت خارجه آمریکا نقشی در گفت‌وگوها بر سر توافق هسته‌ای ایران ندارد.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «توپ واقعاً الان در زمین کنگره است و دیپلمات‌ها هم  بیشتر تمرکزشان را همینجا گذاشته‌اند، اما حتی در آنجا هم اوضاع بر وفق مراد نیست.»

برخی از منابع خبری می‌گویند عداوت‌های میان اعضای حزب جمهوری‌خواه و دموکرات باعث ایجاد مشکلاتی در برنامه‌های آنها در زمینه برجام شده است. در حالی که تمام مقام‌هایی که «سی‌ان‌ان» با آنها مصاحبه کرده می‌گویند نمایندگان کنگره مشتاقانه مواضع متحدان آمریکا را دریافت کرده و آنها را در نظر می‌گیرند، برخی نگران هستند که تلاش‌های کنگره برای ترمیم توافق هسته‌ای از کنترل خارج شده و به فروپاشی آن منجر شود.

کنگره آمریکا مطابق یک قانون مصوب در سال 2015 (قانون نظارت بر توافق هسته‌ای یا «اینارا») از برخی اختیارات برای نظارت بر توافق هسته‌ای ایران برخوردار است، اما کاخ سفید اخیراً از قانونگذاران آمریکایی خواسته با اصلاح این قانون، ایران را بابت انجام اقداماتی که جز توافق نیستند هدف تحریم قرار دهد. ترامپ گفته در صورتی که کنگره موفق به انجام این کار نشود، او آمریکا را از توافق خارج خواهد کرد.

برخی از دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند که این خطر وجود دارد که اقدام نمایندگان کنگره برای اصلاح این توافق، توسط ایران به عنوان نقض برجام دیده شود.

یک دیپلمات اروپایی می‌گوید: «در هر دو حزب کنگره، آدم‌های زیادی هستند که حسن نیت دارند. نگرانی ما این است که فرایند تغییر قانون اینارا ممکن است در نهایت به مذاکره یکجانبه مجدد بر سر توافق ختم شود.اگر این وضعیت به خروج ایران از آن منجر شود، اوضاع کاملاً از کنترل خارج می‌شود.»

برآورد دیپلمات‌هایی که کشورهای آنها حامی توافق هسته‌ای هستند این است که تیم‌های آنها در طول ماه‌های گذشته ده‌ها دیدار با اعضای کنگره برگزار کرده‌اند. در دو هفته گذشته، مقام‌های ارشد اروپایی از جمله «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «بوریس جانسون»، وزیر خارجه انگلیس هم با همین هدف راهی«کپیتال هیل» شده‌اند.

  به نوشته «سی‌ان‌ان»، از ماه اکتبر، زمانی که ترامپ اعلام کرد نمی‌تواند پایبندی ایران به برجام را تأیید کند و وظیفه تصمیم‌گیری در قبال این توافق را به کنگره محول کرد، دیپلمات‌های کشورهای طرف برجام تلاش‌ها برای حفظ توافق را معطوف کنگره کرده‌اند.

طرفداران برجام می‌گویند قبل از ماه اکتبر آنها برای اینکه مواضعشان در قبال توافق را به ترامپ بفهمانند با دشواری‌های زیادی مواجه بودند. یک منبع آگاه که در دیدار ماه سپتامبر میان ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس با ترامپ حاضر بوده می‌گوید اولین موضوعی که «می» در این دیدار مطرح کرد توافق هسته‌ای بود، اما برداشتش این بود که ترامپ اصلاً به حرفهایش گوش نمی‌دهد.

از طرف دیگر، خبرگزاری سی‌ان‌ان گزارش داده مقام‌های رژیم صهیونیستی و کشورهای حاشیه خلیج فارس هم در هفته‌های گذشته با مقام‌های دولت ترامپ و اعضای کنگره آمریکا دیدار و درباره برجام رایزنی کرده‌اند.

به نوشته «سی‌ان‌ان»، اسرائیل خواستار «اصلاح یا لغو» برجام است، در حالی که کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌گویند که بایستی شرایط مندرج در توافق هسته‌ای را سخت کرده و  از آن برای اعمال فشار بر ایران استفاده کرد.

قانونگذاران آمریکایی در تلاش هستند که قانون داخلی این کشور برای نظارت بر برجام را به گونه‌ای تغییر دهند که در صورت انجام آزمایش‌های موشکی توسط ایران، این کشور هدف تحریم قرار گیرد. این در حالی است که موضوع موشکی جز موضوعات توافق هسته‌ای نیست.

دیپلمات‌های ارشد می‌گوید در دیدارهایی که با اعضای کنگره درباره برجام داشته‌اند برای آنها خطرات چنین رویکردی را توضیح داده و به آنها گوشزد کرده‌اند این اقدام می‌تواند تبعات منفی داشته باشد.

یک دیپلمات گفت: «قانونگذاران آمریکایی می‌گویند که اگر چنین بندهایی در توافق نداشته باشند، ترامپ از آن خارج خواهد شد. قانونگذاران هر دو حزب می‌گویند به چیزی مانند این نیاز دارند تا بتوانند نظر موافق کاخ سفید را جلب کند.»

وی اضافه کرد: «آنها می‌گویند 'با ما همکاری کنید تا لحنی را پیدا کنیم که به ایران هشدار می‌دهد، اما در عین حال توافق را هم حفظ می‌کند.' اما سوال بزرگی که در اینجا وجود دارد این است که آیا چنین چیزی اصلاً امکان‌پذیر است؟»