به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ کنکور سراسری ۱۴۰۰ با حضور بیش از یک میلیون داوطلب در تیرماه برگزار شد، حالا داوطلبان منتظر اعلام نتایج و انتخاب رشته تحصیلی خود در مقطع کارشناسی هستند. در این میان اصلی ترین دغدغه این روزهای داوطلبان و خانواده ها انتخاب یک رشته آینده دار و مناسب برای بازار کار است. خبرنامه دانشجویان ایران به همین بهانه به معرفی رشته های موجود در دوره کارشناسی کرده است.
گروه تجربی/دندان پزشکی
درآمد
درآمد پزشک و دندانپزشک به محل استخدام، موقعیت جغرافیایی و ساعات کار او بستگی دارد. یک پزشک یا دندانپزشک اگر در استخدام مؤسسات و یا وزارتخانه های دولتی باشد، بر اساس قوانین استخدامی کشور حقوق ماهانه دریافت می کند و در صورتی که مطب خصوصی داشته باشد، درآمدی به مراتب بیشتر از حقوق دولتی خواهد داشت. البته این به میزان توانمندی و تبحر در کار و میزان جذب بیماران بستگی دارد.
البته اگر پزشک یا دندانپزشک دارای تخصص یا فوق تخصص باشد، به دلیل تمایل بسیاری از مردم برای مراجعه به متخصص ها و فوق تخصص ها، می تواند درآمد بیشتری داشته باشد.
وضعیت ایران در رشته دندانپزشکی نسبعت به جهان
تا آنجایی که من مطلعم درگذشته دربسیاری از کشور‌ها دانشگاههای دندانپزشکی ایران را معتبر می‌دانستند منتها امروز شرایط کمی تغییر کرده است و ارزیابی جایگاه دندانپزشکی از نظر کیفی در سطح جهان نیاز به بررسی علمی دارد که باید انجام شود.
ایران دانشگاههای مختلفی دارد درجه دانشگاه‌ها در کیفیت سطح علمی دانشکده‌ها، کیفیت اساتید و امکاناتی که دارند تاثیر دارد و آنها را از هم متمایز می‌کند و طبیعتا این عوامل در رتبه علمی فارغ التحصیلان هم تاثیر گذار است پس نمی‌توان در مورد وضعیت دندانپزشکی کشور نظر قطعی داد و این ارزیابی نیاز به بررسی علمی دارد. اما به نظر بنده کیفیت کار در دانشگاه علوم پزشکی تهران نه اینکه راضی کننده باشد خیلی ضعف دارد که در اینجا نمی‌توان ریشه یابی کرد اما از نظر کیفی از بسیاری از کشور‌ها بالاتر است.
بازار کار و اشتغال دندانپزشک
استخدام دندانپزشک در بیمارستان، کلینیک ها، درمانگاه ها و سایر مراکز درمانی امکان پذیر است. ولی اغلب دندانپزشکان مطب شخصی داشته و به طور مستقل کار می کنند.در هر دو شکل فوق، فعالیت دندانپزشک جنبه درمانی داشته و او مستقیماً با بیمار ارتباط خواهد داشت.
در شکلی دیگر از استخدام دندانپزشک، او می تواند در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استخدام شود. در این صورت، علاقه به مباحث علمی و آموزش و تدریس، داشتن تخصص (Ph.D) و بورد تخصصی، از مهمترین شرایط لازم به حساب می آید.
در شکل اخیر، فعالیت دندانپزشک عمدتاً از حالت درمانی خارج شده و به شکل آموزش و تدریس انجام می شود؛ ضمن این که دندانپزشک می تواند در کنار آن به تحقیقات علمی و فعالیتهای پژوهشی نیز بپردازد.
وضعیت استخدام دندانپزشک در برخی کشورهای جهان
آمریکا – پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام دندانپزشکان بین سال های۲۰۱۰ تا۲۰۲۰ ، رشد۲۱ درصدی داشته است. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل۱۴ درصد می باشد.
استرالیا – در بازه زمانی۵ سال گذشته میزان استخدام در این شغل رشد۳۸.۱ درصدی داشته و رشد بسیار زیاد در آینده برای آن پیش بینی می شود.
میزان درآمد دندانپزشک
درآمد دندانپزشک با توجه به محل و شرایط کار متفاوت است. آنهایی که در بخش دولتی کار می کنند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. آنهایی که در کلینیک های خصوصی کار می کنند، درآمد بالاتری دارند. در کلینیک ها معمولا روال بدین صورت است که دندانپزشک یک حقوق ثابت دریافت کرده و به ازای هر بیمار نیز درصدی به عنوان حق العمل می گیرند.
دندانپزشکان مستقل که دارای مطب شخصی هستند،با توجه به برخی عوامل از جمله مهارت و تخصص، میزان فعالیت و …، درآمدهای متفاوتی دارند. البته معمولا یک دندانپزشک خوب در مطب شخصی درآمد بالاتری نسبت به کار در بیمارستان ها و کلینیک های خصوصی دارد.
در کنار این موارد باید توجه داشت که هزینه تاسیس و راه اندازی مطب دندانپزشکی که شامل هزینه های خرید تجهیزات، وسایل و مواد دندانپزشکی به علاوه خرید یا اجاره مکانی مناسب برای مطب می باشد، نسبتا بالا است. اما در صورت موفقیت و داشتن تعداد زیاد بیمار، این هزینه ها در مدت نه چندان زیادی جبران شده و به سوددهی می رسد.
به دلیل بازارکار خوب رشته دندانپزشکی در بسیاری از کشورهای دنیا، دندانپزشکان درآمدهای خوبی نیز دارند. به طور کلی درآمد آنها از درآمد متوسط جامعه شان بیشتر است.
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه
خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری ، تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، توانایی ایجاد تمرکز و کنترل ذهن از شرایط لازم برای ورود به این رشته است.همچنین برخورداری از آمادگی روحی، بدنی وسلامت جسمی برای فعالیت در حیطه دندان پزشکی ضروری است.
هرآنچه که یک دانش‌آموز در درس زیست‌شناسی دوره دبیرستان خود فرا می‌گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب‌شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می‌کنند.
گروه تجربی/داروسازی
بازار کار و فرصت های شغلی
یکی از مواردی که دانشجویان باید پیش از انتخاب رشته مورد نظرشان در مورد آن آگاهی داشته باشند بررسی و تحقیق در خصوص بازار کار و فرصت های شغلی رشته مورد نظر است.
بنابراین در صورتی که علاقه مند به تحصیل در رشته داروسازی هستید در رابطه با بازار کار این رشته لازم است بدانید که تقریبا ۹۰% فارغ التحصیلان رشته داروسازی جذب بازار کار می شوند و در داروخانه ها، کارخانه‌های آرایشی ـ بهداشتی و صنایع داروسازی (صنعت ساخت و کنترل دارو) و در زمینه هایی چون درمان و آموزش پزشکی و در امور اجرایی وزارت بهداشت مشغول به کار می شوند.ضمن اینکه برای فارغ التحصیلان این رشته امکان فعالیت های تحقیقاتی نیز در کارخانه‌های داروسازی کشور در واحد تحقیقات وجود دارد.
آینده شغلی
با وجودی که امروزه شاهد یک بحران کاری در رشته‌های پزشکی هستیم اما نه تنها تعداد فارغ‌التحصیلان رشته داروسازی زیاد نیست بلکه کم نیز هست. چون در یک بیمارستان به ازای هر ۱۱۰تخت یک دکتر داروساز بالینی و دو دکتر داروساز عمومی مورد نیاز است. البته باید توجه داشت که آنچه مورد نظر ما است، دکتر داروسازی است که خدمات دارویی ارائه دهد نه کسی که داروفروشی یا نسخه‌پیچی کند!
درست است که در چند سال گذشته به علت تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان، فرصت‌های کاری این رشته کم شده است اما با این وجود حدود ۹۰درصد فارغ‌التحصیلان این رشته جذب بازار کار می‌شوند که از این میان بیش از ۸۰ درصد جذب داروخانه و مابقی در صنایع داروسازی (ساخت و کنترل دارو) و کارخانه‌های آرایشی بهداشتی مشغول به کار می‌شوند و یا در کارهای اجرایی وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی فعالیت می‌کنند.
از سوی دیگر در حال حاضر حدود ۹۷درصد داروهای مورد نیاز کشور (از نظر عددی) در کارخانه‌های متعدد داروسازی داخل کشور ساخته می‌شود و بدون شک کارشناسان و متخصصان موجود در این کارخانه‌ها، فارغ‌التحصیل رشته داروسازی هستند. همچنین در 5 کارخانه بزرگ داروسازی کشور وجود بخش تحقیقات دارویی و کار در این زمینه الزامی شده است. این در حالی است که اکثر کارخانه‌های داروسازی کشور دارای واحدی به نام واحد تحقیقات هستند و در نتیجه امکان فعالیتهای تحقیقاتی برای فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند و مستعد این رشته مهیا می‌باشد.
توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه
رشته داروسازی با تحقیق و پژوهش عجین شده است و هر ساله تعدادی داروی جدید وارد بازار می‌شود که نتیجه تحقیقات چندساله دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است. به همین دلیل داوطلب این رشته باید به تحقیق علاقه‌مند باشد چون اعتبار علمی این رشته تا حدود زیادی به انجام کارهای تحقیقاتی بستگی دارد.
شاید بتوان گفت که امروزه وجه تمایز داروسازی از رشته‌های پزشکی و دندان پزشکی در انجام پایان نامه‌های تحقیقاتی و کاربردی این رشته است.
اگر کسی به کارهای تحقیقاتی عشق می‌ورزد و می‌خواهد تحقیقی انجام دهد که در جهت رفع دردها و نیاز‌های بشری باشد، داروسازی یکی از بهترین رشته‌های دانشگاه است که می‌تواند آرزوی او را برآورده سازد.
دانشجوی داروسازی باید در علوم پایه مثل فیزیولوژی، شیمی و فیزیک توانمند باشد. همچنین در صورت قوی‌بودن در درس ریاضی می‌تواند در گرایش‌های مختلف داروسازی مثل طراحی دارو، سیستم‌های موجود در کارخانه‌های داروسازی و شبکه‌های رایانه‌ای داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها از کامپیوتر بخوبی استفاده کند.
داروسازی تلفیقی از علوم پایه و بالینی است و به همین دلیل توانمندی در دروس فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی برای این رشته ضروری است. همچنین دانشجوی این رشته برای ارائه خدمات به بیماران باید بتواند با افراد بدرستی ارتباط برقرار کرده و خوب صحبت کند و در ضمن فردی سخت‌کوش و جدی باشد چون دروس این رشته بسیار فراگیر و متنوع بوده و هم جنبه حفظی و هم جنبه فهمیدنی دارد و در نتیجه به همت و تلاش قابل توجه نیازمند است.
با توجه به این که بیشتر کتب درسی این رشته به زبان انگلیسی است، دانشجوی داروسازی باید به زبان انگلیسی مسلط باشد تا بتواند از کتب و مجلات علمی موجود به خوبی بهره ببرد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
پس از اخذ مدرک دکترای عمومی داروسازی به شرط داشتن معدل کل بالا ، دانشجو می‌تواند در امتحان دوره تخصصی شرکت کند. دانشجویان پذیرفته شده در دوره تخصصی بسته به گرایش تحصیلی خود، واحدهای گوناگون و متنوع دیگری را (تقریبا ۴۰واحد) در سطح پیشرفته و تخصصی می‌گذرانند که بخش عمده آن پایان‌نامه تخصصی است. قبل از انتخاب پایان‌نامه تخصصی، دانشجو باید در امتحان جامع تخصصی که در سطح کشور برگزار می‌شود نمره قبولی را کسب نماید. سرانجام پس از نگارش و دفاع از پایان‌نامه به اخذ مدرک دکترای تخصصی (P.h.D) نایل می‌آید.
در رشته داروسازی دست برای تحقیق خیلی باز است. چون علاوه بر کار در بخش تحقیقات کارخانه‌های داروسازی، فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند بطور خصوصی نیز بویژه در بخش داروهای گیاهی تحقیق کند و یا در حالی که در داروخانه کار می‌کند، به تحقیقات نیز بپردازد یعنی به روی نسخه‌های بیماران مطالعات تحقیقاتی انجام دهد.
گزارش محمد رمضانی
