به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ کنکور سراسری ۱۴۰۰ با حضور بیش از یک میلیون داوطلب در تیرماه برگزار شد، حالا داوطلبان منتظر اعلام نتایج و انتخاب رشته تحصیلی خود در مقطع کارشناسی هستند. در این میان اصلی ترین دغدغه این روزهای داوطلبان و خانواده ها انتخاب رشته آینده دار و مناسب برای بازار کار است. خبرنامه دانشجویان ایران به همین بهانه به معرفی رشته های موجود در دوره کارشناسی کرده است.
گروه ریاضی/مهندسی انرژی
مهندسی انرژی مجموعه ای برای طراحی توسعه مدیریت و بهره برداری از سیستم های استخراج تبدیل انتقال توزیع و مصرف انرژی است.
این رشته باتوجه به افزایش قیمت حامل های انرژی و ضرورت تربیت نیروی متخصص در زمینه های مختلف در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی آغاز شد.
فرصت های شغلی
وزارت نفت، وزارت نیرو، شرکت ملی نفت ایران، شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، سازمان انرژی‌های نو ایران و…همچنین در سازمان بهره‌وری انرژی و سایر نهادهای تصمیم گیری در بخش انرژی کشور میتوانند مشغول به کار شوند.
سیستم های انرژی
در این زمینه پژوهشی، دانشجویان با فراگیری تکنیک‌های شبیه‌سازی سیستمهای ترکیبی (چرخه تولید، توزیع و مصرف انرژی) مانند سیستمهای ترکیبی تولید حرارت و قدرت یا تولید همزمان و … با هدف ارزیابی جایگاه حامل‌های انرژی، گامی تخصصی در جهت بررسی سیستم‌ها از دیدگاه مهندسی انرژی بر می‌دارند. علاوه بر این مشکلات بخش انرژی با دیدگاه سنجش فنی و اقتصادی پروژه‌ها، گام بعدی و تکمیلی این تحقیقات خواهد بود.
همچنین در این گرایش، به کمک قوانین اساسی علوم مکانیک، ترمودینامیک و برق قدرت به عنوان مبنای مدل سازی اولیه جهت تراز انرژی سیستم‌ها، جهت گیری فناوری‌های فعلی را به سوی بهینه‌سازی و حداقل کردن مصرف انرژی می‌برد و هم چنین می‌تواند در مدیریت کلان بخش انرژی، تصمیم گیری نهاد و سازمان‌های مربوطه، دیدگاه‌های تلفیقی برنامه ریزی در صنایع و بخشهای انرژی شامل وزارت نفتو وزارت نیروکارایی داشته باشد و مدیریت برنامه‌ریزی کشور را با در نظر گرفتن مسایل فنی مرتبط با فرایند انرژی یاری دهد.
فناوری‌های انرژی
در این زمینه پژوهشی، روش‌های مختلف طراحی مفهومی سیستمهای تبدیل انرژی پیشرفته، سیستمهای تولید هم زمان برق و حرارت و برودت و همچنین قابلیت انواع سیستمهای انرژی‌های تجدید پذیر با کمک ابزارهای تحلیلی متفاوت نظیر مدل‌های برنامه ریزی ریاضی، مدل سازی دینامیک سیالات محاسباتی و انجام آزمایش‌های تجربی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
همچنین دانش آموختگان این گرایش میتوانند با شناخت انواع فناوری‌های پیشرفته انرژی و قابلیت‌های منابع انرژی تجدید پذیر در کشور علاوه بر توسعه دانش فنی در این زمینه، تدوین برنامه‌های گسترش استفاده از فناوری‌های نوین (نقشه راه یا سندهای راه بردی) در کشور را نیز بر عهده گیرند.
انرژی و محیط زیست
در این زمینه نیز ارتباط متقابل انرژی و محیط زیست به کمک ابزارهای تحلیلی نظیر معادلات دینامیک سیالات، معادلات انتقال جرم و حرارت با در نظر گرفتن تاثیر مسائل اقتصادی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. همچنین مدل پخش انواع آلاینده‌ها با استفاده از روش‌های مختلف دینامیک سیالات محاسباتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و دانشجویان میتوانند با مطالعه و بررسی روش‌های بازیافت انرژی از ضایعات و پسماندها با توجه به مسایل زیست محیطی در حفظ و حراست از محیط زیست و کاهش آلودگی‌های زیست محیطی نقش مهمی ایفا کنند.
از آن جایی که بخش عمده‌ای از آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی می‌باشد اصول و روش‌های کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و ارزیابی فنی – اقتصادی آنها از مهم ترین مسایلی است که دراین زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرد. قوانین و مقررات زیست محیطی، تجارت کردن، بهینه‌سازی مصرف آب و حفظ منابع آبی، تصفیه و استفاده از پساب‌های صنعتی، سیاست گذاری ساختاری و در نهایت اعمال استانداردهای زیست محیطی نیز از جمله مواردی می‌باشند که در این زمینه پژوهشی در نظر گرفته می‌شود.
توانایی مورد نیاز و قابل توصیه
قوی بودن در دو درس ریاضی و فیزیک، همانند سایر رشته های مهندسی، از شروط موفقیت در این رشته است.با توجه به اینکه این علم جدید است، منابع آن اکثرا به زبان انگلیسی هستند بنابراین آشنایی با زبان انگلیسی از ویژگی های مورد نیاز مهندسان خواهد بود.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری فراهم است.
گروه ریاضی/مهندسی نساجی
آینده شغلی ، بازارکار، درآمد
صنعت نساجی بعد از نفت، بزرگترین صنعت کشور است. به همین دلیل همیشه نیازمند مهندس متخصص و کارآمدی است که بتواند مسوولیت بخشهای فنی و مدیریتی آن را بر عهده بگیرد.در ضمن باید توجه داشت که برخلاف اکثر رشته‌های مهندسی ، رشته مهندسی نساجی تنها در دو یا سه دانشگاه دولتی ارائه می‌شود و به همین دلیل بازار کار این رشته بخصوص در شهرستانها نسبتا خوب است چرا که بیشتر کارخانه‌های نساجی در شهرستانها مستقر هستند.
در جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در همین زمینه آمده است: یک مهندس نساجی می‌تواند در کارخانجات نساجی به عنوان مدیرعامل، رئیس کارخانه، مدیرتولید (مسوول سالن‌های مختلف ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل زیر نظر این مدیر کار می‌کنند)، مدیر بازرگانی (مسوول بازاریابی، مسوول فروش و مسوول تدارکات در این بخش فعالیت دارند)، مدیر مهندسی صنعتی (مسوولان آزمایشگاههای مختلف و کارشناسان کنترل کیفیت بخشهای مختلف در این حیطه کاری فعالیت می‌کنند) و مشاور کارخانه (مشاور در امور مختلف مانند خرید خط تولید، طراحی خط تولید، تولید جنس جدید، رفع اشکالات پیش‌آمده در خط تولید، خرید ماشین‌آلات و بررسی افزایش انعطاف‌پذیری آنها) فعالیت بکند و یا با بخش نساجی موسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع ، بخش نساجی وزارت کار (برای بررسی مسائل کارگری، کم‌کردن ضایعات و افزایش تولید و بهره‌وری)، بخش نساجی وزارت دادگستری (برای تعیین قیمت کارخانجات ورشکسته و برآورد کردن قیمت کالاهای نساجی)، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد سازندگی همکاری بکند.
وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر
البته فارغ‌التحصیلان این رشته با مشکلاتی نیز روبرو هستند. از سوی دیگر باید توجه داشت که صنعت نساجی به دلیل تنوع خود بازار جذب وسیعی دارد. یعنی این صنعت از یک سو شامل صنایع تولید و آماده‌سازی الیاف طبیعی و مصنوعی می‌شود و از سوی دیگر شامل سیستمهای مختلف تولید نخ، پارچه و منسوجاتی مانند کف‌پوشها، فرش‌های ماشینی و انواع موکت می‌گردد و بالاخره باید به کارخانه‌های تکمیلی منسوجات مثل رنگرزی و چاپ اشاره کرد که فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب خود می‌کند .
البته در حال حاضر نیز تعدادی از کارخانه‌ها بویژه کارخانه‌های خصوصی از مهندسین نساجی بخوبی بهره‌گرفته و از ماشین‌آلات پیشرفته‌ای نیز برخوردارند و در نتیجه وضعیت خوبی داشته و حتی کالاهایشان به خارج از کشور صادر می‌شود.
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه
مهندس نساجی یعنی کسی که با برنامه‌ریزی و فکر و منطق خود، مشکلات ایجاد شده در کارخانه‌های نساجی را حل کرده و پیشنهادات جدیدی برای بهبود تولید و افزایش سودمندی کار ارائه دهد. وظیفه‌ای که تنها به یاری توان علمی بالا و عادت به تفکر و تجزیه و تحلیل دقیق مسائل امکان‌پذیر است.
دانشجوی نساجی برای رسیدن به کارایی فوق باید پایه‌ریاضی خوبی داشته باشد تا بتواند مشکلات موجود را تجزیه و تحلیل کرده و محاسبات لازم را انجام دهد.
همچنین لازم است که به به کارهای مدیریتی علاقمند باشد چون بیشتر فارغ‌التحصیلان این رشته مسوولیت بخشی از کارخانه‌های نساجی مثل سالن تولید و یا بخش کنترل کیفیت را بر عهده دارند.
در گرایش تکنولوژی نساجی بحث شناخت قطعات ماشین و روش ساخت آنها مطرح است. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید در دروس فیزیک و مکانیک قوی باشد. دانشجوی گرایش شیمی نساجی نیز باید در درس شیمی قوی باشد چون زمینه فعالیت او به علم شیمی باز می‌گردد و در دانشگاه نیز دروسی مثل شیمی تجزیه، شیمی آلی و شیمی پلیمر را می‌گذراند.
با توجه به این که صنعت نساجی پراشتغال‌ترین رشته صنعتی است و بیش از یک چهارم نیروی صنعتی کشور را در خود جای داده است فارغ‌التحصیل این رشته باید توانایی کار با نیروی انسانی زیاد را داشته باشد و در ضمن به کار با ماشین‌آلات صنعتی نیز علاقمند باشد.
یک نکته مهم که همه علاقمندان به رشته نساجی باید به آن توجه داشته باشند، این است که همه فارغ‌التحصیلان رشته نساجی، مهندس نساجی موفق نمی‌شوند.
چون مهندس موفق کسی است که در دوره دانشجویی علاوه بر درس خواندن و امتحان دادن، با مسائل صنعت نیز آشنا شود. یعنی واحدهای کارآموزی را جدی گرفته و اگر به مناسبت‌های مختلف از کارخانه‌ای بازدید می‌کند، فقط ظاهر کارخانه را نبیند. بلکه به دنبال مشکلات موجود در کارخانه بوده و سعی کند تا به یاری مطالبی که تا کنون فرا گرفته است، راهی برای حل مشکلات موجود بیابد. چنین دانشجویی مطمئنا پس از پایان تحصیلات مهندس موفقی خواهد بود و فرصت‌های شغلی خوبی نیز پیدا خواهد کرد.
رشته های مشابه
گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف ارتباطاتی با رشته مهندسی پلیمر و همچنین دیگر گرایش این رشته تکنولوژی نساجی دارد.
وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر
امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا میسر است.
گزارش از محمد رمضانی
