طلاق بائن چیست؟ تفاوت آن با طلاق رجعی

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ طرفین باید قبل از جاری شدن نکاح به اندازه کافی نسبت به یکدیگر شناخت پیدا کنند؛ متاسفانه زندگی بعضی از زوجین به دلایلی مثل سوءرفتار، اعتیاد، ابتلا به امراض صعب الاعلاج و… با دشواری های متعددی مواجه شده است، به طورى که ادامه زندگى براى طرفین غیرممکن مى باشد و به همین منظور در قانون، صدور حکم طلاق در تقابل با سنت ازدواج، پیش بینی شده است.

ممکن است زن و شوهر حین فرآیند به خاطر حفظ آبرو، وجود فرزندان، احساسات شخصی و… از ثبت رسمی طلاق منصرف شده و به همدیگر رجوع کنند؛ رجوع زوجین به یکدیگر تنها در صورت بائن نبودن طلاق توسط قانون پشتیبانی می شوند. طی مقاله «طلاق بائن چیست؟ تفاوت آن با طلاق رجعی»، تحت نظر بهترین وکیل حقوقی و با استناد به مواد قانونی، به شرح انواع طلاق از جنبه های مختلف و تفاوت های آن ها پرداخته می شود.

انواع طلاق کدامند؟

حکم طلاق، پس از ثبت دادخواست و دادرسی توسط مامور ذیصلاح صادر و به دنبال آن اجرایی می شود؛ این حکم در دو جنبه، انواع مختلفی دارد:

1. انواع طلاق بر اساس ثبت دادخواست

الف) طلاق با دادخواست زوجین: در طلاق توافقی، طرفین با ثبت دادخواست و تنظیم توافقنامه بر سر موضوعات مهم مانند مهریه، خواستار صدور و اجرای حکم می شوند.

ب) طلاق با دادخواست زوج: حق طلاق به صورت طبیعی به شوهر تعلق دارد؛ وی‌ می تواند بدون ارائه دلیل و رضایت همسر، دادخواست طلاق را ثبت کند.

ج) طلاق با دادخواست زوج: واگذاری حق طلاق به زن طی اثبات شرایط عسر و حرج زوجه (سختی شدید)، نقض حقوق 12 گانه ضمن ازدواج (در صورت تعهد زوجین به آن حین نکاح) و شرط عقد امکان پذیر است و به تبع آن دادخواست از طرف وی قابل ثبت است.

2. انواع طلاق بر اساس امکان رجوع

الف) طلاق رجعی: همانطور که از نامش مشخص است، به طلاقی گفته می شود که طی آن امکان رجوع و بازگشت زوج و زوجه به یکدیگر امکان پذیر است. بازگشت در طلاق رجعی باید در مدت زمان عده انجام شود؛ اصطلاح قانونی عده ضمن ماده 1150 قانون مدنی بدین شکل شرح شده است: «عده عبارت است از مدتی که تا پایانش، زنی که عقد نکاح او منحل شده‌ است، نمی‌تواند شوهر دیگری اختیار کند.»

بر اساس ماده مذکور، زوجه هنگامی می تواند به صورت قانونی طی ازدواج رسمی یا غیر رسمی مجدد، از مرد دیگری تمکین خاص (رابطه زناشویی) انجام دهد که مدت زمان عده طلاق وی به پایان رسیده باشد؛ اگر شوهر بتواند تمکین زن از غیره را در مدت زمان عده ثابت کند، پیگرد قانونی علیه زوجه اعمال می شود.

دلایل وجود مدت زمان عده چیست؟

مسئله نگهداشتن عده پس از طلاق و پرهیز از نزدیکی با غیره طی آن، کاملا براساس شرع قانونگذاری شده و از دیرباز در کشورهای مسلمان مرسوم بوده است؛ دلایل ذیل بر اهمیت وجود عده تاکید می کند:

1. عدم بروز هتک حرمت:

در طلاق قضایی:

در انواع طلاق، حتی در طلاق توافقی که ظاهرا تنشی وجود ندارد، دائما فشار روحی و روانی بر طرفین اعمال شده و حتی ممکن است طرفین از یکدیگر متنفر باشند، اما اخلاقیات و قانون شرط می کند که زن نباید بلافاصله پس از طلاق، تمام مدت زمان پیوند مقدس نکاح که به هر دلیلی فسخ شده را سبک بشمارد و تنها به دنبال غرائز نفسانی باشد! چراکه از ازدواج با عنوان سنت پیامبر یاد شده و حتی در میان ملت های غیر مسلمانان نیز از ارزش، حرمت و جایگاه والایی برخوردار است.

در طلاق الهی:

منظور از طلاق الهی، فسخ شدن عقدنامه یا سند ازدواج، به دلیل فوت همسر است؛ در این صورت زوجه باید برای ادای احترام به دوران زندگی مشترک، روح مرحوم و خانواده ی وی [تسلی فرزندان در صورت وجودشان] عده را نگه دارد و به اصطلاح برای همسرش عزاداری کند. اهمیت «عدم هتک حرمت» در اینگونه طلاق که خالی از تنش بین زوجین است، بیشتر احساس می شود.

2. عدم بروز اختلالات نسل:

تمکین خاص زن از شوهرش جزو حقوق قانونی مرد طی ازدواج است و به تبع آن احتمال بارداری زوجه پیش از ثبت دادخواست طلاق و اجرا شدن حکم وجود دارد؛ اگر بلافاصله پس از طلاق، زوجه به عقد مرد دیگری دربیاید، امکان بارداری ضمن آن نیز وجود دارد.

به دلیل عدم فاصله طلاق تا ازدواج بعدی، ممکن است اصلیت فرزند مورد ظن قرار بگیرد که البته امروزه به کمک علم ژنتیک این مشکل قابل حل است؛ این دلیل، اهمیت بیشتری در گذشته داشته، چون پدر فرزند نامشخص باقی می ماند. اما همچنان قبح این مسئله باقیست، چراکه ممکن است زن پیش از عقد مجددش آبستن شده باشد و این از نظر شرع و اخلاق مورد پسند نیست.

ب) طلاق بائن: طلاق بائن، نقطه مقابل طلاق رجعی می باشد؛ بدان معنا که امکان رجوع زن و شوهر به یکدیگر پس از ثبت این نوع طلاق وجود ندارد و به تبع آن نیز عده ای برای آن تعریف نشده است.

اصطلاحا زن و شوهر پس از طلاق بائن به همدیگر حرام می شوند؛ واژه حرام در اینجا به معنای ممنوعیت قطعی رجوع زن و شوهر به یکدیگر پس از تنش های فراوان است و حتی امکان ازدواج غیر رسمی (صیغه محرمیت) نیز برای آن ها وجود ندارد.

حال گاهی اوقات شرایط به گونه ای پیش می رود که در رابطه با این موضوع مشکل و چالش های مختلفی پیش می آید؛ در چنین موقعیتی اگر ساکن شهر مشهد هستید، توصیه می شود از بهترین وکیل طلاق در مشهد کمک بگیرید. وکیلی که به صورت اختصاصی در زمینه طلاق فعالیت می کند، با تمام قوانین و مقررات آشنا است و می تواند بهترین راهکارها را در این زمینه ارائه دهد.

اگر در پیدا کردن وکیل خوب در مشهد تجربه ای ندارید و نگران انتخاب خود می باشید، باید گفت جای نگرانی وجود ندارد، زیرا مستر وکیل آماده خدمت رسانی به شما در این زمینه می باشد. این سایت حقوقی به گونه ای طراحی شده است که شما می توانید براساس مشکل پیش آمده و منطقه جغرافیایی، با بهترین وکلا آشنا شوید.

انواع طلاق بائن کدامند؟

قانونگذار طی ماده 1145 قانون مدنی به شرح انواع طلاق بائن پرداخته است:

«طلاق زنی که مرد با او، در دبر یا قبل، دخول ننموده باشد؛ بائن است. طلاق یائسه که به طور طبیعی، حیض نمی بیند؛ بائن است.» بر اساس این ماده:

• طلاقی که پیش از برقراری هرنوع رابطه جنسی با زوجه (دبر یا قبل) ثبت شود، بائن است.

• اگر حکم طلاق پس از یائسگی زن صادر و اجرا شود، امکان رجوع زوج و زوجه به همدیگر وجود ندارد.

• طلاق خلع و مبارات (بخشیدن مهریه در ازای طلاق) مادامی که زوجه رجوع به عوض نکرده باشد.

• حکم طلاقی که پس از دوبار رجوع متوالی زن و شوهر به همدیگر، برای بار سوم صادر می شود، از نوع بائن است؛ از این طلاق در قانون با اصطلاح «سه طلاقه کردن» یاد می شود.

آیا امکان زندگی مشترک پس از سه طلاقه کردن وجود دارد؟

در بخش پیش گفته شد که طلاق متوالی بار سوم، از نوع بائن و غیر قابل رجوع است؛ اما تنها در شرطی که در ماده 1057 قانون مدنی ذکر شده است، امکان زندگی مشترک مجدد وجود دارد:

«زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام می باشد؛ مگر اینکه به عقد دائم به زوجیت مرد دیگری درآمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت فراق حاصل شده باشد.» بنابر ماده مذکور، زندگی مشترک پس از عمل سه طلاقه، تنها پس از تمکین خاص زن از مرد دیگری و فسخ نکاحشان به صورت طبیعی یا فوت وی، دوباره امکان پذیر است!

کلام آخر

طلاق رجعی همانطور که از نامش آشکار است، به طلاقی گفته می شود که امکان رجوع زن و شوهر پس از صدور حکم دادگاه، در زمان عده امکان پذیر است؛ عده به حداقل مدت زمانی بعد طلاق گفته می شود که زن باید تا ازدواج مجددش صبر کند. عده به دو دلیل نگهداشته می شود؛ جلوگیری از هتک حرمت و جلوگیری از اختلالات نسل. طلاق بائن دقیقا در تقابل با نوع قبلی قرار دارد؛ امکان رجوع زوج و زوجه پس از طلاق بائن وجود ندارد و اصطلاحا زن و شوهر به همدیگر حرام می شوند.

منبع: مستر وکیل