به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ رباتیک شاخه‌ای است که رشته‌های مختلفی از جمله مهندسی مکانیک، برق و علوم رایانه‌ای را در بر می‌گیرد. این شاخه از علم شامل طراحی، ساخت، راه‌اندازی و استفاده از ربات‌ها است همچنین هدف از پرداختن به آن جایگزینی ماشین‌های هوشمند با انسان است.
با استفاده از ربات‌ها در صنعت می‌توان راندمان کار را افزایش داد؛ زیرا ربات محدودیت‌های نیروی کار انسانی را ندارد و می‌تواند بدون نیاز به آب، روشنایی و زمان استراحت به صورت شبانه‌روزی کار کند، اما استفاده از ربات‌ها نیازمند شرایط و فناوری‌های ویژه است. برای بررسی صنعت رباتیک و شناخت بیشتر چالش‌های موجود در مسیر توسعه این صنعت با حامد شهبازی، دکترای هوش مصنوعی و رباتیک گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
جایگاه علم رباتیک در دنیا به چگونه است؟
در حال حاضر با بررسی جایگاه علم رباتیک در سراسر دنیا متوجه می‌شویم که فناوری‌های رباتیک در کنار تکنولوژی و دانش هوش‌مصنوعی در حال تغییر چهره جهان است؛ در واقع ترکیب هوش‌مصنوعی با تکنولوژی رباتیک باعث شده که ابرقدرت‌های جدیدی در سطح جهان تشکیل شوند در آینده‌ای نه‌چندان دور این صنعت بیشترین میزان تولید ناخالص ملی را برای هر کشور در بر می‌گیرد.
علم رباتیک بر صنایع چه تأثیری دارد؟
هنگامی که علم رباتیک توسعه یابد، بسیاری از صنایعی که نتوانند از رباتیک و دانش هوش‌مصنوعی برخوردار باشند به مرور منسوخ خواهند شد؛ در واقع تأثیرات علم رباتیک بر جهان را می‌توان با تغییراتی که برق در ابتدای قرن بیستم به‌وجود آورد، مقایسه کرد.
اهمیت گسترش علم رباتیک در صنایع چیست؟
در آینده صنایع فاقد دانش رباتیک مجبورند از نیروی انسانی محدودی برای توسعه و پیشرفت بهره ببرند که این مسئله باعث می‌شود، ابتدا راندمان صنایع کاهش یابد و پس از آن مخارج خط تولید نسبت به صنایع توسعه‌یافته بسیار افزایش یابد. با توجه به این مسائل در آینده‌ای نزدیک، کارخانه‌هایی که از علم رباتیک بهره‌مند نیستند، صرفه اقتصادی خود را از دست خواهند داد.
به‌طور کلی می‌توان گفت که علم رباتیک و هوش‌مصنوعی در آینده تمام دنیا را در بر گرفته و شرایط سنتی را دگرگون می‌کند. در گذشته هنگامی که ماشین‌آلات بافندگی در دنیا گسترش یافت، فعالیت‌های دستی و بافندگی بدون ماشین کنار رفت و دیگر مزیت رقابتی در بین آن‌ها وجود نداشت؛ بنابراین توسعه هوش‌مصنوعی و رباتیک نیز می‌تواند چنین تحولی در صنایع ایجاد کند.
جایگاه علم رباتیک در ایران چگونه است؟
در حال حاضر تکنولوژی‌های رباتیکی که در صنایع بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد به صورت متداول در ایران نیز وجود دارند و معمولاً فناوری‌های به‌روز جهان پس از ورود به کشور، بازتولید می‌شود. بنابراین باید هم‌راستا با پیشرفت‌های جهان حرکت کنیم و صنایع خود را توسعه دهیم.
اهمیت توسعه علم رباتیک در کشور چیست؟
اگر صنایع داخلی بخواهند همچنان با سراسر جهان وارد رقابت شوند باید هم‌راستا با پیشرفت‌های بشر حرکت کنند. در این رابطه برخی از صنایع فعالیت‌های مناسبی داشته‌اند، به طور مثال در صنعت خودروسازی تا حدودی تجهیزات رباتیک مورد استفاده قرار گرفته و باعث تسهیل فرآیند ساخت خودرو شده است.
در واقع نخستین و پیشتازترین صنعتی که در جهان فناوری‌های رباتیک را مورد استفاده قرار داد صنایع خودروسازی است که خوشبختانه در ایران نیز ربات‌های صنعتی متناسب با تکنولوژی‌های بشر مورد استفاده قرار گرفته است.
در ایران بعضی از صنایع مانند سنگ‌بری یا فولاد که جزو صنایع ثروتمند کشور محسوب می‌شود و توانایی بالایی در حوزه خرید تجهیزات رباتیک دارند به سمت استفاده از این فناوری‌ها حرکت کرده‌اند؛ برخی از این شرکت‌ها در حال حاضر از تکنولوژی بازوهای رباتیک در خط تولید خود بهره‌مند هستند.
آیا ربات‌های متحرک در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
بله؛ ایران در حوزه ربات‌های متحرک بیشتر پیرامون ربات‌های پرنده فعالیت می‌کند. ربات‌های پرنده جزو نخستین حوزه از ربات‌های متحرک محسوب می‌شود که در حال حاضر وارد کشور شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایران در این حوزه پیشرفت مطلوبی داشته است و در صنایع مختلف از این ربات‌ها استفاده می‌کند.
یکی از صنایعی که در آن ربات‌های پرنده و مولتی‌موتورها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، کشاورزی است. امروزه برای توسعه کشاورزی، سم‌پاشی، بذرپاشی و پایش وضعیت زمین‌های کشاورزی از این فناوری‌ها استفاده می‌شود.
جایگاه ربات‌های تعاملی در کشور چگونه است؟
یکی دیگر از انواع ربات‌هایی که امروزه در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، ربات‌های تعاملی است که در ایران نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. ربات‌های تعاملی دسته‌ای از ربات‌ها را در بر می‌گیرند که قابلیت گفت‌وگو با انسان‌ها را دارند؛ این دسته از ربات‌ها می‌توانند در حوزه‌های سرگرمی، بازاریابی، فروش و درمان بسیاری از بیماری‌های خاصی مورد استفاده قرار گیرند.
سخن آخر...
به طور کلی صنعت رباتیک همچنان در ایران جزو صنایع جوان محسوب می‌شود و تنها چند شرکت تولیدی در این حوزه فعالیت می‌کنند که شرکت‌های توسعه‌یافته‌ای نیز محسوب نمی‌شوند؛ بنابراین صنعت رباتیک در ایران برای اینکه بتواند با شرکت‌های بزرگ کشورهای توسعه‌یافته رقابت کند، همچنان نیازمند توسعه و پیشرفت است.
