به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یادداشت از حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی*// دیدار رمضانی فعالان و تشکلهای دانشجویی با رهبر‌معظم‌انقلاب، محفلی است که در آن مباحث و مسائل گوناگونی از سوی دانشجویان مورد اشاره و بحث قرار می‌گیرد و از طرف دیگر، رهبر‌معظم‌انقلاب نیز همواره نکات و رهنمودهایی را مطرح می‌‌سازند که از اهمیت راهبردی برای تعالی و ترقی دانشگاه و دانشجو برخوردار است. در دیدار رمضانی امسال نیز معظم‌له رهنمودهای مهم و کلیدی را خطاب به فعالان و تشکلهای دانشجویی بیان کردند که توجه بدان‌ها راهگشا و تحول‌آفرین است. در این یادداشت سعی بر آن است تا نکاتی پیرامون رهنمودهای اخیر رهبر‌معظم‌انقلاب خطاب به دانشجویان، مورد اشاره قرار گیرد.
1. رهبر انقلاب «تفکر زیربنایی محکم» را مایه استواری حرکت و اطمینان دل خواندند. بر این اساس باید گفت بنیان فکری منسجم و مستحکم از ضرورت‌‌های حیاتی برای فعالیت جمعی و فردی به‌ویژه کنش‌ورزی دانشجویی است. درواقع فعالیت دانشجویی زمانی اثرگذار و تحول‌آفرین است و استمرار مییابد که مبتنی‌بر چهارچوب فکری و معرفتی متقن و مستحکم باشد و از تحولات روزمره و احساسات زودگذر متاثر نشود. به‌ویژه آنکه عده‌‌ای برخلاف واقع تلاش دارند تا فعالیت‌‌ها و حرکت‌‌های دانشجویی را به سطحی‌نگری و احساسی بودن متهم کرده و از این طریق، رکود و انفعال را بر دانشگاه و دانشجو تحمیل کنند که البته با هوشیاری تشکل‌‌ها و فعالان دانشجویی، تاکنون به هدف خود نرسیده‌‌اند. نقش موثر جریان‌‌ها و گروه‌‌های دانشجویی در فتنه 88 و پیشرو بودن آنان در تبیین‌گری و بصیرت‌‌افزایی از طریق بسط گفت‌وگو و اندیشه‌ورزی در فضای دانشگاه، از نمونه‌‌های برجسته کنش‌ورزی متفکرانه و متعهدانه است.
در این دیدار رهبر انقلاب به عناصر کلیدی شکل‌دهنده مبانی معرفتی همچون آزادی، عدالت و مهدویت اشاره کردند که در چهارچوب مکتب اسلام تعریف و معنا می‌‌شود؛ در بیانیه گام دوم نیز ارزش‌‌های هشت‌گانه انقلاب اسلامی (یعنی آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال، عقلانیت، عزت و برادری)، مورد تاکید قرار گرفته که یک مدل مفهومی جامع از ارزش‌هاست که بایستی به مثابه اصول راهنمای کنشگری انقلابی در گام دوم مورد توجه فعالان و تشکلهای دانشجویی قرار گیرد. دستیابی به منظومه معرفتی اسلام در هر یک از این حوزه‌‌ها و تنظیم کنش‌ورزی سیاسی اجتماعی مبتنی‌بر آن، حرکت دانشجویی را مصون از انحراف و آسیب می‌سازد و آن را به‌جای درگیر شدن در حاشیه‌‌ها و امور کاذب و فرعی، معطوف به مسائل و منافع اساسی کشور می‌سازد. توجه به این مبنای معرفتی وقتی رسالت بزرگی چون «تحول علوم انسانی» برای دانشگاه اسلامی تعریف شده است، اهمیت دوچندان مییابد.
2. مطالبه‌گری همواره از ویژگی‌‌های برجسته و ممتاز جنبش دانشجویی بوده است که این مهم برخاسته از روحیه آرمان‌خواهی و اصلاح‌گری دانشجو است؛ دانشجویی که به تعبیر شهید والامقام بهشتی، موذن جامعه است؛ اما باید گفت این مطالبه‌گری ضمن عجین بودن با آرمان‌خواهی، باید واقعیت‌‌های موجود را نیز مورد توجه قرار دهد تا با اثرگذاری و اقبال بیشتری در فضای اجتماعی مواجه شود. به عبارتی، انتظار آن است که جریان‌‌های دانشجویی ضمن درک به‌روز و دقیق از مشکلات و چالش‌ها، با اندیشه‌ورزی خلاقانه و امیدواری متعهدانه، راهبردها و راهکارهای عملیاتی را برای رفع این چالش‌ها و مشکلات، ارائه کنند. انتظار از دانشجو و دانشگاه جامعه‌محور نیز آن است که به جای نگرش گلخانه‌‌ای و جزیره‌‌ای یا درگیر شدن در مسائل حاشیه‌ای و بازی‌های سیاسی (آن‌گونه که در مقاطعی چون تیرماه 1378، تعداد معدودی از فعالان دانشجویی نقشی ضد منافع ملی بازی کردند و در همگرایی با برنامه‌‌های بیگانگان علیه کشور قرار گرفتند)، پیوندی جدی با مسائل و منافع عمومی و اولویت‌دار داشته باشد و رفع نیازهای جامعه و توده مردم را سرلوحه فعالیت خود قرار دهد.
همچنین مطالبه از دولت‌ها، مطالبه سرمایه‌‌گذاری برای پیشرفت علم، مطالبه حفظ و تقویت استقلال و آزادی، مطالبه امیدآفرینی و مقاومت دربرابر فشارهای غرب و... بایستی از موضعی انقلابی طرح شود تا زمینه‌ساز تقویت وحدت و همدلی بین نیروهای انقلاب، ارتقای سطح وحدت ملی و ارتقای توانمندی کلیت جامعه شود.
3. تقویت وحدت و همبستگی ملی و پرهیز از قطبی‌سازی اجتماعی، اصل مهمی است که باید دانشگاه و دانشجوی دغدغه‌مند، همواره آن را سرلوحه فعالیت و کنشگری خود قرار دهد؛ چراکه وحدت و همبستگی، راز پیروزی و سربلندی ملی و خنثی‌کننده تمامی برنامه‌‌ها و توطئه‌‌های دشمنان انقلاب اسلامی است. امروز راهبرد اصلی دشمن برای مخدوش کردن همبستگی ملی، ایجاد بدبینی و نفرت در میان لایه‌‌ها و طیف‌‌های مختلف اجتماعی با بهره‌‌گیری از قدرت رسانه‌‌ای و تبلیغاتی خود است. در نقطه مقابل، تقویت همدلی و همبستگی ملی نیازمند هوشمندی و درک دقیق از برنامه‌‌ها و طراحی‌‌های دشمنان، تحمل سلایق و نگرش‌‌های متفاوت و نیز تعهد و پایبندی به منافع عمومی و ملی و ارجحیت دادن آن بر منافع شخصی و گروهی است.
4. رهبر انقلاب توجه جریان‌‌های دانشجویی به ابعاد مختلف دینی، علمی، عقلانی و ارادی و تقویت بنیه در این چهار زمینه را مهم دانستند؛ چراکه نگاه و رشد تک‌بعدی و نامتوازن نمی‌تواند نجات‌بخش و سعادت‌آفرین باشد و همواره با خطر انحراف و افراط و تفریط مواجه است. درواقع توجه همزمان و متوازن به این چهار عنصر، الزام اصلی برای جوشش انقلابی و اثرگذاری فعال و سازنده بر محیط است که نمونه‌‌های بارزی از آن در دهه‌‌های گذشته همچون پیروزی انقلاب، دفاع مقدس و خودکفایی در حوزه‌‌های گوناگون، بروز و ظهور یافته است.
باید گفت دانشجو و دانشگاه تمدن‌ساز نیازمند آن است که در گام دوم انقلاب اسلامی در درجه اول خود به کمال و بلوغ دینی و عقلایی و... دست یابد تا موفق شود در مرحله بعد، به جامعه‌‌پردازی پرداخته و سرمایه تمدنی لازم را برای ایجاد تمدن نوین اسلامی فراهم آورد.
5. جوانان (و به‌صورت خاص دانشجویان) به‌عنوان مخاطب اصلی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، پیشران کلیدی برای شکل‌دهی به دولت و جامعه اسلامی در گام دوم هستند و لذا باید خود را آماده مسئولیت‌های بزرگ و تحقق آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی همچون عدالت و آزادی کنند. لوازم اصلی تحقق این رسالت بزرگ، آرمان‌خواهی، امید و عقلانیت است که رهبر انقلاب بر آنها تاکید جدی داشتند. آرمان‌خواهی موتور پیشران حرکت و ایجاد‌کننده جوشش و تحرک انقلابی است که امروزه در کانون تهاجم دشمنان قرار گرفته است. برای بالفعل شدن این آرمان‌خواهی، امید لازمه اصلی است و بدون آن، پویایی و تحرک شکل نمی‌‌گیرد و البته عقلانیت جهت‌‌دهنده به این پویش است تا به مقصود دست یابد.
*رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها
