به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ براساس آمارها حوادث معدنی پس از حوادث ساختمانی بیشترین آمار تلفات نیروی کار را به خود اختصاص داده و فعالیت در معادن جزو مشاغل سخت و زیانآور شناخته شده است.
معدن، به محدودهای اطلاق میشود که شامل ذخیره معدنی است. معادن به سه دسته تعاونی، خصوصی و دولتی تقسیم میشوند و معادن دولتی شامل معادنی است که توسط سازمانهای دولتی، شهرداریها و نهادهای انقلابی اداره میشود. چنانچه مدیریت معدن توسط افراد یا مؤسسات خصوصی اعمال شود، معدن خصوصی تلقی میشود و در صورتی که اداره آن توسط شرکت تعاونی انجام شود، معدن تعاونی است.
معادن در حال بهرهبرداری نیز به معادنی گفته میشود که در آن مجموعهای از عملیات به منظور استخراج، کانهآرایی و به دست آوردن مواد معدنی قابل فروش انجام گیرد.
در حال حاضر معادن در حال بهرهبرداری کشور مربوط به استخراج سنگآهن، سنگهای فلزی غیرآهنی،سنگ، شن و ماسه، ذغالسنگ خشک، مواد معدنی شمیایی،نمک و سایر مواد معدنی است که بیشترین میزان بهرهبرداری و استخراج مربوط به معادن سنگ و شن و ماسه است.
بر اساس نتایج یک پژوهش تعداد معادن درحال بهرهبرداری در سال ۱۴۰۰ بیش از ۶۰۰۰ معدن بوده و استانهای خراسان رضوی، فارس و سمنان بیشترین تعداد معادن در حال بهرهبرداری را به خود اختصاص دادهاند. بیشترین تعداد معادن درحال بهرهبرداری نیز به معادن استخراج سنگ، شن و ماسه با ۴۶۳۵ معدن، اختصاص دارد.
نتایج این گزارش نشان میدهد که متوسط تعداد شاغلان معدن در سال ۱۴۰۰ درمعادن درحال بهرهبرداری کشور بیش از ۱۳۰ هزار نفر بوده است که از این تعداد متوسط تعداد شاغلان بر حسب سطح مهارت برابر ۲۸ هزار و ۱۵۷نفر کارگر ساده، ۳۸ هزار و ۲۹۰ نفر کارگر ماهر،۸۴۷۶ نفر تکنسین، ۹۹۹۷ نفر مهندس و ۲۱ هزار و ۴۰۹ نفر شاغلان امور حمل و نقل و متوسط تعداد شاغلان غیرتولیدی اداری،مالی و خدماتی بیش از ۲۴ هزار نفر بوده است.
گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار از مقایسه حوادث معدنی در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ حاکی از آن است که بیش از ۹۳۰ معدن در سال ۱۳۹۸ دارای واحد بهداشت و ایمنی و محیط زیست بوده که نسبت به سال قبل افزایش داشته است ولی با وجود استقرار واحد ایمنی و بهداشت در معادن مذکور، تعداد وقوع حادثه و افراد حادثه دیده در معدن نسبت به سال ۱۳۹۷ افزایش داشته است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که استخراج معادن در سالهای اخیر به روش سنتی و قدیمی صورت گرفته و این امر در وقوع بیشتر حوادث کار معدنی اثرگذار بوده است در حالی که بهره گیری از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان که دارای قابلیتهای فنی بالایی هستند، می تواند یک راهکار موثر برای تغییر روش های سنتی در استخراج معادن باشد.
در روزهای اخیر احمد میدری - وزیر تعاون،کار ورفاه اجتماعی از لزوم افزایش حقوق و دستمزد کارگران مشاغل سخت و زیان آور سخن گفت و بر اجرای طرح طبقهبندی مشاغل در کارگاه های سخت و زیان آور تاکید کرد.
وی گفت: طبق آمارها ۸۵۰ هزار بازنشسته مشاغل سخت و زیان آور در کشور وجود دارد که تنها امتیاز پیشبینی شده برای آنها بازنشستگی پیش از موعد است.
بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی با اشاره به سختی کار مشاغل سخت و زیان آور معتقدند با وجود آنکه بحث طبقهبندی مشاغل در قانون دیده شده ولی به دلیل نبود نظارت بر اجرای آن، بسیاری از کارگاههای سخت و زیانآور مشمول طرح طبقهبندی نمیشوند؛ درنتیجه کارگران با حقوق ناچیز در کارهای طاقتفرسا به خدمت گرفته میشوند.
به گزارش ایسنا، هم اکنون بیش از ۵۵۰۰ معدن در کشور وجود دارد که حدود ۹۰ درصد آنها در حوزه ذغال سنگ فعالیت میکنند و روشهای استخراج در بیش از ۹۰ درصد این معادن عمدتاً به شکل سنتی و تقریباً نایمن است. پیش از این وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد این آمادگی را دارد هر سه ماه یکبار در خصوص بهبود ایمنی معادن زغال سنگ به مردم گزارش داده شود.