به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ «دانشگاه امنیتی است» جمله ای است که این مدت به پرونده ای برای یکی از خبرگزاری های حامی دولت تبدیل شده است. پرونده ای که سعی شده تا در جواب سوال «آیا دانشگاه امنیتی است؟» جواب مثبتی از مسئولین و روئسای دانشگاه ها گرفته شود و همین موضوع موجب رکود فضای تشکل های دانشجویی و عدم فعالیت کرسی های آزاد اندیشی بیان شود.
دانشگاه امن یا دانشگاه امنیتی یکی از دوگانه هایی بود که روحانی پس از رای آوردن بر روی آن دمید و سعی کرد از حذف نگاه های امنیتی در دانشگاه بگوید و به دانشجویان این نوید را بدهد که دانشگاه امن است نه امنیتی، اما پس از گذشت 6 سال از سکان داری دولت توسط حسن روحانی به نظر می رسد روسای دانشگاه همین دولت از نگاه های امنیتی به دانشگاه می گویند. محمدتقی احمدی، رئیس دانشگاه تربیت مدرس در گفت و گویی با ایسنا، با اشاره بر این که دانشجویان و اساتید دانشگاهها احساس امنیت بعد از بیان عقیده ندارند، می گوید: در این زمینه با حساسیتهای شدید مواجه هستیم و تا زمانی که این امنیت فراهم نشود کرسیهای آزاد اندیشی به شکل جدیتر و وسیعتر در دانشگاهها برگزار نخواهند شد.
اما این واکنش نسبت به فضای امنیتی تنها به رئیس دانشگاه تربیت مدرس محدود نشده و معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی تهران، رئیس دانشگاه خواجهنصیر و برخی دیگر از روسای دانشگاه ها نیز در گفت وگو با ایسنا که در این مدت خط فکری امنیتی بودن دانشگاه را پی گرفته است، بر عدم وجود فضای آزاد تاکید کرده و همین موضوع را باعث عدم رشد کرسی های آزاد اندیشی و فعالیت های دانشجویان دانسته اند.
دانشجویان چه می گویند؟
هر چند روئسای دانشگاه ها با اشاره به بیرون از دانشگاه، تلویحا از امنیتی شدن فضای دانشگاهی توسط نهادهای بیرونی صحبت می کنند تا بتوانند خود از پاسخگویی به این مسئله فرار کنند. برخی از دانشجویان اما نگاه دیگری به امنیتی شدن فضای دانشگاه دارند. دانیال یادگاری، عضو شورای مرکزی اتحادیه جنبش عدالتخواه در این مورد با روزنامه فرهیختگان می گوید: نگاهی به رویدادهای فضای دانشگاه که مخصوصا امسال در فضای فعالیتهای دانشجویی اتفاق افتاده است و در مقابل عملکرد قوه اجرایی کشور، نشان میدهد دولت مسبب اصلی اتفاقاتی است که در فضای دانشگاه میافتد و به دنبال این است که جریان دانشجویی منفعل را در مقابل پدیدههای مختلف کشور ایجاد کند. چیزی که گاهی در فضای دانشگاه دیده میشود این است که خیلی از افراد به نام اینکه دستگاههای امنیتی در دانشگاهها، نقشی ایفا میکنند پیگیر روزی خود در فضای سیاسی هستند.
از طرفی دیگر سارا عاقلی، دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت نیز با موثر خواندن نقش روئسای دانشگاه ها در امنیتی شدن دانشگاه ها می گوید: خود این روسا در امنیتی شدن فضای دانشگاه سهیم هستند و حق ندارند در این موضوع از ما مطالبه کنند. شما در برابر این مساله و برای دوری دانشگاه از فضای امنیتی و باز کردن فضای دانشگاه چه اقداماتی انجام دادهاید؟ برای باز کردن فضای آزاداندیشی در دانشگاه چه فعالیتهایی کردهاید؟ چه کسی باید این فضا را تغییر دهد؟ میخواهید دانشجو این فضا را بشکند و رئیس دانشگاه هم کرسی آزاداندیشی برگزار کند! الان بحث تغییر جایگاه مطالبهگر و پاسخگودهنده است.
حمزه دستیار، عضور شورای مرکزی اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل هم در گفت و گوی خود با روزنامه فرهیختگان در بخشی از صحبت هایش با اشاره به توان سلیقه سنجی دولت در برگزاری برنامه ها می گوید: در سال ۹۶ در دولتِ امن کردن دانشگاهها، ۷۲ انجمن اسلامی از «فشار و ایجاد محدودیت» بر سر راه فعالیتهای دانشجویی توسط نهادهای داخل دانشگاه انتقاد کرده بودند. این گزاره حاکی از آن است که کاهش حضور دانشجویان در فضای گفتمانی و کرسیهای آزاداندیشی ابتدا از عدمبرگزاری چنین کرسیهایی ناشی میشود، شورای فرهنگی دانشگاه که مرجع تصویب و تایید این کرسیهاست اکثریت قریب به اتفاق از طیف فکری حاکم بر دولت هستند و خود در مرحله اول فتیله را تا حد دلخواه پایین کشیدهاند.
به نظر می رسد دانشجویان نه نهادهای بیرونی که بیشتر با نگاهی به داخل دانشگاه و بر اساس شعارهای روحانی مبنی بر دانشگاهی امن این مسئله را مورد توجه قرار می دهند که نقش دولت و روئسای دانشگاه ها در امن یا امنیتی شدن دانشگاه چیست.
بازی دروغ امنیتی شدن دانشگاه
حجتالاسلام محمدمهدی صالحی، معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها صبح امروز و در هفدهمین همایش مدیران مسئول نشریات دانشگاهی نسبت به امنیتی نشان دادن دانشگاه ها از خود واکنش نشان داده و گفت: مراقب باشید در بازی دروغ امنیتی شدن دانشگاهها قرار نگیرید، البته منکر این نیستم که در برخی دانشگاهها ممکن است گاهی کجاندیشیهایی صورت بگیرد که باید مانع آن هم شد، ولی امنیتی شدن مسأله دانشگاه نیست.
صالحی افزود: ما میگوییم بیایید کرسیهای آزاداندیشی را رقم بزنید، چون زحمت، تفکر و مطالعه میخواهد. همه میگوییم اولین مانع امنیتی بودن دانشگاه است، این یعنی فضای نشریاتی ما آنگونه که باید به تفکر و مطالعه اهمیت نمیدهد و این خلأ کاملاً در فضای فعالیتهای اجتماعی دانشگاه مشهود است.
دانشگاه امن، گروگان دولت
هر چند شعار دانشگاه امن توسط حسن روحانی مطرح شده بود اما صحبت های دانشجویان و مسئولان نشان می دهد که این شعار روحانی نه تنها تحقق نیافته است بلکه به ضد خود تبدیل شده است. به نظر می رسد خط رسانه ای حامیان دولت این بار برای فرار دولت از پاسخگویی از نهادهای خارج از دانشگاه و یا حراستی صحبت می کند که یا زیر نظر دولت و یا زیر نظر دانشگاه هستند. اما حکایت واقعی نشان دهنده تنگ شدن فضای دانشگاهی بر روی دانشجویان براساس نگاه دولت به دانشجویان و تشکل های دانشجویی است.
دیدار ماه رمضان امسال روحانی با دانشجویان بدون حضور تشکل های دانشجویی نمادی از حذف سلایق و منتقدین است، فضایی که مدت هاست در دانشگاه ها آغاز شده است و حال دولت، نه خود بلکه دیگران را مسبب این موضوع می داند. اجرای مراسمات دانشجویی بدون حضور دانشجویان و عدم تحمل شنیدن صدای منتقدان و حتی حامیان سابق چهره واقعی دولتی است که هر چند از آزادی بیان و دانشگاه امن صحبت می کند اما در نهایت به دنبال آن است که فضایی آرام را در دانشگاه حاکم کند، فضایی که به کمک رسانه های حامی دولت با القا ترس به دانشجویان می تواند کمی از هزینه های مستقیم دولت در برخورد با منتقدین را کاهش دهد. به نظر می رسد دانشگاه امن به گروگان دولت امنیتی در آمده است