به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از روزنامه اعتماد، «بزرگترین خطر برای دموکراسی و حاکمیت ملی روزی است که انتخابات تبدیل به تشریفات شود و جای دیگری انتصاب کنند و مردم پای صندوق بروند و تشریفات انتخابات را انجام دهند؛ خدا نکند چنین روزی برای کشور ما پیش بیاید.» این شاید مهمترین بخش از سخنرانی روز گذشته رییسجمهوری بود تا در احتمالا آخرین نشست با استانداران و فرمانداران دولت دوازدهم پیش از انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی نسبت به تشریفاتی شدن انتخابات هشدار دهد. از همین روی شاید همین بخش حسن روحانی همین بخش از اظهاراتش را با هشتک «انتخابات تشریفاتی» در صفحه توییترش منتشر کرد.
تمام حرف رییسجمهوری اما نگرانی بابت از بین رفتن بخش مهمی از نظام سیاسی یعنی «جمهوریت» بود؛ نیمی از «جمهوری اسلامی» که در انتخابات به عنوان مهمترین کنشگری سیاسی بروز و ظهور پیدا میکند. با این حال سخنرانی حسن روحانی در وزارت کشور اگرچه مهم بود اما از صداوسیما پخش زنده نشد تا آنجا که علیرضا معزی، معاون اطلاعرسانی دفتر رییسجمهوری حین برگزاری مراسم خبر داد که تماسها با مدیران برای پخش زنده صداوسیما بینتیجه ماند.
روحانی سخنرانی دیروز را با «رفراندوم» آغاز کرد؛ موضوعی که 22 بهمن ماه 96 برای نخستین بار از سوی رییسجمهوری مطرح شد. این بار اما او پیشنهادی نداشت و تنها یادآور شد که نخستین انتخابات، فروردین ماه 58 برگزار و نظام جمهوری اسلامی با همین انتخابات و مبتنی بر یک رفراندوم آغاز شد. روحانی که پس از طرح پیشنهاد برگزاری رفراندوم برای موضوعات مهم و اساسی کشور بارها مورد حمله و هجمه قرار گرفت این بار نیز با کنایه گفت که برخی حساسیتها از ویروس کرونا هم خطرناکترند و برخی از کلمه رفراندوم خوششان نمیآید و نسبت به آن حساسیت دارند، آن هم در حالی که پایه انتخابات ما از رفراندوم شروع و نظام ما روی رفراندوم بنا شده و آن همهپرسی اول بود که تعیین کرد، نظام ما جمهوری اسلامی است. روحانی همچنین هشدار داد که باید «پاسدار اسلامیت و جمهوریت نظام باشیم» و توضیح داد که پاسداری از جمهوریت به معنای پاسداری از ولایت عامه، نظر و خواست مردم است. رییسجمهوری قانون اساسی را پایه و اساس خواند و تاکید کرد که «مشروعیت همه ما بدون استثنا از قانون اساسی است.»
یکی از دلایل انقلاب مردم، عدم حاکمیت بر سرنوشتشان بود
حسن روحانی پس از تاکید بر پاسداری از قانون اساسی و جمهوریت نظام از انتخابات گفت؛ انتخاباتی که شاید بتوان آن را به کمترین رقابت انتخاباتی در 4 دهه گذشته متصف کرد؛ تا آنجا که رییسجمهوری یادآور شد: «در زمان رژیم گذشته در حوزههای انتخابیه عدهای کاندیدا میشدند اما همه میدانستند که وکیل چه کسی است و در شهرستانها میگفتند، فلانی از تهران تعیین شده است؛ مردم هم میدانستند به هر کسی که رای بدهند و هر کاری که میخواهند انجام دهند همان آقایی که به قول آن زمان از تهران تعیین شده، نامش از صندوقها خارج میشد و این خطر بزرگی بود که ملت ما را تهدید کرد.» او یکی از دلایل انقلاب مردم را همین حاکم نبودن مردم بر سرنوشتشان خواند و گفت که در انقلاب اسلامی مشخص شد دیگر کسی از تهران برای مردم تصمیم نمیگیرد و همهچیز پای صندوق رای رقم خواهد خورد.
رییسجمهوری در ادامه مشخصا به رد صلاحیت اصلاحطلبان اشاره کرد و گفت:«بسیار مهم است که مردم احساس کنند باید میان چند نمونه یکی را برگزینند؛ در این صورت است که انتخابات معنا پیدا میکند. ... اگر بنا بر این شد که به فرض در کشور ما 3 سلیقه حضور داشته باشند و مثلا این سلیقه شامل اصولگرا، اصلاحطلب و اعتدالگرا باشد اگر روی این فرض جامعه ما 3 قسمت شد و 3 نوع سلیقه در آن ایجاد شد و در انتخابات یک سلیقه فراوان، سلیقه دیگر را با یک ذرهبین و تلسکوپ بتوان پیدا کرد و سلیقه سوم نیز اصلا وجود نداشته باشد در این شرایط انتخابات معنا پیدا نمیکند. انشاءالله که در کشور ما اینگونه نیست اما اگر چنین شرایطی به وجود آمد آن وقت انتخابات، کلمه و اجرای انتخابات معنای دیگری پیدا میکنند.»
22 بهمن هم از یک جناح دعوت میکنیم به خیابان بیایند؟
روحانی در ادامه به حوادث دی ماه 96 اشاره و بار دیگر تاکید کرد که دی ماه آن سال جزو تلخترین روزهای تاریخ است که هیچگاه فراموش نمیکند؛ چراکه «عدهای که با هدفی دیگر به خیابانها آمدند» باعث شدند، امریکا قدرت ایستادن مقابل ایران را پیدا کند. او البته از یادآوری دی ماه 96 این هدف را دنبال میکرد که این پرسشها را مطرح کند:«روزی که در سال 96 و 98 از مردم دعوت کردیم تا به خیابانها بیایند و جواب دشمنان را بدهند، آیا گفتیم که فقط فلان حزب بیاید و فلان حزب نیاید یا اینکه گفتیم همه بیایند و امروز روز ملی است و همه باید از کشور دفاع کنیم؟! آیا در آن زمان تقسیم میکردیم و میگفتیم که در این روز ملی فقط یک جناح به خیابانها بیاید؟ آیا در 22 بهمن همه مردم را به خیابانها دعوت میکنیم یا فقط از یک جناح دعوت میکنیم؟ ... روزی که حمله دشمن باشد، آیا جناح خاصی را دعوت میکنیم یا از همه مردم دعوت میکنیم که به مقابله با دشمن بروند؟ در دوران دفاع مقدس آیا یک جناح خاص در میدان جنگ بود یا همه مردم در میدان جنگ بودند؟ یادمان نرود که در روز مشکل همه باید با همه باشیم و باید بگذاریم روز انتخابات نیز همه با هم باشیم.»
مجری انتخابات تبدیل به لجستیک نشود
رییسجمهوری با تاکید بر اینکه «نظارت بر انتخابات» احتیاط قانون اساسی است، گفت: «یادمان نرود یک دستگاه در کشور مجری انتخابات است و بار انتخابات بر دوش اوست و اعتماد مردم باید بر این گروه باشد و گروهی هم در آن بالا نظارت میکنند که خلافی واقع نشود و اگر در جایی خلافی مشاهده کردند، بگویند که حواست باشد فلان جا تخلفی در حال رخ دادن است. اما حال برعکس شده؛ ناظر تبدیل به مجری و مجری تبدیل به لجستیک انتخابات شده است.»
به مردم اطمینان بدهیم نظام ما پادشاهی و کمونیستی نیست
رییسجمهوری با بیان اینکه انتخابات به ویژه انتخابات مجلس بسیار مهم است اما اعتماد مردم و سرمایه اجتماعی مهمتر از انتخابات است، اظهار کرد:«زمانی که فردی میخواهد در انتخابات بنا به دلایلی شرکت نکند؛ موضوع متفاوتی است اما وقتی فردی میگوید به انتخابات اعتمادی ندارد، حرف خطرناکی است. باید به مردم اعتماد بدهیم و به آنها بگویم که نظام ما نظامی تکحزبی و کمونیستی نیست. باید به مردم بگوییم که ما نظام شاه نیستیم و فقط حزب رستاخیر و کمونیست نداریم بلکه ما نظامی چند حزبی هستیم و احزاب آزاد هستند.»
روحانی با تاکید بر اینکه ما تکحزبی نیستیم، خاطرنشان کرد:«باید حواسمان به آنهایی که میخواهند اعتماد مردم را ترور کنند، جمع باشد.»
با صندوق رای قهر نکنیم
او در ادامه از مردم خواست ولو اینکه ناراحت هستند یا گله دارند یا در زندگی با مشکلاتی مواجهاند، پای صندوقهای رای بیایند و با صندوق رای قهر نکنند، حتی اگر در تهران 30 کاندیدایی، کاندیدای کمتری داشته باشند یا در جایی که 6 کاندیدا دارند 4 کاندیدا داشته باشند و ایرادی در انتخابات میبینند، روز دوم اسفند ماه پای صندوقهای رای بروند و نگذارند صندوقها خلوت باشند.
روحانی در ادامه از استانداران، فرمانداران و عوامل برگزارکننده خواست تا با استفاده از روابطی که با هیات نظارت دارند، گفتوگوهایی داشته و مشارکت در انتخابات را افزایش دهند. او همچنین خبر داد که «من نیز اقداماتی در این زمینه انجام دادهام و نامههایی را که لازم بوده، نوشته و مصلحت ندیدم که این نامهها را منتشر کنم. همه باید تلاش کنیم، رقابتی بودن را در انتخابات ایجاد کنیم؛ چراکه نقص الان ما روی رقابت است. امیدواریم این رقابتها را اصلاح کنیم.»
رییسجمهوری همچنین با تاکید بر اینکه «باید بگذاریم همه گروهها بیایند» گفت:«نمیشود که نهادهای اصلی و قانونی یعنی 4 رکنی که باید بگویند فردی صالح است یا نیست، گزارشهای درست بدهند اما یکی را بفرستند سر کوچهای و مشخص نباشد که او با چه کسی صحبت کرده و چه گفته و بر اساس گزارش او صلاحیت فردی را بررسی کرد؛ مگر میشود با چنین روشی کشور را اداره کرد؟ اگر میخواهیم با درِ خانهها، کار را درست کنیم پس باید این دستگاهها (4 مرجع استعلام صلاحیت افراد) را تعطیل کنیم؛ ما برای چه وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و وزارت دادگستری را داریم؟ به جای آنها میتوانیم به درِ خانه افراد برویم و از همسایههای او سوال بپرسیم.» روحانی از وزارت کشور، شورای نگهبان، مجلس شورای اسلامی و دستگاههای مختلف خواست که ملاکشان قانون باشد چراکه هیچ کدام بالاتر از قانون نیستند.
مجلس هم برای شما، نوش جانتان
رییسجمهوری در بخش دیگری از صحبتهای خود خطاب به بعضی جریانات حاکم بر برخی دستگاهها گفت:«شماها که در جلسات خصوصی و اتاقهای فکر خود میگویید، مجلس بعدی صددرصد برای ماست؛ خوب الحمدالله؛ اگر مجلس بعدی برای شماست دیگر چرا اینقدر غصه میخورید؟ بگذارید لااقل مشارکت شکل بگیرد و رقابت بالا برود و مجلس هم برای شما باشد، نوش جانتان. ما مشکلی با این داستان نداریم. بگذاریم امنیت حاصل و رقابتها شکل بگیرد و انتخابات سالم باشد و همه تلاش کنیم تا مشارکت را بالا ببریم. همیشه مشارکت در انتخابهای مجلس معمولا میان 50 تا 70 درصد بوده است، نگذاریم این مشارکت حداقل شود بلکه باید بگذاریم این مشارکت در حداکثر آرا باشد.»