در گزارش امروز قرار است در خصوص موضوع راه اندازی کسب و کار اینترنتی و اصطلاح استارتاپ با آقای دکتر شمس الدین یوسفیان گفت و گویی داشته باشیم.
جناب آقای دکتر شمس الدین یوسفیان بنیانگذار جزیره کارآفرینی، از کارآفرینان برتر و نمونه هستند که با مدیریت 8 استارتاپ توانسته اند سهم قابل قبولی را در کارآفرینی و اشتغال ایجاد کنند. همانند دیگر کارآفرینان ایشان نیز در ابتدای راه استارتاپ های خود دچار مشکلات و سختی های فراوانی شده اند، اما با پشتکار و دلسرد نشدن از شکست توانسته اند به موفقیت های بزرگی در پروژه ها و استارتاپ ها دست پیدا کنند.
مجری: جناب آقای دکتر یوسفیان در ابتدا کمی در مورد خودتان صحبت کنید؟
آقای دکتر: ضمن عرض سلام خدمت شما و مخاطبان گرامی، باید بگویم که من زندگی جالبی داشته ام. زندگی پر از فراز و فرود، من به عنوان یک کارآفرین استارتاپ دوران جالبی را پشت سر گذاشته ام. در حال حاضر من مشغول کار بر روی پایان نامه دکتری خود در رشته مهندسی ژنتیک می باشم. انشالله در آینده ای نزدیک از پروژه پایان نامه دکتری خود دفاع خواهم کرد. در زمان تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد بسیار مانند اکثر دانشجویان کارشناسی ارشد بسیارعلاقه مند بودم که مدرس شوم.
مجری : از دوران کودکی و نوجوانی خودتان برای ما بگویید؟
آقای دکتر: پدر من فرهنگی بود و به همین دلیل من نیز به درس خواندن علاقه زیادی داشتم. در آن زمان من تنها راه موفقیت را در درس خواندن زیاد می دیدم و توانستم در مقاطع ارشد و دکتری نیز با رتبه های خیلی خوب و تک رقمی پذیرفته شوم.
قبل از اتمام مقطع کارشناسی ارشد من آزمون دکتری را با رتبه تک رقمی قبول شدم. زمان اتمام کارشناسی ارشد تا ورود به مقطع دکتری 6 ماه زمان برد. در این مدت من نه درسی برای خواندن داشتم و نه کاری برای انجام دادن و به اصطلاح بیکار بودم.
در آن زمان من متاهل بودم و پدرم هم دیگر توانایی حمایت مالی از من را نداشت به همین دلیل خیلی زود و در عرض چند روز بی پولی نیز به مشکل بیکاری من اضافه شد.
مجری : یعنی در آن زمان ازدواج کرده بودید؟
آقای دکتر: بله. در زمانی که قرار بود من وارد مقطع تحصیلی دکترا شوم بیکار بودم و منبع درآمدی هم نداشتم. البته توانسته بودم در زمان دوران دانشجویی کارشناسی با انجام کارهای کامپیوتری و خرید فروش قطعات کامپیوتر برای خود یک خودروی پژو تهیه کنم و در واقع تنها سرمایه مالی من همین خودروی پژو بود.
در آن 6 ماه بیکاری و قبل از شروع اولین پروژه استارتاپ خود ،افکار عجیبی برای کار پیدا کردن به سراغ من می آمد. مثلا من فکر می کردم که با مدرک کاردانی علوم آزمایشگاهی میتوان در یک آزمایشگاه مشغول به کار شده و ماهی 700 هزار تومن درآمد داشته باشم که البته نیمی از این پول هم باید برای کرایه خانه خرج می شد. حتی گاهی فکر می کردم که می توانم با دو شیفت کار کردن مشکلات مالی خود را حل کنم .
در این بین حتی گزینه های دیگری مثل مسافر کشی هم به ذهن من خطور کرده بود که به با روحیات من سازگار نبود و خیلی زود از ذهنم خارج شد.
در این مدت من با اولین شکست زندگی خود مواجه شدم. من به عنوان یک فرد تحصیلکرده و متاهل در جامعه بیکار و بی پول بودم و نتوانسته بودم کار مناسبی نیز برای خود دست و پا کنم.
یک روز به صورت اتفاقی در محیط دانشگاه کلمه کارآفرینی را دیدم و این کلمه ذهن من را به خودش درگیر کرد. در این مدت همچنان به دنبال کار بودم و حتی به مراکز آموزشی هم سر زدم. یک روز در داخل روزنامه یک آگهی توجه من را به خودش جلب کرد "فایل متنی پی دی اف بده و فایل ورد تحویل بگیر !"
موضوع کار برایم جالب بود. در کنار این موضوع مدام کلمه کارآفرینی در ذهن من قرار داشت. به همین دلیل در اینترنت در خصوص موضوعات مختلف کارآفرینی کمی جست و جو کردم تا اینکه به سایت ریاست جمهوری رفته و با کتاب 101 کارآفرین آشنا شدم. با مطالعه این کتاب توانستم به خوبی با مفهوم کارآفرینی و استارتاپ ها آشنا شوم.
با مطالعه این کتاب ایده ترجمه متون انگلیسی به ذهنم رسید و اینکه می توانم برای دیگران کار ترجمه انجام دهم. با بررسی این ایده یک ایده بزرگتر به ذهنم خطور کرد و آن هم این بود که با گرفتن سفارش ترجمه و تایپ مطالب، فارغ التحصیلان بیکار را در یک مجموعه مشغول به کار کنم.
این موضوع انگیزه ای شد که یک سایت آنلاین دریافت سفارش ترجمه راه اندازی کنم و خدمات آنلاین تایپ و ترجمه را به مشتریان خود ارائه دهم. این اولین پروژه استارتاپ من بود.
مجری: در آن زمان چند ماه بود که بیکار بودید؟
آقای دکتر : 6 ماه بود که بیکار بودم
مجری: اقای دکتر شما همیشه اینقدر خندان هستید ؟ آیا در زمان بیکاری هم اینگونه شاداب و خندان بودید؟
آقای دکتر: بگذارید نکته ای را به شما عرض کنم. دلیل خندان و شاداب بودن من به خاطر پولداری نیست. بلکه به خاطر همین روحیه شاداب و خندان من است که پولدار شده ام.
مجری: حفظ روحیه و اعتماد به نفس در روز های سخت چقدر می تواند به موفقیت ما کمک کند؟
آقای دکتر :این مسئله به نگرش افراد و زاویه دید آنها بستگی دارد. شما باید در ابتدا مشخص کنید که از چه زاویه ای به مشکل نگاه می کنید. خنده های من البته یک دلیل دیگری هم دارد. من وقتی کاری را شروع میکنم و موفق نمی شوم و شکست میخورم دیگران از من میپرسند که آیا به خاطر این شکست ناراحت شده ای ؟ من در جواب این افراد می گویم که دلیلی برای ناراحتی نیست.
من یک تجربه ارزشمند به دست آورده ام، رشد کرده و چیز های جدیدی یاد گرفته ام. مگر میشود آدم به خاطر به دست آوردن تجربه جدیدی و یاد گرفتن چیزای جدید ناراحت شود.
مجری: این حرف شما کمی شعار گونه است؟
آقای دکتر: نه اصلا اینطور نیست. من در یکی از پروژه های استارتاپ خود در زمان راه اندازی 200 میلیون تومان ضرر متحمل شدم. در عوض به اندازه همین مبلغ تجربه و دانش کسب کردم. همان طور که گفتم این موارد به این بستگی دارد که شما از چه زاویه ای به مشکلات و کارها نگاه کنید.
مجری: این حرف شما درست است اما اگر ضربه و شکست کاری بدی بخورید چه؟
آقای دکتر: منظور شما در چه حد سنگین است ؟ این بستگی به این دارد که شما در این پروژه استارتاپ چقدر اختیارات داشته اید !
مجری: در این حد که شما کاملا زمین بخورید و استارتاپ شما با شکست مواجه شود.
اقای دکتر: باز هم فرقی نمیکند در این حالت هم من باز می خندم. اگر من در یک استارتاپ شکست بخورم به این معنی است که نقطه ضعف هایی در کار ها و برنامه های استارتاپ من موجود بوده است. با برطرف کردن این نقطه ضعف ها می توان برای استارتاپ های آینده برنامه ریزی دقیق تری داشت.
مجری: دلیل خنده های شما ژنتیک است؟
آقای دکتر: خنده ای میکنند.
مجری: چون رشته شما ژنتیک است این سوال را پرسیدم؟
آقای دکتر: ممکن است به ژنتیک هم مربوط باشد. من در کل زندگی را یک بازی می بینم و برای انجام این بازی شما باید خندان و سرحال باشید.
خلاصه اینکه من اولین پروژه استارتاپ خود را شروع کردم و این پروژه ایران تایپیست نام داشت.
مجری: فقط تایپ انجام می دادید یا ترجمه هم بوده است؟
آقای دکتر: در ابتدا در این استارتاپ فقط تایپ انجام میدادیم بعد ها امکان دریافت سفارش آنلاین ترجمه را هم در سایت قرار دادیم. در ابتدا من از طراحی سایت و اصطلاحات دامنه و هاست هیچ اطلاعی نداشتم. چون رشته من ژنتیک بود اصلا اطلاعاتی در خصوص دنیای IT و اینترنت نداشتم.
مجری: یعنی شما در ابتدای پروژه استارتاپ خود وارد حوزه ای شدید که اصلا هیچ سررشته ای از آن نداشتید؟
آقای دکتر: بله دقیقا همینطور است و من در ابتدای پروژه استارتاپ هیچ اطلاعاتی از دنیای IT و مخصوصا اینترنت و وب سایت نداشتم. من در حدود 3 ماه به دنبال یک طراح و برنامه نویس سایت بودم. مشکل بعدی این بود که من پولی نداشتم به تا به این شخص بدهم تا برای من کار سایت را انجام دهد به همین دلیل از ارتباطات و رابطه هایی که داشته ام کمک گرفتم و استفاده کردم.
مجری: در این مدت راه اندازی استارتاپ، زندگی خود را چگونه می گذراندید ؟ خرج و مخارج زندگی شما از کجا تامین می شد؟
آقای دکتر: حمایت های مالی پدرم به صورت اندک و همچنین برگزاری کلاس های خصوصی باعث شده بود که مقداری از لحاظ مالی تامین شوم اما همچنان مشکل مالی داشتم و باید برای خودم منبع درآمدی ایجاد می کردم. من پولی برای تاسیس سایت نداشتم. حتی پولی نداشتم که با ان بتوانم دفتر کارم را ایجاد و تاسیس کنم.
من دوران تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دوستی داشتم که صاحب یک مجموعه انتشاراتی بود. وقتی به دفتر ایشان مراجعه کردم متوجه شدم که مجموعه ایشان نیز درآمد چندانی ندارد. به همین دلیل پیشنهاد همکاری در استارتاپ را به این دوست گرامی دادم و ایشان هم پذیرفت. به این ترتیب دفتر کار و سایت پروژه استارتاپ اماده شد.
مجری: آقای دکتر شما به این معروف هستید که به صورت مداوم کارآفرینی می کنید و به نوعی یک کارآفرین سریالی هستید، استارتاپ آپ های شما هم به صورت سریالی راه اندازی شده اند؟
آقای دکتر: روش من در راه اندازی استارتاپ ها به صورت سیستماتیک است. وقتی که کار شروع شد و رونق گرفت دیگر نیازی به حضور مداوم من در این پروژه استارتاپ نیست برای همین به سراغ پروژه و استارتاپ بعدی می روم و استارتاپ بعدی را شروع میکنم.
مجری: شما الان چند استارتاپ آپ دارید؟
آقای دکتر: من 8 استارتاپ موفق را در مجموعه خود دارم
مجری: چند نفر پرسنل دارید؟
آقای دکتر: 150 نفر پرسنل رسمی دارم که بیمه شده اند و حدود 60000 نفر هم به صورت دورکاری از سراسر کشور با مجموعه های استارتاپ ما همکار و فعالیت می کنند.
مجری: شما برای شروع پروژه های استارتاپ خود در مسیر هایی قدم گذاشتید که هیچ ارتباطی به رشته تحصیلی شما در دانشگاه ندارد. آیا معتقد هستید که تحصیلات دانشگاهی تاثیری در موفقیت افراد در جامعه ندارد؟
آقای دکتر: تحصیلات دانشگاهی می تواند کمک کننده افراد در پروژه ها و استارتاپ ها باشد. اما این تصور که با استفاده از تحصیلات دانشگاهی میتوان کار پیدا کرد امری است که فقط در کشور ما خیلی رواج دارد.
مجری: توصیه شما برای افراد تحصیلکرده و یا دانشگاه نرفته ای که پول کافی هم برای شروع یک کسب و کار و اغاز یک استارتاپ ندارند چیست؟
آقای دکتر: باید از شرایط موجود نهایت استفاده را ببریم. طبق بررسی ها از سال 2000 به بعد روش های کسب و کار تغییر کرده است و بازار ها به سمت مارکت های آنلاین حرکت کرده اند. افراد برای شروع کسب و کار باید در ابتدا بازار را خوب شناسایی کنند و سپس وارد مسیر کسب و کار استارتاپ شوند. بستر آنلاین امروزه در کشور محیا است و کافی است که جوانان اراده و پشتکار لازم را از خود نشان بدهند.
مجری: امروزه جوانان زیادی هستند که ایده های مناسبی دارند اما سرمایه لازم برای شروع کسب و کار را ندارند راهکار شما برای این افراد چیست؟
آقای دکتر: ببینید این مشکل دو سویه است. ما افرادی را داریم که سرمایه لازم برای شروع کسب و کار را دارند و به دنبال ایده های ناب برای شروع استارتاپ میگردند. در این میان افرادی هم هستند که ایده های خوبی دارند اما سرمایه لازم را در اختیار ندارند.
برای حل این مشکل و شکاف مراکزی در کشور ایجاد شده است که به نام "مراکز شتاب دهنده" معروف هستند. این مراکز بر روی ایده های این جوانان به صورت پروژه های استارتاپ سرمایه گذاری های لازم را انجام می دهند.
مجری: در همین رابطه شما مرکزی به نام جزیره کارآفرینی ایجاد کرده اید، آیا این مرکز برای جذب سرمایه برای ایده های مختلف است؟
آقای دکتر: بله دقیقا. این مرکز از یک ساختمان سه طبقه تشکیل شده است. در این ساختمان در یک طبقه برای افراد آموزش ها و بازاریابی ها به صورت رایگان برگزار می کنیم. در طبقه دیگر یک خوابگاه برای افراد ایجاد کرده ایم. در طبقه بعدی هم امکانات رفاهی و تفریحی برای افراد ایجاد کرده ایم تا افراد بتوانند با انگیزه و شور و شوق زیاد در آن مکان کارشان را ادامه دهند.
مجری: آقای از لحاظ مالی ها آن را تامین می کنید یا برای این امکانات از آنها پولی دریافت می کنید؟
آقای دکتر: به هیچ وجه پولی از این افراد دریافت نمی شود. ما مبلغ 25 میلیون تومان هم به عنوان سرمایه اولیه در اختیار این افراد قرار می دهیم تا با تشکیل تیم های دونفره یا سه نفره، کار خود را شروع کنند. به عبارتی با انها بر روی ایده هایشان شریک می شویم.
من تجربه های زیادی را در زمینه راه اندازی استارتاپ ها کسب کرده ام و همین تجربه ها باعث شده است که 8 استارتاپ موفق را راه اندازی کنم.
- پروژه ایران تایپیست که در آن خدمات تایپ و ترجمه انجام می شود.
- پروژه رایامارکتینگ که در آن خدمات تولید محتوای صوتی، متنی، تصویری و همچنین موشن گرافیک انجام می شود.
- مامی فود که در واقع یک پروژه و سیستم سفارش غذای خانگی است و طبخ غذا ها در آن توسط خانم های خانه دار انجام می شود.
- پروژه وکیل تلفنی که در این مجموعه می توانید از طریق سایت به صورت 24 ساعته و شبانه روز با وکلا در ارتباط باشید و مشاوره حقوقی مد نظر خودتان را دریافت کنید.
- جیب پی که در واقع یک پروژه در خصوص خدمات پرداخت می باشد.
- ژناریا که در این پروژه کارهای آزمایشگاهی در زمینه پروژه های بیوتکنولوژی انجام می دهیم
- ارشدان که در خصوص چاپ کتاب خدمات خود را به مشتریان ارائه می دهد.
- داستانت که در این پروژه کتاب داستان ها به صورت شخصی سازی شده به مشتری ارائه می شوند.
مجری: آقای دکتر این نکته را قبول دارید که شانس هم در موفقیت بعضی پروژه ها و استارتاپ ها دخیل است؟
آقای دکتر: منظور شما چیست؟
مجری: شما در سال ها قبل فعالیتی را آغاز کردید که هیچ ارتباطی با رشته تحصیلی شما نداشت و به خاطر یک اتفاق خوب در پروژه استارتاپ شما، باعث شد مسیر زندگی شما عوض شود. در حالی که در اکثر مواقع ما با در صورت مواجه شدن با شکست ناراحت و ناامید می شویم و همه چیز را تمام شده فرض می کنیم.
آقای دکتر: می دانید دلیل این امر چیست ؟ دلیل این است که شما برای رسیدن به موفقیت خود تنها یک مسیر را برای رسیدن به هدف انتخاب می کنید و وقتی در پیمودن این مسیر موفق نمی شوید خود را شکست خورده و همه چیز را تمام شده می بینید.
در حالی که برای رسیدن به مقصد و هدف نهایی مسیر های زیادی است که شما هنوز آنها را امتحان کرده اید.
مجری: مشکل دیگر ما این است که هدف اکثر افراد پست های مدیریتی با حقوق های بالا است و افراد حاضر نیست از حقوق های پایه و کمتر کار خود را آغاز کنند.
آقای دکتر: بله همین طور است که شما می فرمایید. من حتی پیشنهاد می کنم افراد برای اینکه بتوانند موفقیت های شغلی خود را بدست بیاورند در ابتدا به صورت رایگان در کاری مشغول به کار شوند تا بتوانند اطلاعات لازم را در خصوص محیط کاری و فرایند شغلی خود به دست بیاورند.
بخش پایانی صحبت های من این است که امروزه و در عصر تکنولوژی شما باید دید و نگرش خود را نسبت به موقعیت ها و موضوعات عوض کنید و فرصت ها را در اطراف خود با دقت مشاهده کنید.
