آیا چشم مصنوعی حرکت میکند؟

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یکی از سوالاتی که بسیار از ما در خصوص پروتز های چشم پرسیده می شود، این است که آیا چشم مصنوعی قابلیت حرکت دارد؟ پاسخ به این سوال به صورت کلی بله است، یعنی چشم مصنوعی شما این قابلیت را دارد که همانند چشم سالم دیگر شما حرکت کند و این روند به حدی طبیعی می باشد که برای سایر افراد تشخیص این که چشم شما مصنوعی است دشوار می باشد.

البته لازم به ذکر است که چند نکته وجود دارد که در صورت بروز آن ها، حرکت چشم با مشکل روبرو می شود و دیگر شما قادر نخواهید بود چشم خود را به صورت راحت حرکت دهید، در ادامه در خصوص تمامی این نکات و جزئیات آن ها صحبت خواهیم کرد.

بنابراین اگر شما نیز سوالاتی در خصوص پروتز های چشم دارید توصیه می کنیم حتما تا انتها این مطلب همراه ما باشید.

ساخت پروتز چشم و قرارگیری آن

این ایمپلنت های تخصصی توسط چشم پزشکان ثبت شده با استفاده از مواد مدرن مانند سیلیکون و مشتقات آن طراحی شده اند، همچنین مواد اکلیلی استفاده می شود که به عنوان پوسته بیرونی عمل می کند که مانند چشم های طبیعی سفید رنگ است.

یک چشم پزشک همچنین از نوع خاصی از مواد مصنوعی به نام پلی متیل متاکریلات استفاده می کند که به سادگی به عنوان PMMA شناخته می شود. این ایمپلنت قرنیه را تشکیل می دهد که سپس با استفاده از رنگ های غیر واکنشی و سازگار با پوست رنگ می شود تا با عنبیه ها مطابقت داشته باشد.

در طول فرآیند جراحی (به خصوص اگر اولین ایمپلنت شما باشد)، چشم پزشک اطمینان حاصل می کند که بافت پوستی زیادی برای پوشاندن ناحیه ای که ایمپلنت وارد می شود استفاده می شود.

مرحله بعدی شامل اتصال ماهیچه های چشم (فقط 6 عضله خارج چشمی است که با حرکت کره چشم درگیر هستند از جمله ماهیچه های رکتی و مایل) به بافت به طوری که حرکت طبیعی چشم مصنوعی امکان پذیر شود.

از آنجایی که هر فردی دارای حفره های چشمی با اندازه های مختلف است، چشم پزشک باید هر مجموعه را متفاوت بسازد. 

آیا چشم های مصنوعی پس از بهبودی حرکت می کنند؟

بله، حرکت آنها بسیار دقیق شبیه حرکت چشم اصلی است و می تواند همان مسیر ها را دنبال کند. با این حال، لطفاً توجه داشته باشید که علیرغم پیشرفت سریع ایمپلنت ها و روش های جراحی به طور کلی، چشم مصنوعی هرگز به اندازه چشم طبیعی شما نخواهد بود.

البته برخی از آزمایشات در چندین دانشگاه بزرگ در حال انجام است که در آنها از چاپ سه بعدی برای ایجاد چشم مصنوعی استفاده می شود؛ آخرین نتایج نشان می دهد که آنها به اندازه چشم های طبیعی ما توانایی دارند!

این احتمال وجود دارد که زمانی که چنین چشم‌های بیونیکی در آینده‌ای نزدیک به جراحی ‌های رایج برسند که علاوه بر قدرت حرکتی که دارند، شما می توانید با آن ها توانایی دیدن نیز به دست آورید.

محدودیت های حرکت چشم مصنوعی 

برای حرکت چشم مصنوعی محدودیت هایی وجود دارد. برخی از قابل توجه ترین علل موارد زیر است:

عوارض جراحی قبلی: در صورت وجود هرگونه عارضه جراحی پلک یا پتوز و مجموعه ای از اختلالات عضلانی، احتمال حرکت نامنظم پروتز چشم افزایش می یابد. از آنجایی که همیشه این احتمال وجود دارد که حفره چشم آسیب ببیند (هرچقدر هم که کم باشد)، ممکن است پس از جراحی در حرکت کمی به مشکل بربخورید.

این روند می تواند باعث افزایش فشار روی ماهیچه های چشم برای حرکت پروتز شود و در نتیجه درد مداوم و ضربان دار ایجاد شود.

شرایطی مانند اکتروپیون و یا انتروپیون: این دو عارضه های جداگانه هستند که در هر دوی آن ها پلک تحت تاثیر قرار می گیرد. آنها اغلب با هم دیده می شوند، اما بیشتر افراد فقط یکی از این شرایط را دارند؛ در طی این عارضه ها پلک به سمت داخل می‌چرخد و مژه‌ها بر روی کره چشم قرار می‌گیرند و باعث ایجاد ناراحتی در آن می‌شوند.

آیا چشم مصنوعی با وجود این شرایط می تواند حرکت کند؟ بله، به شرط رفع علت زمینه ای؛ هر دوی این شرایط را می ‌توان با جراحی (که کم تهاجمی است) یا از طریق استفاده منظم قطره‌های ضد میکروبی چشمی و ورزش درمان کرد.

ضعیف شدن عضلات چشم: بدون شک این دلیل اصلی محدودیت در حرکت آزاد پروتز است. ماهیچه های چشم به دلیل سن، استفاده از قطره های استروئیدی، شرایط ژنتیکی، استفاده نکردن از عینک مناسب مطالعه و استفاده مداوم از صفحه نمایش LED یا LCD به مرور زمان ضعیف می شوند.

چه زمانی پروتز چشم ضروری است؟

پروتز چشم ممکن است برای بیمارانی که آسیب چشمی شدید یا ضربه چشمی داشته ‌اند یا یک بیماری جدی چشمی مانند سرطان چشم، عفونت غیرقابل کنترل، گلوکوم مرحله نهایی و درد چشم غیرقابل کنترل را تجربه کرده‌اند، ضروری باشد.

در موارد فوق، نجات چشم اغلب غیرممکن است، بنابراین در این موارد، برداشتن چشم با جراحی ضروری است.

متداول ‌ترین روش‌ هایی که برای برداشتن چشم آسیب‌دیده یا بیمار انجام می ‌شود، جراحی انوکلئولاسیون و تخلیه است. هنگامی که چشم برداشته می شود، جراح به طور معمول یک ایمپلنت سفارشی را در داخل بافت های چشم بیمار می گذارد؛ که به عنوان جایگزین کننده حجم عمل می کند تا از توخالی و فرورفتگی ظاهر سوکت جلوگیری کند. پس از قرارگیری حفره، یک پوسته مصنوعی، که ممکن است به عنوان چشم مصنوعی، چشم شیشه ای یا پروتز چشمی نیز شناخته شود استفاده می شود.

بعد از جراحی پروتز چشم

چشم آسیب دیده با یک پانسمان که به کاهش تورم کمک می کند پوشانده می شود و پس از یک روز برداشته می شود. دز این زمان حفره چشم قرمز به نظر می رسد اما با شروع بهبودی ناحیه بهتر تر می شود، کبودی و تورم در پلک ها ممکن است رخ دهد که در چند روز اولیه پس از جراحی بدتر می شود و به تدریج با مراقبت از پروتز چشم بهتر می شود.

احساس درد در چشم طبیعی است، سردرد نیز در چند روز اول پس از جراحی شایع است، اما پزشک می تواند برای شما مسکن هایی تجویز کند تا به مدیریت درد کمک کند.

پوسته شفافی که در حین جراحی نصب شده است قابل مشاهده خواهد بود که دارای یک سوراخ در وسط است که به تخلیه و جریان هوا کمک می کند و همچنین اجازه می دهد تا داروها را تجویز کنند. شما باید این وضعیت را تحمل کنید تا زمانی که بهبود یابد و بتواند یک چشم سفارشی را تحمل کند.

به شما آموزش داده خواهد شد که چگونه ناحیه حفره چشم را تمیز کنند، و همچنین توصیه ‌های زیادی برای مراقبت از چشم که شامل نحوه مراقبت از پوسته می باشد دریافت خواهید کرد.

به بیماران قطره چشمی یا پماد داده می شود که باید چند بار در روز برای جلوگیری از عفونت استفاده شود؛ ممکن است درمان آنتی بیوتیکی و داروهای مسکن نیز تجویز شود.

یک جلسه مشاوره بعدی برنامه ریزی می شود و پزشک ناحیه مورد نظر را معاینه می کند و تشخیص می دهد که آیا شما در حال بهبودی هستید یا خیر.

چشم‌های مصنوعی بینایی بیمار را بازیابی نمی‌کنند، اما می‌توانند ظاهری طبیعی ‌تر به او بدهند، زیرا می‌توان آن‌ها را سفارشی کرد تا با اندازه و رنگ چشم دیگر مطابقت داشته باشد.

 این بدان معنی است که اغلب برای افراد دیگر دشوار است که متوجه شوند که یک فرد دارای چشم مصنوعی است.

مردمک چشم مصنوعی نمی تواند تغییر کند، به این معنی که اندازه مردمک چشم واقعی شما ممکن است همیشه با اندازه مردمک چشم مصنوعی شما مطابقت نداشته باشد؛ این به این دلیل است که مردمک ها اغلب گشاد می شوند و بر اساس شرایط نوری و سایر عوامل ظاهر می شوند. با این حال، پیشرفت های تکنولوژیک مدرن اجازه می دهد تا ظاهر ایمپلنت چشم مصنوعی تا حد امکان طبیعی باشد.

در خصوص نکات مراقبتی نیز، افرادی که چشم مصنوعی دارند می توانند آرایش کنند و می توانند به طور معمول شنا کنند، هرچند استفاده از عینک برای مراقبت بهتر از چشم توصیه می شود، جدا از شنا در نظر داشته باشید که هنگام انجام هر فعالیتی که می تواند شما را در معرض آسیب چشم قرار دهد باید از محافظ چشم استفاده شود.

کلام آخر

در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با پروتز های چشمی و این که آیا چشم مصنوعی حرکت می کند یا خیر آشنا کنیم؛ امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم سوالات شما را به خوبی پاسخ دهیم.