به گزارش گروه سیاسی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ خبرهایی هراز گاهی برای ملتهب نشان دادن دانشگاه ها و سلب اعتماد ذی‌نفعان از مدیریت مراکز آموزش عالی مبنی بر اخراج اساتید دانشگاه مطرح می‌شود و شبکه‌های معاند و فرصت‌طلبان با اهداف خاص در قامت روشنفکر و مدافع علم و آموزش با آب و تاب به انعکاس آن می‌پردازند و حتی تحلیل‌هایی هم بر آن مطالب غیرواقع ارائه می دهند.
به گفته روسای مراکز آموزش عالی، هر دانشگاه برای رسیدگی به اختلافات بین ذی‌نفعان دانشگاه، سازوکارهای رسمی و مستقلی دارد و قطع ارتباط با یک عضو رسمی هیات علمی و اخراج آن به این سادگی نیست که به سلیقه شخص یا اشخاصی بستگی داشته باشد، بلکه مراجع متعدد قانونی درون و برون دانشگاهی وجود دارند که فارغ از سلیقه شخصی به موارد اتهامی رسیدگی قانونی می‌کنند و اخراج عضو هیات علمی دانشگاه به سادگی نیست.
براساس قانون، «اخراج» استاد در شرایطی است که شخصی اعم از هیات علمی، خطای محرزی انجام بدهد، تخلف اخلاقی یا آموزشی یا بحث‌های امنیتی داشته باشد که این موارد باید با تایید مراجع ذی صلاح باشد و به عبارت دیگر قطع ارتباط با عضو رسمی هیات علمی دانشگاه به سادگی نیست اما شاهد موجی از هجمه علیه دولت و به ویژه وزارت علوم و روسای دانشگاه ها هستیم، گرچه مسوولان ذیربط در مقام پاسخگویی برآمدند و توضیحات لازم را داده اند اما فضاسازی ها همچنان ادامه دارد.
در این راستا ، برآن شدیم تا باردیگر نگاهی به پاسخ روسای دانشگاه ها، مسوولان و صاحبنظران داشته باشد که در ذیل می خوانید.
اخراج کلمه سنگینی است که باید بجا استفاده شود
رییس مرکز جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این زمینه با غیرواقعی خواندن آمار ارائه شده در خصوص اخراج برخی اساتید گفت: جذب و ادامه فعالیت اعضای هیات علمی طبق قانون صورت می‌گیرد، نمی‌توان به راحتی به یک عضو هیات علمی گفت که شما بروید یا شما باشید. «اخراج» کلمه سنگینی است که در موارد انگشت‌شمار از آن استفاده می‌شود.
محمد خلج امیرحسینی توضیح داد: همه مسایل مربوط به اعضای هیات علمی از جذب تا تبدیل وضعیت و بازنشستگی تابع قانون است. ما هیچ کاری را خارج از قانون، مخصوصا در خصوص اعضای هیات علمی نمی‌توانیم انجام دهیم.
وی افزود: اعضای هیات علمی دانشگاه ها جزو جامعه فرهیخته ما هستند و به این راحتی نمی‌توانیم به هر کدام از آنها بگوییم برو یا بمان.
رییس مرکز جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم ادامه داد: ما باید بین عبارات تفکیک قائل شویم. کلمه «اخراج» در جایی به کار می‌رود که شخصی اعم از هیات علمی، خطای محرزی انجام بدهد، تخلف اخلاقی یا آموزشی یا بحث‌های امنیتی داشته باشد که آن هم با تایید مراجع ذی صلاح ممکن است در حین همکاری با آن شخص، عذرش خواسته شود. که ما از این موارد نداریم و اگر هم بوده به تعداد انگشت شمار بوده است.
خلج امیرحسینی خاطرنشان کرد: علاوه بر این ما بحثی داریم تحت عنوان عدم تمدید قرارداد که قانون دارد و قانون آن هم مربوط به الان نیست و مربوط به دهه ۸۰ و ۹۰ است. بر اساس این قانون هر عضو هیات علمی که جذب دانشگاه ها می شود اینطور نیست که تا پایان که تضمین شود که وی در این هیات حضور داشته باشد و طبق شرایطی این حضور تمدید می شود.
وی همچین گفت: هر عضو هیات علمی پیمانی بعد از ۲ سال باید وارد عرصه تبدیلی وضعیت شود و باید خودش درخواست تبدیل وضعیت از پیمانی به رسمی آزمایشی دهد و مستندات لازم را برای این منظور ارائه کند.
رییس مرکز جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم به این نکته اشاره کرد که برخی از اساتید که جذب هیات علمی می‌شوند، ممکن است تا مدتی در این جایگاه بمانند و تضمین شده نیست که برای همیشه دانشگاه با آنها همکاری داشته باشد. اعضای هیات علمی دانشگاهها مثل سایر ادارات رصد می‌شوند و از نظر علمی مورد بررسی قرار می‌گیرند که آیا این شخص برای دانشگاه و دانشجویان مفید است یا خیر. قانون در این زمینه می‌گوید که هر عضو هیات علمی پیمانی، بعد از دو سال باید وارد عرصه تبدیل وضعیت بشود. یعنی خودش تقاضا بدهد که من می‌خواهم تبدیل وضعیت بشوم به رسمی آزمایشی.
خلج ادامه داد: در این مرحله هر کدام از متقاضیان باید مدارک علمی و مستندات خود را به دانشگاه ارائه دهد. تا سال پنجم هم این فرصت برای متقاضیان وجود دارد و اگر بعد از این فرصت، شخص نتواند مدارک و مستندات را ارائه و شرایط لازم برای تبدیل وضعیت را اخذ کند، قانون این فرد را فاقد صلاحیت برای ادامه همکاری با دانشگاه می‌داند که تشخیص آن به عهده گروه علمی دانشگاه و در نهایت با هیات اجرایی دانشگاه است.
وی همچنین تاکید کرد: اینکه شما می‌بینید اواخر شهریور این خبرها پخش می‌شوند، علتش این است که در این زمان قراردادهای اساتید پیمانی به پایان می‌رسند و به همین دلیل معمولا این اخبار در اواخر تابستان بیشتر منتشر می‌شوند.
رییس مرکز جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم گفت: در واقع در این زمان مشخص می‌شود که شخصی قراردادش تمدید می‌شود یا خیر. علاوه بر این اگر دانشگاه تشخیص داد که شخصی دیگر صلاحیت ادامه فعالیت و همکاری با دانشگاه را ندارد، باز طبق قانون آن شخص می‌تواند به هیات مرکزی جذب اعتراض کند و به این سادگی نیست که صرفا چون دانشگاه تشخیص داده است، کار تمام بشود.
خلج افزود: اگر مجددا هیات مرکزی جذب هم تشخیص دهد که آن فرد صلاحیت ادامه همکاری را ندارد، باز آن عضو هیات علمی می‌تواند به هیات عالی جذب اعتراض کند و چندین مرحله امکان این اعتراض وجود دارد.
شکایتی بابت اخراج یا تعلیق استاد دریافت نکرده‌ایم/اساتید اعتراضشان را به دفتر بازرسی ارسال کنند. مدیرکل دفتر بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم با بیان اینکه اعضای هیات علمی دانشگاهها که برای آنها مشکلاتی به‌وجود آمده می‌توانند شکایات خود را به این دفتر ارسال کنند، گفت: تاکنون شکایتی بابت اخراج یا تعلیق استادی به دفتر بازرسی وزارت علوم ارسال نشده است.
حامد کرمی با تاکید بر اینکه اساتیدی که اخراج شده یا از کار تعلیق شده‌اند، می توانند شکایات خود را با دفتر بازرسی وزارت علوم ارسال کنند، گفت: هیات اجرایی جذب دانشگاه ها سیستم رسیدگی به شکایات اعضای هیات علمی دارند و بنابراین وقتی هیات اجرایی جذب دانشگاهی حکمی را صادر می‌کند، اساتید می‌توانند شکایات خود را به این هیات ارائه دهند تا درخواست آنها مورد رسیدگی قرار بگیرد.
وی در ادامه تصریح کرد: در صورتی که استادی در هیان جذب دانشگاهی شکایت و اعتراض کرد و به نتیجه نرسید، می تواند این شکایت را به هیات عالی یا مرکزی جذب در وزارت علوم ارسال کند تا پرونده وی مجدد مورد رسیدگی قرار بگیرد و نظر نهایی صادر شود.
مدیرکل بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم خاطرنشان کرد: اعضای هیات علمی دانشگاه ها در صورتی که اعتراضشان در هر یک از مراحل فوق به نتیجه نرسید در نهایت می‌توانند درخواست خود را به دفتر بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم ارائه دهند ما در این دفتر شکایات را بررسی می‌کنیم.
کرمی با بیان اینکه تاکنون شکایتی بابت اخراج یا تعلیق استادی به دفتر بازرسی وزارت علوم ارسال نشده است، تاکید کرد: دانشگاهیان و دانشجویان می‌توانند شکایات خود را در سامانه رسیدگی به گزارشات این وزارتخانه ارسال کنند، در این سامانه نوع و تعداد شکایات به طور دقیق مشخص است و رسیدگی به شکایات ارسالی نیز با سرعت بالا انجام می گیرد. سیاست ما رسیدگی به شکایات ارسالی با حفظ کرامت شاکیان است. تلاش می کنیم در دفتر بازرسی اقداماتی را به‌کار بگیریم که بر اثر آن از بروز هر نوع برخورد، تخلف و کوتاهی در دانشگاه ها جلوگیری شود، به این ترتیب با پیشگیری‌هایی که صورت می‌گیرد میزان شکایات نیز به حداقل می‌رسد.
توضیح سخنگوی وزارت علوم درمورد قطع همکاری با استاد سابق دانشگاه شریف
سخنگوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم درمورد قطع همکاری با یک استاد دانشگاه صنعتی شریف گفت: این فرد توسط هیات اجرایی جذب دانشگاه فاقد شرایط لازم تشخیص داده شد و نامه قطع همکاری وی به وزارت علوم ارسال شده است. تصمیم بعدی از اختیار دانشگاه خارج است.
علی شمسی پور تاکید کرد: اگر اخباری در مورد قطع همکاری یا اخراج برخی استادان منتشر می‌شود، ممکن است فرد شرایط علمی یا عمومی استادی دانشگاه را از دست داده باشند، یا استعلام منفی مربوط به دستگاه های امنیتی در مورد وی وجود داشته باشد، یا مواردی که به هیات های انتظامی اعضای هیات علمی واگذار می شود، می تواند باعث قطع همکاری با عضو هیات علمی شود. این امر موضوع جدیدی نیست و در دولت های مختلف هم رخ داده است.
وی تصریح کرد: موضوع قطع همکاری با چند عضو هیات علمی از بین چند ۱۰ هزار عضو هیات علمی، در سال های مختلف هم مطرح بوده است. تعداد محدودی از اعضای هیات علمی یا شرایط علمی یا عمومی را از دست داده اند یا استعلام آنها به دلیل عمل غیرقانونی منفی شده است، یا هیات‌های انتظامی نسبت به قطع همکاری آنها تصمیم گرفته اند. در این دوره هم تعداد قطع وی همکاری‌ها بیش از دوره های گذشته نبوده و مسیر معمول را طی می کند.
سخنگوی وزارت علوم یادآور شد: البته برخی جریان های سیاسی از برخی اتفاقات سواستفاده و صیادی می کنند، ولی وزارت علوم در مورد اعضای هیات علمی چه در جذب و چه در نظارت بر روند کاری آنها و انفصال یا عدم انفصال و ادامه خدمت آنها، روال معمول قانونی را طی می کند.
شمسی پور با اشاره به قطع همکاری با یک عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف نیز گفت: این فرد توسط هیات اجرایی جذب دانشگاه فاقد شرایط لازم تشخیص داده شده و نامه قطع همکاری وی به وزارت علوم ارسال شده است. تصمیم بعدی در خصوص وی از اختیار دانشگاه خارج است و بعد از بررسی پرونده و اخذ تصمیم نهایی در هیات مرکزی جذب در مورد این پرونده، اگر قرار به قطع همکاری شود وی می تواند طبق مقررات موجود اعتراض و پرونده خود را پیگیری کند. ولی موضوع از دست دانشگاه خارج شده و این عضو سابق هیات علمی باید روند قانونی را طی کند.
سخنگوی وزارت علوم ادامه داد: در فرایند این پرونده، یک عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف هم اعلام کرد از عضویت در هیات اجرایی دانشگاه استعفا داده است. این موضوع بررسی و معلوم شد، ایشان اصلا عضو هیات اجرایی دانشگاه شریف نبوده و حکمی در این زمینه نداشته و رییس دانشگاه برای حفظ حرمت و با در نظر گرفتن سابقه وی، او را در جلسات به عنوان مدعو، دعوت می کرده است. بنابراین استعفای ایشان عملا بلاوجه است. متاسفانه گاهی نیات سیاسی بر برخی مواضع اصولی غلبه می‌کند و فضای سازی سیاسی اصل قرار می‌گیرد.
پاسخ وزارت کشور به برخی اظهارات شتابزده درباره دانشگاهها
همچنین مرکز اطلاع رسانی وزارت کشور در اطلاعیه‌ای به فضاسازی‌های رسانه‌ای پیرامون موضوع دانشگاه ها و اتفاقات اخیر پاسخ داد و نوشت: آنچه وزارت علوم در برابر معدود اساتیدی که دچار رکود علمی بوده، اما نقش مهمی در نمایش های رسانه ای داشته اند، صورت داده کاملا بر مبنای موازین قانونی و اداری و البته وظیفه انقلابی این وزارتخانه برای پویایی علمی و فرهنگی دانشگاهها بوده است که جای تقدیر دارد. چرا که مسوولیت اساتید دانشگاه ها به‌عنوان معیار و تراز در نهاد دانشگاه، ضمن پیشبرد اهداف آموزشی و پژوهشی، احیای حس غرور و سربلندی ملی در دانشجویان است. هرچند جریانات سیاسی که بی‌توجه به ظرفیت جوانان در طی سال‌های تصدی مسوولیت خود، سد راه جوان‌گرایی، نخبه گرایی و تغییر در مدیریت فرسوده گذشته بوده و خود عمده‌ترین دلیل ناامیدی بخشی از جوانان هستند، امروز پوستین وارونه پوشیده و در برابر قانون بایستند.
در این اطلاعیه آمده است: بیشترین آسیب به دانشگاه در سال های گذشته از ناحیه جریان هایی وارد آمده است که کوشیده‌اند با سیاسی‌بازی و بهره‌برداری‌های جناحی و انتخاباتی از ظرفیت بزرگ دانشگاه و فطرت حق جوی جوانان دانشجو در راستای مطامع خود بهره‌برداری مقطعی داشته باشند. افرادی که در عین رکود علمی، با بی اخلاقی سیاسی و نمایش های رسانه ای کوشیده اند تا فرصت تولید علم و به تبع آن احساس افتخار ملی و سپهر فرهنگی سیاسی دانشگاه ها را آلوده به نگرش جناحی و بعضا ضدملی کنند.
وزارت کشور در این اطلاعیه تاکید کرد: این وزارتخانه در راستای رفع موانع و کمک به تصمیم سازی وزارت علوم، بهداشت و دانشگاه آزاد در جهت توسعه علمی و افزایش ظرفیت های جذب هیات علمی دانشمند، جوان و نخبه و تبدیل دانشگاه ها به مهمترین نهاد حل مسایل واقعی کشور و تولید علم بومی نافع، آنچنان که سیاست کلان نظام جمهوری اسلامی در حوزه علم و فناوری بوده است، همواره آماده بوده و تلاش های خود را نیز صورت داده است. وزارت کشور به سبب وظیفه میان داری خود در نظام حکمرانی کوشیده است تا همه دستگاه ها از جمله؛ سازمان اداری استخدامی، سازمان برنامه و بودجه و ... نسبت به رفع نیازمندی های دانشگاه ها و ارتقا همه جانبه امور از کیفیت تحصیل و خدمات رفاهی دانشجویان و اساتید تا جذب اعتبارات لازم برای تحول و ارتقای نظام دانش و پژوهش، بسیج شوند.
قطع همکاری با اساتید روال معمول و طبیعی دانشگاهها است
رییس جهاد دانشگاهی نیز در واکنش به فضاسازی ها درمورد قطع همکاری با برخی اساتید دانشگاه ها و تلاش برای زیر سوال بردن آستانه تحمل دولت، گفت: قطع همکاری با دانشگاه مساله‌ای نیست که دیروز و امروز اتفاق افتاده باشد. این روال معمول و طبیعی دانشگاهها است که کسانی که نتوانند پایه و رضایت دانشگاه را بگیرند و دچار رکود علمی شوند، با آنها قطع همکاری می‌شود.
حسن مسلمی نائینی امروز اظهار داشت: اساتیدی که در دانشگاه ها به صورت پیمانی مشغول تدریس هستند باید عملکرد آنها هرسال ارزیابی شود و در صورت رضایت از عملکرد آنها قرار دادشان تمدید می شود.
وی یادآور شد: در دانشگاه تربیت مدرس عضو هیات انتظامی دانشگاه هستم و پرونده بعضی از اساتیدی را که در اغتشاشات حضور داشتند، بررسی کردیم. در مراحل دادرسی، آنها با حضور در هیات انتظامی توضیحاتی در این باره دادند و از خود دفاع کردند. اگر ثابت شود استادی کاری نکرده است، پرونده وی بسته یا تعلیق می شود تا زمانی که دوباره کاری انجام دهد و دوباره این پرونده فعال می شود.
رییس جهاد دانشگاهی افزود: یکی دیگر از دلایل قطع همکاری رکود علمی استاد است و پیمانی و رسمی ندارد. حتی اگر فرد استاد تمام دانشگاه و رسمی باشد و نتواند پایه سالانه را بگیرد، بعد از سه سال رکود علمی پیدا می کند و با وی خداحافظی می‌کنند.
مسلمی نایینی ادامه داد: بنابراین قطع همکاری و اخراج استاد مساله ای نیست که دیروز و امروز اتفاق افتاده باشد، این روال معمول و طبیعی دانشگاه است که کسانی که نتوانند پایه و رضایت دانشگاه را بگیرند و دچار رکود علمی شوند با آنها قطع ارتباط می شود. می توانید آمار اساتیدی را که این اتفاق برای آنها افتاده از هیات انتظامی دانشگاه ها و هیات های جذب دانشگاه بگیرید.
حتی یک مورد اخراج استاد نداشتیم
سید محمد مقیمی رییس دانشگاه تهران هم در واکنش به برخی شایعه سازی های اخیر مبنی بر اخراج تعدادی از استادان این دانشگاه گفت: در ۲ سال اخیر در دانشگاه تهران حتی یک مورد اخراج استاد نداشته‌ایم.
وی تاکید کرد: هر از چند گاهی می‌شنویم که موضوع اخراج برخی اساتید در دانشگاه تهران مطرح می‌شود که چنین خبری اصلا صحت ندارد و حداقل در دوره ۲ ساله مدیریت اینجانب در دانشگاه تهران حتی یک مورد اخراج استاد نداشته‌ایم.
رییس دانشگاه تهران تصریح کرد: این دانشگاه همانند همه دانشگاه‌های معتبر دنیا با جمعیت ۵۰ هزار نفری، اگر طرح دعوایی توسط استاد، دانشجو و کارمندی اقامه شود، نهادها و هیات‌های مربوطه رسیدگی لازم را انجام می دهند و بیشتر آنها حل‌وفصل می‌شود، ولی اگر موارد لاینحلی هم باشد به نهادهای قضایی ارجاع می‌شود که ممکن است فرد مورد نظر تا زمان صدور رای قضایی به حالت تعلیق درآید که بسیار محدود است؛ در ۲ سال اخیر شاهد ۲ مورد بوده‌ایم که امیدوارم با رای نهادهای قضایی، تکلیف این افراد روشن شود.
علی شمسی‌پور سخنگوی وزارت علوم در یکی از شبکه‌های اجتماعی در واکنش به صحبت‌های یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری درباره اخراج اساتید در دولت سیزدهم گفت: اظهارات یکی از کاندیداها و ادعای اخراج و بازنشسته کردن اساتید به دلیل اعتراض، در دولت سیزدهم خلاف واقع است.
وی افزود: این درحالی است که در دولت آقای روحانی در ۳۸ دانشگاه کشور بیش از ۳۳۰۰ استاد دانشگاه‌های کشور اخراج، قطع همکاری، عدم تمدید قرارداد، بازنشسته و … شده اند.
گزارش از عرفان عباسی
