به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ چکیده مبسوط از انواع چکیده در مقالات علمی می‌باشد که می‌توان گفت خلاصه شده کل مقاله است و مخاطب می‌تواند با صرف مدت زمان کمتری، اهداف، نتایج و تحقیقات به عمل آمده از مقاله را متوجه شود. همان‌طور که از نامش نیز پیداست، چکیده مبسوط به معنای بسط دادن و گسترش دادن مطلب است. درواقع چکیده مبسوط، نمونه کوچک شده کل متن مقاله است که بعد از چکیده اصلی مقاله قرار می‌گیرد و در مورد روش‌شناسی پژوهش و بخش بحث و تفسیر نتایج صحبت می‌کند. دقت داشته باشید که چکیده اصلی مقاله را با چکیده مبسوط اشتباه نگیرید. در ادامه مطلب به تفاوت‌های این دو اشاره خواهد شد.
آیا نوشتن چکیده مبسوط برای هر مقاله‌ای، الزامیست؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم، خیر نوشتن چکیده مبسوط برای هر مقاله‌ای الزامی نیست و بستگی به ژورنال انتخابی شما دارد. درواقع آنچه که باعث اکسپت و سپس چاپ مقاله در مجله می‌شود، در وهله اول محتوا و کیفیت مقاله است و در وهله دوم رعایت فرمت بندی مجله است. اگر ژورنالی که شما انتخاب می‌کنید، در قسمت راهنمای نویسندگان و یا authors guide نگارش چکیده مبسوط را الزامی کرده باشد، شما به عنوان نویسنده مقاله موظف هستید که همراه با فایل اصلی مقاله، چکیده مبسوط را نیز به مجله ارسال کنید؛ اما اگر ژورنال انتخابی شما، درخصوص ارسال چکیده مبسوط ، دستورالعمل و راهنمای خاصی را ذکر نکرده باشد، نیازی به ارسال و نگارش آن نمی‌باشد.
تفاوت چکیده مبسوط با چکیده معمولی در چیست؟
اگرچه نقش هر نوع چکیده‌ای اعم از چکیده اصلی مقاله، چکیده گرافیکی و یا چکیده مبسوط در مقاله، به عنوان خلاصه و گلچین شده اجزای کل یک مقاله می‌باشد و هدف از آوردن آن‌ها در مقاله این است که مخاطب بدون اینکه به کل متن مقاله دسترسی داشته باشد، با خواندن چکیده، به هدف مقاله پی ببرد. با این وجود، تفاوت‌هایی بین چکیده معمولی با چکیده مبسوط مقاله وجود دارد که عمده ترین تفاوت آن‌ها در این است که یک مقاله ممکن است چکیده مبسوط نداشته باشد و ایراد خاصی به حساب نمی‌آید، اما اگر چکیده معمولی نداشته باشد، مقاله علمی پژوهشی دارای یک ایراد بسیار اساسی خواهد بود؛ به عبارت دیگر چکیده مبسوط جز اجزای فرعی مقاله به حساب می‌آید؛ اما چکیده معمولی جز اجزای اصلی مقاله می‌باشد. از دیگر تفاوت‌های آن‌ها می‌توان به حجم آن‌ها اشاره کرد، چکیده معمولی مقاله نباید بیشتر از ۲۵۰ الی ۳۰۰ کلمه باشد؛ اما چکیده مبسوط ممکن است تا چند صفحه هم نگارش شود. همچنین در چکیده معمولی آوردن جداول، نمودار و اشکال رایج نیست و همچنین توصیه می‌شود حتی از رفرنس دهی نیز پرهیز شود؛ اما در چکیده مبسوط، امکان آوردن موارد گفته شده نیز وجود دارد. معمولاً نوع نگارش یک چکیده معمولی ممکن است به دو صورت ساختارمند باشد یعنی به تک تک اجزای مقاله تیتر داده شده و به هر کدام از آن‌ها در چند سطر مجزا اشاره شود و یا به صورت انسجام یافته باشد؛ یعنی بدون اینکه به اجزای مربوطه، تیتر داده شود، به صورت یک پاراگراف کلی نوشته می‌شود؛ اما نوع نگارش چکیده مبسوط، اغلب و در اکثر فرمت مقالات، به صورت ساختارمند تهیه می‌گردد.
ساختار یک چکیده مبسوط به چه صورت است؟
همان‌طور که در عکس مقابل، مشاهده می‌کنید، یک چکیده مبسوط فارسی یا انگلیسی استاندارد، بایستی ساختاری مشابه با این تصویر داشته باشد. همان‌طور که اجزای اصلی مقاله علمی پژوهشی باید به صورت انسجام‌یافته و به ترتیب ذکر شوند، اجزای چکیده مبسوط هم که خلاصه شده مقاله می‌باشد، باید طبق همین منوال و به ترتیب نگارش شود. معمولاً تعداد کلمات هر بخش و محتوای آن، در دستورالعمل ژورنال، مشخص می‌گردد؛ بنابراین معیار اصلی شما جهت نگارش چکیده، باید مجله انتخابی خودتان باشد و این تصویر صرفاً یک نمونه جهت آشنایی بیشتر شما آورده شده است. دقت داشته باشید اگر از جداول و نمودار، اشکال و یا تصاویر نیز در چکیده مبسوط خود استفاده می‌کنید، حتماً دقت داشته باشید برای آن‌ها شماره زنی مرتبی انجام دهید؛ یعنی هم جداول و تصاویر دارای شماره باشند و هم در متن به آن‌ها ارجاع داده شود. در ادامه این بخش به توضیح هر یک از اجزای چکیده مبسوط می‌پردازیم:
عنوان مقاله
عنوان مقاله شما با هر موضوعی که باشد، بایستی در چکیده مبسوط آورده شود. ممکن است برخی مجلات، عنوان کوتاه را نیز از نویسنده درخواست نمایند که در این‌صورت باید یک عنوان کوتاه‌تر و با تعداد کلمات کمتر نیز انتخاب کنید. در انتخاب عنوان مقاله، اول از هر چیز سعی کنید عنوان انتخابی‌تان جدید باشد. برای کسب اطمینان از این موضوع، می‌توانید پس از انتخاب عنوان، آن را در گوگل اسکولار جستجو کنید. همچنین سعی کنید تعداد کلمات عنوان بیشتر از ۱۲ کلمه نباشد. عنوان مقاله بایستی معرف آن بوده و توانایی جذب مخاطب را داشته باشد.
افیلیشن نویسندگان
افیلیشن به معنای وابستگی سازمانی نویسندگان می‌باشد که نوشتن آن در هر مقاله علمی لازم و ضروری است. برای نوشتن افیلیشن کافی است به این ترتیب عمل کنید؛ ابتدا از چپ به راست مدرک تحصیلی یا درجه آکادمیک نویسنده را می‌آوریم. سپس نام واحد را می‌آوریم و سپس نام گروه و نام دانشکده و نام دانشگاه را خواهیم آورد. در انتها نیز شهر و نام کشور مشخص خواهد شد. البته هر دانشگاه یک تمپلیت آماده افیلیشن دارد که می‌توانید از معاونت پژوهشی دانشگاه خود سوال کنید. برای مثال نمونه افیلیشن دانشگاه آزاد مانند الگوی زیر است:
Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
مقدمه و اهداف مقاله
می‌توان گفت مقدمه مقاله در چکیده مبسوط، اولین اجزای اصلی می‌باشد که در مورد مقاله و مشخصات آن توضیح می‌دهد. با توجه به فرمت مجله در خصوص نحوه نگارش مقدمه، به طور کلی می‌توان مقدمه را شامل سه بخش ضروری دانست. در بند اول مقدمه، مسئله و فرضیه‌ای که در مقاله معرفی مورد بحث قرار گرفته شده است، معرفی می‌گردد. در بند دوم از مقدمه، به پیشینه پژوهش اشاره می‌شود. درواقع شما در قسمت دوم، مطالعات مرتبطی که قبلا در حوزه موضوع شما تحقیق شده است را بیان کرده و اهمیت پژوهش خود را در بین این مطالعات، نشان می‌دهید. رفرنس‌هایی را هم که در انتهای چکیده مبسوط می‌آورید، اغلب مربوط به قسمت پیشینه پژوهش یا مرور ادبیات می‌باشد. در قسمت سوم مقدمه نیز، کار تحقیقی خود را ارائه داده و چرایی انجام پژوهش را توضیح می‌دهید.
روش شناسی مقاله
روش شناسی یا methodology مقاله، شامل کلیه تحقیقات، پژوهش‌ها، آزمایش‌ها، تحقیقات میدانی، نمونه گیری تصادفی، تجزیه و تحلیل به کمک نرم‌افزارهای مختلف است که شما در طول گردآوری مقاله خود از آن‌ها استفاده کرده‌اید تا به نتیجه برسید. روش شناسی مقاله در چکیده مبسوط، می‌تواند در قالب نمودار، جداول و اعداد و ارقام بیاید.
یافته‌های مقاله
مسلماً پس از روش شناسی مقاله، یافته‌های آن ذکر می‌گردد. یافته‌های مقاله به معنای هر آن نتایجی است که شما از طریق روش شناسی مقاله خود استخراج کرده‌اید. این قسمت را هم می‌توانید به کمک نمودار و جداول اشاره کنید. دقت کنید چون در چکیده مبسوط شما باید به صورت خلاصه به یافته ها و نتایج اشاره کنید، موارد مهم و جامعی از یافته‌ها را ارائه دهید تا مخاطب نیز با تکرار این تحقیق به نتایج یکسانی که شما دست پیدا کرده‌اید، برسد.
بحث و نتیجه گیری
در قسمت بحث و نتیجه گیری مقاله معمولاً نظرات و پیشنهادات خود نویسنده می‌آید. بسیاری از پژوهشگران تصور می‌کنند، به دلیل اینکه در قسمت بحث و نتیجه گیری، تمامی موارد در خصوص مقاله، گفته شده و به اتمام رسیده است، بخش نتیجه گیری اهمیت چندانی ندارد؛ اما باید بدانید این قسمت می‌تواند به عنوان مهر تایید جهت پذیرش مقاله شما باشد؛ پس بهتر است مهارت نویسندگی خود را به کار گیرید و با تلفیق پیشنهادات سازنده برای پژوهش‌های آتی، یک نتیجه گیری خوب در چکیده مبسوط نگارش کنید.
منابع
معمولاً آوردن حداقل ۲ الی ۵ رفرنس در چکیده مبسوط توصیه می‌گردد؛ اما بایستی تعداد مجاز استفاده از رفرنس در چکیده مبسوط را در ژورنال انتخابی نیز مورد بررسی قرار دهید. همچنین در راهنمای نویسندگان جهت رفرنس نویسی سبک و فرمت خاصی گفته می‌شود که حتماً باید شیوه گفته شده را رعایت کنید. برای مثال رفرنس دهی مقاله به روش ونکوور، سبک APA، سبک شیکاگو و… که هر کدام رفرنس نویسی خاص خود را دارند.
چکیده مبسوط چند کلمه دارد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت؛ حجم چکیده مبسوط و تعداد کلمات آن، بستگی به فرمت مجله‌ای دارد که می‌خواهید سابمیت مقاله خود را انجام دهید. تعداد کلمات چکیده مبسوط در هر ژورنال با توجه به فرمت بندی مقاله، مشخص می‌گردد؛ اما معمولاً یک چکیده مبسوط استاندارد، بین ۷۰۰ الی ۱۰۰۰ کلمه می‌باشد. البته این تعداد، بدون در نظر گرفتن قسمت رفرنس‌های پایانی، جداول و نمودارهاست.
