خبرنامه دانشجویان ایران: مریم مهرآور*/ فیلم سینمایی "متری شیش و نیم" به نویسندگی و کارگردانی "سعید روستایی" ساخته سال ۱۳۹۷ که در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه مخاطب شد؛ به صراحت و بی پرده به معضل اجتماعی اعتیاد، که گریبان گیر برخی از افراد شده می پردازد و زندگی آنان را به تصویر می‌کشد، روایتی که کمتر مخاطبی شاید از فاصله نزدیک دیده و لمس کرده باشد، در فیلم به وضوح دیده می شود که اعتیاد به مرور زمان خانواده فرد را نیز به این سمت سوق می‌دهد و آنان را هم درگیر میکند، علاوه بر اینکه خواه ناخواه شخصیت واقعی یک انسان که واجد خصائصی چون غیرت، شجاعت، تعهد همسری، مهر پدری و مادری است را از بین می‌برد. بطوریکه در دوراهی آزادی یا زندان، فرزند خود را راهی زندان میکند، آن هم آزادی که منتج به کمال نمی شود، و ادامه راه تباه پیشین است. و یا شرف و غیرت خود را کنار می گذارد و از خانواده اش هم برای تامین و نگهداری مواد مخدر سوء استفاده می کند.
نمی توان منکر آن شد که فضایی که کارگردان به روایت آن پرداخته و به تصویر کشیده، به غایت سیاه و نکبت است، همچنانکه اعتیاد هست، لکن، نمی توان راه های امید بخش تر جهت نمایاندن آسیب های اجتماعی و نقد آن ها را نیز نادیده گرفت.
افرادی که به علت فقر زیاد و فاصله طبقاتی خانواده روی به کار خلاف آورده اند تا آرزوها و عقده های کودکی خود و خانواده شان را رفع کنند و با این استدلال دست به این خطا می زنند که اگر این فقر ادامه پیدا می کرد و به نسل های بعد از آنان تسری می یافت ممکن بود افراد جدیدی با عزم جزم تر به راه خلاف کشیده شوند، پر واضح است که چنین توجیهی را اگر عقل آدمی پذیرا شود باید قید قانون و زندگی اجتماعی را بزند و به زیست در جنگل رضا دهد.
ریشه این تفکر را در کنار هزاران دلیل و منشا دیگر می توان این دانست، که اگر معیار سنجش کوچک و بزرگ جامعه، بالا یا پایین، خوب یا بد آن، تغییر کند، رفتار و تصمیمات انسان ها نیز به تبع آن تفاوت می کند.
تنظیم بستر تصمیم گیری ها و ساختار های قانونی کشور بر اساس پول، به دست برخی سیاستمداران پیرو مکتب سرمایه داری، خود بی تاثیر بر رفتار هایی از این دست در جامعه نبوده است، نمیتوان انتظار داشت در جامعه ای که برخی با پرداخت وجه، بار مجازات و جرم را می پردازند، رویای کودکان این دست خانواده ها، فتح قله های ثروت و شهرت به هر وسیله ای نباشد.
اگر ثروتمند باشی میتوانی هر کار نادرستی را انجام دهی و بجای مجازات شدن با پرداخت مبلغی از قانون فرار کنی و به راه خود که نابودی جامعه است ادامه دهی و افراد را به منجلاب و بدبختی بکشانی درحالیکه در کاخ خود در حال استراحت هستی؛ در واقع انگار تصور بر آن است که جایگاه اصالت و منزلت انسانی را با پول می توان جبران کرد واین موضوع مع الاسف ضعفی در دستگاه فرهنگی جامعه است.
نقطه ابهامی نیز در روایت وجود دارد که البته پس از اتمام اکران فیلم از نسخه ها حذف شده و شاید همین ایجاد ابهام آن را بتوان دلیل حذفش دانست، در ابتدای فیلم با پلیس متعهدی مواجه هستیم که همه تلاشش را برای دستگیری عامل اصلی انجام می‌دهد و از رشوه چند میلیاردی می‌گذرد؛ زیرا می‌داند رشوه گرفتن او و آزاد شدن متهم یعنی در آینده چندین جوان و خانواده درگیر اعتیاد و مواد مخدر می شوند و شمار زیادی زندگی نابود خواهد شد؛ در قاطعیت و جدیت بی نظیر عمل می کند، اما پس از اجرای حکم چه اتفاقی می افتد که به استعفا روی می آورد و ادامه کار را بی نتیجه می داند؟!
شخصیت استواری که از ابتدای فیلم در مبارزه با اعتیاد و کسانی که ابایی از انجام هیچ کاری برای رفع نیاز واهی خود نداشتندمرزی نمی شناخت، چه می شود که در صحنه آخر پس از دیدن لحظه مرگ مجرم به فکر فرو می رود، مگر از این دست موارد طی سال های کارش کم دیده است که حالا به سوال و تنتقض می رسد؟
در یک جمع بندی کلی می توان گفت این فیلم در نشان دادن اقتدار پلیس در مبارزه با فساد و اعتیاد که بلای خانمان سوزی است و همچنین اثرات آن بر خانواده، علاوه بر افراد و جامعه به خوبی عمل کرده است ولیکن نقاط ضعف آن را نیز نمی توان نا دیده گرفت.
*دبیر فرهنگی انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده دکتر شریعتی (دفتر تحکیم‌وحدت)
