به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ هنگامی که در یک بلاکچین اقدام به انجام تراکنش میکنید، با مفهومی به نام «کارمزد تراکنش ارز دیجیتال» مواجه میشوید. اقداماتی مانند ارسال ارز دیجیتال یا دارایی دیجیتال به شخص دیگری تا استفاده از یک برنامه غیرمتمرکز (dApp) برای اجرای یک برنامه پیچیده مانند دریافت وام، همگی ملزم به پرداخت کارمزد است. برای آمورش انتقال ارز دیجیتال با کمترین کارمزد هم میتوانید مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
در اکثر موارد، کارمزد تراکنش با ارز دیجیتال بومی بلاکچین پرداخت میشود. برای مثال، کارمزد تراکنش شبکه بیتکوین با بیتکوین و کارمزد تراکنش شبکه اتریوم با اتریوم پرداخت میشود. همانطور که انتظار میرود، اقدامات سادهتر کارمزد کمتری دارند، در حالی که اقدامات پیچیده هزینه بیشتری دارند. علاوه بر این، بلاکچینهای مختلف برای اقدامات مشابه دارای کارمزد تراکنش کمتر یا بیشتر هستند.
در ادامه این مطلب بیشتر به مفهوم کارمزد تراکنش در ارز دیجیتال و چگونگی عملکرد آن میپردازیم.
چرا به کارمزد تراکنش نیاز داریم؟
کارمزد تراکنش از اقدامات جعلی در شبکهها جلوگیری میکند. همچنین کارمزد تراکنش به حفظ امنیت شبکه کمک میکنند.
در نهایت، کارمزد تراکنش به عنوان مکانیزمی برای توزیع فضای بلوک (Blockspace) عمل میکند. مقدار تراکنشهایی که میتوان در یک زمان مشخص پردازش کرد، فضای بلوک نامیده میشود. هر بلاکچینی تعداد تراکنشهایی را که در هر ثانیه (TPS) میتوان به آن اضافه کرد، محدودیت بالایی دارد. TPS بیتکوین تقریباً ۵، اتریوم ۱۰ و آوالانچ ۱۰۰۰+ است.
فضای بلوک یک پویایی عرضه و تقاضا ایجاد میکند. اگر تقاضا برای فضای بلوک کمتر از کل فضای بلوک قابل دستیابی باشد (به عنوان مثال، برای بیتکوین، کمتر از ۵ TPS وجود دارد)، کارمزد تراکنش کم خواهد بود. برعکس، اگر تقاضا از تراکنشهای در ثانیه فراتر رود، کارمزد تراکنش متناسب با تقاضا افزایش خواهد یافت. بلاکچینهای محبوب با فضای بلوک کم تقریباً همیشه کارمزد تراکنش بالایی دارند.
در طول رویدادهایی که تقاضای بالایی برای فضای بلوک ایجاد میکنند، مانند ضرب NFT یا حتی فروپاشی بازار، کارمزد تراکنش میتواند تا معادل چندده دلار باشد، زیرا مردم رقابت میکنند تا تراکنشهای خود را قبل از دیگران به بلاکچین اضافه کنند.
کارمزد تراکنش چگونه کار میکند؟
همانطور که در بالا ذکر شد، کارمزد تراکنش برای اقداماتی که در یک بلاکچین انجام میشود، پرداخت میشود. این اقدامات را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
- اضافه کردن داده به بلاکچین
- تلاش محاسباتی انجام شده توسط بلاکچین
بلاکچینهایی که فاقد قابلیت قرارداد هوشمند عمومی تقریبا تمام کارمزد تراکنش خود را از دسته اول به دست میآورند. این موارد بلاکچینهای شبیه ارز دیجیتال مانند بیتکوین هستند. برای مطالعه عمیقتر نحوه عملکرد تراکنشهای بیت کوین، مقاله زیر را بخوانید.
بیشتر بخوانید: چگونه تراکنشهای بیت کوین کار میکنند.
بلاکچینهایی با قابلیت قرارداد هوشمند عمومی با استفاده از هر دو دسته، کارمزد تراکنش را محاسبه میکنند. اتریوم محبوبترین بلاکچین قرارداد هوشمند عمومی است. تراکنشها در شبکه اتریوم با تلاش محاسباتی به نام «گس» اندازهگیری میشوند.
به عنوان مثال، ارسال ETH از یک آدرس به آدرس دیگر (یکی از سادهترین تراکنشهایی که میتوانید در شبکه اتریوم انجام دهید)، ممکن است ۲۰.۰۰۰ واحد گس مصرف کند. تراکنشهای پیچیده به تلاش محاسباتی بیشتری نیاز دارند و در نتیجه، گس بیشتری مصرف میکنند. اگر تراکنش شما شامل تعامل با چندین قرارداد هوشمند باشد، ممکن است ۱۰۰.۰۰۰ واحد گس یا بیشتر مصرف کنید. میتوانید درباره گس اتریوم و نحوه محاسبه تراکنشها در مقاله زیر بیشتر بخوانید.
بیشتر بخوانید: گس اتریوم چیست و کارمزدها در اتریوم چگونه کار میکنند؟
سفارشیسازی کارمزد تراکنش
بهترین کیف پولهای دیجیتال به شما امکان میدهند تا کارمزد تراکنش خود را سفارشی کنید. به عنوان مثال، در اینجا نحوه عملکرد کارمزد تراکنش اتریوم در کیف پول Bitcoin.com آمده است:
روی صفحه «Enter send amount»، روی نماد «Network fee» در بالا سمت چپ ضربه بزنید.
یکی از سه گزینه زیر را انتخاب کنید:
- «Eco» به این معنی است که شما هزینه کمتری میپردازید، اما تراکنش شما زمان بیشتری میبرد.
- «Fast» تعادلی مطلوب بین هزینه و سرعت برقرار میکند.
- «Fastest» سرعت را بر هزینه ترجیح میدهد.
کیف پول Bitcoin.com دائماً نرخ بازار را برای گس رصد میکند تا به قیمت گس مطلوب برای هر حالت از پیش تنظیمشده برسد. همچنین این امکان را دارید که قیمت گس خود را برای هر تراکنش به صورت دستی سفارشی کنید.
توجه داشته باشید که قیمت گس بر اساس ازدحام شبکه اتریوم نوسان میکند، بنابراین اینکه تراکنش شما زودتر توسط اعتبارسنجیها انتخاب شود یا نه، به نرخ فعلی بازار برای گس بستگی دارد. میتوانید با استفاده از ابزاری مانند Eth Gas Station نرخ گس را بررسی کنید و بر اساس نرخ فعلی بازار برای گس، هزینههای سفارشی را تعیین کنید.
در اینجا نحوه تنظیم هزینههای سفارشی در کیف پول آمده است:
در صفحه «Enter send amount»، روی نماد «Network fee» در پایین سمت چپ ضربه بزنید.
«Advanced fee options» را انتخاب کنید. سپس از شما خواسته میشود تا قیمت گس دقیق مورد نظر خود را برای تراکنش خود وارد کنید.
کارمزد تراکنش و بلاکچینهای مختلف
همانطور که قبلاً ذکر شد، کارمزد تراکنش بسته به بلاکچین و نوع تراکنش متفاوت است. در اینجا چند نمونه از بلاکچینهای محبوب و کارمزد تراکنشهای آنها آورده شده است:
بیتکوین: کارمزد تراکنش بیتکوین به طور پویا بر اساس تقاضا برای فضای بلوک تعیین میشود. در زمانهای ازدحام شبکه، کارمزد تراکنش میتواند تا چندین دلار افزایش یابد. با این حال، در زمانهای کم ازدحام، کارمزد تراکنش میتواند بسیار کمتر باشد، حتی تا چند سنت.
اتریوم: کارمزد تراکنش اتریوم نیز به طور پویا بر اساس تقاضا برای فضای بلوک تعیین میشود. با این حال، اتریوم از یک سیستم قیمتگذاری گس استفاده میکند که به کاربران امکان میدهد تا قیمت گس را برای تراکنشهای خود تعیین کنند. این به کاربران اجازه میدهد تا بین سرعت و هزینه تراکنش تعادل برقرار کنند.
لایتکوین: لایتکوین از یک الگوریتم استخراج متفاوت از بیتکوین استفاده میکند که به طور کلی منجر به کارمزد تراکنشهای پایینتر میشود. کارمزد تراکنش لایتکوین معمولاً کمتر از چند سنت است.
ریپل: ریپل از یک سیستم اجماع متفاوت از بیتکوین یا اتریوم استفاده میکند که به طور کلی منجر به کارمزد تراکنشهای بسیار پایین میشود. کارمزد تراکنش ریپل معمولاً کسری از سنت است.
نکاتی برای کاهش کارمزد تراکنش
در زمانهای کم ازدحام شبکه تراکنش انجام دهید: کارمزد تراکنش در زمانهای ازدحام شبکه به طور قابلتوجهی افزایش مییابد. اگر میتوانید، تا زمانی که شبکه شلوغ نباشد، منتظر بمانید تا تراکنش انجام دهید.
از بلاکچینهای با کارمزد تراکنش پایین استفاده کنید: بلاکچینهای مختلف از ساختارهای قیمتگذاری متفاوتی برای کارمزد تراکنش استفاده میکنند. اگر کارمزد تراکنش برای شما مهم است، از بلاکچینی استفاده کنید که به طور کلی کارمزد تراکنشهای پایینی دارد.
قیمت گس خود را به صورت دستی تنظیم کنید: اگر از اتریوم استفاده میکنید، میتوانید قیمت گس خود را به صورت دستی تنظیم کنید.
نتیجه
کارمزد تراکنش بخش ضروری از هر بلاکچین است. چرا که به حفظ امنیت شبکه و جلوگیری از اسپم کمک میکنند. در نهایت، میزان کارمزدی که شما مایل به پرداخت آن هستید به نیازهای شما بستگی دارد. اگر به سرعت نیاز دارید، ممکن است مایل باشید کارمزد تراکنش بالاتری را برای تأیید سریعتر تراکنش خود بپردازید. با این حال، اگر زمان برای شما مهم نیست، میتوانید با صبر کردن تا زمانی که شبکه شلوغ نباشد، در هزینهها صرفهجویی کنید.
استفاده از صرافیهای ارز دیجیتال برای خرید و فروش ارز دیجیتال اجباری نیست. شما میتوانید از طریق روشهای دیگری مانند شبکههای اجتماعی یا گروههای خبری، طرفهایی برای معامله پیدا کنید. با این حال، صرافیهای ارز دیجیتال خدماتی هستند که معاملهگران و کاربران را در یک مکان گرد هم میآورند و فرآیند معامله را آسانتر و راحتتر میکنند. صرافیها معمولاً برای خدماتی که ارائه میدهند، کارمزدی دریافت میکنند تا هزینههای خود را پوشش دهند. تمام صرافیها کارمزد دریافت نمیکنند، اما اکثر صرافیهای تحت نظارت این کار را انجام میدهند. کارمزد صرافیها معمولاً بر اساس درصدی از حجم معاملات شما محاسبه میشود و هر چه بیشتر معامله کنید، کمتر میشود.
مهم است به یاد داشته باشید که اطلاعات ارائه شده در این پست وبلاگ فقط برای اهداف آموزشی است و نباید به عنوان مشاوره سرمایهگذاری تلقی شود. قبل از انجام هرگونه سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال، تحقیقات خود را انجام دهید و خطرات احتمالی را در نظر بگیرید.