به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در کنار موارد متعددی که کرونا آنها را تحت تاثیر قرار داده است، زندگی دانشجویی یکی از مهمترین آن است. اگر تا دیروز، دانشجو در قالب دانشگاه و ارتباط با اساتید معنا پیدا می‌کرد، در این یک سال نیم اما با تغییری بنیادین مواجه شده است. به ویژه برای دانشجویان جدیدالورود که سال‌های زیادی برای ورود به دانشگاه و نشستن پشت نیمکت‌های دانشگاه محبوب‌شان لحظه‌شماری می‌کردند، نشستن پشت لپ‌تاپ یا سیستم و ارتباط از طریق اینترنت، قطعا تجربه خوشایندی نیست.
اما با وجود آمار بالای واکسیناسیون در کشور که در حال انجام است مطمئنا در آینده ای نزدیک شاهد حضور دانشجویان در سطح دانشگاه خواهیم بود در این گزارش قصد داریم تعدادی از قوانین و تفاوت هایی که بین مدرسه و دانشگاه وجود دارد و خوب است که دانشجویان جدیدالورود با آنها آشنا باشند را بیان نماییم.
بین تحصیل در دبیرستان و دانشگاه تفاوت های زیادی وجود دارد که برخی از دانشجویان تازه وارد این تفاوت ها را درک می کنند و برخی متوجه بین محیط دبیرستان یا دانشگاه نمی شوند. پایان دوران دبیرستان و ورود به دانشگاه برای بعضی ها شبیه کاخ آرزوهاست. بعضی تمام امیال و خواسته های خود را در قبولی در دانشگاه میدانند. اما همانطور که گفته شد برای برخی فرقی ندارد و همان شیوه زندگی و درس خواندن را در دانشگاه نیز ادامه می دهند.
دسته سومی هم وجود دارند که اصلا تفاوت تحصیل در دبیرستان و دانشگاه را نمی دانند. که تعداد آنها کم هم نیست. دانشجویان تازه واردی که تا همین دیروز در دبیرستان درس خوانده و دغدغه ای غیر از خواندن درس و …نداشته اند. حالاباید در فضای خیلی وسیع تری قرار گیرند و دغدغه های همچون آینده تحصیلی و شغلی خود داشته باشند.
بلیت بزرگسالی
دانشگاه با دبیرستان تفاوت های زیادی دارد. تفاوت در فضای آموزشی – امکانات آموزشی – محتوای آموزشی – اساتید و سبک تدریس آنها و…. شاید در ابتدا درک موقعیت جدید کمی استرس زا و دشوار باشد اما همین تفاوت ها می تواند شیریت و لذت بخش شود. قرار گرفتن در محیط جدید – آزادی و استقلال بیشتر – داشتن دغدغه شغلی و تحصیلی – برخورد با دانشجویانی با فرهنگ های مختلف و….همه تجربه های لذتبخشی می باشند که افراد با در دست داشتن بلیط بزرگسالی از دبیرستان تا دانشگاه بدست میآورند. در این گزارش تلاش کردیم تا تفاوت های تحصیل از دبیرستان تا دانشگاه را برای شما بازگو کنیم تا بلکه برای خیلی از شماها که هنوز فضای دانشگاهی کمی گنگ و مبهم است این ابهام تا حدودی رفع شود.
۱- حجم بالای مطالب درسی:
یکی از خصوصیات اولیه ای که باعث تعجب دانشجویان تازه وارد می شود حجم زیاد مطالب درسی است. در مقایسه با حجم مطالب آموزشی در دبیرستان اکثر منابع آموزشی دانشگاه حجیم و فشرده هستند. مسلم است که چنین حجم مطالب درسی را نمی توان در روز و شب آخر امتحان آموخت. به همین دلیل، چنانچه فرد در طول سال تحصیلی این مطالب را مرور نکرده باشد و از آنها یادداشت تهیه نکرده باشد، شب امتحان فشار و ناراحتی زیادی تجربه خواهد کرد. در دبیرستان افراد در مدت زمان بیشتری مطالب کمتری را می آموختند در حالی که در دانشگاه معمولاً چنین نیست.
۲- محوریت دانشجو و نه استاد در تحصیل:
در دبیرستان محوریت آموزش با دبیر است که کلیه مطالب درسی و موضوعات را نکته به نکته به دانش آموزان تدریس می کند. در دانشگاه محور آموزش استاد نیست بلکه استاد فقط کلیات و یا نکات اساسی را آموزش می دهد بقیه مطالب به عهده دانشجو گذاشته می شود به همین خاطر نقش دانشجو بسیار برجسته تر و اساسی تر از دوره دبیرستان است.
۳- تاکید بر مشارکت دانشجویان در آموزش:
نه تنها در دانشگاه مهم است که دانشجو بر مطالب تحصیلی مسلط شود بلکه بسیار مهم است که در بحثهای کلاسی شرکت کند، سوال و ایده بدهد، نظر خود را مطرح می کند. نظریه ها، دیدگاهها و ... را نقد کند و ... به این ترتیب علاوه بر درس نقش مهارتها و توانایی های اجتماعی، اطلاعات عمومی، آگاهی دانشجو از مطالب علمی و اجتماعی روز و ... نیز مطرح است که در دبیرستان معمولاً چنین عواملی نقش کم رنگ تری دارد.
۴- استقلال در نحوه مطالعه دانشجو:
در دوران دبیرستان، خانواده به صورتهای مختلف بر کار دانش آموز نظارت داشته و از جهات مختلف به او کمک می کنند که نظم و انسجام بیشتری به مطالعه خود بدهد. معمولاً زندگی اکثر دانش آموزان دبیرستانی محدود به خانه و مدرسه است و از سوی دیگر امتحانهای مرتب و منظمی که در طول ترم برگزار می شود آنان را به مطالعه منظم سوق نمی دهد و حتی اگر دانش آموزان تمایل چندانی نداشته باشند، خانواه به آنان کمک می کند که در این زمینه به درستی گام بردارند. این در حالی است که دانشگاه غیر از امتحان نیم ترم که گاهی برگزار می شود و گاهی هم برگزار نمی شود معمولاً امتحان دیگری وجود ندارد که دانشجو را به مطالعه منظم سوق دهد. از سوی دیگر دوره دانشجویی نقش والدین در مطالعه دانشجو کمرنگ تر می باشد چون اطلاع چندانی از دروس دانشجو ندارند و ممکن است دانشجو در شهر دیگری باشد به همین دلیل بعضی از افرادی که عادت دارند برنامه ای به آنها دیکته شده یا مجبور به انجام برنامه خاصی باشند و استقلال فکری را تجربه نکرده باشند دچار مشکلاتی خواهند شد.
۵- نظارت نه چندان قوی بر حضور و غیاب دانشجو:
در دوره مدرسه کوچکترین حضور و غیاب بررسی شده و به والدین اطلاع داده می شود اما در دانشگاه چنین برخوردی وجود ندارد. دانشجو می تواند غیبتهای مجازی داشته باشد، اما در صورتی که این غیبتها از حدی فراتر رفت در انتهای ترم دانشجو با مشکلاتی رو به رو می شود. به همین دلیل افرادی که برنامه ریزی مستقل بدون اجبار را تمرین نکرده اند دچار مشکل شده و با افزایش غیبت ها یا غیبت در زمانهایی که درسهای مهم و اساسی وجود دارد بسیاری از فرصتتهای آموزشی خود را از دست می دهند.
۶- تاکید بر کارهای عملی و تهیه مقالات:
یکی از کارهای مهم در دانشگاه، کارهای عملی است مانند تهیه مقالات، گزارشها و انجام کارهای عملی دیگر. ناتئانی در برنامه ریزی جهت انجام کارهای عملی و ناتوانی در تهیه گزارش باعث می شود که هنگام پایان ترم که دانشجو باید بیشتر به مطالعه درسهای خود بپردازد، با کارهای عملی سنگینی که انبار شده اند مواجه شود و تقسیم زمان برای تهیه مقالات و گزارشها با مطالعه دروس منجر به ضعف کیفیت هر دو شده و فشار مضاعفی را بر دانشجو تحمیل کند این در حالی است که کارهای عملی در دبیرستانها به نسبت کمتر از دانشگاه است و معمولاً کمتر چنین مشکلی ایجاد می شود بنابراین در برنامه ریزی های خود حتماً زمان مناسبی را برای این دو برنامه تحصیلی در نظر بگیرید.
۷- ضرورت استفاده از متون غیر فارسی:
تحصیل در دانشگاه به گونه ای است که دانشجو، چه برای مطالعه دروس و به خصوص برای تهیه مقالات و گزارش گاهی مجبور به استفاده از منابع غیر فارسی است. این در حالی است که عده کمی از دانشجویان تسلط خوبی بر زبان انگلیسی دارند و اکثریت آنها معتقدند که زبان انگلیسی یا غیر فارسی آنان ضعیف است. ضرورت استفاده از منابع غیر فارسی همراه با ضعف در این مهارت باعث می شود که دانشجویان برای مطالعه و به ویژه انجام کارهای عملی خود با مشکل جدی رو به رو شده و در این مورد کندتر از آن چه برنامه ریزی کرده بودند عمل کنند.
۸- متعدد بودن و یا پراکندگی متون و منابع درسی:
برخلاف دبیرستان، گاهی اوقات منابع آموزشی دانشگاه ممکن است پراکنده و متعدد باشد و به همین دلیل نیاز است که دانشجو مدتی در جستجوی آنها باشد، گاهی اوقات دانشجو باید از منبعی استفاده کند که فقط در کتابخانه خاصی است و باید مدتی به دنبال آن باشد. آنچه بسیار چشمگیر است تهیه منابع آموزشی می باشد که معمولاً یک یا دو هفته اول شروع هر ترم به جستجو و خرید آنها می گذرد.
۹- متفاوت بودن شیوه مطالعه و پاس کردن دروس:
در دبیرستان دانش آموز حتی اگر علاقه ای به درس نداشته باشد برای اینکه توسط معلم یا والدین خود سرزنش نشود باید درس هایش را پاس کند. اما در دانشگاه کسی فرد را مجبور به درس خواندن نمی کند.این خود دانشجو است که تشخیص میدهد در حال حاضر چه چیزی به صلاح او است.
۱۰- متفاوت بودن نظام آموزشی در دبیرستان و دانشگاه:
در دبیرستان دانش آموز باید یکسری از واحد های درسی را هرساله به صورت اجباری و نه اختیاری پاس کند تا به مرحله فارغ التحصیلی برسد. اما شیوه آموزشی در دانشگاه به این صورت است که دانشجو با توجه به وضعیت تحصیلی و کاری خود واحد های درسی اش را انتخاب می کند.
در پایان باید ذکر کنیم که بسیاری از دانشجویان تازه وارد فکر می کنند که دانشگاه محل گذراندن یکسری از واحد های درسی است و خیلی سریع می توانند با گرفتن مدرک تحصیلی از این مرحله عبور کنند. اما در واقع باید گفت که دانشگاه محلی برای کسانی است که علاقه دارند تا تحصیلات آکادمیک داشته باشند و از پژوهش و علم اندوزی لذت میبرند.همچنین میتوان گفت که دانشگاه علاوه بر درس خواندن، فضای مناسبی برای کسب مهارت های زندگی و هنجارهای اجتماعی نیز می باشد. شرکت در فعالیت های فرهنگی و هنری میتواند سختی های درس را کاهش دهد.در واقع دانشگاه، فرد را از دوران ادا و اصول نوجوانی و دبیرستان جدا می‌نماید و او را برای پذیریش مسئولیت اجتماعی در جامعه آماده کند. در نهایت امیدواریم دانشجویان ایران زمین با کسب علم و مهارت از دانشگاه، بتوانند آینده درخشان و مطلوبی را برای این مرز و بوم رقم بزنند.
گزارش از محمد رمضانی
