به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ محمد قربانی (منتقد سینما)، امیر مؤمنی (مجری - کارشناس) و بردیا عطاران (پژوهشگر سیاستگذاری فرهنگی) در برنامه فولفریم به نقد و بررسی فیلم «چرا گریه نمیکنی؟» ساخته علیرضا معتمدی پرداختند.
فیلم چرا گریه نمیکنی؟ به نویسندگی و کارگردانی علیرضا معتمدی و تهیهکنندگی سید رضا محقق ساخته شده است که در آن علیرضا معتمدی، باران کوثری، هانیه توسلی، فرشته حسینی، مانی حقیقی، لیندا کیانی، نهال دشتی، امیرحسین فتحی و علی مصفا به ایفای نقش پرداختهاند.
چرا گریه نمیکنی؟ روایت زندگی فردی به نام علی شهناز است که پدر و مادر خود را ازدستداده و خود را موظف به مراقبت از برادر کوچکترش که بهتازگی ازدواج کرده میداند. اما بنا بر اتفاق و حادثهای برادر کوچک او نیز از دنیا میرود. علی شهناز حال در یاس و ناامیدی بر پیله تنهایی خود تمام احساسهای جهان را از خود دور کرده و به پوچی مطلق رسیده است. در این میان مهمترین معضل او این است که گریه نمیکند! تمامی توصیه همراهان از دوست و همکار او گرفته تا عمهاش و دختری که با او رابطه عاطفی جدیدی را آغاز کرده است و همزاد او که شتربانی در یکی از نقاط کویری فلات مرکزی کشور است؛ در مواجهه با او تمام هموغمشان را بر این گذاشتهاند که در نهایت امر او را به گریهکردن دعوت کنند و مدام از او میپرسند چرا گریه نمیکنی؟
محمد قربانی منتقد سینما با بیان این که نمیتوان در مورد این فیلم بحث فرمی کرد، گفت: این فیلمی چیزی از سینما ندارد؛ بنابراین من مجبورم حرف بسازم و با حرفهای فیلمساز در فیلم همراه شوم؛ زیرا این فیلم یک بیانیه عصبانی و کودکانه است که فیلمساز چون نتوانسته بهصورت مستقیم بیان کند، احتمالاً پشت عناوینی همچون پستمدرن پنهان شده است. بهطورکلی دوستان آقای مانی حقیقی به این فضا علاقهمند هستند و فکر میکنند هر ملغمهای را که رنگ کنند میتوانند پستمدرن بنامند و بعد بگویند شوخی کردم، چون فکر میکنند اینگونه حرفزدن بهایی ندارد.
بردیا عطاران با اشاره به حال و حوای پس از فیلم بیان کرد: بعد از فیلم نه میتوانیم بگویی پیام فیلم چه بوده است و یا چه چیزی به ما اضافه شده است، به نظرم آنچه را که فیلمساز میخواسته بیان کند نتوانسته است خوب متجلی کند؛ مثلاً در بخشی از فیلم که در کویر هستند دختر به پسر میگوید این کتاب در مورد تو است؛ اما روز رونمایی اجازه به او نمیدهند و میگویند کتابت را نمیفروشیم؛ چون در مورد اغتشاشات است گویی پسر نماد اغتشاشات است؛ پسر که یک سوژه منفعل است. از طرفی به این فرد نه عمهاش میتواند کمک کند و نه صاحبکار او و نه شریک جنسی او؛ گویا به همه لگدی زده است؛ اما هیچکس نمیتواند به او کمک کند.
قربانی نیز هر زیستی را شایسته ساخت فیلم ندانست و گفت: فیلمساز باید از زیست بگوید؛ اما هر زیستی شایسته هنر نیست؛ در سکانسی دختر میگوید ما گاویم پسر نیز میگوید ما الاغیم و بعد نتیجه میگیرد حیوان نباید حیوان را بخورد و این دیالوگ در توجیه گیاهخواری است؛ اما فیلمساز نباید این روایتها را تعمیم دهد؛ در حقیقت فیلمساز میخواهد آنچه را از زندگانی فهمیده است بیان کند؛ ولی زندگی را نفهمیده است.
عطاران با اشاره به طبقه موردنظر فیلمساز گفت: فیلمساز فیلم را به طبقه خاصی که شکار میرود و ماشین یا موتور گرانقیمت سوار میشود، میبرد درعینحال سوژه را در این طبقه خلق میکند درصورتیکه نباید در این طبقه میبرد.
قربانی با برشمردن ویژگی پستمدرن عنوان کرد: در پستمدرن به سراغ کلانروایتها میروند و آنها را دست میاندازند؛ این جا نیز فیلمساز به سراغ هیئت و امام حسین رفته است و به طور مشمئزکنندهای با هیئت برخورد میکند همچنین ما شاهد چندهمسری در فیلم هستیم؛ اما واکنش اجتماعی به این فیلم نمیبینم؛ زیرا منتقدان چندهمسری، این فیلمساز را خودی میدانند؛ در حقیقت این فیلم در مورد طبقه متوسطی است که با پول نفت شکلگرفته و فیلمساز هم از این طبقه است؛ از این طبقه و از این سینمای نفتی هنر درنمیآید.
مؤمنی مجری برنامه نیز با اشاره به بخشیهایی از فیلم گفت: روانشناس در این فیلم با تلفن فرقی ندارد، عمه حرف از صیغه و روضه میزند و چادر سرش میکند و... در واقع فیلمساز خواسته است سلوک را نشان دهد اما نتوانسته است؛ از سویی این لهجه اصفهانی خندهدار و نمایشی است با این که بازیگر اصفهانی است؛ اما کاملاً تصنعی است و این ادای دین فیلمساز بسیار مسخره است؛ بهنوعی فتیش شخصی است؛ از این اصفهان زدگی حال مخاطب به هم میخورد. همچنین فیلمساز قبل از ساخت باید چند تا هیئت میرفت؛ زیرا هیچ هیئتی به این سبکی که ساخته نیست و قصد فیلمساز توهین و لگدزدن بوده است.
قربانی نیز در سخنان پایانی خود عنوان کرد: در جایی که به پستمدرن پرداخته میشود به این جهت است که چون کلانروایتها زیاد گفته شده است، فیلمسازها به سراغ پستمدرن میروند؛ ولی این نوع فیلمها مناسب سینمای ایران نیست، زیرا هنوز روایتها در این جا کامل پرداخته نشده است و از طرفی فیلمساز نه زیستی در پستمدرن داشته است و نه درکی از آن دارد.
بردیا عطاران نیز فیلم پستمدرن را دارای معانی متعدد دانست و گفت: این فیلم دالی است که معنایی ندارد درحالیکه منظور از پستمدرن بیمعنایی نیست؛ بلکه فراوانی معنا است.
فولفریم ویژهبرنامه اینترنتی چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر به تهیهکنندگی خانه اندیشهورزان و کارگردانی امین قطبیفر در ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر در کانال آپارات خانه اندیشهورزان منتشر میشود.