به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»تسنیم- توئیت جنجالی حسین دهباشی مستندساز و پژوهشگر تاریخ معاصر و زیر سوال بردن شهادت حضرت زهرا(س) در روزهای گذشته موجی از واکنش‌ها را برانگیخت و برخی روحانیون و پژوهشگران تاریخ اسلام به نقد اظهارات او پرداختند.
در این میان، حجت‌الاسلام حامد کاشانی از خطیبان مطرح کشور که تخصص وی تاریخ تشیع و عقاید شیعه است، در توئیتی دهباشی را به گفت وگو یی دوستانه دعوت کرد.
این گفت وگو روز پنجشنبه در مجموعه سرچشمه برگزار شد و بیش از صدهزار بیننده از طریق اینستاگرام در حال تماشای آن بودند. هرچند قضاوت درباره این مناظره برعهده بینندگان آن است اما آنچه اکثریت مخاطبان به آن اذعان داشتند، تسلط آقای کاشانی بر تاریخ اسلام و رد ادعاهای دهباشی و در مقابل، کم‌اطلاعی آقای دهباشی لااقل در تاریخ اسلام و علم تاریخ بود.
چندماه پیش نیز مناظره سید حسن آقامیری روحانی جنجالی اینستاگرام با حجت‌الاسلام رفیعی استاد حوزه و دانشگاه با بازدید و استقبال چند ده هزارنفری روبه‌رو شد. مناظره‌ای که با میزبانی حجت‌الاسلام سالک سخنران مذهبی و در منزل وی برگزار شد و بیش از آنکه مناظره باشد، یک گفت‌وگوی دوستانه بود. چنانکه همان روز آقامیری دریکی از منبرهایش درباره این برنامه گفت: "آقای رفیعی اگر می‌خواست با من مناظره کند 60 تا روایت می‌‌خواند و من را ناک اوت می‌کرد!"
اواخر شهریورماه نیز در برنامه زاویه که ویژه مناظره‌ها و گفتگو‌هایی در باب علوم انسانی است، مهدی نصیری و حجت‌الاسلام حسین سوزنچی به مناظره درباره حجاب پرداختند. مناظره‌ای که با برخی حواشی همراه شد و نشان داد مهدی نصیری لااقل در ارائه آمار و ارقام دچار اشتباه است و ادعای مخالفت 70 درصدی با حجاب و انتساب این نظرسنجی به وزارت ارشاد صحت نداشته است.
استقبال از این دست گفت‌وگو و مناظره‌ها فارغ از اینکه چگونه برگزار شود و یا طرفین باید چه اصول و قواعدی را رعایت کنند که در جای خود قابل بحث است، نشان داد که جامعه آماده شنیدن تضارب آراء است و برخی این دست گفت‌وگوها را با مناظره‌های ابتدای انقلاب در تلویزیون مقایسه کردند. هرچند هنوز سطح گفت‌وگوها به هیچ وجه در آن تراز نیست.
مناظره‌های اعتقادی و سیاسی که میان آیت‌الله مصباح و عبدالکریم سروش با فرخ نگهدار و احسان طبری از حزب توده برگزار می‌شد و یا مناظره شهید بهشتی با نورالدین کیانوری دبیرکل حزب توده و حبیب‌الله پیمان رئیس جنیش مسلمانان مبارز. این مناظره‌ها در فضای سالهای ابتدایی انقلاب و وجود انواع تفکرات از چپ گرایی و کمونیسم تا قرائت‌های لیبرالی از اسلام و...، در نهایت دست برتر گفتمان اصیل اسلامی که امثال شهید بهشتی و شهید مطهری و شاگردان امام خمینی(ره) منادی آن بودند را به نمایش گذاشت.
گسترش شبکه‌های اجتماعی و افزایش دسترسی به اینترنت موجب شده تا برخی افراد با استفاده از این فضا برای خود رسانه‌هایی با مخاطبان بالا ایجاد کنند و منبرها و تریبون‌های باصطلاح یک طرفه داشته باشند و برخی افکار و عقاید شاذّ خود را بدون آنکه مورد حلاجی قرار بگیرد در اختیار مردم قرار دهند و برخی نیز این افکار و عقاید را به‌دلیل متفاوت بودن یا عامه پسند بودن و یا تیپ و ظاهر متکلم آن و مهمتر از همه‌ی اینها بر اثر نارضایتی از وضعیت اقتصادی بپذیرند. چه آنکه روایتهای رسمی‌تر و مشهورتر را در وضعیت اقتصادی خود سهیم می‌دانند و تصور می‌کنند این روایت‌ها به لحاظ منطقی ممکن است غلط بوده باشد.
از سوی دیگر، تجربه اثبات کرده است که برخورد سلبی با چنین افرادی موجب نمی‌شود که در عقاید خود تجدیدنظر کنند بلکه ممکن است با مظلوم‌نمایی مخاطبان بیشتری جذب کرده و حتی عقاید نادرست خود را تشدید کنند، لذا راه اساسی برای آنکه نادرستی مسیر شاذگویان عرصه مجازی را نشان داد، دعوت آنها به مناظره و به چالش کشیدن آراء و عقاید آنها و قضاوت آن از سوی مخاطبان است.
تجربه چند مناظره برگزار شده که در ابتدای این یادداشت به آنها اشاره شد، نشان می‌دهد آن منطقی که در فضای مجازی بعضاً پرطرفدار است در میدان گفت‌وگو بازنده است و عدم دعوت آنها به مناظره یا فرارشان از این چالش موجب شده تا از این شرایط نامناسب به نفع خود بهره ببرند. برای مثال جعفر شیرعلی‌نیا پژوهشگر تاریخ جنگ بارها از سوی چهره‌های برجسته تاریخ دفاع مقدس دعوت به مناظره شده است اما هربار از این کار فرار کرده بود تا جایی که بعد از چندبار دعوت تسنیم از او برای مصاحبه، گفته بود که وقت او برای این مصاحبه 10 میلیون ارزش دارد!
در روزهای گذشته نیز برخی عقاید و اندیشه‌های آقای سید کمال حیدری از علمای حوزه علمیه قم درباره کلام شیعه و تاریخ اسلام با واکنش تند فضلای حوزه و جامعه مدرسین روبه‌رو شد. هرچند در گذشته نیز آراء و افکار این شخص از برخی مراجع و اساتید حوزه طرد شده بود. فارغ از درستی یا نادرستی عملکرد جامعه مدرسین، بهترین راه برای اثبات نادرستی ادعاهای این شخص دعوت وی به مناظره و مباحثه است تا عیار صحبت‌های او مشخص شود.
اگر باب گفت‌وگو و مناظره باز شود و رسانه‌ها به استقبال این حرکت بیایند، مانع می‌شود تا برخی از شرایط نامناسب مجازی به نفع خودشان بهره ببرند و در آن شاذگویی‌های بی‌منطق کنند چراکه در میدان مناظره مشخص می‌شود به لحاظ نظری اندیشه‌هایشان قوام ندارد و رنگ و لعاب اینستاگرامی و فضای مونولوگ تنها یک دوپینگ است.
