به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، با گسترش روزافزون استفاده از تلفن‌های همراه و تبلت‌ها، امنیت اطلاعات کاربران به یک موضوع حیاتی تبدیل شده است. با وجود تلاش‌های فراوان برای افزایش امنیت نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل، همچنان تعداد زیادی از برنامه‌ها وجود دارند که می‌توانند تهدیدی جدی برای کاربران باشند. در ادامه به بررسی نرم‌افزارهای خطرناک برای نصب در تلفن همراه می‌پردازیم و راهکارهایی برای پیشگیری از تهدیدات این نرم افزارها را نیز شرح خواهیم داد.
بدافزارها و جاسوس‌افزارها
بدافزارها (Malware) نرم‌افزارهایی هستند که به‌طور خاص برای انجام فعالیت‌های مخرب طراحی شده‌اند. این برنامه‌ها می‌توانند اطلاعات شخصی کاربران را سرقت کرده، دستگاه‌های آنها را آلوده کنند و حتی کنترل کامل دستگاه را به دست بگیرند. نمونه‌های معروف بدافزارها عبارتند از:
بدافزار جوکر (Joker Malware) این بدافزار مخفیانه اطلاعات پرداختی و پیامک‌ها را سرقت می‌کند. به طور معمول، این بدافزار از طریق برنامه‌های مخرب در فروشگاه‌های غیررسمی منتشر می‌شود.
هیومینگ بد (HummingBad) بدافزاری که به دستگاه‌های اندرویدی نفوذ می‌کند و با نمایش تبلیغات مخرب و دانلود برنامه‌های مخرب، درآمدزایی می‌کند.
جاسوس‌افزارها (Spyware) نوعی از بدافزارها هستند که برای نظارت و جاسوسی بر فعالیت‌های کاربران طراحی شده‌اند. این نرم‌افزارها می‌توانند به طور مخفیانه پیام‌ها، تماس‌ها، مکان‌ها و سایر اطلاعات حساس را رهگیری کنند. نمونه‌هایی از جاسوس‌افزارها شامل:
پگاسوس (Pegasus) یکی از پیشرفته‌ترین جاسوس‌افزارها که می‌تواند به‌صورت پنهانی و بدون نیاز به تعامل کاربر، به تمامی داده‌های دستگاه دسترسی پیدا کند.
فلکسی اسپای (FlexiSpy) جاسوس‌افزاری که برای نظارت بر تماس‌ها، پیام‌ها و فعالیت‌های آنلاین کاربران طراحی شده است.
انتشار برنامه‌های پرمخاطره در فروشگاه‌های غیررسمی
دانلود برنامه‌ها از منابع نامعتبر و فروشگاه‌های غیررسمی می‌تواند به نصب نرم‌افزارهای خطرناک منجر شود. این فروشگاه‌ها به دلیل نداشتن نظارت کافی، بستر مناسبی برای انتشار بدافزارها و جاسوس‌افزارها هستند. برنامه‌های موجود در این فروشگاه‌ها ممکن است شامل کدهای مخرب باشند که می‌توانند به سیستم‌های کاربران نفوذ کرده و اطلاعات حساس را سرقت کنند.
برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها
شبکه‌های اجتماعی به دلیل تعداد بالای کاربران و حجم وسیع اطلاعات شخصی، هدف جذابی برای مهاجمان سایبری هستند. برخی از برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی به دلیل ضعف‌های امنیتی یا حوادث مکرر نقض حریم خصوصی، می‌توانند ناامن باشند. نمونه‌هایی از این برنامه‌ها عبارتند از:
فیسبوک (Facebook) در سال‌های اخیر، چندین حادثه نقض حریم خصوصی در این پلتفرم گزارش شده است که باعث نگرانی‌های جدی در خصوص امنیت اطلاعات کاربران شده است.
تیک تاک (TikTok) این برنامه به دلیل نگرانی‌هایی درباره دسترسی به داده‌های کاربران و ارسال آنها به سرورهای خارجی به ویژه در کشور چین، مورد توجه قرار گرفته است.
برنامه‌های پیام‌رسان نیز به دلیل دسترسی به اطلاعات حساس کاربران، می‌توانند هدف حملات سایبری قرار گیرند. برخی از این برنامه‌ها به دلیل رمزگذاری ضعیف یا به‌روزرسانی‌های امنیتی ناکافی، می‌توانند ناامن باشند. مثال‌هایی از پیام‌رسان‌های پرمخاطره:
واتساپ (WhatsApp) اگرچه از رمزگذاری پایان به پایان استفاده می‌کند، اما برخی از نسخه‌های قدیمی‌تر این برنامه آسیب‌پذیری‌های امنیتی داشته‌اند.
تلگرام (Telegram) در برخی موارد، نگرانی‌هایی درباره پروتکل‌های امنیتی این برنامه مطرح شده است.
برنامه‌های پرداخت و بانکی
با افزایش استفاده از برنامه‌های پرداخت و بانکی، امنیت این نرم‌افزارها به یک موضوع حیاتی تبدیل شده است. اگرچه برنامه‌های رسمی معمولاً از سطح امنیتی بالایی برخوردارند، اما برنامه‌های غیررسمی یا نسخه‌های جعلی این برنامه‌ها می‌توانند به سرقت اطلاعات بانکی کاربران منجر شوند. برنامه‌های پرداخت و بانکی که از منابع نامعتبر دانلود می‌شوند، می‌توانند خطرناک باشند.
برنامه‌های مدیریت رمز عبور ضعیف
برنامه‌های مدیریت رمز عبور برای حفظ و مدیریت رمزهای عبور کاربران طراحی شده‌اند؛ اما برخی از این برنامه‌ها به دلیل استفاده از رمزگذاری ضعیف یا عدم به‌روزرسانی‌های منظم، می‌توانند اهداف آسانی برای حملات سایبری باشند. این نرم‌افزارها در صورت ناامن بودن می‌توانند تمام رمزهای عبور کاربر را در معرض خطر قرار دهند.
برای پیشگیری چه باید کرد؟
دانلود از منابع معتبر: همیشه نرم‌افزارها را از فروشگاه‌های رسمی مانند «گوگل پلی» (Google Play) و «اپ استور»(App Store) دانلود کنید. این فروشگاه‌ها معمولاً نظارت بیشتری روی برنامه‌ها دارند و برنامه‌های مخرب را به سرعت حذف می‌کنند.
بررسی مجوزها: مجوزهای دسترسی نرم‌افزارها را به دقت بررسی کنید و تنها دسترسی‌های ضروری را اعطا کنید. برخی از برنامه‌ها ممکن است درخواست دسترسی‌های غیرضروری داشته باشند که می‌تواند نشان‌دهنده وجود رفتار مخرب باشد.
به‌روزرسانی منظم: نرم‌افزارها و سیستم‌عامل خود را به‌طور منظم به‌روزرسانی کنید. به‌روزرسانی‌ها معمولاً شامل رفع آسیب‌پذیری‌های امنیتی و بهبودهای عملکردی هستند که می‌توانند امنیت دستگاه شما را افزایش دهند.
استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی: استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی معتبر مانند آنتی‌ویروس‌ها و فایروال‌ها می‌تواند به محافظت از دستگاه شما در برابر بدافزارها و تهدیدات سایبری کمک کند.
امنیت نرم‌افزارهای تلفن همراه یک موضوع حیاتی است که نیازمند توجه و آگاهی کاربران می‌باشد. با دانلود نرم‌افزارها از منابع معتبر، بررسی مجوزهای دسترسی، به‌روزرسانی منظم و استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی، می‌توان از بسیاری از تهدیدات مرتبط با نرم‌افزارهای خطرناک جلوگیری کرد. توجه به این نکات می‌تواند به حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران کمک کند و تجربه‌ای امن‌تر از استفاده از تلفن‌های همراه را فراهم کند.
