به گزارش گروه بین‌الملل «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ همزمان با حمله ناگهانی آمریکا و انگلیس به یمن آتش تازه‌ای از جنگ و درگیری در خاورمیانه شعله‌ور شده است، در این میان آنچه بیش از همه اهمیت می‌یابد تبیین و واکاوی دلایل این حمله و واکنش‌های بین المللی مختلفی است که تاکنون این اقدام به دنبال داشته است، از همین رو در ادامه این گزارش به روشن ساختن ابعاد نظامی این عملیات و همچنین واکنش‌ها به آن خواهیم پرداخت.
ساعت صفر درگیری مستقیم میان ائتلاف واشنگتن- لندن و ارتش ملی یمن فرارسید. ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس و جو بایدن رئیس جمهور آمریکا پس از تصویب طرح اقدام علیه اهداف نظامی، دستور حمله به یمن را صادر کردند. استرالیا، کانادا، هلند و بحرین دیگر متحدان غرب در این ائتلاف نظامی هستند. پس از صدور فرمان حمله از واشنگتن و لندن پهپادهای جاسوسی آمریکا در جنوب دریای سرخ به پرواز درآمدند.
به گفته فرمانده نیروی هوایی آمریکا در منطقه خاورمیانه، بامداد روز جمعه دوازدهم ژانویه ۲۰۲۴ واشنگتن به ۶۰ هدف در ۱۶ پایگاه متعلق به نیروهای یمنی حمله کرده است. مراکز فرماندهی، آموزش و کنترل، انبارهای مهمات، سیستم‌های پرتاب موشک، سامانه‌های پهپادی، تأسیسات تولید سلاح و سیستم‌های راداری دفاع هوایی یمن از جمله اهدافی بودند که مورد حمله قرار گرفتند. در این تجاوز آشکار از جنگنده‌ها، ناوهای نظامی، یک زیردریایی و بیش از ۱۰۰ موشک هدایت شونده مورد استفاده قرار گرفته است. به گزارش شبکه «المسیره» پایگاه هوایی الدیلمی در شمال صنعا، حومه فرودگاه و بندر الحدیده، مناطقی در زبید، پایگاه کهلان در شرق شهر صعده، فرودگاه عبس، فرودگاه تعز، ذمار و اردوگاه تیپ ۲۲ در منطقه التعزیه مورد حمله قرار گرفته است.
چرا آمریکا- انگلیس به یمن حمله کردند؟
ارتش ملی یمن از نوزدهم نوامبر تا به امروز، براساس راهبرد «وحدت میدان‌ها» و حمایت از مقاومت غزه در برابر تجاوز هوایی- زمینی ارتش رژیم صهیونیستی تمام کشتی‌های تجاری و نظامی مرتبط با رژیم صهیونیستی یا متحدان تل‌آویو را به عنوان اهداف مشروع مورد حمله موشکی- پهپادی قرار داده است. اقدامات مؤثر یمن در محدوده کانال سوئز و تنگه باب المندب ۱۰ درصد تجارت جهانی و ۶۵ درصد تجارت کانتینری جهان را دچار اخلال کرده بود. بسیاری از شرکت‌های بزرگ غربی اعلام کرده بودند که دیگر حاضر به عبور از دریای سرخ نیستند و ترجیح می‌دهد با انتخاب مسیر طولانی‌تر (دماغه امدنیک) به سمت بازارهای هدف حرکت کنند.
در واکنش به اقدامات ارتش ملی یمن، لوید آستین وزیر دفاع آمریکا در جریان سفر به منطقه غرب آسیا خبر از تشکیل ائتلاف دریایی «نگهبانان رفاه» با حضور (علنی) ۱۰ کشور داد. با وجود پروپاگاندا رسانه‌های غربی برای اثبات کارآمدی این گشت «امنیت دریایی» اما یمنی‌ها توانستند با تکرار موفقیت آمیز عملیات‌های ضداسراییلی در دریای سرخ و تنگه باب المندب اعتبار ائتلاف دریایی آمریکا را خیلی زود از بین ببرند. در چنین شرایطی واشنگتن بی‌آنکه اقدام جدی برای مهار ماشین جنگی اسرائیل در نوار غزه انجام دهد، از طریق کانال‌های میانجی سعی داشت تا تهران را مجبور به مهار مقاومت یمن کند. در پاسخ به این درخواست تهران از استقلال متحدان خود در منطقه دفاع و تصمیم‌گیری درباره آینده امنیت دریای سرخ را به اراده یمنی‌ها واگذار کرد.
تداوم عملیات ضداسراییلی ارتش ملی یمن در دریای سرخ سبب شد تا نهایتاً قطعنامه ضد یمنی آمریکا- ژاپن به تصویب شورای امنیت برسد. در این قطعنامه «سیاسی» ضمن تکرار برخی ادعاهای بی‌اساس در خصوص حمایت تسلیحاتی ایران از مقاومت یمن (به شکل غیرمستقیم)، از ارتش ملی یمن خواسته شده است تا فوراً روند حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ متوقف شود. این قطعنامه با ۱۱ رأی موافق و ۴ رأی ممتنع چین، روسیه، الجزایر و موزامبیک به تصویب رسید.
خنجر یمنی در حمایت از آرمان فلسطین
روز پنج‌شنبه یازدهم ژانویه مرکز فرماندهی ایالات متحده موسوم به سنتکام به انتشار بیانیه‌ای از شلیک بالستیک ضدکشتی به سمت خطوط کشتی‌رانی در خلیج عدن خبر داد. براساس برآوردهای صورت گرفته از سوی مرکز تجاری دریایی انگلیس این رخداد بیست‌وهفتمین حمله مقاومت به کشتی‌های وابسته به رژیم صهیونیستی از نوزدهم نوامبر تاکنون بوده است.
تنها چند ساعت پیش از آغاز حمله ائتلاف آمریکایی به اهداف راهبردی در یمن، روزنامه «تایمز بریتانیا» آغاز حملات انگلیس و آمریکا علیه مقاومت یمن را قریب الوقوع دانسته بود. به فاصله چند ساعت روزنامه «دیلی تلگراف» از توافق لندن- واشنگتن برای پاسخ به اقدامات یمن در دریای سرخ خبر داد. روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» هدف اصلی اقدام نظامی آمریکا و انگلیس علیه یمن را محدود کردن امکان عملیاتی صنعا برای هدف قرار دادن کشتی‌ها در دریای سرخ، بدون تحریک بیشتر برای تشدید تنش‌ها در منطقه عنوان کرد.
پس از افزایش گمانه‌زنی‌ها در خصوص حمله ائتلاف آمریکایی به یمن، عبدالسلام جحاف عضو شورای سیاسی جنبش انصارالله یمن در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «اجازه دهید آمریکا وارد حملات علیه ما شود؛ پاسخ یمنی‌ها بیش از آنچه آنها انتظار دارند خواهد بود و هرگونه حمله به یمن بی‌پاسخ نخواهد ماند؛ همان طور که فرمانده معظم کل قوا (بدرالدین الحوثی) فرمودند که هر تجاوز آمریکا به یمن بدون پاسخ نخواهد ماند.» محمد عبدالسلام رئیس هیأت مذاکره کننده صنعا نیز از ادامه حمله به کشتی‌های اسرائیلی خبر داد. وی با اشاره به عدم تهدید یمن برای کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ و دریای عرب، اقدام آمریکا و انگلیس را نوعی حماقت توصیف کرد که تأثیری در اراده یمنی‌ها برای حمایت از فلسطین و غزه نخواهد گذاشت.
پاسخ مقاومت یمن به متجاوزان غربی
مهم‌ترین چالش متجاوزان آمریکایی و انگلیسی در حمله یمن رسیدن به نقطه تعادل برای مهار حملات ارتش ملی یمن در دریای سرخ و جلوگیری از گسترش دامنه جنگ به سایر نقاط خاورمیانه عربی است. پیش از حمله بامداد جمعه دوازدهم ژانویه، صنعا از پاسخ حتمی به تجاوزات واشنگتن- لندن خبر داده بود.
همچنین دولت نجات ملی یمن به عربستان سعودی، امارات و قطر هشدار داده است که اگر آسمان خود را برای پرواز جنگنده‌های آمریکایی باز کنند این عمل به مثابه اعلام جنگ به یمن خواهد بود. تنها دقایقی پس از حمله ائتلاف آمریکایی- انگلیسی به یمن، نیروهای مسلح این کشور در چند موج مختلف ناوهای جنگی رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی را در محدوده دریای سرخ هدف قرار دادند. برخی گزارش‌های غیر رسمی حاکی از آسیب جدی به یکی از ناوهای آمریکا در دریای سرخ است.
مقاومت یمن به بهره مندی از انواع موشکهای بالستیک- کروز و در عین حال انواع پهپادهای عملیاتی انتحاری این امکان را دارد تا تمام پایگاه‌های آمریکا را در منطقه خلیج فارس، شرق عربی و شاخ آفریقا را حداقل تا شعاع ۲ هزار کیلومتری هدف قرار دهد. کارشناسان مسائل نظامی معتقدند با توجه به مشارکت منامه در ائتلاف آمریکایی این امکان وجود دارد که زرادخانه موشکی انصارالله مرکز فرماندهی ناوگان پنجم آمریکا را در بحرین هدف حملات ترکیبی خود قرار دهد.
نکته قابل تأمل آماده باش سیستم‌های پدافندی رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و امارات عربی متحده تنها دقایقی پس از حمله کشورهای غربی به یمن است. متحدان آمریکا در منطقه از بیم پاسخ احتمالی صنعا در حالت آماده باش قرار گرفتند و از طریق برقراری تماس با طرفین منازعه به دنبال کنترل دامنه تنش در منطقه هستند.
پس از اتمام موج نخست حملات موشکی ائتلاف آمریکایی به اهداف نظامی وابسته به ارتش ملی یمن؛ صنعا اعلام کرد که حمله اخیر آمریکا و انگلیس به این کشور سبب توقف حمایت مقاومت از غزه نخواهد شد. مقاومت یمن اعلام کرده است که حتی اگر مورد حمله اتمی قرار بگیرند تا پایان جنگ غزه به مسدود کردن مسیر کشتی‌های اسراییلی ادامه خواهند داد.
اولین فیلم وزارت دفاع بریتانیا از حملات علیه یمن توسط جنگنده و بمب‌های هدایت لیزری
واشنگتن همزمان با حمله به اهداف نظامی در یمن، از طریق کانال‌های میانجی این پیام را ارسال کرده است که این کشور هیچ برنامه‌ای برای توسعه دامنه تنش‌ها با یمن ندارد و تنها خواستار توقف عملیات انصارالله در محدوده دریای سرخ است. به نظر می‌رسد کشورهای غربی از دشواری نبرد با نیروهای نامتقارن یمن در شمال اقیانوس هند و خطرات گسترش دامنه این جنگ برای تجارت جهانی آگاه هستند. پس از حمله ائتلاف آمریکایی به یمن قیمت نفت بیش از ۲.۵ درصد افزایش یافت. برخی تحلیلگران معتقدند واشنگتن قصد دارد تا از طریق حمله به اهداف نظامی در یمن جلوی حمایت این کشور عربی از باریکه غزه را بگیرد اما مقاومت یمن ثابت کرده است تا عقب نشینی کامل ارتش رژیم صهیونیستی، عملیات علیه منافع تل‌آویو و کشورهای غربی را در محدوده دریای سرخ، تنگه باب المندب و خلیج عدن متوقف نخواهد کرد.
واکنش‌های بین المللی تجاوز نظامی آمریکا و انگلیس به یمن
در ساعات ابتدایی تجاوز آمریکا- انگلیس به نقاط مختلف یمن، العمید یحیی سریع سخنگوی رسمی نیروهای مسلح یمن اقدام به انتشار بخشی از سخنان عبدالملک بدر الدین الحوثی در خصوص حمله آمریکا- انگلیس به یمن کرد. نکته کلیدی در سخنان رهبر مقاومت یمن، پاسخ حتمی صنعا به تجاوزات آمریکا و در عین حال توصیه ایشان به کشورهای عربی برای عدم پیوستن به ائتلاف آمریکایی- انگلیسی در دریای سرخ بود.
واکنش ایران دربرابر حمله به خاک یمن
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دقایقی پس از حملات آمریکا و انگلیس به یمن گفت: «حملات نظامی بامداد امروز آمریکا و انگلیس به چند شهر یمن را شدیداً محکوم می‌کنیم و آن را اقدامی خودسرانه، نقض آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی یمن و نقض قوانین و مقررات و حقوق بین‌الملل می‌دانیم.» وی در ادامه افزود: «این حملات خودسرانه نتیجه‌ای جز دامن زدن به ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه نخواهد داشت؛ از جامعه جهانی می‌خواهیم با واکنش‌ها و اقدامات مسئولانه، از گسترش دامنه‌های جنگ، بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه جلوگیری نمایند.»
عربستان: با نگرانی حمله به یمن را دنبال می‌کنیم
صفحه وزارت امور خارجه عربستان در شبکه اجتماعی ایکس، خواستار خویشتنداری و پرهیز از تشدید تنش شد. وزارت امورخارجه عربستان بر اهمیت حفظ امنیت و ثبات منطقه دریای سرخ تاکید کرده است. عربستان پیش از این نیز حاضر نشد به ائتلاف آمریکا در دریای سرخ ملحق شود. وزارت خارجه عربستان سعودی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که ریاض عملیات نظامی در دریای سرخ و حملات هوایی در صنعا را دنبال می‌کند. ما تاکید می‌کنیم که امنیت و ثبات منطقه دریای سرخ باید حفظ شود و خواستار جلوگیری از تشدید تنش‌ها هستیم. از سوی دیگر وال استریت ژورنال به نقل از یک دیپلمات آمریکایی که در طرح و آماده سازی این حمله مشارکت داشته، مدعی شد که ریاض به شدت با این حمله به دلیل تأثیر احتمالی بر گفت‌وگوهای صلح در بین عربستان و یمن مخالف هستند.
چین
به نوشته خبرگزاری فرانسه، «مائو نینگ»، سخنگوی وزارت امور خارجه چین اظهار کرد: «چین نسبت به تشدید تنش‌ها در دریای سرخ نگران است.» این مقام دولت چین ادامه داد: «ما از طرف‌های مربوطه می‌خواهیم آرامش را حفظ کرده، خویشتنداری به خرج داده و جلوی گسترش درگیری را بگیرند.»
ترکیه
رئیس‌جمهور ترکیه امروز (۲۲ دی) در حاشیه نماز جمعه شهر استانبول، به حمله بامداد امروز آمریکا و انگلیس به یمن اشاره کرد و آن را «نامتناسب» خواند. رئیس‌جمهور ترکیه افزود: «اسرائیل غزه را به دریاچه خون تبدیل کرده است، حملات آمریکا و برتانیا به یمن نامتناسب بود و آنها سهی می‌کنند دریای سرخ را به دریای خون تبدیل کنند». اردوغان همچنین گفت: «اتفاقی که افتاد استفاده نامتناسب و نامتوازن از قدرت بود، همان کاری که اسرائیل در غزه می‌کند. باید ببینیم که ایران چگونه از خود دفاع خواهد کرد، این ظالمان هستند که زیان دیده و شکست خواهند خورد و مظلومین هیچ وقت ضرر نمی‌کنند».
ترامپ واکنش نشان داد!
به گزارش اسپوتنیک؛ «دونالد ترامپ» در واکنش به حمله روز پنج شنبه ائتلاف آمریکایی به یمن گفت: یک جنگ دیگر توسط (جو) بایدن آغاز شد. وی که بارها توسط سیاستمداران دموکرات به جنگ طلبی متهم شده بود، گفت: آنها(دموکرات ها) می گفتند که من باعث جنگ جهانی سوم خواهم شد پس چرا الان شاهد هستیم که یک مرد کاملا دیوانه از «قانون اختیارات جنگی» و جنگنده های اف-۲۲ و موشک های تاماهاک علیه یمن استفاده می کند.
این مقام سابق آمریکا و رقیب بایدن در انتخابات گذشته ریاست جمهوری این کشور که قصد دارد در انتخابات آینده نیز شرکت کند، گفت: (در صورت پیروزی در انتخابات)، من به تمام جنگ ها در زمان کوتاهی پایان خواهم داد.
مقام‌های آمریکایی در گفت‌وگو با شبکه دولتی صدای آمریکا گفته‌اند که انگلیس و آمریکا سایت‌های آموزشی، پایگاه‌های هوایی و تأسیسات نگهداری پهپاد متعلق به انصارالله یمن را هدف قرار دادند.
مقام‌های پنتاگون به «صدای آمریکا» گفتند آمریکا و انگلیس اقدام به انجام حملاتی از هوا، دریا و پایگاه‌های زیردریایی به مواضع انصارالله یمن کردند. یک مقام آمریکایی نیز گفت: استرالیا، کانادا، هلند و بحرین به این حمله کمک کردند.
روسیه
دستگاه وزارت خارجه روسیه پس از حمله ائتلاف آمریکایی به یمن، این افدام غرب را بی‌توجهی به قوانین بین‌المللی توصیف کرد. ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه درباره این حمله گفت: «حملات آمریکا به یمن نمونه دیگری از تحریف قطعنامه‌های شورای امنیت و بی‌توجهی کامل به قوانین بین‌المللی به بهانه تنش در منطقه است.» همچنین روسیه به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت درخواست تشکیل جلسه فوری این نهاد بین المللی را داد.
انصارالله
آمریکا فرودگاه بین‌المللی صنعا را بمباران کرد یک عضو ارشد گروه انصارالله حملات هوایی آمریکا و انگلیس به صنعا و استان‌های الحدیده، صعده و ذمار را تأیید کرد.
آمریکا: حمله ما دفاعی بود
حملات علیه انصارالله یمن توسط جنگنده‌ها و موشکهای تاماهاوک انجام شد؛ شبکه سی‌ان‌ان به نقل از مقام‌های آمریکایی گزارش داد بیش از ۱۲ پایگاه تحت کنترل انصارالله یمن توسط ائتلاف آمریکا هدف قرار گرفت.
طبق این گزارش سایت‌های راداری، موشکهای بالیستیک، موشکهای کروز و پهپاد هدف حمله قرار گرفتند. به نوشته سی‌ان‌ان، در این حملات از جنگنده، کشتی‌های جنگی و زیردریایی و موشکهای تام‌هاوک استفاده شد. شبکه خبری سی ان ان وابسته به دموکرات های آمریکا گزارش داد که دولت بایدن قبل از حمله هوایی به یمن، کنگره آمریکا را از این حمله مطلع کرده بود. سی‌ان‌ان به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد آنتونی بلینکن در سفر اخیر خود به منطقه به سران کشورهای منطقه گفته که حمله به مواضع انصارالله دفاعی است و به قصد تشدید تنش انجام نمی‌شود.
آسوشیتدپرس: اهداف نظامی هدف قرار گرفته شده در یمن شامل مراکز لجستیکی، سامانه‌های دفاع هوایی و اماکن انبار تسلیحات بوده است.
خبرنگاران آسوشیتدپرس گفتند که در ساعات اولیه جمعه به وقت محلی صدای چهار انفجار شنیدند اما نشانی از پرواز جنگنده‌ها ندیدند. دو تن از ساکنان بندر الحدیده نیز اعلام کرند که صدای پنج انفجار شدید شنیدند. سی.ان.ان: موشکهای تاماهاوک از سکوهای هوایی، زمینی و زیرسطحی شلیک شدند و هدف از این حملات کاستن از حملات مداوم حوثی‌ها به کشتی‌ها در دریای سرخ بود. اهداف مورد حمله شامل سامانه‌های راداری، محل نگهداری پهپادها و سایت‌های پرواز آنها، انبار موشکهای بالستیک و کروز و سایت‌های شلیک آنها بود.
حزب الله لبنان
حزب الله لبنان نیز که درگیر نبردی هدفمند و پیچیده با ارتش اسرائیل در «جبهه شمالی» است با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن اقدام آمریکا، در پیامی خطاب به واشنگتن نوشت: «تجاوز علنی آمریکا و انگلیس به کشور دوست و برادر یمن را به شدت محکوم می‌کنیم. تجاوز آمریکا به یمن ثابت کرد که این کشور در همه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه دست دارد.» مقاومت اسلامی عراق نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است که پس از حمله به یمن با هرآنچه در اختیار دارند به پایگاه‌های آمریکا در منطقه حمله خواهند کرد.
نخستین واکنش فلسطینی‌ها به بمباران یمن
به گزارش المیادین، نیروهای مقاومت فلسطینی به تجاوزات اتلاف آمریکایی و انگلیسی علیه یمن واکنش نشان دادند و جنبش جهاد اسلامی در این ارتباط اعلام کرد: «تجاوز آمریکا و انگلیس به یمن برادر را به شدیدترین الفاظ محکوم می‌کنیم.»
جنبش جهاد اسلامی همچنین افزود: «ما به موضع شرافتمندانه و شجاع یمن درود می‌فرستیم، همه مواضع ناامیدکننده عربی را محکوم می‌کنیم و از مردم امت عربی و اسلامی می‌خواهیم وارد عمل شوند.»
انصارالله یمن: اکنون با قدرت به آمریکا و انگلیس پاسخ می‌دهیم
«علی القحوم»، از اعضای ارشد انصارالله یمن در نخستین واکنش به بمباران اهدافی در کشورش توسط ائتلاف آمریکایی و انگلیسی اعلام کرد: جنگ شدید در دریای سرخ و هدف قرار دادن پایگاه‌های نظامی آمریکا و انگلیس و اقدامات بزرگ‌تر علیه متجاوزان در راه است.علی القحوم افزود: «اکنون با قدرت به ناوهای آمریکایی و انگلیسی در دریای سرخ پاسخ می‌دهیم.»
رئیس‌جمهور آمریکا: ما با همکاری با بریتانیا و با حمایت استرالیا،بحرین، کانادا و هلند حملات موفقیت‌آمیزی علیه چند هدف در یمن انجام دادیم.حملات انجام‌شده علیه مواضعی بوده‌اند که انصارالله از آنها برای تهدید آزادی تردید دریایی استفاده می‌کند.
بیانیه ارتش یمن درباره تجاوز آمریکا و انگلیس: به ممانعت از عبور کشتی‌های اسرائیلی ادامه می‌دهیم
نیروهای مسلح یمن بیانیه‌ای را درباره تجاوز امروز آمریکا و انگلیس صادر کرد. یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن در بیانیه‌ای درباره حمله امروز (جمعه) آمریکا و انگلیس به یمن گفت: دشمن آمریکایی و انگلیسی تجاوزی را با ۷۳ حمله به یمن انجام داد. این تجاوز منجر به شهادت ۵ تن و زخمی شدن ۶ تن از نیروهای مسلح یمن شد. ما در هدف قرار دادن تمام طرف‌هایی که از سوی آن تهدید می‌شویم تردید نخواهیم کرد. این تجاوز هرگز ما را از موضع خودمان درباره حمایت از مظلومیت ملت فلسطین باز نخواهد داشت.
در بیانیه ارتش یمن آمده است: دشمن آمریکایی-انگلیسی مسئولیت این تجاوز جنایتکارانه علیه ملت یمن را بر عهده دارد. حمله آمریکا و انگلیس بدون پاسخ و مجازات باقی نخواهد ماند. ما در هدف قرار دادن تمام منابع تهدید و تمام اهداف متخاصم در زمین و دریا در راستای دفاع از یمن و حاکمیت آن تردید نخواهیم کرد. ما همچنان به ممانعت از عبور کشتی‌های اسرائیلی یا کشتی‌هایی که در دریای سرخ و بحرالعرب به سمت بنادر اراضی اشغالی می‌روند، ادامه خواهیم داد.
گزارش از محمد جهاد
