به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ دستگاه‌های پرکن مایعات از مهم‌ترین تجهیزات در خطوط تولید و بسته‌بندی صنایع مختلف به شمار می‌آیند و نقشی حیاتی در تسهیل فرآیند بسته‌بندی، افزایش سرعت، و بهبود کیفیت محصولات دارند. این دستگاه‌ها با توجه به نوع و ویسکوزیته مایعات، به دو دسته کلی پرکن مایعات رقیق و پرکن مایعات غلیظ تقسیم می‌شوند و هر یک دارای ویژگی‌ها و مدل‌های مختلفی هستند که برای مصارف صنعتی و تجاری متفاوت طراحی شده‌اند.
آشنایی با انواع پرکن مایعات و انتخاب صحیح دستگاه موردنیاز، به صاحبان صنایع کمک می‌کند تا بهره‌وری خطوط تولید را افزایش دهند و در کنار رعایت استانداردهای بهداشتی، محصولات خود را با دقت و کیفیت بیشتری بسته‌بندی کنند. در ادامه این مطلب به معرفی انواع دستگاه پرکن مایعات پرکاربرد موجود در بازار ایران می‌پردازیم تا با توجه به نیاز صنعت و تولیدات خود بهترین انتخاب را داشته باشید.
دستگاه پرکن مایعات چیست و چه کاربردی دارد؟
دستگاه پرکن تجهیزی مکانیزه است که برای پر کردن و بسته‌بندی مایعات در ظروف مختلف از قبیل بطری‌های شیشه‌ای، پلاستیکی، و فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها با افزایش دقت و سرعت بسته‌بندی، نقش کلیدی در بهبود بهره‌وری و کاهش نیاز به نیروی انسانی در خطوط تولید دارند.
دستگاه‌های پرکن به طور گسترده‌ای در صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی و آرایشی به کار می‌روند. این دستگاه‌ها می‌توانند انواع مختلف مایعات مانند آب، روغن، نوشیدنی‌ها، مواد شیمیایی و محصولات بهداشتی را با دقت بالا و به صورت یکنواخت در ظروف مورد نظر بسته‌بندی کنند. از مهم‌ترین مزایای استفاده از دستگاه‌های پرکن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دقت بالا: با تنظیم دستگاه، امکان پر کردن دقیق و یکنواخت مایعات فراهم می‌شود.
- افزایش سرعت بسته‌بندی: بسته‌بندی مکانیزه، سرعت بسته‌بندی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
- کاهش هزینه‌ها: استفاده از دستگاه‌های پرکن باعث کاهش هزینه‌های نیروی کار و اتلاف مواد می‌شود.
- رعایت اصول بهداشتی: بسته‌بندی بدون دخالت دست، سطح بهداشت و ایمنی محصول را بهبود می‌بخشد.
انواع پرکن مایعات در بازار ایران
در بازار ایران، دستگاه پرکن مایعات با توجه به ویژگی‌ها و نوع مایع در دو گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:
دستگاه‌های پرکن مایعات رقیق
این نوع دستگاه‌ها برای بسته‌بندی مایعات رقیق که ویسکوزیته (غلظت) پایینی دارند مناسب هستند. نمونه‌هایی از این نوع مایعات شامل آب، شیر، آب‌میوه، عرقیات گیاهی و برخی از محصولات شیمیایی مانند مایع سفیدکننده است. دستگاه‌های پرکن مایعات رقیق بیشتر از نیروی گرانش یا فشار کم برای انتقال مایعات استفاده می‌کنند و در مدل‌های مختلفی عرضه می‌شوند:
- دستگاه پرکن ثقلی: پرکن ثقلی یکی از رایج‌ترین دستگاه‌های پرکن برای مایعات رقیق است که با استفاده از نیروی گرانش، مایع را به داخل ظروف انتقال می‌دهد. این دستگاه در انواع اتوماتیک و نیمه‌اتوماتیک تولید می‌شود، که هر کدام بسته به نیاز مشتری می‌توانند با تعداد نازل‌های مختلف (۲ تا ۱۰ نازل) طراحی شوند. این مدل‌ها برای پر کردن آب، آب‌میوه و عرقیات گیاهی گزینه‌ای اقتصادی و کارآمد به شمار می‌آیند.
- دستگاه پرکن سرریز: این دستگاه برای مایعات کف‌کننده مانند مایع ظرفشویی، شامپو و شوینده‌های مختلف استفاده می‌شود. در این نوع، مایع تا زمانی که ظرف پر شود به‌طور یکنواخت در ظرف ریخته شده و سپس از طریق لوله‌های بازگشتی به مخزن برمی‌گردد. این سیستم باعث می‌شود که مایع به صورت یکنواخت و دقیق پر شود و از هدررفت و ایجاد کف جلوگیری کند.
- دستگاه پرکن تری بلوک: این دستگاه از سه قسمت شامل بطری‌شوی، پرکن و درب‌بند تشکیل شده و برای مایعات رقیق و بدون گاز مانند آب‌معدنی و آب‌میوه‌ها مناسب است. دستگاه تری بلوک به دلیل وجود سنسورهای دقیق در نازل‌ها، در دقت و صرفه‌جویی در مصرف مایعات عملکرد بسیار خوبی دارد و به‌ویژه در خطوط تولید انبوه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- دستگاه پرکن منوبلوک: این دستگاه شامل دو قسمت پرکن و درب‌بند است که بر روی یک شاسی نصب شده و برای مایعات رقیق کاربرد دارد. این مدل به دلیل طراحی ساده و توانایی تولید با ظرفیت‌های متنوع، گزینه‌ای محبوب برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط به شمار می‌آید.
دستگاه‌های پرکن مایعات غلیظ
برای مایعات غلیظ مانند عسل، روغن، سس، و انواع کرم‌ها، دستگاه‌های پرکن مایعات غلیظ طراحی شده‌اند که با ساختارهایی خاص می‌توانند انواع مواد غلیظ را به داخل ظروف انتقال دهند. این دستگاه‌ها اغلب مجهز به پمپ یا سیستم پیستون و سیلندر هستند که به دلیل افزایش ویسکوزیته، عملکرد مناسبی در بسته‌بندی مایعات دارند. از جمله انواع این دستگاه‌ها می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
- دستگاه پرکن پمپی: این دستگاه با استفاده از پمپ، مایعات غلیظ را به داخل ظروف هدایت می‌کند و در دو نوع اتوماتیک و نیمه‌اتوماتیک عرضه می‌شود. با استفاده از تایمر و سیستم‌های کنترلی، در این دستگاه میزان جریان مایع به درون ظروف به صورت دقیق تنظیم می‌شود. دستگاه پرکن پمپی برای تولید محصولات بهداشتی مانند شامپو و لوسیون بسیار کاربردی است و به دلیل دقت بالا و قیمت مناسب، پرکاربردترین پرکن مایعات در این دسته محسوب می‌شود.
- دستگاه پرکن سیلندر پیستونی: این دستگاه به سیستم پیستونی مجهز بوده و برای مایعات غلیظ و نیمه‌غلیظ ایده‌آل است. وجود گرم‌کن و میکسر در این مدل امکان بسته‌بندی مایعاتی که در دمای پایین سفت می‌شوند، را نیز فراهم می‌کند. دستگاه‌های پرکن سیلندر پیستونی اغلب برای بسته‌بندی عسل، سس‌ها، کرم‌ها و حتی مایعات رقیق نیز قابل استفاده هستند.
- دستگاه اسپری پرکن: برای پر کردن مایعات با فشار بالای گاز در قوطی‌های اسپری، دستگاه اسپری پرکن طراحی شده است. این دستگاه به دلیل دقت و ایمنی بالا، برای بسته‌بندی محصولاتی مانند اسپری‌های خوشبوکننده، حشره‌کش و مواد شیمیایی مشابه مناسب است. بدنه ضدجرقه و ضدخش، سیستم تزریق دقیق، و بدنه استیل این دستگاه، آن را گزینه‌ای ایده‌آل برای محیط‌های صنعتی تبدیل کرده است.
- دستگاه پرکن روتاری: در این نوع، دستگاه به‌صورت دوار (چرخشی) عمل کرده و مایعات غلیظ را به داخل ظروف پمپاژ می‌کند. طراحی چرخشی این دستگاه باعث توزیع یکنواخت مایعات در ظروف شده و در خطوط تولید بزرگ و پرحجم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جمع بندی: پرکاربردترین پرکن مایعات
در صنعت ایران، دستگاه‌های پرکن مایعات به دلیل تنوع در کاربرد و عملکرد، جایگاه ویژه‌ای دارند. دستگاه‌های پرکن ثقلی و سرریز برای مایعات رقیق و دستگاه‌های پمپی و سیلندر پیستونی برای مایعات غلیظ از جمله پرکاربردترین مدل‌ها هستند، که توانسته‌اند نیازهای متنوع تولیدکنندگان را برآورده کنند. در مجموع انتخاب دستگاه مناسب با توجه به نوع مایع و حجم تولید، باعث افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها می‌شود و به ارتقای کیفیت بسته‌بندی و رعایت اصول بهداشتی کمک می‌کند.
