به گزارش سرویس فناوری اطلاعات «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ مهندسی نفت (Petroleum engineering) دانش و فناوری در فرایند اکتشاف، محاسبات، بهره‌برداری از منابع زیرزمینی نفت و گاز و انتقال آنها به سطح می‌باشد. شایان توجه است که پالایش نفت در حیطهٔ صنایع پایین‌دستی صنایع نفت می باشد. و برای انسان ها هر روز بیش از دیروز مورد نیاز است.
در سال‌های اخیر به‌دنبال تغییراتی که در رویکرد سرمایه‌ها به‌سوی منابع جدید انرژی صورت گرفته‌است و خاصیت فراوان برای صنایع گوناگون دارد، بسیاری از دانشگاه‌ها همچون استنفورد و دانشگاه کالیفرنیا این رشته را به مهندسی منابع انرژی تغییر نام داده‌اند؛ چرا که مباحث طرح‌شده در انرژی زمین‌گرمایی و سایر انرژی‌های نوین کماکان بسیار نزدیک به‌این رشته می‌باشد. مهندسین نفت در مورد اکتشاف دنبال راه هایی هستند که بیشترین میزان استخراخ و کمترین میزان خطر و آلودگی برای محیط زیست را داشته باشد. در مهندسی نفت دروسی همچون ریاضیات، فیزیک، مکانیک سیالات، استاتیک، ترمودینامیک، زمین‌شناسی، انتقال حرارت، انتقال جرم، خواص سنگ‌ها و سیالات، چاه آزمایی، چاه پیمایی و … تدریس می‌شود.
با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و با ورود رایانه به جنبه های مختلف زندگی، بخش صنعت و نفت هم دچار تحولی شگرف شد که بدون نرم افزار های حرفه ای این پیشرفت میسر نمی شد. در رشته مهندسی نفت و صنعت نفت و گاز نرم افزار های زیادی کاربرد دارند و این نرم افزار ها هستند که کار را برای دانشجویان و مهندسان این رشته آسان تر می کنند.
(1شبیه ساز مخزن ECLIPSE
شبیه‌ساز مخزن ECLIPSE نرم‌افزاری جامع و کامل جهت انجام عملیات شبیه‌سازی انواع مخازن با هر درجه پیچیدگی ساختمانی، زمین‌شناختی، و یا نوع سیال است. کاربردهای ECLIPSE با توجه به قابلیت های گسترده و فراوان آن نسبت به سایر نرم‌افزارهای شبیه‌ساز مشابه بسیار زیاد است به طوری که میتوان گفت به یک استاندارد جهانی تبدیل گردیده است.این نرم افزار در نسخه های گوناگون وجود دارد که در زیر توضیح تعدادی از آنها آمده است:
نرم افزار ECLIPSE 100 نرم‌افزار شبیه‌ساز نفت سیاه (Black Oil) مخزن است که در آن فرض بر این است که سیال مخزن از نفت، گاز محلول و آب تشکیل شده است و نفت مخزن و گاز محلول به هر نسبت با هم امتزاج پذیرند.
نرم افزار ECLIPSE 300 علاوه بر داشتن ویژگی‌ها و توانمندی‌های ECLIPSE 100 می‌تواند از معادلات حالت و یا نسبت‌های تعادلی وابسته به فشار نیز در حل مسائل بهره گیرد.
(2 نرم افزار STREAMSIM
نرم‌افزار StreamSim را میتوان جدیدترین نسل نرم افزارهای شبیه سازی مخزن دانست که از شیوه ای نوین برای حل مسائل استفاده می کند که موجب افزایش بسیار زیادی در سرعت شبیه سازی شده و بعلاوه اطلاعات مهندسی جدیدی را در اختیار مهندسان قرار می دهد. اکثر روشهای شبیه سازی به کار رفته در نرم افزارهای امروزی دارای قدمتی بیش از 50 سال هستند. اما روش به کار رفته در این نرم افزار دارای قدمتی در حدود 10 سال است و هنوز هم در حال توسعه می باشد. این نرم افزار بر پایه روش شبیه سازی خطوط جریان و توسط گروه StreamSim توسعه یافته است که دارای بسته های متنوعی می باشد.
(3نرم افزار PIPESIM
PIPESIM یکی از پر استفاده‌ترین نرم‌افزارهای مورد استفاده مهندسان بهره‌برداری برای بررسی عملکرد تولیدی چاه و تلاش در جهت بهینه نمودن تولید است. معادلات گوناگون چند فازی، مدل‌های مختلف تکمیل چاه، استفاده از مدل‌های نفت سیاه و ترکیبی و امکان شبیه‌سازی روشهای فرازآوری مصنوعی (فرازآوری با گاز، استفاده از پمپ‌های درون چاهی و ...( PIPESIM را به یکی از قوی‌ترین ابزارهای این رشته تبدیل نموده است.
مزیت های این نرم افزار را می توان این گونه شمرد:
انجام یک تجزیه و تحلیل جامع نگرانه در هر نقطه ای از سیستم هیدرولیک با استفاده از چندین متغیر
طراحی نوین و تجزیه و تحلیل عمودی، افقی و چند جانبه ای چاه
طراحی بالابر گاز و ESP سیستم با نرم افزار های پشتیبانی شده توسط بالابر مصنوعی و تخصصی شلومبرگز
(4نرم افزار PETREL
پترل (PETREL) که توسط شرکت شلمبرژر به دنیای صنعت نفت معرفی شده است در تمامی رشته‌های اکتشاف، بهره‌برداری، مخزن، و حفاری وارد شده است. در ورژن جدید این نرم افزار امکانات جانبی جهت سهولت کار مهیا شده است. همچنین برای بالا بردن کار و دسترسی سریع به داده‌ها، ویژگی کار به صورت آنلاین در آن پیشبینی شده است که کاربر قادر است داده‌های خود را در سروری مرکزی وارد کرده، و بقیه کاربران مرتبط بر اساس طبقه بندی محدودیت دسترسی، آنرا بررسی کرده، تغییرات لازمه را اعمال، سپس بروز شدهٔ آنرا ذخیره نماید.از ویژگی‌های این نرم افزار معرفی فرمت جدید برای داده‌های لرزه نگاری است. با توجه به بالا بودن محاسبات process داده‌های لرزه نگاری، معمولاً برای اینکار ابرکامپیوترهایی در نظر گرفته شده است. اما این فرمت جدید، مقدار درگیری ram و CPU کامپیوتر را کمتر در نتیجه کاربر قادر به استفاده از این نرم افزار حتی در کامپیوترهای شخصی است.
5) نرم افزار PANSYSTEM
این نرم افزار که حدود 20 سال است در آزمایش چاه های نفتی کاربرد دارد، از روان ترین نرم افزار های این رشته است. به کمک نرم افزار PAN SYSTEM می توان آزمایش مخازن نفت و گاز را که عملکردی کلیدی در افزایش تولید دارد را به راحتی انجام داد. روش این نرم افزار جهت انجام آزمایش تجزیه و تحلیل دقیق ،شبیه سازی و ارائه گزارش است. این نرم افزار در برخی موارد هشدار های به جایی می دهد که عبارتند از:
نفوذ پذیری مخزن اصلی (که گاهی اوقات نزدیک چاه است)
ساختار مخزن در صورتی که در مرزها و دیگر موارد مشکلی وجود داشته باشد.
6)نرم افزار OLGA
نرم‌افزار Olga که ابتدا توسط شرکت Statoil در سال 1983 توسعه یافت می‌تواند جریان چندفازی را که یک پدیده دینامیک است مدل‌سازی کند. شبکه‌های خطوط لوله که دارای تجهیزات فرآیندی مانند پمپ، کمپرسور، مبدل حرارتی، تفکیک‌کننده، شیر، و ... است به راحتی به صورت دینامیک قابل شبیه‌سازی شدن هستند. خطوط لوله نفت، گاز، گاز میعانی، همگرا یا واگرا به راحتی قابل مدل‌سازی هستند.
