به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پنجشنبه شب خبر آمد که فرآیند تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا و همچنین روند آزادسازی بیش از ۱۰ میلیارد دلار از منابع بلوکه شده ایران که حدود ۶ میلیارد دلار آن در کره جنوبی و مابقی آن در عراق قرار داشت، آغاز شده است.
این خبر معانی مختلفی دارد؛ از جمله اینکه پیگیری‌های حقوقی و دیپلماتیک دولت ایران علیه کره‌ای‌ها و همچنین استمرار در پیگیری یک حق، نهایتاً آمریکایی‌ها را مجبور کرده که به قول مایک پنس معاون سابق ترامپ، باج بزرگی به ایران بدهند.
امّا این همه ماجرا نیست و از زاویه دیگری هم به مسئله می‌توان نگاه کرد؛ آمریکایی‌ها در شرایطی تمهیدات لازم برای آزادسازی ۱۰ میلیارد دلار از منابع ایرانی را انجام می‌دهند که جریان ضدّایران در خارج و داخل کشور منتظر بود در سالگرد فتنه ۱۴۰۱ که به بهانه‌ی درگذشت تاسف‌آور خانم مهسا امینی آغاز شد، آمریکایی‌ها به جای توافق با ایران، اقدامات بسیار شدید علیه جمهوری اسلامی را آغاز کنند!
تصوری که بیش از آنکه ناشی از تحلیل باشد، متأثر از توّهمی است که جریان ضدایران دهه‌هاست که با آن مواجه است.
هسته مرکزی این جریان که در سال‌های اخیر مبتذل‌تر و بسیار ناز‌ل‌تر و بچه‌گانه‌تر از قبل شده و به چهره‌هایی مثل مصی علی‌نژاد (برنده جایزه حافظ منافع اسرائیلی‌ها در منطقه) و حامد اسماعیلیون و نازنین بنیادی (که گفته می‌شود مهمترین فعالیت سیاسی‌اش پرستو بودن برای تام کروز است) و رضا پهلوی (که پدرش هم می‌گفت شخصیت لازم در سیاست را ندارد) رسیده است، در این میان البته کاسبی‌های خود را هم می‌کند، اما گروه‌هایی نیز تصور می‌کنند که با آن طناب می‌توان به بالا حرکت کرد، حال آنکه روی آن به قعر چاه است.
طی یکسال گذشته هم علیرغم اینکه این جریان ضد ایران همواره سعی می‌کرد که جمهوری اسلامی را با شدیدترین تحریم‌ها و انزوا‌ها در عرصه بین‌الملل مواجه کند، اما دقیقاً عکس این مسئله رخ داد و دولتمردان و مسئولان ایران در مجامع مختلف و نهادهای گوناگون حضور یافتند و برخی توافقات کم‌سابقه، از جمله توافق ایران و عربستان نیز در همین برهه رخ داد.
این مسئله نشان می‌دهد که چطور حتی آمریکایی‌ها نیز که بزرگترین دشمن ایران محسوب می‌شوند، در بزنگاه‌ها و برای منافع خود حتی جریان ضدایران را هم به سادگی و به ثمن بخس می‌فروشند؛ جریانی که امروز نشان داده می‌شود که تا چه حد هم در درون خود آشفته و بیچاره است و هم در بیرون، یتیم‌تر و سرگشته‌تر از قبل است.
توافق بدون باج
جوان در گزارشی پیرامون این موضوع نوشته است: پس از ماه‌ها رفت و آمد مقامات عمانی و قطری برای میانجیگری بین ایران و امریکا، توافقاتی با میانجیگری قطر، بین ایران و امریکا به دست آمده است. علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران روز پنجشنبه در پی انتشار اخباری مبنی بر آزادسازی بخشی از دارایی‌های ایران اعلام کرد: فرآیند آزادسازی چند میلیارد دلار از دارایی‌های ایران که چند سال است به طور غیرقانونی توسط امریکا توقیف شده، آغاز شد. ایران تضمین لازم برای پایبندی امریکا به تعهدات خود را دریافت کرده‌است. باقری گفت: «آزادی چند ایرانی که به‌طور غیرقانونی در امریکا بازداشت شده بودند در این چارچوب است.»
روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش داد که پنج زندانی امریکایی در ازای آزادی ایرانیانی که به دلیل نقض تحریم‌ها مجرم شناخته شده‌اند، از زندان آزاد خواهند شد. این روزنامه همچنین گفت که حدود ۶میلیارد دلار از دارایی‌های نفتی ایران نیز آزاد خواهد شد. منابع آگاه هم در این ارتباط به فارس گفتند منابع ایران در حال انتقال به حساب‌هایی در قطر است و در خصوص تبدیل آن از واحد «وون» (پول کره جنوبی) به یورو توافق صورت گرفته است. این حساب توسط دولت قطر کنترل و تنظیم می‌شود تا ایران بتواند تنها برای پرداخت به فروشندگان برای خرید‌های بشردوستانه مانند دارو و غذا به این پول دسترسی داشته باشد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران درباره تعداد زندانیان مبادله شده گفت: «عدد مهم نیست و ماه‌هاست که از طریق عمان و قطر پیام‌هایی با امریکا تبادل می‌شود.» وزیر خارجه گفت: «موضوع تبادل زندانیان یک موضوع انسانی است و ما هیچ پیش‌شرطی برای آن در نظر نمی‌گیریم. ما به طرف‌های واسط در این رابطه اعلام کرده‌ایم که در چارچوب مورد توافق، تبادل زندانیان را انجام می‌دهیم.» وزارت خارجه ایران هم در بیانیه‌ای درباره نحوه استفاده از منابع مالی آزاد شده ایران، گفت: «روش استفاده از این وجوه مسدود پس از آزادسازی در اختیار جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و مراجع ذی‌صلاح نسبت به هزینه آن به نحوی که مقتضی بدانند برای تأمین شرایط مختلف کشور اقدام خواهند کرد.»
سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا هم روز پنجشنبه در بیانیه‌ای ضمن تأیید اینکه چند زندانی امریکایی به بازداشت خانگی منتقل شده‌اند، گفت که مذاکرات برای آزادی نهایی آنها ادامه دارد. در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «ما تا زمانی که آنها به خانه‌شان در ایالات متحده بازگردند آرام و قرار نخواهیم داشت. تا آن زمان، مذاکرات برای آزادی نهایی آنها کماکان ادامه دارد.» منابع آگاه ایرانی گفته‌اند: «آزادی این زندانیان پس از حصول اطمینان ایران از در دسترس بودن منابع مالی آزاد شده، در قطر صورت خواهد گرفت.» با توجه به روند آزادسازی دارایی‌ها از کره جنوبی و انتقال آن به قطر احتمالاً دو تا سه هفته زمان خواهد برد. «سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز» از جمله اتباع ایرانی- امریکایی هستند که به اتهام جاسوسی به همراه دو نفر دیگر که نام‌شان افشا نشده، در تهران زندانی شده‌اند. به گفته افرادی که در جریان مقدمات آزادی قرار گرفته‌اند، یکی از امریکایی‌های ناشناس دانشمند و دیگری تاجر است.
نا امیدی از اغتشاش
روند مذاکرات ایران و امریکا بر سر مبادله زندانیان دو کشور از سال گذشته همزمان با مذاکرات وین، انجام شد ولی با توقف مذاکرات هسته‌ای و شروع اغتشاشات در ایران که غربی‌ها روی آن برنامه‌ریزی کرده بودند، گفتگو‌ها تا مدتی متوقف شد ولی در ماه‌های اخیر با وساطت عمان و قطر مذاکرات درباره آزادی زندانیان دوباره از سرگرفته شد و در نهایت به توافقاتی در این زمینه دست پیدا کردند. مقامات کاخ سفید و اروپایی‌ها سال گذشته با خارج کردن برجام از دستورکار خود گفتند که فعلاً روی اغتشاشات متمرکز هستند، اما با فروکش کردن موج ناآرامی‌ها در داخل، رویه خود را تغییر دادند و به سمت مذاکره بازگشتند. مقامات واشنگتن به این باور رسیدند که نمی‌توانند با کمک اغتشاشگران برنامه‌های شوم خود را در داخل ایران محقق کنند و ناگزیر مسیر دیپلماسی را در پیش گرفتند.
مبادله زندانیان در زمانی انجام شد که در هفته‌های اخیر سطح تنش‌ها در خلیج فارس بین دو کشور تشدید شده است و امریکا به بهانه مقابله با تهدیدات ادعایی ایران، ناو‌ها و جنگنده‌های اف- ۳۵ خود را به همراه ۳ هزار و ۵۰۰ نیروی جدید به خلیج فارس و دریای سرخ اعزام کرده است.
از سوی دیگر، نکته مهمی در آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران این مبالغ بدون هیچ‌گونه توافق هسته‌ای انجام شده و به عبارتی بدون دادن باج هسته‌ای به دست آمده است. مقامات امریکایی هرگونه آزادسازی دارایی‌های ایران را به توافق جدید و کاهش فعالیت‌های هسته‌ای مشروط کرده بودند ولی به نظر می‌رسد، این بار هم تهران توانسته بدون برجام واشنگتن را به عقب‌نشینی وادار کند و نشان می‌دهد واشنگتن به ناکارآمدی تحریم‌ها و افزایش وزن و جایگاه ایران در منطقه پی برده است.
مقدمه‌ای برای ازسرگیری مذاکرات برجام
هر چند مقامات دو کشور مبادله زندانیان را جدای از مسئله هسته‌ای در نظر می‌گیرند، اما به نظر می‌رسد این توافق در مسیر مذاکرات برجام هم تأثیر خود را خواهد گذاشت. یک مقام ارشد امنیتی کاخ سفید در مصاحبه با الجزیره مدعی شد که در حال حاضر گفت‌وگویی میان واشنگتن و تهران درباره بازگشت به برجام در جریان نیست. اما دولت قطر که در پرونده تبادل زندانیان نقش محوری داشت، ابراز امیدواری کرده که این مسئله در مذاکرات برجام هم تاثیرگذار باشد. سی‌ان‌ان به نقل از یک منبع مطلع درخصوص توافق اخیر ایران و امریکا مبنی بر آزادی زندانیان گفت که این توافق با مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای ایران مجزا است، اما تأکید کرد که آزادی نهایی امریکایی‌ها شاید بتواند به تسهیل مذاکرات در دیگر حوزه‌ها کمک کند.
در تیرماه ۱۳۹۴ هم که برجام به سرانجام رسید، بحث آزادی زندانیان امریکایی یکی از شروط واشنگتن برای اجرای فوری این توافق بین‌المللی بود و در دی‌ماه همان سال در روز اجرای برجام، چهار نفر از زندانیان امریکایی به امریکا تحویل داده شدند و شاید سناریوی قبلی تکرار شود و این بار مبادله زندانیان پیش مقدمه‌ای برای احیای مذاکرات شود.
مذاکرات هسته‌ای ایران و امریکا از شهریور سال گذشته به دلیل خواسته‌های فرابرجامی امریکا در میز مذاکرات به حالت تعلیق درآمده است و هر چند در ماه‌های اخیر در عمان و قطر مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن برای احیای برجام انجام شد، اما تاکنون نتیجه ملموسی در پی نداشته است. مقامات ایران و روسیه بار‌ها گفته‌اند که همه چیز به اراده سیاسی امریکا بستگی دارد و در صورت موافقت این کشور، در مدت کوتاهی می‌توان به توافق رسید. چند مسئله اختلافی بین دو کشور همچنان لاینحل باقی مانده است و این موضوعات بر روند گفتگو‌ها سایه انداخته است.
کاخ سفید زیر تیغ جمهوریخواها
مقامات امریکایی هم از مبادله زندانیان استقبال و آن را گامی مهم توصیف کردند. به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا در اظهاراتی درباره مبادله زندانیان گفت: «این تازه آغاز فرآیندی است که امیدوارم به بازگشت آنها به خانه منجر شود. هر چند کار بیشتری برای بازگرداندن آنها به خانه وجود دارد، اعتقاد من این است که این آغازی بر پایان کابوس آنهاست.» خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از بلینکن درباره آزادسازی ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران نوشت: «ایران به هیچ عنوان هیچ گونه کاهش تحریمی دریافت نخواهد کرد. دارایی‌های ایران در حساب‌های محدودشده منتقل و استفاده می‌شود و این دارایی‌ها صرفاً برای مقاصد بشردوستانه استفاده خواهد شد.»
با این حال، جمهوریخواهان مخالف دولت امریکا، موجی از انتقادات را روانه کاخ سفید کردند. مایک پنس، معاون سابق رئیس‌جمهور امریکا هم گفت: «به رغم اینکه از آزادی زندانی‌مان خوشحالم، اما مردم امریکا باید بدانند که بایدن اجازه داده است بزرگترین باج تاریخ را به ایران بدهیم. این پول صرف ساخت پهپاد برای روسیه و تأمین مالی تروریسم علیه ما و اسرائیل خواهد شد.» به گزارش رویترز، تام کاتن، سناتور جمهوریخواه در واکنش به این توافق گفت: «ما همیشه از آزادی گروگان‌های امریکایی استقبال می‌کنیم. اگر آنها واقعاً پس از پرداخت ۶ میلیارد دلار باج از سوی جو بایدن به ایران آزاد شوند، این مماشات فقط باعث می‌شود که مقامات ایران گروگان‌های بیشتری بگیرند. این چرخه تنها زمانی متوقف خواهد شد که جو بایدن از رقصیدن با ساز ایران دست بردارد و پاسخ قاطعانه به تجاوزات آنها را آغاز کند.» باری لاودرمیلک، نماینده ایالت جورجیا هم گفت: «درست زمانی که مردم امریکا فکر می‌کردند سیاست خارجی بایدن بعد از خروج شکست‌خورده از افغانستان نمی‌تواند فاجعه‌بارتر از این شود او در برابر ایران کرنش می‌کند، شایستگی مردم امریکا بیشتر از این است.»
جمهوریخواهان با هرگونه توافقی با تهران مخالفند و مدعی هستند که باید دامنه فشار‌ها را علیه ایران تنگ‌تر کنند تا بتوانند امتیازات بیشتری از آن بگیرند و بدون تردید در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، آزادسازی ذخایر مالی ایران را علم عثمان خواهند کرد تا افکارعمومی را به سمت خود جلب کنند.
عصبانیت غربگراهای داخلی به موازات تندروهای خارجی!
کیهان در بخشی از گزارش امروز خود نوشته است: در حالی که آزادسازی 6 میلیارد دلار از اموال ملت ایران بعلاوه رهایی چند تن از ایرانیان در بند دولت متخاصم آمریکا اتفاق کاملا مثبت و خوشحال‌کننده‌ای است، جریان غربگرا در داخل کشور به موازات تندروهای آمریکا از این دستاورد ناراحت شده و در تلاش برای تخریب آن برآمده‌اند!
وزیر ارتباطات دولت سابق در این باره در فضای مجازی مدعی شد 6 میلیارد دلار آزادشده معادل 300 هزار میلیارد تومان از درآمدهای ارزی دولت قبل بوده و بنابراین، این ادعا که دولت روحانی 270 هزار میلیارد تومان بدهی برای دولت سیزدهم به جا گذاشته منتفی است و بلکه دولت روحانی خزانه را با مثبت 30 هزار میلیارد تومان تحویل داده است!
این ادعا در حالی است که اولا بدهی دولت روحانی نه 270 هزار بلکه 1500 هزار میلیارد تومان بوده است و ثانیا دولت روحانی معادل ریالی همین 6 میلیارد دلار را از بانک مرکزی گرفته و هزینه کرده است و چیزی برای دولت بعد باقی نمانده است. ضمن آنکه دولت روحانی علیرغم ادعایی که در باب دانستن زبان دنیا و احقاق حقوق ملت ایران در عرصه جهانی داشت، نتوانست این 6 میلیارد دلار را آزاد کند.
در حقیقت بهتر است وزیر ارتباطات دولت سابق این موضوعات را به افرادی که حداقلی از تخصص در این زمینه دارند واگذار کند و با عوام‌فریبی درصدد تخریب دستاوردهای دولت فعلی برنیاید!
چرا جریان غربگرا عصبانی است؟
عصبانیت جریان غربگرای داخلی و برخی مقامات دولت سابق از آزادسازی 6 میلیارد دلار دارایی ملت ایران بدون برجام و FATF و بدون واگذاری و به باد دادن دستاوردهای هسته‌ای کشور، بیش از هرچیز ناشی از شکست گفتمانی آنهاست که روز به روز آشکارتر می‌شود. این جریان با شعار مذاکره و گفت‌وگو با جهان برای رفع تحریم‌ها، در سال 92 اداره کشور را به دست گرفت و پس از دوسال مذاکرات طولانی و پرهزینه، در نهایت قراردادی بدون تضمین را به کشور تحمیل کرد و موجب خروج ۹۷۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده از ایران و ابقای فقط ۳۰۰ کیلوگرم به عنوان سقف غنی‌سازی، تعلیق و از هم گسیختن ۱۵ هزار سانتریفیوژ از مجموع ۱۹ هزار دستگاه، نابودی رآکتور آب سنگین اراک، عدم به کارگیری سانتریفیوژ‌های جدید، نظارت‌های استثنایی آژانس و... شد که دستاورد آن به تصریح مقامات همان دولت، «تقریبا هیچ» بود و بلکه خسارت‌های جبران ناپذیری برای کشور داشت. حالا که دولت سیزدهم با اتخاذ رویکرد مقتدرانه و هوشمندانه در سیاست خارجی، یکی پس از دیگری قفل‌های دولت سابق را باز می‌کند، طبیعی است که پوچ بودن نظریه و شعارهای غربگرایان آشکار می‌شود و آنها از همین موضوع نگران‌اند و از توافقی که مقامات آمریکایی، «بزرگترین باج آمریکا به ایران»، «مماشات بزدلانه» و «کرنش در برابر ایران» خوانده‌اند، عصبانی و آشفته می‌شوند!
گفتنی است بررسی کانال‌های نرخ‌گذاری ارز نشان می‌دهد پس از انتشار خبر آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران، قیمت دلار در بازار غیر رسمی پنجشنبه با کاهش 1000 تومانی به نرخ 48 هزار و 500 تومان بازگشته است. پیش‌بینی‌ها حاکی از ادامه دار بودن روند کاهشی نرخ دلار است.
منبع: جهان نیوز
