به گزارش سرویس صنفی و آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در شرایط جهانی شدن اقتصاد، فرهنگ و فناوری، جذب دانشجویان خارجی موجب مشارکت فعال در روند جهانی تولید علم و تسهیل انتقال فناوری و غنی شدن فرآیند آموزش می‌شود.
بررسی علل جذب دانشجویان خارجی
امروزه عواملی چون ظهور آموزش عالی به مثابه یک کسب و کار و نقش کلیدی دانش‌آموختگان خارجی در توسعه فرهنگی و اجتماعی کشورهای مبدأ و تأثیر تحرک و جابه‌جایی دانشجویان در ارتقاء سرمایه انسانی باعث توجه به مزیت‌های پنهان جذب دانشجویان خارجی شده است. همچنین نقش آموزش چند فرهنگی در غنا بخشیدن به آموزش‌ها و ارتقای برابری، احترام و پذیرش و فهم متقابل فرهنگ‌ها اهمیت بین‌المللی سازی آموزش عالی را مضاعف کرده است.
با وجود اینکه در دو دهه اخیر تعداد دانشجویان خارجی جهان 2.3 برابر شده و کشورهای منطقه نیز در یک رقابت جدی برنامه‌های بلندپروازانه‌‌ای برای جذب دانشجویان خارجی تدارک دیده‌اند، در کشور ما نوعی بی‌تصمیمی و خلاء راهبرد کلان ملی در این زمینه مشهود است.
افزایش غنای فرهنگی دانشگاهها
توسعه علمی یک حرکت چند وجهی است که در ظرف محیط بین‌المللی رخ می‌دهد. پدیده جهانی شدن اقتصاد و فرهنگ از سویی و موضوع جهان وطن بودن علم و فناوری از سوی دیگر، روند روبه رشد فعالیت‌های بین‌المللی را افزایش داده است. حرکت آزاد و بدون محدودیت سرمایه، اطلاعات و ایده در سطح جهان که تحرک و جابجایی دانشجویان و پژوهشگران و نوآوران بخشی از آن است بن مایه تشکیل سرمایه انسانی در یک چارچوب و استاندارد جهانی است.
امروزه کشورها با ارتقاء سطح همکاری‌ها و تبادلات بین‌المللی علمی نه تنها مشروعیت جانبی و منزلت کسب می‌کنند بلکه به نوسازی اقتصاد و کارآمدی فناوری خود مدد می‌رسانند. تحرک دانشجویان در سطح جغرافیای جهان زمینه‌های تسهیل انتقال فناوری، همچنین ظهور نوآوری‌های رادیکال را فراهم نموده است. بازار علم و نظام عرضه و تقاضای آموزش عالی را نیرومند ساخته و تراکم و انباشت مناسبی از نیازها و کالاهای جدید فرهنگی و نرم‌افزاری را سامان داده است. این تراکم که همراه با تنوع و غنای فرهنگی است موتور محرک توسعه علمی است.
معاون وزی چه نگاهی دارد؟
دکتر هاشم داداش پور معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان امور دانشجویان با حضور در دانشگاه شاهد و نشست با اعضای هیأت رئیسه این دانشگاه، تراز تمدن اسلامی را یک تراز در سطح جهانی ارزیابی کرد و از دانشگاهها خواست تا در تربیت نیروی انسانی مورد نیاز تلاش نمایند و برای نیل به تمدن اسلامی، انسان‌هایی با تراز جهانی تحویل اجتماع دهند.
از مهم‌ترین الزامات این مهم، کادرسازی و تربیت نیروی تراز انقلاب اسلامی است و برای رسیدن به این مقصد و مقصود نیاز به همت والای تمامی دانشگاهیان دارد که جهادسان در این مسیر گام بردارند.
در هرکشوری سرمایه اصلی و تأثیر گذار، انسان‌های خردمند آن کشورها محسوب می‌شوند و این انسان‌های فرهیخته و بزرگ هستند که تمدن‌ها را می‌سازند و تمدن‌ها نیز به جامعه انسانی و به رشد و پیشرفت انسان‌ها تعلق دارند و لذا انسان نقطه کانونی هر بحثی است که درباره تمدن صورت می‌گیرد و اگر در صدد هستیم به سمت و سوی تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم باید به تربیت نیروی انسانی تراز تمدن اسلامی اهتمام جدی و اساسی داشته باشیم.
نقش جذب دانشجویان
رئیس سازمان امور دانشجویان در این نشست به نقش جذب دانشجویان بین الملل در روند جهانی شدن اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: جهانی شدن پدیده نوظهوری نیست بلکه فرایندی است که همگام با افزایش آگاهی انسان نسبت به خود و محیط طبیعی و اجتماعی، از آغاز تاریخ وجود داشته است و در شرایط جهانی شدن اقتصاد، فرهنگ و فناوری، جذب دانشجویان خارجی نیز موجب مشارکت فعال در روند جهانی تولید علم و تسهیل انتقال فناوری و غنی شدن فرآیند آموزش می‌شود.
امروزه عواملی چون ظهور آموزش عالی به مثابه یک کسب و کار و نقش کلیدی دانش آموختگان خارجی در توسعه فرهنگی و اجتماعی کشورهای مبدا و تأثیر تحرک و جابه جایی دانشجویان در ارتقا سرمایه انسانی باعث توجه به مزیت‌های پنهان جذب دانشجویان خارجی در سراسر دنیا شده است. همچنین نقش آموزش چند فرهنگی در غنا بخشیدن به آموزش‌ها و ارتقای برابری، احترام، پذیرش و فهم متقابل فرهنگ‌ها اهمیت بین المللی سازی آموزش عالی را مضاعف کرده است.
در چند دهه اخیر کشورهای غربی از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، کانادا و استرالیا و چند کشور دیگر بیشترین جذب دانشجویان بین الملل را عهده دار بودند و این روند در چند سال اخیر در حال چرخش به سمت شرق و یا توزیع متعادل‌تر میان شرق و غرب است و ایران امروز جز ۱۵ کشور برتر جهانی در این راستا محسوب می‌شود و در برنامه هفتم توسعه یعنی تا سال ۱۴۰۷ این جایگاه تغییر خواهد یافت و تلاش بر این است که کشور ما ایران مرکز ثقل جذب دانشجویان بین المللی در افق ۱۴۰۷ قرار بگیرد.
معاون وزیر علوم رسیدن به استانداردهای لازم و توسعه زیرساخت‌های مطلوب در مراکز آموزشی و برداشتن موانع حضور دانشجویان بین الملل در فرآیند جذب و نیز تحقق برنامه هفتم توسعه را ضروری برشمرد و تاکید کرد: بدون ایجاد بسترهای لازم که بخشی از آنها خارج از حیطه وظایف وزارت علوم است و همیاری دستگاه‌های متعددی را می‌طلبد، این خواسته محقق نخواهد شد و با توجه به نشستهایی که تاکنون با این دستگاه‌ها برگزار شده امیدواریم بتوانیم به این مرتبه دست یابیم.
بررسی الگوهای جذب
وی به الگوهای متعدد جذب دانشجویان بین الملل اشاره کرد و یادآور شد: کشورهای مختلف جهان بر اساس اهداف خود از الگوهای مختلفی برای جذب دانشجوی خارجی پیروی می‌کنند، بطور مثال الگوی جذب دانشجویان بین المللی در آلمان با اهداف آموزشی و علمی طراحی شده و این کشور رسماً اعلام می‌کند از محل جذب دانشجو قصد درآمد زایی ندارد و در مقابل، بیشتر کشورهای جهان مانند استرالیا وکانادا وانگلستان و مالزی ازالگوی اقتصادی پیروی می‌کنند.
کشورهای مختلف جهانی هر کدام الگوی خاص خود را در جذب دانشجویان بین الملل مد نظر دارند و ایران از دهه ۱۳۶۰ تا چند سال قبل از الگوی فرهنگی تبعیت کرده است. به این معنا که ترویج اهداف انقلاب اسلامی در کشورهای هدف که عمدتاً کشورهای اسلامی و عربی است در اولویت بوده است و اخیراً گرایش‌هایی به سمت تعدیل این الگو درتلفیق فرهنگی، سیاسی و اقتصادی برآمده است.
علم هیچگاه در مرز خاصی محصور نبوده و در شرایط امروز پدیده جهانی شدن نیز بین المللی شدن علم را ناگزیر می‌کند و ما برای رسیدن به مرجعیت علمی بعنوان پیش درآمد نیل و میل به تمدن بزرگ اسلامی باید موضوع جذب دانشجویان بین الملل را از اولویت‌های اصلی خود قرار دهیم و این موضوع بی شک سطح دانشگاهها و کلاسهای درس را ارتقا خواهد بخشید و نوع تعامل جامعه را نیز تغییر می‌دهد و ما را سریع‌تر به سمت توسعه پیش خواهد برد.
گزارش از عرفان عباسی
