به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ طبق تعریف واژه نامه رسمی سازمان جهانی گمرک، منطقه آزاد به منطقه ای از یک کشور گفته میشود که در آن کالا های عرضه شده از لحاظ حقوق ورود و خروج و عوارض، به عنوان کالای خارجی محسوب می شوند. به صورت عمومی دو نوع منطقه آزاد تجاری و صنعتی داریم. کشورمان ایران در حاضر دارای 8 منطقه آزاد فعال بوده که به زودی منطقه آزاد نهم نیز به آن اضافه میگردد. در ادامه به معرفی کوتاهی از این مناطق آزاد ایران خواهیم پرداخت.
نمونه ای مناطق آزاد تجاری ایران
مناطق آزاد ایران
۱. منطقه آزاد کیش
منطقه آزاد کیش شاید معروف ترین منطقه آزاد ایران باشد که با وسعتی حدود 91 کیلومتر مربع در آب های خلیج فارس واقع شده و بخشی از استان هرمزگان است. تاسیس این منطقه آزاد به سال 1369 بازگشته و از سال 1384 نیز رسما به عنوان منطقه ای خارج از گمرک کشور شناخته میشود. از عصر امپراتوری هخامنشی یکی از تجارت های مرسوم در جزیره کیش، تجارت مروارید بوده که تا به امروز همچنان صید آن ادامه دارد. چند دهه ای است که جزیره کیش خود را به عنوان قطب گردشگری در کشور معرفی کرده و با دارا بودن جاذبه های گردشگری متعدد از جمله شهر زیرزمینی کاریز، مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
لوگو منطقه آزاد تجاری کیش
۲. منطقه آزاد قشم
از جمله دیگر جزیره های موجود در خلیج فارس که جزو مناطق آزاد تجاری تفریحی ایران نیز محسوب میشوند، جزیره قشم میباشد. این جزیره که در حد فاصل بین خلیج فارس و دریای عمان واقع شده است از دیرباز از موقعیت استراتژیک و جذابی بهره مند بوده است. وسعت این جزیره چیزی در حدود 1430 کیلومتر مربع بوده و جزو بزرگترین مناطق آزاد کشور محسوب میگردد. برای مثال صنعت شیلات قشم از جمله پیشرو های کشور در راستای ارز آوری میباشد. همچنین به واسطه دارا بودن مکان های تاریخی مقصدی جذاب برای گردشگران خارجی و داخلی میباشد.
۳. مناطق آزاد ایران: منطقه آزاد چابهار
چابهار از جمله شهرهای بندری ایران بوده که مساحتی در حدود 1090 هکتار در استان سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرقی ایران میباشد. اما منطقه آزاد چابهار تنها 14 هکتار از این شهر را دربرگرفته است که از این میزان حدود یک سوم آن به فعالیت های بازرگانی و گردشگری اختصاص داشته و باقی آن مربوط به فعالیت های صنعتی میباشد. از جمله اهمیت های این منطقه آزاد میتوان به صادرات سوخت و زیربنایی برای ایجاد صنایع وابسته به نفت اشاره کرد.
۴. منطقه آزاد ارس
حال از جنوب ایران به شمال ایران و این بار به منطقه صفر مرزی ایران جایی که کشورمان با ارمنستان، آذربایجان مرز مشترک دارد، سفر میکنیم. در این ناحیه از خاک کشورمان یکی دیگر از مناطق آزاد ایران یعنی منطقه آزاد ارس قرار دارد. این منطقه با 51 هزار هکتار دارای قوانین متفاوتی برای سرمایه گذاری شامل معافیت 20 ساله برای پروژه های اقتصادی بوده که به جذب سرمایه گذار کمک شایانی کرده است. از جمله ویژگی های جالب توجه این منطقه وجود سرویس تاکسی هوایی بین این منطقه و تبریز است که رفت و آمد بین این دو نقطه را در زمانی حدود 40 دقیقه میسر کرده است.
منطقه آزاد تجاری انزلی
۵. منطقه آزاد انزلی
از جمله دیگر مناطق آزاد ایران در استان گیلان، منطقه آزاد انزلی میباشد. این منطقه که به دروازه اروپا نیز مشهور است دارای مراکز تفریحی، تجاری و صنعتی متعددی است. تالاب انزلی واقع در همین منطقه که هر ساله پذیرای انبوهی از مسافران خارجی و داخلی بوده ، از اکوسیستم غنی زیست محیطی نیز برخوردار است. علاوه بر آن نزدیکی این منطقه آزاد به دریای خزر، نقشی اساسی در صادرات و استخراج نفت و گاز را برای کشور بازی میکند. وسعت این منطقه آزاد چیزی در حدود 3200 هکتار بوده و که حدود 2 کیلومتر آن در آب های ساحلی قرار دارد. در سالهای اخیر با بررسی سرمایه گذاری ملکی و خرید ملک در منطقه آزاد انزلی در مییابیم که این منطقه توسعه بسیار مطلوبی داشته است.
۶. منطقه آزاد ماکو
همانطور که از نام آن برمیآید، منطقه آزاد ماکو در شهرستانی به همین نام در شمال غربی ایران، در استان آذربایجان غربی واقع شده است. این منطقه آزاد در 11 سال فعالیت خود توانسته است گردشگران زیادی را با استفاده از موقعیت منحصر به فرد خود جذب کند. این منطقه آزاد در ناحیه غرب رودخانه ارس واقع شده و از شمال و جنوب به ترتیب به مرز ایران با کشور آذربایجان و شهرستان خوی محدود میشود. آب و هوای مناسب در کنار جاذبه های گردشگری نظیر قلعه ها و دژ ها و گونه های متفاوت جانوری و گیاهی از جمله ویژگی های مهم این منطقه آزاد میباشد.
۷. منطقه آزاد قصرشیرین
به غرب ایران و شهر قصر شیرین سفر میکنیم جایی که یکی دیگر از مناطق آزاد ایران قرار دارد. این منطقه آزاد دارای مرزی 186 کیلومتری با همسایه غربی ایران یعنی کشور عراق میباشد. از جمله ویژگی های حائز اهمیت این منطقه آزاد وجود دو معبر مبادلاتی کشور یعنی مرز خسروی و پرویزخان میباشد. لازم به ذکر است که مرز خسروی بزرگترین پایانه زمینی بین المللی خاورمیانه میباشد. مرز پرویزخان نیز از جمله مرز های جوان کشور بوده و تنها 14 سال از تاسیس آن میگذرد و دارای مرز مشترک با استان سلیمانیه عراق میباشد.
۸. منطقه آزاد اروند
منطقه آزاد بعدی از مناطق آزاد ایران که در مورد آن سخن خواهیم گفت در حد فاصل تلاقی دو رود کارون و اروند قرار دارد. همچنین این منطقه آزاد دارای مرز مشترک با دو کشور عراق و کویت نیز میباشد. این منطقه آزاد از این جهت دارای اهمیت است که هر 4 روش حمل و نقل یعنی هوایی، ریلی، دریایی و جاده ای را شامل میشود. راه اندازی این منطقه آزاد به سال 1384 بازگشته و از آن تاریخ شاهد افزایش اهمیت روزافزون خود بوده است. عبور مسیر زیارت عتبات عالیات و مجاورت با استان بصره از دیگر نکات مهم این منطقه آزاد محسوب میشود.
۹. بانه و مریوان
طبق اعلام شورای عالی مناطق آزاد کشور در اوایل تابستان امسال، عملیات اجرایی مناطق آزاد بانه و مریوان از ابتدای زمستان 1400 کلید خواهد خورد. طبق اعلام این نهاد وجود مرز رسمی سیرانبند در بانه و مرز رسمی باشماق در مریوان از جمله مهمترین انگیزه های این پروژه محسوب میگردد. بدین ترتیب با اجرایی شدن این پروژه، ایران صاحب نهمین منطقه آزاد خود نیز خواهد شد. تاجران با تجربه مشغول به کار در این منطقه از جمله دیگر مزیت های انتصاب این ناحیه به عنوان منطقه آزاد بعدی ایران زمین میباشد.