به گزارش فرهنگی اجتماعی«خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در آخرین گزارش‌های منتشر شده شاخص کامیابی برای سال ۲۰۲۰، ایران نمره ۴۸.۱ را کسب کرده است و در رتبه ۱۲۰ قرار داشت. که حال در تازه‌ترین آمار این شاخص وضعیت نامطلوب‌تری پیدا کرده است.
*نمودار بالا، وضعیت زیرشاخص‌های کامیابی ایران را در مقایسه با دانمارک به‌عنوان کشور صدرنشین در جدول رتبه‌بندی کامیابی نشان میدهد
ایران در زمینه زیرشاخص‌های آزادی فردی و حکمرانی، بیشترین فاصله را با دانمارک دارد. میزان انطباق ایران با دانمارک در زمینه زیرشاخص حکمرانی برابر با ۴۳ درصد و در زمینه زیرشاخص آزادی فردی برابر با ۱۶ درصد است. کمترین فاصله ایران با دانمارک در زیرشاخص سلامت است که نمره آن، ۸۶ درصد با وضعیت دانمارک انطباق دارد. زیرشاخص شرایط زندگی و آموزش ایران به ترتیب ۷۹ و ۷۴ درصد از زیرشاخص‌های مربوطه به کشور دانمارک است. اما نکته تناقض‌آمیز، فاصله اندک ایران با دانمارک در زمینه زیرشرایط زندگی در عین فاصله بسیار زیاد آنها در زمینه آزادی‌های فردی است.
یک جامعه شناس درباره جامعه ایرانی گفت: درک من این است که جامعه ایران طی سال‌های گذشته تغییرات مهمی به لحاظ جمعیتی داشته، یک چگالی جمعیتی عظیمی در ایران شکل گرفته که تحصیلات عالی دارد، ما در ایران ۱۴ میلیون نفر با تحصیلات عالی داریم. از طرفی علیرغم تمامی محدودیت‌ها تعامل جامعه با شبکه‌های اجتماعی افزایش پیدا کرده است، به عبارتی میل صرف کردن وقت در رسانه بالاتر رفته و این نشان میدهد مردم علایق و کنش ارتباطی بیشتری پیدا کردند.
همچنین در این جامعه جوانان و زنان فعال‌تر شدهاند، هویت‌های سبک زندگی در این جامعه تمایل پیدا کرده که خودش را بیان کند. وی ادامه داد: این جرم بزرگ جمعیتی از طرف سیاست‌های رسمی شناسایی نمیشود و با آن تعامل سازنده خلاق ندارد، در نتیجه این چگالی جمعیتی با ویژگی‌هایی که گفتم به جرم بحرانی تبدیل شده است.
یعنی زیست جامعه از نظر سواد و تحصیلات، تحرک اجتماعی و رسانه‌های، علایق فرهنگی و سبک زندگی، میل به آزادی و ابراز وجود و میل به مشارکت بالا رفته اما سیستم‌های رسمی چندان با این جامعه تعامل ندارند و بیشتر میخواهند جامعه را در قلمرو مستعمرگی خود نگه دارند، لذا سیاست‌هایی به جامعه تزریق میشود که با زندگی این نسل خیلی سازگاری ندارد، بنابراین بین محتوای جامعه و شکل اداره آن شکاف وجود دارد چیزی که ما به آن جرم بحرانی میگوییم، این جرم بحرانی میتواند زمینه رشد ایدئولوژی‌های رادیکال را فراهم کند.
نشانه های نگران کنندهای در این جامعه وجود دارد، مثال اختلافات طبقاتی در این جامعه خیلی زیاد شده است. به شاخص ضریب جینی توجه کنیم، این ضریب نشان دهنده شکاف طبقاتی است، در سال ۱۳۵۷ ضریب جینی در ایران ۵۰ درصد بود، حتی یکی از علل انقلاب ۵۷ همین شکاف طبقاتی در آن سال ها بود. اما امروز براساس گزارش‌های جهانی ضریب جینی در ایران به بالای ۴۰ درصد رسیده است، درحالیکه این ضریب در عراق حدود ۳۰ درصد است یا در مجارستان ۲۹ درصد است، بنابراین ضریب جینی بالا در ایران سبب مخدوش شدن انسجام و همبستگی اجتماعی میشود.
ایرانی‌ها جزو ۱۰ رتبه اول از نظر داشتن تجربه عاطفی منفی
نشانه نگران کننده دیگر وضعیت عاطفی ایران است. موسسه گالوب یکسری پیمایش‌هایی دارد با عنوان گزارش جهانی احساسات، آنها به طور میدانی بررسی میکنند یک شهروند در ۲۴ ساعت گذشته چقدر تجربه عاطفی منفی یا مثبت داشته است، آخرین گزارش گالوب دراینباره نشان میدهد ایرانی‌ها جزو ۱۰ رتبه اول از نظر داشتن تجربه عاطفی منفی هستند.
گزارش‌های زندگی روزمره هم نشان میدهند که مردم سر کوچکترین موارد با یکدیگر دعوا میکنند. لگاتوم براساس ۱۲ شاخص میزان کامیابی ملت ها را اندازهگیری میکند، برخی از این شاخص‌ها عبارتند از امنیت و ایمنی، محیط زیست، آموزش، سلامت، شرایط زندگی، کیفیت اقتصادی و همچنین سرمایه اجتماعی، سرمایه اجتماعی همان اعتماد به نهادها، سیاست‌های کشور، پول ملی، اعتماد به یکدیگر است، درآخرین گزارش Index Prosperity Legatum رتبه شاخص کامیابی ایران از ۱۶۷ کشور ۱۲۶ است، که اصال رتبه خوبی نیست.
در همین شاخص مشخص است که اعتماد در ایران وضعیت خوبی ندارد. شاخص میل به موفقیت میگوید که هر ملتی چقدر اصرار دارد که موفق شود، ما جزو ملت‌هایی هستیم که در این شاخص رتبه بالایی داریم، یعنی از مقیاس ۷ در این شاخص نمره ایران در میل به موفقیت در نگرش ۶.۲ است و در میل به موفقیت در عمل ۴.۷ است. یعنی ملتی با این همه مسائل تاریخی، این همه مشکلات و این همه دل نگرانی‌ها همچنان میخواهد موفق شود.
گزارش از محمد جهاد
