به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از تسنیم، یک دیپلمات فرانسوی روز چهارشنبه به خبرگزاری رویترز گفت سازوکار تجاری موسوم به «اینستکس» که با هدف تسهیل مبادلات تجاری بین ایران و اروپا راه‌اندازی شده، در صورت عدم پذیرش FATF از سوی ایران قابل اجرا نخواهد بود.
این دیپلمات فرانسوی که رویترز به نامش اشاره نکرده، مدعی شده است: «سازوکار متناظر ایرانی برای اینستکس هنوز عملیاتی نیست. روزی که آنها شرایط ضروری FATF را امضا کنند، ما در مورد آن صحبت خواهیم کرد و بعد از آن‌که مطمئن شویم اولین تراکنش‌ها از طریق اینتسکس مشمول تحریم‌های آمریکا نمی‌شوند، بار دیگر در موردش گفتگو خواهیم کرد.»
طرح راه‌اندازی سازوکار مالی موسوم به اینستکس در شهریورماه سال گذشته در حالی از سوی فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مطرح شد که هیچ نشانه‌ای از پیوستن ایران به FATF مشاهده نمی‌شد و حتی در زمان راه‌اندازی و عملیاتی شدن اینستکس که هریک به فاصله چند ماه اتفاق افتاد نیز پیوستن ایران به FATF همچنان تحت بررسی بود. به عبارت دیگر اتحادیه اروپا در ماههای گذشته اینستکس را به FATF گره نزده و پیوستن ایران به FATF را پیش‌نیازی برای عملیاتی شدن اینستکس اعلام نکرده بود.
اتحادیه اروپا در اوایل سال جاری میلادی (اواسط بهمن ماه) اقدام به راه‌اندازی یک ساز و کار مالی به نام «اینستکس» جهت تسهیل مبادلات تجاری با ایران کرد اما عملیاتی شدن آن چند ماه به طول انجامید و در اوایل تیرماه «هلگا اشمید» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دبیرکل سرویس اقدام خارجی این اتحادیه در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در وین اتریش با انتشار پیامی در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر اعلام کرد که ساز و کار مالی موسوم به اینستکس برای تسهیل مبادلات تجاری بین اروپا و ایران عملیاتی شده است.
حسن روحانی رئیس‌جمهورایران روز چهارشنبه ۱۲ تیرماه در جلسه هیئت دولت با اشاره به اینکه اینستکس تاکنون تنها اقدامی نمایشی بوده است، خاطرنشان کرد: «امروز اینستکس تنها سازوکاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمی‌خورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به‌واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می‌توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد.»
پیش از آن «عبدالناصر همتی» رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز ایراداتی را به اینستکس وارد دانسته و خلاصه این ایرادات را طی پیامی اینستاگرامی بدین شرح منتشر کرده بود:
«ضروری است چند نکته را به مردم عزیز توضیح بدهم. برای عملکرد پایدار اینستکس لازم است: اولاً، اینستکس نه کانالی در چارچوب قواعد تحریمی آمریکا، بلکه کانالی مبتنی بر برجام باشد و کلیه تراکنش‌هایی که در چارچوب برجام مجاز بودند از طریق آن انجام‌پذیر باشد. ثانیاً، شاید در ابتدا شامل کلیه کالاهای غیرتحریمی شود ولی بعدتر محدوده آن بایستی به کلیه کالاها گسترش یابد. ثالثاً، منابع آن از صادرات نفت به اروپا تأمین شود، اگر هم اروپا موقتاً محذوراتی در خرید نفت ایران دارد، یک خط اعتباری بلندمدت با بازپرداخت آتی نفتی، یک راه‌حل موقت قابل بررسی است. خود اروپایی‌ها هم در مذاکرات اشاره‌ای به راه‌حلی شبیه به این داشته‌اند.»
