به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از ایسکا، جنبش دانشجویی همواره پرچمدار گفتمان انقلابیگری بوده است و رهنمودهای امامین انقلاب اسلامی، رسالتها و مأموریتهایی از جمله نقشآفرینی، گفتمانسازی، افزایش بصیرت و بینش سیاسی، موضعگیری صریح، بههنگام و مبارزه با فساد در تمامی حوزهها را بر عهده دارد.
جنبش دانشجویی در شرایط کنونی برای انجام رسالتها و وظایف خود با آفات و آسیبهایی مواجه است. به مناسبت 16 آذر نشست «نقد و بررسی جنبش دانشجویی» در باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران برگزار شد.
سجاد اسدی دبیر اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در این نشست از رفتار سلیقهای دولت و معاونان فرهنگی دانشگاهها با تشکلهای دانشجویی انتقاد کرد و بر افزایش سطح تحلیل سیاسی و بیش سیاسی دانشجویان تاکید کرد؛ همچنین وی معتقد است دولت به دنبال ساخت بدیل تشکلهای دانشجویی است.
فعالیتهای جنبش دانشحویی در دهههای مختلف را چگونه ارزیابی میکنید؟
جنبش دانشجویی با مطالبات آرمانخواهانه تشکیل و با مفاهیم استکبارستیزی به حیات خود ادامه داد. دانشجویان به پیروزی انقلاب اسلامی کمک شایانی کردند؛ زیرا آرمانخواهی فصل مشترک بین جنبش دانشجویی و انقلاب اسلامی است. جریان دانشجویی بعد رخ دادن انقلاب فرهنگی و تحول در دانشگاهها، خود را بیشتر با آرمانهای انقلاب همگام کرد.
جریان دانشجویی در دهه 70 دچار انحرافاتی شد؛ زیرا فعالان دانشجویی شأن و سطح خودشان را در حد احزاب سیاسی پایین آوردند. سیاستبازی دانشجویان باعث انحراف دفتر تحکیم وحدت و رخ دادن حادثه کوی دانشگاه در 18 تیر 78 شد.
جریان دانشجویی رویشهای مبارکی نیز داشت نظیر انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل که در سال 78 با آرمانها و مبانی انقلاب اسلامی شکل گرفت تا بتواند در دانشگاههای به دور از سیاستبازی و انحرافات حزبی به کار خود ادامه دهد.
اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در 13 آبان 98 جشن حیات 20 سالگی خود را با اهداف و آرمانهایی که در اساسنامه قید شده، برگزار کرد. دانشجویان مستقل چند سالی است که با «شعار نقد حکومت آری و نفی حاکمیت هرگز» در حال انجام فعالیت در دانشگاهها و جامعه است. مبنای انتخاب این شعار نیز بهبود عملکرد دولت و ارائه راهکارها برای رفع مشکلات جامعه است.
منحرفان جریان دانشجویی حادثه 18 تیر را خلق کردند
آیا در حال حاضر جنبش دانشجویی توانایی و ظرفیت دهه 60 و 70 را دارد؟
بنده به شخصه اعتقاد دارم که در حال حاضر دیگر جنبش دانشجویی به معنای دهه 60 و 70 در دانشگاه وجود ندارد و در حال حاضر جریانهای دانشجویی در جامعه و دانشگاه مشغول به فعالیت است. جنبش دانشجویی یعنی دانشجویان آرمانخواهی که خود را پیرو خط امام خمینی(ره) میدانستند و انقلاب دوم را در 13 آبان 1358 با تسخیر سفارت جاسوسی آمریکا رقم زد. جریان دانشجویی خود را پیادهنظام احزاب سیاسی در دانشگاهها کرده و این بزرگترین خیانتی است که برخی از دانشجویان نسبت به جریان دانشجویی داشتند. انحرافات و سیاسیبازی برخی از دانشجویان منجر شد تا جنبش دانشجویی که در راستای عملیاتی کردن آرمانهای انقلاب اسلامی حرکت میکرد، در تیر 78 خود را مقابل انقلاب و نظام قرار داد و باعث کشته شدن دانشجویان بیگناه شد و هزینهها سیاسی بسیاری برای کشور در سطح بینالملل در پی داشت.
جریان دانشجویی با عدم تشخیص اولویتها رتبهبندی آنها کمکم از قوت و اثرگذاری خود فاصله گرفته و ضعیف شد
جریان دانشجویی با عدم تشخیص اولویتها به تدریج از قوت و اثرگذاری خود فاصله گرفته و ضعیف شد. در چنین شرایطی میتوان ادعا کرد که در کشور جنبش دانشجویی به معنای واقعی وجود ندارد. افرادی که خود را منسوب به جریان دانشجویی میدانند با شعارهایی نظیر آزادی و عدالتخواهی بیشترین ضربهها را به آرمانهای جنبش دانشجویی وارد کردند؛ زیرا دانشجویان را صرفاً در راستای منعفتهای شخصی خود یا حزب سیاسی که به آن وابسته هستند، مورد سوءاستفاده قرار میدهند.
ساخت تشکلهای دولتساخته در راستای بهرهبرداری مسئولان
جریان دانشجویی در سال 88 نیز توسط برخی از دانشجویان که شعارهای آزادیخواهای سرمیدادند متحمل آسیبهای بسیاری شد؛ همچنین سرمایههای ملی و جایگاه کشور در سطح بینالملل نیز مورد زیانهای بسیاری قرار گرفت.
دولت برای مصارف سیاسی و منافع حزبی خود تعدادی تشکل دانشجویی یکبار مصرف را در دانشگاههای دولتی و آزاد اسلامی تشکیل داد که حیات این تشکلها در روزهای قبل از انتخابات احیا میشود.
تشکلهای دانشجویی دستساخته دولت چند روز پیش در دیدار با سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش عالی اعلام کردند که دولت مستقر را به عنوان دولت جمهوری اسلامی قبل ندارند؛ همچنین این تشکلها در بیانیهها و نامههای خود قانون اساسی جمهوری اسلامی را نقض میکنند و با جمهوریت مشکل جدی دارند.
رهبر انقلاب در بیاناتی تاکید دارند که تشکلهای دانشجویی منتظر موضع بنده نباشند و مطالبهگری را آغاز کنند. در چند سال گذشته در سطح اتحادیهها بینش و کنش دانشجویان بهتر شده است؛ اما نبودن بینش و تحلیل در دانشجویان چقدر آسیبزا است؟ تا چه میزان موافق هستید که فعالان دانشجویی بهدرستی مطالبهگری انجام نمیدهند.
بنده با این کاملا موافق نیستم، بیانات رهبر انقلاب اسلامی برای اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل فصلالخطاب است. موضوعات و عملکرد جریان دانشجویی را با نگاه صفر و صدی نمیتوان مورد بررسی قرار داد. میپذیریم که جنبش دانشجویی در مسائل مختلفی دچار ضعف شده و عملکرد مناسبی ندارد یا در برخی از فعالیتها بهدرستی رفتار نمیکند؛ اما جریان دانشجویی در مسیر رسیدن به بلوغ حرکت میکند. جنبش دانشجویی در سالهای مختلف و متمادی فراز و نشیبهای بسیاری پشتسر گذاشته است.
جنبش دانشجویی نسبت به دهه 80 از لحاظ سیاسی رشد داشته و موضوعاتی که برای مطالبهگری انتخاب کرده نیز دلیل این ادعا است. زمانی که جریان دانشجویی به این نتیجه رسیده که باید به مشکلات مردم رسیدگی کند و تریبون مطالبات مردم از دولت و مسئولان باشد؛ یعنی به بلوغ سیاسی رسیده است.
جریان دانشجویی ضعیف شده است
جریان دانشجویی در برخی از حوزهها نظیر تحلیل، تشخیص اولویت موضوعات و مطالبات نسبت به دهههای گذشته ضعف بسیاری دارد و گاهی دچار اشتباهات و عملکرد نادرست میشود؛ اما با تمام ضعفها تشکلهای دانشجویی و انقلابی نسبت به تشکلهای دولتی بیشتر به آرمانهای انقلاب اسلامی پایبند هستند.
جنبش دانشجویی انقلابی که آن را جریان اصیل دانشجویی کشور میدانیم، در بخشهایی دارای ضعف است و در حوزههایی بسیار عالی عمل کرده و خروجیهای قابل توجهی دارد. جریان دانشجویی نسبت به دهههای اول انقلاب ضعیف شده؛ اما به صورت 100درصدی نمیتوان گفت که فعالیت دانشجویان خنثی شده است.
تشکلهای دانشجویی تا چه میزان آشنا به روشهای اقناعی هستند و از این روشها برای جذب دانشجویان استفاده میکنند؟
جریان دانشجویی در دانشگاهها با مخاطبان یعنی دانشجویان باید ارتباط چهره به چهره داشته باشد، این دانشجویان در دورهای به عنوان مثال موضوع برجام بهقدری درگیر این موضوع شدند که از سایر موضوعات مانند اقتصاد، تولید ملی، بینش سیاسی و غیره فاصله گرفتند. جریان دانشجویی در برهههایی تعادل در فعالیت خود را به درستی انجام نداده؛ یعنی بهقدری درگیر مسائل اجتماعی شده که ماهیت دانشجویی و مطالبات صنفی و دانشحویی خود را فراموش کرده یا به اندازهای در مسائل دانشگاهی غرق شده که مردم را فراموش کرده است.
رسانهها بخشی از پتانسیل جریان دانشجویی را از این جریان گرفتند و این جنبش برای بازپس گیری این ظرفیتها نتوانسته راهکار مناسبی پیدا کند
دانشجویان در حال حاضر ذائقه و دغدغههایشان نسبت به دهه 60 تغییر پیدا کرده است که رسانههای جمعی و شبکههای اجتماعی در این تغییر تاثیرگذار هستند. رسانهها بخشی از پتانسیل جریان دانشجویی را از این جریان گرفتند و این جنبش برای بازپس گیری این ظرفیتها نتوانسته راهکار مناسبی پیدا کند؛ تا در فضای دانشگاه با دانشجویانی که دغدغههایشان تغییر کرده است با آنها همراه و همخوان شوند. این ضعف جریان دانشجویی باید به زودی برطرف شود تا بیشتر از این به جذب دانشجویان توسط تشکلهای دانشجویی آسیب وارد نکند. مسیری که جنبش دانشجویی برای فعالیت و مطالبهگری میگذراند، بدون مخاطب و سمپادی همراه و با مشکل جدی روبهرو میشود.
انجام فعالیتهای سیاسی صرف، توسط تشکلهای دانشجویی را تا چه میزان درست میدانید؟ اصلا قبول دارید که تشکلها فعالیت تک بعدی دارند؟
یکی از معضلات جریان دانشجویی که باعث ضعف این جریان نیز شده است، فعالیتهای تک بعدی فعالان دانشجویی است. به عنوان مثال تحلیلش از مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز سیاسی شود. جریان منحرف شده از جنبش دانشجویی تحت عنوان تشکلهای یکبار مصرف مسائل اجتماعی و فرهنگی را مطرح میکنند؛ اما صرفاً هدف سیاسی از مطرح کردن این موضوعات دارند. در نهایت باعث شده مخاطبان این نوع از تشکلهای دانشجویی که عمدتاً از قشر نخبگانی جامعه نیز هستند، از جنبش دانشجویی اصیل فاصله بگیرند. تشکلهای دانشجویی برای جذب نیروهای کادر و برنامههای خود با کمبود مخاطب مواجه هستند.
دغدغهها دانشجویان متولد دهه 80 با جریان دانشجویی فعلی تفاوتهای اساسی دارد برای همین طبیعی است که کمتر تمایل به این جریان داشته باشند. نبود دایره مشترکات بین دانشجویان و جریان دانشجویی حاصل سیاستزدگی و تک بعدی بودن فعالیتهای این جریان است.
تشکلهای دانشجویی از معاونان فرهنگی دانشگاهها گلایه دارند، ارزیابی شما از تقابل یا عدم تعامل مسئولان دانشگاهها چیست؟
عملکرد و سیاستهای نادرست معاونان فرهنگی با تشکلهای دانشجویی در سطح صف و ستاد بهصورت کامل و واضح وجود دارد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش عالی در زمان مدیریت سید حسن قاضیزاده رفتار به شدت قهرگونهای با تشکلهای دانشجویی داشت و برای بررسی عملکرد سعید نمکی نیز زود است. وی در دیدار با نمایندگان تشکلهای دانشجویی در هفته گذشته وزارت بهداشت را همراه جریان دانشجویی عنوان کردند؛ اما تا زمانی که در واقعیت این موضوع مشاهد نشود، باورپذیری آن سخت است.
دولت تمایل دارد تا جنبش دانشجویی دچار رکود شود و نسخههای بدیل برای جریان دانشجویی مطرح کند. به عنوان مثال چه لزومی دارد جلسه وزیر بهداشت با نمایندگان تشکلهای دانشجویی در 2 بخش برگزار شود. در حالی که در دیدار رهبر انقلاب در ماه رمضان با دانشجویان تمامی تشکلهای دانشجویی از هر طیف فکری و سیاسی وجود دارند. دولت و وزارتخانههای آن به دنبال 2 قطبیسازی در جامعه هستند که سندش همین دیدارهاست که به 2 بخش تقسیم میشود. تشکلهای دانشجویی که برچسب اصلاحطلب به آنها میخورد، از این موضوع بسیار هم خرسند شده و به آن افتخار نیز میکنند؛ اما تشکلهای انقلابی از اینکه دولت برچسب اصولگرایی به آنها بزند، خشمگین میشوند زیرا خود را مستقل از هرگونه حزب یا جناح سیاسی میدانند.
شیطنت رسانههای دولتی برای دوقطبیسازی جریان دانشجویی
همچنین رسانه معاونت فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش (مفدا) در اقدامی شیطنتآمیز تشکلهای دانشجویی را برای اصلاحطلبان و تشکلهای اسلامی را برای اتحادیههای دانشجویی رسمی کشور به کار برده است. دولت تمایل دارد هویت دانشجویی را از تشکلهایی که با آمارهای اول انقلاب یعنی استکبارستیزی فعالیت دارند، بگیرد.
دولت برخلاف اینکه قانون و شورای عالی انقلاب فرهنگی آن را ملزم کرده تا هزینههای تشکلهای دانشجویی را پرداخت کند، تلاش دارد با وارد کردن فشار مالی در سطح ستاد و دانشگاهها و محدود کرد دانشجویان، باعث شود تا آنها بر اساس رسالتهای خود فعالیت نکنند. البته دولت در اجرای این سیاست خود در مواردی موفق اما در حوزههای مختلف ناموفق بوده است و نتوانسته جلوی جریان ناب دانشجویی در دانشگاهها را بگیرد.
برخی از برنامههای تشکلهای دانشجویی برای روز دانشجو توسط معاونان فرهنگی دانشگاهها لغو میشود، علت را در چه میدانید؟
مسئولان دانشگاههای سراسر کشور برچسبهای امنیتی به مراسم دانشجویی بهویژه روز دانشجو میزنند و با بهانههای مختلف از جمله مالی و نبود بودجه مجوزهای لازم برای برگزاری برنامههای دانشجویی صادر نمیکنند. معاونت فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش عالی در دوره قاضیزاده تبدیل به معاونت سیاسی شده بود و صرفا در دانشگاههای مختلف تشکلهای سیاسی مورد پسند خود را با هدف بهرهکشی تشکیل میداد. متاسفانه دانشجویان نیز ناآگاهانه در این پازل بازی میکردند. به عنوان مثال دولت در سال 96 از این تشکلها به نفع خود سوءاستفاده کرد؛ اما 2 سال از انتخابات نگذشته، همان تشکلها علیه دولت شعار سر میدهند. البته حیات سیاسی تشکلهای یکبار مصرف بازی در زمین احزاب است، حال که دلت رو به افول است آنها به سمت جریان سیاسی دیگری متمایل شدهاند.
مسئولان دانشگاهها و معاونهای فرهنگی در رابطه با تشکلهای دانشجویی برخورد کاملا سلیقهای دارند. عوامل بیرونی به ویژه برخورد دولت سهم قابل توجهی در ایجاد رکود فعلی جریان دانشجویی دارد.
اتحادیههای دانشجویی در کشور با یکدیگر هماهنگ هستند یا مشکلاتی نیز وجود دارد؟
اتحادیههای دانشجویی شاید در سلایق با یکدیگر تفاوتهایی داشته باشند؛ اما در اصول انقلابی با یکدیگر کاملا هماهنگ هستند. رهبر انقلاب به صورت مستمر از اتحادیههای دانشجویی کشور حمایت لازم را دارند که این نشان میدهد تمامی اتحادیهها مورد تایید رهبر است و در مسیر انقلاب حرکت میکنند.
اختلاف سلیقه بین فعالان دانشجویی بسیار طبیعی است اگر 124 هزار پیامبر نیز در کنار هم قرار گیرند سلایق متفاوتی دارند. اتحادیههای دانشجویی در شرایط کنونی هیچ اختلاف جدی با یکدیگر ندارند و تفاوتها در روش و رویکرد است و در اصول بایکدیگر کاملا هماهنگ هستند. دانشجویان با سلایق متفاوتی در دانشگاهها حضور دارند در نتیجه این اختلاف سلیقه در اتحادیههای دانشجویی در بسیاری از مواقع و به گفته شهید بهشتی مفید است و میتوانند دانشجویان بیشتری را جذب کنند. اتحادیههای دانشجویی بر پایه آرمانهای انقلاب بنا شدهاند؛ اما اینکه کدام آرمان بر دیگری ارجحیت دارد، باعث تفاوت دیدگاه در عملکرد فعالان دانشجویی شده است.
تشکلهای دانشجویی که با حمایت دولت ساخته شدند، به راحتی دولتی که با آرا مردم که نماد جمهوریت نظام است و در راس قوه مجریه فعالیت میکنند را زیر سوال میبرند. این تشکلها شاید با یکدیگر یا با اتحادیههای رسمی اختلاف داشته باشند؛ اما جریان دانشجویی اصیل انقلابی که در دانشگاهها فعالیت میکند با اتحاد جلوی نفوذ دشمنان به این جریان را گرفته است.
اگر فردی از شما بپرسد تشکلهای دانشجویی چه خاصیتی دارند؛ شما چه پاسخی میدهید؟
افرادی با تفکر بیخاصیت دانستن فعالیتهای جریان دانشجویی را دعوت میکنیم تا چند روزی از نزدیک با نوع و خروجی فعالیت آنها آشنا شوند. فعالیتهای دانشجویی از یک سو برای دانشجویان فوایدی دارد؛ زیرا بهصورت دواطلبانه و براساس دغدغههایشان پذیرفتند که فعالیت کنند. دانشجویان بدون هیچ منفعت مالی و معنوی براساس آرمانها و باورهای شخصی خود فعالیت کرده و همین جسارت و انرژی که دانشجویان میگذارند در دهه 50 به پیروزی انقلاب اسلامی کمک کرد.
قدرت جریان دانشجویی میتواند منجر به انقلاب در ساختار سیاسی یک کشور شود، در نتیجه مسئولان نباید قدرت و اثرگذرای این جریان را نادیده بگیرند. افرادی که از خارج مجموعه دانشگاهی و دانشجویی فعالیت تشکلهای دانشجویی را بررسی می کنند، نمیتوانند درک درستی از این فعالیتها داشته باشند.
تشکلهای دانشجویی فوایدی بسیاری برای انقلاب اسلامی دارند به عنوان مثال فعالیتهای دانشجویی امکان تمرین و آموزش کار گروهی برای افراد مختلف است. این افراد عقبه فعالیت دانشجویی را در کارنامه خود دارند در آینده افراد و مدیران کارآزمودهای برای انقلاب خواهند شد. فعالیتهای تشکلهای دانشجویی در دانشگاهها فواید بیرونی نیز دارد، به عنوان مثال هدف نهایی جریان دانشجویی اسلامی کردن دانشگاهها البته نه تنها در ظاهر بلکه در عرصههای مختلف این اسلامی شدن نمود پیدا کند.
دغدغهمندی دانشجویان با گذشت زمان و ورود نسلهای جدید به دانشگاهها نسبت به دهههای اول انقلاب کم شده است
جریان دانشجویی در عمق افکار دانشجویان باید نفوذ کند و سطحی و ظاهری عمل کردن جزو خیانتهایی است که برخی اعضای جریان دانشجویی در حق این جنبش انجام میدهند. تشکلهای دانشجویی باید افکار دانشجویان را اسلامی کنند تا در حوزههای آرمانخواهی، عدالتطلبی، استکبارستیزی و آزادگی حرفی برای گفتن داشته باشند. دغدغهمندی دانشجویان با گذشت زمان و ورود نسلهای جدید به دانشگاهها نسبت به دهههای اول انقلاب کم شده است و جریان دانشجویی وظیفه دارد تا دغدغهمندی را در افراد ایجاد کند.
به عنوان یک فعال دانشجویی عمدهترین مشکلاتی که در ساختار آموزش عالی دانشگاهها وجود دارد را چه میدانید؟
بنده به عنوان نماینده اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل در دیدار تشکلهای دانشجویی با منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برخی از مشکلاتی که جریان دانشجویی در حال حاضر در دانشگاهها با آن روبهرو است را بیان کردیم. دولت تدبیر و امید از همان روزهای آغاز به کارش تمایل داشت دانشگاهها را از فضای پویایی و نشاط دور کرده و رخوت را حاکم بر دانشگاه و تشکلهای دانشجویی کند. مسئولان دانشگاهی نیز علاقهمند هستند فضای ناامیدی را در دانشگاههای کشور برقرار کنند که البته با وجود و تلاش دانشجویان انقلابی این سیاستهای دولت با شکست مواجه شده است.
دولت تمام تلاش خود را کرد تا فعالیت جریان دانشجویی محدود شود؛ اما به خاطر فعالیتهای تشکلهای دانشجویی نشاط و امیدواری همچنان در دانشگاه وجود دارد. در سالهای گذشته کشور و دانشگاهها در حوزه علم و فناوری رشد مناسبی نداشته است. به عنوان مثال در موضوعات پژوهشی و ارتباط دانشگاه و صنعت که بارها از سوی کارشناسان مورد تاکید قرار گرفته است اما همچنین در این حوزه موفقیتهای چشمگیری وجود ندارد. معاونت علمی ریاست جمهوری با حمایت ویژه مقام معظم رهبری در حال رشد است اما وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که بودجه دولتی دارد فعالیت موثری در آن انجام نشود.
در حوزه آموزش نیز یک سیاستزدگی وجود دارد. به عنوان مثال در جذب هیئت علمی دانشگاهها سلیقهای و اعمال نظرهای شخصی انجام میشود یا دادن بورسیههای دانشجویان که اغراض سیاسی نقش دارد و آموزش عالی کشور قربانی سیاستبازی جریانهای قدرت میشود. رهبر انقلاب در بیانات خودشان تاکید دارند در حوزههای فرهنگ و علم پیوسته در حال رشد باشیم. دولت متاسفانه با سیاستهای اشتباه خود در حوزه فرهنگ باعث بروز مشکلات و معضلاتی در جامعه و کشور شده است؛ همچنین روحانی تمام تلاش خود را به کار گرفته تا فعالیت تشکلهای دانشجویی را صرفا سیاسی نشان دهد و در نتیجه اعلام کند مطالبات آنها باید تنها در حوزه سیاست باشد. در نتیجه مطالبات در حوزههای فرهنگی، صنفی، اجتماعی و غیره را خارج از وظیفه تشکلهای دانشجویی میداند.