استقبال عجیب ایرانی‌ها از بیت‌کوین

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از فرهیختگان؛ بالاخره تب بیت‌کوین در حال فروکش کردن است. تبی که در این یک ماه اخیر به‌شدت داغ شده و باعث شده بود ایرانی‌ها بیش از یک میلیارد و 500 میلیون تومان بیت‌کوین بخرند. تصور کنید به صورت معمول در بازار ایران به صورت ماهانه حدود 40 میلیون تومان بیت‌کوین خریداری می‌‌شود. ولی تنها در هفته پیش میزان بیت‌کوینی که به فروش رسید 650 میلیون تومان بود! با توجه به نوع جست‌وجوی ایرانی‌ها و البته مقایسه نمودارهای خرید کشورهای همسایه و پیشرفته به نظر می‌رسد این تب در حال فروکش کردن است، ولی ممکن است در ادامه این ماه شاهد اتفاقات عجیب و غریبی باشیم؛ اتفاقاتی که با زمزمه‌های قانونی شدن این پول در ایران، ممکن است باعث شود رکورد عجیب‌تری ثبت کنیم. به بهانه این رکورد‌شکنی سراغ رفتار ایرانی‌ها در برخورد با این ارز رفته‌ایم تا ببینیم چه موقع به آن علاقه‌مند شده‌اند، چه موقع آن را خریده‌اند و مشابه کدام کشورها رفتار کرده‌اند.

چقدر بیت‌کوین خریده‌ایم؟
با این همه جنجال در مورد بیت‌کوین به نظرتان ایرانی‌ها چقدر بیت‌کوین خریده‌اند؟ برای جواب دادن به این سوال تاریخ فروش بیت‌کوین در ایران را بررسی کرده‌ایم. قدیمی‌ترین آماری که از فروش آن در ایران موجود است به سال 2014 برمی‌گردد. در ماه‌های اولیه آن سال این ارز الکترونیکی در ایران حدود 6 میلیون تومان در ماه فروش داشته است. در دیگر ماه‌‌های سال 2014 نیز با چندان فروش چشمگیری روبه‌رو نیستیم. تا اینکه در اواسط این سال ایرانی‌ها حدود 24 مـیـلیون تومان بـیــت‌کــویــن مـی‌خرند. نـکته جـالب اینجاست کـه بـعـد از ایـن حجم از خرید شاهد بـالا مــانـدن مـیزان خرید تا اواخر سال 2014 هستیم. در ماه پـایـانی این سال میزان خـریـد ایـرانی‌ها کـمی افت پیدا کرده و با حدود 20 میـلیون تومان سال تمام می‌شود. نـکـته جالب اینجاست که میزان رشد خرید ایرانی‌ها در این سال با میزان رشد قیمت این ارز دیجیتالی رابطه مستقیم داشته است. در سال 2014 این ارز حدود 600 دلار قیمت دارد که با توجه به قیمت حدود 3300 تومانی دلار در آن زمان باید برای هر بیت‌کوین حدود دو میلیون تومان پرداخت می‌کردید. در سال 2015 قیمت بیت‌کوین افت می‌کند و به 200 دلار می‌رسد. اتفاقی که باعث می‌شود در بازار ایران تنها 300 هزار تومان در طول یک ماه خرید داشته باشیم. تقریبا تا قبل از عید نوروز بازار بیت‌کوین در ایران سوت و کور است، ولی ناگهان افزایش قیمت این ارز با عید همزمان شده و رکوردی تاریخی در آن زمان را شاهد هستیم.

یعنی خرید حدود 40 میلیون تومان در  فروردین سال 94. بعد از آن دوباره فروش بیت‌کوین کاهش پیدا می‌کند، با این حال همچنان قدرت خود را حفظ می‌کند و در کانال 20 میلیون تومان فروش ماهانه می‌ماند. البته باز هم در تیر سال 94 یک تکانی خورده و فروشی 36 میلیونی ثبت می‌کند.

درست در همین مقطع زمانی در سال 94 بود که مثل الان بیت‌کوین سر زبان‌ها افتاد. اتفاقی که تحت تاثیر قبول این ارز توسط چند کشور بزرگ بود و باعث شده بود خریداران آن بیشتر شود. در قضیه ارز دیجیتالی خریدار بیشتر یعنی صعود قیمت ارز که این اتفاق باعث می‌شود ناگهان فروش آن در ایران زیاد شود و به حدود 66 میلیون تومان در آذر آن سال برسد. این شک ناگهانی تا چند ماه بعد همچنان باعث می‌شود بیت‌کوین به صورت ماهانه حدود 50 میلیون تومان بفروشد؛ هرچند موج بزرگ‌تری در راه بود.

در اوایل سال 2016 یا همان زمستان 94 بیت‌کوین دوباره شروع به گران شدن کرد، ولی این بار مثل دفعه‌های قبل شبیه یک شک عمل نکرد، بلکه به صورت پله‌پله فروش آن زیاد شد. از حدود 60 میلیون تومان در دی شروع کرد و ناگهان به حدود 150 میلیون تومان در اسفند رسید. از سال 2010 تاکنون که بیت‌کوین به فروش می‌رود معمولا فروش زیاد بیت‌کوین با یک کاهش شدید بعد از آن همراه است. این بار هم این کاهش اتفاق افتاد، ولی هنوز تب آن فروکش نکرده دوباره فروش آن رو به افزایش گذاشت. مثل اینکه تازه مردم متوجه شدند چه فرصتی را از دست داده‌اند. این امر باعث شد در اردیبهشت سال 95 شاهد عجیب‌ترین اتفاق تاریخ بیت‌کوین در ایران باشیم. ایرانی‌ها در این ماه حدود 370 میلیون تومان بیت‌کوین خریدند. رکوردی که تا همین دو هفته پیش حتی نزدیکش هم نشده بودیم. بعد از این رکورد عجیب و غریب دوباره شاهد همان افت فروش همیشگی هستیم، ولی نه افت فروش معمولی.

با اینکه سال 2016 قیمت بیت‌کوین در یک حد ثابت بود و حدود 700 دلار خرید و فروش می‌شد ایرانی‌ها اصلا علاقه‌ای به خرید این ارز نشان ندادند. در بیشتر ماه‌های این سال میزان فروش بیت‌کوین زیر 10 میلیون تومان بود. حتی در بعضی ماه‌های این سال میزان فروش به 70 هزار تومان در ماه هم رسیده است، ولی در مجموع روند مشخصی را شاهد نیستیم. تا اینکه دوباره در زمستان سال 95 و اوایل سال 2017 میلادی بیت‌کوین کمی جان می‌گیرد و مثل سابق به کانال معمول 20 میلیون تومان برمی‌گردد. حتی با اینکه قیمت بیت‌کوین در فروردین 96 به بالاترین حد خود یعنی حدود 1300 دلار می‌رسد در بازار ایران واکنشی را شاهد نیستیم. تا اینکه دو ماه بعد از این اتفاق ایرانی‌ها اولین واکنش را نشان می‌دهند و حدود 62 میلیون تومان در خردادماه خرید می‌کنند.

این اتفاق در ماه مرداد امسال ادامه پیدا می‌کند و رکوردی 90 میلیون تومانی را ثبت می‌کند. از این ماه به بعد شاهد اتفاقات عجیب و غریبی در بازار بیت کوین ایران هستیم. ایرانی‌ها نسبت به بقیه دنیا ابتدا واکنش زیادی به آن نشان نداده و در همان حدود 124 میلیون در ماه خرید دارند، ولی در مهرماه رکوردی 240 میلیون تومانی ثبت می‌کنند؛ رکوردی که حتی به نسبت خرید 370 میلیونی در اوایل سال 95 نزدیک هم نمی‌شود. با توجه به نوع سرچ‌های موتور جست‌وجوگر گوگل به نظر می‌رسد بسیاری از ایرانی‌ها تازه با این ارز آشنا شده و هنوز تصمیم به خرید آن نگرفته‌اند. در اصل کسانی که در این مقطع زمانی خرید و فروش کرده‌اند، بیشتر کسانی هستند که از قبل با نحوه کارکرد این ارز آشنایی داشته‌اند. رسانه‌ها در این یکی دو ماه اخیر بسیار روی این ارز الکترونیکی مانور داده‌اند؛ اتفاقی که درنهایت باعث شد ایرانی‌ها بیشترین میزان خرید در تاریخ بیت‌کوین را همین هفته پیش رقم بزنند؛ رقمی که شاید به ذهن‌تان هم خطور نکند! ایرانی‌ها هفته گذشته دو برابر رکورد قبلی خود و حدود 650 میلیون تومان بیت کوین خریده‌اند. یکی از دلایل رشد تقاضا را شاید بتوان سخنان ناصر حکیمی، معاون فناوری نوین بانک مرکزی دانست. او اولین مقام رسمی ایران است که در مورد آینده بیت کـوین در ایران حرف‌های مثبتی بر زبان آورده است.

قانونی شدن بیت کـویـن در ایـران بـاعث می‌شود بتوان این ارز الکترونیکی را به ریال تبدیل کرد یا به صورت رسمی با آن کالاهای مختلف را خرید یا فروخت. از طرفی رسانه‌ها هم بسیار روی ویژگی‌های این ارز در یک ماهه اخیر مانور داده و ذهن مردم را برای خرید این ارز آماده کرده ‌بودند. به هر حال اینکه دقیقا کدام مساله روی این رکورد تاریخی تاثیر گذاشته، نامشخص است، ولی خرید 650 میلیونی ارزی که هر واحد آن حدود 25 میلیون تومان قیمت دارد، نشان می‌دهد تب بیت کوین در حال فراگیر شدن است.

گوگل در مورد بیت کوین چه می‌گوید؟
تا قبل از سال 2014 تقریبا میزان سرچ مردم ایران در مورد بیت کوین در حد صفر است، ولی اوایل این سال مانند فروش بیت کوین جـست‌وجوی اینترنتی بیت کوین هم بیشتر مـی‌شـود. اگـر ایـن نمودار را کنار فروش بـیـت کـوین بگذارید، متوجه یک نکته جالب می‌شوید.

با فروش‌های ناگهانی بـیـت کـویـن مـیــزان جست‌وجوی اینترنتی مردم تقریبا هیچ تغییری نکرده است. این یعنی کسانی که در خرید و فروش بیت کوین فعالیت زیادی داشته‌اند، نیازی به جست‌وجو در مورد آن نداشته و از مشتری‌های قدیمی آن بوده‌اند. ترند بیت‌ کوین در ایران از اوایل سال 96 شروع می‌شود. ولی چندان قوی نیست و تا مرداد رشد عجیبی را نشان نمی‌دهد.

در مرداد ناگهان شاهد رشد جست‌وجوی اینترنتی ایرانی‌ها هستیم که بیشتر با کلمه «بیت کوین» و «بیت کوین چیست» انجام شده است.

در ادامه و در شهریور امسال ناگهان میزان جست‌وجوی ایرانی‌ها حدود چهار برابر می‌شود.  این روند حالت صعودی خود را حفظ می‌کند، تا آنجایی که میزان قبلی در ماه گذشته دوبرابر می‌شود و پیش‌بینی می‌شود تا آخر این ماه تا چهار برابر میزانی که در شهریور شاهد بودیم هم برسد. در مجموع این مدت ایرانی‌ها بیشتر عبارت «خرید بیت کوین» را جست‌وجو کردند.

بعد از آن «سایت بیت کوین» در مقام بعدی قرار داشته و «قیمت بیت کوین» در مقاوم سوم بیشترین میزان جست‌وجو است. نکته جالب اینجاست که عبارت «فروش بیت کوین» در مقام ششم قرار داشته و عبارت «استخراج بیت کوین» در مقام نهم قرار دارد؛ امری که نشان می‌دهد بیشتر مردم هنوز به فکر درآمدزایی از این ارز نیفتاده‌اند و با روش‌های به دست آوردن آن آشنایی کمتری دارند.

کشورهای دیگر از بیت‌کوین چگونه استقبال کرده‌اند؟
ایران از لحاظ استقبال از بیت کوین در وضعیت جالبی قرار دارد؛ از طرفی در مقابل بسیاری از کشورهای بزرگ دنیا مثل آمریکا و کانادا تقریبا هیچ بیت کوینی نخریده است. از جهتی دیگر وضعیت خرید بیت کوین در ایران بیشتر مثل کشورهای آسیایی بوده و براساس میزان قیمت ناگهان خرید زیاد شده است. در حالی که در آمریکا یا استرالیا شاهد رشد خرید بیت کوین در همه مقاطع زمانی از سال 2013 به این سو هستیم و در نمودار خرید این کشورها کمتر شاهد کاهش فروش ناگهانی هستیم. ولی مثلا در ژاپن خرید ناگهان افزایش پیدا کرده و بعد از آن به‌شدت سقوط کرده است. از طرفی دیگر به نسبت بسیاری از کشورها استقبال خوبی از بیت کوین داشته‌ایم. مثلا کشور ونزوئلا تازه در اواخر سال 2016 به سراغ خرید بیت کوین رفته است. ترکیه‌ای‌ها هم دیرتر از ما و در سال 2015 به خرید بیت کوین روی آورده‌اند. در کشورهای پیشرفته مثل روسیه، انگلیس و سوئیس شاهد رشد منطقی خرید بیت کوین هستیم؛ یعنی در طول زمان به صورت منطقی و قابل پیش‌بینی میزان خرید مردم افزایش یافته است، ولی در کشورهایی مثل ژاپن، ایران، امارات، عربستان، دانمارک و چند کشور دیگر شاهد حرکات غیرقابل پیش‌بینی خریداران هستیم. ناگهان نمودار صعود می‌کند و دوباره در یک لحظه میزان خرید به صفر نزدیک می‌شود و تا چند ماه در همین حدود می‌ماند.