به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ حدود 90 سال پیش رضاخان قانونی را در ایران اجرا کرد که طبق آن همه مردان ایرانی به جای لباس های سنتی خود، باید لباس و کفش و کلاه یک شکل می پوشیدند. اما این اقدام مقدمه ای بود برای تغییر لباس زنان و غربی کردن جامعه ایران.
رضا شاه پس از بازگشت از ترکیه و دیدار با آتاتورک، اقدامات اسلام ستیزانه خود را سرعت بخشید. در فروردین سال 1314، در مدرسه شاهپور شیراز جشنی با حضور علی اصغر حکمت، وزیر معارف دولت رضاخان برگزار شد. در این مراسم چند دختر جوان روی سن رفتند و در حضور مردم حجابشان را برداشتند و به رقص و پایکوبی پرداختند. پس از آن نیز جشن دیگری در تهران با همان کیفیت به انجام رسید.
.jpg)
اقدامات ضد دینی رضاشاه با واکنش های علمای دینی و مردم همراه شد. در مشهد بسیاری از علما و اساتید در منزل آیت الله سید یونس اردبیلی جمع شدند.در آن جلسه آیت الله سید حسین قمی تصمیم گرفت به تهران برود و شخصا با شاه ملاقات کند. اما به محض رسیدن به شهر ری، محل اقامتش توسط عوامل رژیم محاصره شد.
خبر دستگیری آیت الله قمی در مشهد تب و تاب عجیبی ایجاد کرد. مردم به صورت گسترده در مسجد گوهرشاد تجمع کرده و خواستار آزادی آیت الله قمی و منع سیاست های تحمیلی شدند. در همین حال، بهلول، طلبه جوانی که تحت تعقیب ماموران حکومتی نیز قرار داشت، مخفیانه به مشهد آمد. ماموران رضاخان او را در حرم شناسایی و همانجا در کشیک خانه محبوس کردند. در آن هیاهوی اعتراضات، با انتشار خبر دستگیری بهلول، اولین جرقه های درگیری زده شد. مردم یا حسین گویان به سمت کشیک خانه رفتند و بهلول را به مسجد آوردند و روی منبر نشاندند. سخنرانی آتشین بهلول، آتش قیام را شعله ور کرد.
تجمع مردم در مسجد گوهرشاد چند روز طول کشید و در این مدت اخبار تجمع مردم لحظه به لحظه به تهران تلگراف می شد. رضا شاه که از اعتراض مردم به شدت خشمگین شده بود، دستور قتل عام همه را صادر کرد و گفت: «تا فردا صبح لشکر خراسان باید کار متحصنین را پایان دهد.»
ساعت 24 روز 21 تیرماه عملیات نظامی آغاز شد. نیروهای ارتش همه راه های فرار را بسته بودند. سربازان تیراندازی را شروع کردند. مسلسل ها نیز از بالای پشت بام مردم را درو می کردند. سیل خون در حیاط مسجد جاری بود.
صدای مسلسل ها که قطع شد، سکوت وحشتناکی فضای شهر را پر کرد. گورهای دسته جمعی آماده بود تا شهیدان و مجروحان این حادثه را در خود جای دهد. همه را به گورها سپردند. حتا آن هایی که هنوز زنده بودند. هیچ اثر جرمی نباید باقی می ماند...
