به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ابراهیم حاتمی کیا که با بیستمین اثر خود «خروج» متفاوتی از سینما را به نمایش گذاشته، در این روزهای کرونایی برای اولین بار در سینمای کشور، راه تازه ای را برای اکران اثرش انتخاب کرده است، راهی که هر چند در ابتدای کار با قاچاق این فیلم همراه شد، اما قطعا این کارگردان را یکی از تغییردهندگان شیوه اکران آثار در کشور خواهد کرد. 24 فروردین ماه بود که «خروج» حاتمی کیا برای 6 ساعت و از طریق سرویس‌های VOD به نمایش آنلاین در آمد تا مخاطبان ایرانی آثار سینمایی برای اولین بار بتوانند به تماشای آنلاین یکی از آثار جشنواره فیلم فجر سال گذشته بنشینند. اتفاقی که البته با حواشی زیادی نیز همراه بود و فعالان این عرصه را به همراهی و بعضا مخالفت با این حرکت واداشته است.
نرگس آبیار، کارگردان فیلم «شبی که ماه کامل شد» یکی از فعالان سینمایی کشور است که اقدام ابراهیم حاتمی کیا را اتفاقی مبارکی در عرصه اکران آثار سینمایی عنوان و گفته بود: «معتقدم ابراهیم حاتمی کیا این شجاعت را داشته که در حوزه نمایش آنلاین آثار پیشگام باشد و در شرایط فعلی اثرش را وارد چرخه نمایش آنلاین کند و کار این کارگردان بسیار قابل ستایش است؛ چرا که ما می‌بایست به شکلی به سمت این مسیر حرکت می‌کردیم.
به اعتقاد این کارگردان دسترسی مخاطب در بهترین زمان به آثار تولید شده یکی از اقدامات مهم در تولید آثار فرهنگی محسوب می شود، مسئله ای که البته برخی دیگر هم هم صنف های این کارگردان اعتقادی به آن نداشته و معتقدند اثار سینمایی تنها می بایست در سالن های سینما به نمایش گذاشته شود، هر چند که هر کدام ادله های خاص به خود را برای این مهم دارند، اما در نهایت باید گفت اکران آنلاین فیلم ها همانند نمایش آن بر پرده نقره ای نقاط قوت و ضعف های مختص به خود را دارد.
فروش 407 میلیون تومانی «خروج» تنها ظرف 6 ساعت
نکته جالب درباره نمایش آنلاین «خروج» میزان استقبال بالای مخاطبان است؛ چرا که بر اساس آمار منتشر شده از سوی هر دو سرویس فیلیمو و نماوا که عهده دار نمایش اینترنتی این فیلم هستند، تنها در 24 ساعت ابتدایی به نمایش در آمدن این اثر ۳۳ هزار و ۹۹۵ بلیط به فروش رسید که نشان دهنده فروش بیش از 407 میلیون تومانی «خروج» است. از سوی دیگر بر اساس استانداردها برای تعیین تعداد مخاطبان در شبکه نمایش خانگی که به ازای هر بلیط 2.5 تماشاگر خواهد بود، یعنی تنها ظرف 6 ساعتی که فیلم حاتمی کیا توسط VOD ها به نمایش در آمده، حداقل 85 هزار نفر به تماشای این اثر نشسته اند، رقمی که قطعا هیچگاه نمی توانست نه تنها ظرف 6 ساعت اکران فیزیکی بلکه حتی در 6 روز نیز به آن رسید. البته با توجه به تداوم اکران این فیلم از طریق سرویس های نمایش آنلاین طبیعتا فروش آن در روزهای آینده به یک میلیارد تومان نزدیک خواهد شد، اتفاقی مبارکی که می تواند نویدبخش روزهای تفاوتی برای صنعت سینمای کشور باشد.
با این حال اکران آنلاین «خروج» بدون حاشیه نیز نبود و همان ساعت های اولیه فروش بلیط برای نمایش آخرین ساخته این کارگردان در بستر اینترنت، لینک های دانلود این اثر نیز در فضای مجازی دست به دست شد تا منتقدان این شیوه اکران به این اقدام سازمان اوج بتازند، هر چند که به گفته مسئولین این سازمان آنها منتظر این اتفاق بودند، اما نمی توان این مسئله را نیز نادیده گرفت که قانون کپی رایت در کشور ما به معنی واقعی وجود ندارد و به اصطلاح انتشار نسخه قاچاق «خروج» همزمان با اکران آنلاین آن به هیچ وجه دور از ذهن نبوده است.
انتشار نسخه غیرقانونی؛ موضوعی قابل پیش‌بینی از سوی مسئولان اوج
محمد ذوقی، مشاور رسانه ای فیلم «خروج» درباره انتشار نسخه دانلودی این فیلم به برنامه «پشت صحنه» رادیو تهران گفته بود: « می‌دانستیم که مسئله دانلود هم اتفاق می‌افتد اما به این معنی نیست که در مقابل آن کاری نمی‌کنیم. طبیعتاً رایزنی‌هایی کرده‌ایم و این کار غیرقانونی حساب می‌شود. اگر این اتفاق نتیجه نگیرد مردم ضرر می‌کنند. به این نکته توجه کنند که این روند، اتفاقی است که از نظر اقتصادی و فرهنگی به نفع ما است. الان با مبلغ ۱۲ هزار تومان این فیلم را می‌توان در منزل دید اما در نمایش سینماها مبلغ بیشتری است.»
او درباره منطق انتخاب این شیوه اکران برای آخرین ساخته ابراهیم حاتمی کیا نیز اینطور عنوان کرده بود: برای این فیلم حدود ۹ میلیارد تومان هزینه شده است. اگر کرونا اتفاق نیفتاده بود و این فیلم روی پرده سینما اکران می‌شد، اگر می‌توانست ۱۰ تا ۱۲ میلیارد فروش کند فروش خوبی داشت. از مبلغ ۱۲ میلیارد درآمد حاصل از فروش، نصف آن به سینمادار و حدود ۱۰ درصد از آن به پخش‌کننده می‌رسد. در نهایت حدود یک سوم به تولیدکننده خواهد رسید. در واقع اگر یک فیلم ۱۲ میلیارد تومان فروش کند، مبلغی حدود ۴ میلیارد تومان به تولیدکننده می‌رسد، در حالی که در شرایط اکران اینترنتی درصد یک سوم برعکس است و حداقل ۷۰ درصد فروش در VOD ها به فیلمساز می‌رسد. یعنی اگر ۵۰۰ هزار نفر این فیلم را از این طریق و با هزینه ۱۲ هزار تومانی ببینند، بیش از ۴ میلیارد تومان نصیب ما می‌شود. به نظر ما این عدد قابل وصول است و فیلم قرار است دو ماه روی پلتفرم‌های VOD باشد. ما همه اتفاقات احتمالی را پیش‌بینی کردیم و به یک منطق اقتصادی رسیدیم.»
اکران آنلاین آثار فرصت نمایش بر پرده نقره‌ای را از فیلم‌ها خواهد گرفت
حاتمی کیا که در «خروج» به سراغ داستان واقعی برگرفته از اعتراض کشاورزان رفته، داستان رحمت با بازی فرامرز قریبیان را به تصویر کشیده و پس از جنگ، دور از مردم و در حاشیه روستا زندگی می‌کند و اهالی روستا او را متهم می‌کنند که در طول جنگ مردان و جوانان روستا را با خود به جنگ برده و به کشتن داده است و حالا بعد از ۳۰ سال از جنگ، دوباره به عرصه کنشگری بازگشته و هم نسلان خود را به همراه جوانان، به «اعتراض و خروج»، رهبری می‌کند، حالا خط شکن اکران آثار با استفاده از بستر اینترنت شده و صادق یاری، تهیه کننده «پسرکشی» نیز خبر از اکران آنلاین در صورت موفقیت «خروج» داده است. به گفته او اگر ساخته ابراهیم حاتمی کیا بتواند در این فضا به موفقیت برسد، بسیاری از تهیه کنندگان و فیلمسازان کشور نیز آثارشان را به صورت دیجیتال اکران خواهند کرد.
با این حال نباید این مسئله را نیز نادیده گرفت که آثار به نمایش در آمده توسط VOD ها دیگر امکان تجربه اکران بر روی پرده نقره ای را نخواهند داشت؛ چرا که به گفته غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش هرچند نمایش فیلم‌ها به صورت اینترنتی می‌تواند از بار اکران در سینما کم کند اما اگر فیلمی آنلاین اکران شود، نمی‌تواند در سینما نمایش داده شود.
