خبرنامه دانشجویان ایران: در جهان امروز که هر گروه و جرياني مترصد نفوذ و تسلّط بر ذهن نخبگان و بخصوص هنرمندان است، وظيفة دستگاههاي فرهنگي و همة دلسوزان فرهنگ ديني و ايراني است که هوشياري لازم را به جوانان هنرمند بدهند تا در شناخت راه از بيراه و بازگشت به خويشتن و شناخت هويت اصيل خود، توانمند شوند.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»، اين نظر نويسنده کتاب "ايدهپردازي براي فرهنگسازي" است که می گوید: بايد از کلّيگويي دست برداريم و مصاديق و نمونههاي ملموس و امروزي را بيان کنيم. بنیانیان در ابتدای کتاب به تاثیرگذاری فرهنگ از طریق نمادها، رفتارها،ارزش ها و اعتقادات می پردازد و در ادامه به تاثیری که هنرمند در این عرصه با آثار، رفتار و شخصیت خود در جامعه می گذارد اشاره می کند.
وی معتقد است فرهنگ در هر حالتي و براي هر فردي از افراد جامعه وجود دارد و در شئون مختلف زندگي او مؤثر و براي حيات جامعه ضروري است. همچنين فرهنگ، پديدهاي پوياست و همواره در تحول و تکامل و از منابع مختلفي تغذيه ميکند و بخصوص نخبگان جامعه در بارور شدن آن، نقش مهمي دارند. هنرمندان بخشي از نخبگان هستند و تأثير آنها در فرهنگ جامعه، به دليل اينکه با احساسات و عواطف افراد سر و کار دارند، بارزتر و سريعتر است.
کتاب "ايدهپردازي براي فرهنگسازي" نوشته حسن بنیانیان، کتابِ سرنخهاست و از اين زاويه اگر مورد توجه و مداقه قرار گيرد، در بارور شدن ذهن خلاق هنرمندان جوان بسيار مؤثر خواهد بود. نویسنده معتقد است که خلأ های موجود ميان راهکارهاي اسلام و کاربردي شدن آنها در جامعه را بايد با هنر پُر کرد. کتاب "ايدهپردازي براي فرهنگسازي" راه را به هنرمندان جواني که ميخواهند داستان بنويسند يا فيلم کوتاه بسازند، نشان ميدهد و آنان را به عمق جامعه و به لايههاي مختلف فرهنگي مي برد و به آنها نشان ميدهد که اين جامعه و اين فرهنگ، در چه حوزه هایی مشکل دارد و علت بوجود آمدنشان چه بوده است.
وی که سمتهاي مختلفی از جمله معاون وزير آموزش و پرورش و رئيس سازمان نوسازي مدارس کشور؛ معاونت فرهنگي، آموزشي و پژوهشي سازمان مديريت و برنامهريزي کشور؛ عضو شوراي مشورتي شوراي انقلاب فرهنگي؛ عضو شوراي هنر شوراي انقلاب فرهنگي؛ عضو کميتۀ فرهنگي شوراي تشخيص مصلحت نظام را عهدهدار بوده است سعی دارد در این کتاب جرقه‌هایی هر‌چند کوچک را در ذهن خواننده برای ایجاد ایده‌هایی نو، فراهم کند. چرا که یکی از عمده‌ترین مشکلات موجود بر سر راه فیلمنامه‌نویسان - به‌ویژه فیلمنامه‌نویسان جوان و غیرحرفه‌یی - محدود بودن ایده‌ها به خصوص ایده‌های اولیه در نزد آنان است و همه‌ی آنها از این محدودیت آزاردهنده رنج می‌برند.
کتاب «ایده‌پردازی برای فرهنگ‌سازی» در قالب طرح خاطرات تنظیم شده است و به ظاهر نظم معمول یک کتاب کلاسیک را ندارد، با این حال خواندن آن برای تحریک ذهنی علاقه‌مندان به فیلمنامه‌نویسی به‌ویژه برای جوانان بسیار جذاب خواهد بود.
کتاب ايدهپردازي براي فرهنگسازي در شش بخش تنظيم شده است. بعد از مقدمه، اولين بخش به هنر و هنرمند اختصاص دارد و موضوعاتي همچون نسبت فرهنگ با هنر، تأثير هنرمند در فرهنگ جامعه، اصالت هنرمند در هنر سفارشي، درمانگري آثار هنري، مسئله الگو براي ايدهپردازي، آفات جشنوارهها، توسعه معنويت در هنرمندان و ضرورت علم در عرصة هنر، و... را مطرح ميکند. اغلب اين موضوعات، مباحث دامنهداري هستند که دغدغه ذهني دستاندرکاران هنر و توليد آثار و محصولات هنرياند و متأسفانه به آنها کمتر پرداخته ميشود در حالي که موضوعاتي اساسي به شمار ميروند.
مثلا در بخشی که عنوان چگونه هنرمندی چهره ماندگار می شود می نویسد: دوست عزیزی یک بار می گفت: «برخورد جامعه ما با بسیاری از هنرمندان، مثل این می ماند که زنبور عسلی روی شیر اطمینان آب گرم کنی می نشیند و از همان جا یک دفعه آب فواره می زند و این زنبور اوج می گیرد و بالا می رود اما نمی داند که یک دقیقه بعد باید به شدت سقوط کند.» ما نباید فضایی درست کنیم که طرف دو سال به هنرمند جوان ما بگویند امضا بده.بعد از مدتی هم بگویند چرا فلانی پیدایش نیست؟!
در بخش آفات جشنواره ها بنیانیان می نویسد: یکی از آفات جشنواره های ما این است که هنرمندان جوان را زودهنگام به میوه چینی وا می دارد. زیرا مدیران مراکز فرهنگی و هنری نیازمند ارائه گزارش عملکرد هستند و تلاش می کنند با جمع آوری آثار قابل قبول و معرفی چهره های قدیم و جدید، ابعاد خدمات خود را نشان دهند!
در صفحه 55 این کتاب مثلثی رسم شده و به محورهایی اشاره می کند که باید در ارزیابی جامع در یک اثر هنری مورد توجه قرار گیرد. انطباق با مبانی دینی و علمی توسط کارشناسان، داوری پیش کسوت های هنرمند و انعکاس نظر یک نمونه تصادفی از مخاطبان پیش بینی شده برای دیدن اثر از اضلاع این مثلث است.
در بخش بعدي کتاب، با عنوان «جايگاه هنرمندان در پيشبرد و توسعه کشور»، با اين توضيح که نقش هنرمند، تنها توليد آثاري براي پُر کردن اوقات فراغت نيست، اين موضوعات مطرح شدهاند: نقش فرهنگ در پيشرفت و توسعة کشور، شناخت ارزشهاي اصيل، افزايش نقش هنرمندان در توسعة کشور، فعاليتهاي مخرّب ناشناخته.
در بخش سوم کتاب که دربارة نقش هنر و هنرمند در اصلاح فرهنگ عمومي است، نويسنده موضوعاتي همچون تقويت انگيزة کاري در افراد از طريق محصولات هنري و به ويژه فيلم کوتاه، استفاده از ذخاير فرهنگي در توليد فيلم کوتاه، نشان دادن فاصله بين باورها و رفتارها به قصد اصلاح ديدگاهها و تبيين نتايج گناه، و ضرورت توجه داشتن به منافع کوتاهمدّت در کنار منافع بلندمدّت را پيش ميکشد. در اين بخش به اين موضوع مهم اشاره شده که تحولات فرهنگي، در هيچ کجاي دنيا مانند ايران اهميت ندارد زيرا نظام سياسي ايران منوط به پشتيباني اکثريت مردم است و اين مردم وقتي از نظام حمايت ميکنند که آن را واجد گرايش ديني و مذهبي همهجانبه ببينند و نيز اينکه اهداف آرماني جامعه، فرهنگي است. ضمن آنکه انقلاب اسلامي، اساساً انقلابي فرهنگي بوده و موفقيتهاي نظام نيز به واسطة انگيزههاي ديني و فرهنگي جامعه و نخبگان به دست آمده است.
اما از ديدگاه نويسنده از اين امکان درست استفاده نشده، به چند علّت: «يکي عدم درک درست و کامل بخشي از مسئولين از مقولة فرهنگ است و ديگر، دامن زدن هر چه بيشتر به نيازهاي مادّي در جامعه و سوم، استفاده از درآمد نفت و غافل ماندن از امکانات و داشتههاي غني فرهنگي و هنري، و در نهايت، ضعف مزمن دستگاههاي متولّي امر فرهنگ.»
«رسالت هنر در حفظ و انتقال سنّتهاي اصيل فرهنگي» عنوان بخش چهارم اين کتاب است که به رسالت هنرمند در اين زمينه توجه ميکند و ايدههايي را براي استفاده در توليد محصولات هنري پيشنهاد مينمايد.
در بخش پنجم، نقش هنر در حل مسائل فرهنگ تخصصي ـ در اينجا منظور آموزش و پرورش است ـ مطرح ميشود و نويسنده که مدّت زيادي را در آموزش و پرورش مسئوليت داشته، با تأکيد بر اهميت بنيادين نظام تعليم و تربيت، ايدههاي مختلفي در اين زمينه به مخاطب ارائه مينمايد.
در این بخش گزارش جالبی را آورده شده است: سال پیش تحقیقی در فرانسه صورت گرفت و نتیجه تحقیقات نشان داده است که هر چه از جلوی کلاس به سمت عقب برویم و همین طور هر چه از وسط کلاس به سمت دیوارها برویم، میزان یادگیری به سرعت کاهش می یابد چرا که دامنه توجه دانش آموزان پایین می آید و به خوبی هماهنگی حرف زدن معلم با حرکات بدنش را حس نمی کند.
در بخش پاياني هم نويسنده به نقشي که آثار هنري در پيشرفت اقتصادي کشور ميتوانند ايفا نمايند، ميپردازد. اين نقش از طريق فرهنگسازي در حوزة فرهنگ تخصصي اقتصاد صورت ميگيرد.
در همین بخش نویسنده تحت عنوان بهره گیری از فرصت های فرهنگی برای سرعت بخشیدن به پیشرفت جامعه آورده است: خبر جدیدی را به تازگی شنیدم و خیلی غصه خوردم. تازگی ها می گویند شرط ارتقای پست کارمندان در ادارات چین، رضایت در و مادر آنهاست. فکر می کنید دلیلش چیست؟ نشسته اند مطالعه کرده اند و دیده اند که چین با جمعیت یک میلیارد و ششصد میلیونی چند سال آینده مثلا دویست میلیون سالمند خواهد داشت که اگر بچه هایشان نگه داری آنها را بر عهده نگیرند باید منابع مالی زیادی در چین برای ساخت سرای سالمندان سرمایه گذاری کنند و فهمیدند که باید فرهنگ نگه داری از سالمندان را ایجاد کنند.
کتاب ایده پردازی برای فرهنگ سازی که اکنون به چاپ سوم رسیده است، در 206 صفحه، با بهای 3200 تومان، از سوی انتشارات سوره‌ي مهر (حوزه‌ی هنری) چاپ و منتشر شده است.
