به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ مساله توسعه و توسعه نیافتگی حداقل ۷ دهه است که تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی کشورهای مختلف جهان در دو ساحت نظر و عمل شده است. اندیشه برنامه‌ریزی توسعه پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد و نظریه‌های مربوطه طی این چند دهه مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده‌اند و از زوایا و دیدگاه‌های گوناگونی به تبیین امر توسعه پرداخته شده است، اما شاید بتوان ادعا کرد امروزه بر سر یک اصل اجماع وجود دارد و آن این که حرکت در مسیر توسعه برای کشورهای متاخر بدون برنامه‌ریزی ممکن نبوده و نیست و دیگر نمی‌توان با اتکا به رویکرد بازاری ناب و دست نامرئی بازار و خوشبینی بیش از حد به آموزه‌های کلاسیک و نئوکلاسیک اقتصادی توسعه پیدا کرد. تجربه‌های موفق برخی از این کشورها نظیر کشورهای شرق آسیا نیز بر این ادعا صحه می‌گذارد. از این رو در ادامه به معرفی ۴ اثر مکتوب فوق‌العاده پیرامون تجربه‌های موفق توسعه‌یافتگی در جهان می‌پردازیم.
۱-توسعه یا چپاول؛ نقش دولت در توسعه صنعتی: کتاب ارزشمندی که حاصل تلاش‌های پیتر ایوانز کارشناس برجسته جامعه شناسی و مطالعات بین‌الملل است که در آن بحث‌های مغتنم و مفصلی پیرامون نقش دولت در توسعه صنعتی طرح شده است. ایوانز در این کتاب دیدگاه‌های افراطی مبتنی بر عدم دخالت و بی‌خاصیتی دولت را به نقد می‌کشد و با بحث از کیفیت و ماهیت انواع دولت‌ها، تجربه‌های موفقی از نقش دولت در توسعه را در چند کشور بررسی می‌کند.
۲- همپایی اقتصادی و جهش فناورانه: این کتاب به بررسی فرایند حیرت‌انگیز توسعه در کره جنوبی اختصاص دارد. آنچه تحت عنوان همپایی نامیده شده به معنای کاهش شکاف بنگاه یا کشور متاخر با بنگاه یا کشور پیشرو و توسعه‌یافته، در نظر گرفته شده است. کئون‌لی اقتصاددان زبده کره‌ای در این کتاب به بررسی و تحلیل چگونگی حرکت کره در مسیر توسعه می‌پردازد.
۳- ۵۰ سال برنامه‌ریزی: همانگونه که بازخوانی و تامل در تجربه‌های موفق توسعه یافتگی اهمیت دارد، بررسی شکست‌ها و ناکامی‌ها در این زمینه نیز موضوعیت می‌یابد؛ به ویژه اگر تجربه مورد نظر، تجربه کشور خودمان ایران باشد. آنچه مورد توجه هدی صابر گردآورنده کتاب ۵۰ سال برنامه‌ریزی قرار گرفته همین تداوم توسعه‌نیافتگی در ایران(ضمن برخی موفقیت‌های نسبی) علیرغم سالها تجربه برنامه‌ریزی و شناخت دورهای باطل در این زمینه است.
۴- چین چگونه از شوک درمانی گریخت؟: روند توسعه اقتصادی چین در دهه‌های اخیر به گونه‌ای بوده که تعجب همگان را در عرصه بین‌المللی برانگیخته است. ایزابلا.ام.وبر راز این موفقیت را در یک کلام گذار آرام و خردمندانه از نظام کمونیستی و پرهیز از اجرای سیاست‌های شوک درمانی مبتنی بر اجماع واشنگتن معرفی می‌کند و در کتاب ارزشمند خود با جزئیات روند این تغییر و گذار را شرح می‌دهد.
گزارش از حسین احسانی زاده
